تمدن نوین اسلامی بر نظام‌های جهانی بازیگری تأثیرگذار می‌شود

به گزارش خبرگزاری فارس، همایش آینده پژوهی تمدن نوین اسلامی همزمان با برگزاری هفته علمی تمدن نوین اسلامی، اسلامی امروز (سه‌شنبه اول دی‌ماه)  در سالن اجتماعات دانشکده علوم انسانی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) برگزار شد.
در آغاز همایش حجت‌الاسلام عابدینی با بیان این موضوع که رسالت انسان در این دنیا رسیدن به حیات طیبه است، با اشاره به آیه 18 سوره عمران، گفت: هر آن کس که کار شایسته انجام دهد و مؤمن باشد محصولش در زندگی‌اش حیات طیبه است.

وی با اعلام ارتباط بحث حریت و آزادگی با تمدن اسلامی گفت: بندگی خدا مساوی با حریت و آزادگی است. نکته دیگر بحث حمایت از مستضعفین است،  مراد از مستضعفین همان‌هایی که به آن‌ها ظلم شده است.

حجت‌الاسلام عابدینی با بیان این موضوع که در تمدن نوین اسلامی نباید طوری تلقی شود که چند دین داریم بلکه در نزد خداوند متعال فقط یک دین است و ما فقط یک دین داریم، اظهار داشت: ما یک تمدن داریم که همان تمدن اسلامی است و هر آن کس که از این دین ابراهیمی فاصله بگیرد دارای سفاهت است عقل هیچ وقت دین را طرد نمی‌کند. خدا برای ما دو نوع حجت دارد حجت عقل و حجت شرع و هر آن کس که دین ابراهیمی را پس می‌زند پس او از نعمت عقل نیز محروم است.

وی در پایان یادآور شد:‌ تمدن الهی تمدنی قرآنی و اسلامی است و در کنار رود جاری قرآن و معارف انبیا و ائمه این تمدن شکل گرفته است.
در ادامه همایش محمدرضا دهشیری دانشیار دانشکده روابط بین‌الملل وزارت علوم با بیان این موضوع که آینده پژوهی پیشران‌های جهانی، شناخت روندهای میان کنش در عرصه بین‌المللی و ترسیم فضای حاکم بر آینده روابط فرهنگی بین المللی چارچوبی مناسب را برای ارایه تفسیری معقول از آینده درخشان و در عین حال تحول پذیر تمدن نوین اسلامی پس از واکاوی سناریوهای پیش رو فراهم می آورد.

وی در ادامه افزود: در زمره زمینه‌ها و کلان روندهای تاثیرگذار بر نقش آفرینی تمدن نوین اسلامی در نظام جهانی می‌توان به نیروهای متخالف در حال شکل گیری در آینده نظام فرهنگی بین‌المللی از جمله: جهان گرایی در برابر ملی گرایی ( عام گرایی در برابر خاص گرایی )، همگرایی در برابر واگرایی ( یکپارچگی در برابر گسست)، جهان شمول گرایی در برابر منطقه گرایی ( جهانی شدن از بالا در برابر جهانی شدن از پایین)، یک جانبه گرایی در برابر چند جانبه گرایی ( نظم آمریکایی در برابر نظم داووسی)، سکولاریسم در برابر دین گرایی ( لیبرالیسم در برابر اسلام سیاسی)، جهان قطبی محور در برابر جهان پسا قطبی مبتنی بر بعدیت (جهان تک-چند قطبی مبتنی بر اهمیت قطب‌های قدرت در برابر جهان چند ضلعی، چند وجهی، چند تمدنی و شبکه ای) و سرانجام جهان واقعی در برابر جهان مجازی یا فرا واقعی اشاره کرد.

دهشیری ضمن بررسی و تبیین جریانات فرهنگی-تمدنی در آینده نظام بین‌الملل، بر این اعتقاد داشت که با توجه به اینکه آینده روندهای فرهنگی جهانی به سمت برآیندی سنتز گونه از دیالکتیک جریان‌های به ظاهر متخالف در عین شکل گیری فرایندهای از پایین به بالا علاوه بر فرایندهای از بالا به پایین و حتی اهمیت یافتن فرایندهای افقی در تعامل بازیگران روابط بین‌الملل با اهتمام به پیوند ساختارها و فرآیندها و با توجه به نقش آفرینی بازیگران فرو ملی و فراملی در کنار بازیگران ملی به پیش می رود، تمدن نوین اسلامی توانایی ایفای نقش بالنده را در نظام بین الملل در حال تغییر و شکل دهی به هندسه قدرت جهانی داراست.

دهشیری با بیان این موضوع که با توجه به شرایط متحول، پویا و انتقالی نظام بین الملل که با روندهای پیچیدگی، در هم تنیدگی ، شفافیت و آسیب پذیری همراه است تمدن نوین اسلامی قابلیت آن را دارد که به نقش آفرینی فزاینده در آینده روندهای فرهنگی- تمدنی جهانی مبادرت ورزد و به بازیگری تاثیرگذار بر نظام تصمیم گیری جهانی تبدیل شود.
در ادامه محمد قلی میناوند استادیار دانشکده صدا و سیما با اشاره به این موضوع که تحقق تمدن نوین اسلامی بی تردید متضمن وجود روندی ثابت و درازمدت از توسعۀ همه جانبه است که در ادبیات جامعه شناسی توسعۀ پایدار است. یکی از راه‌های نیل به توسعۀ پایدار با هدف ساختن تمدن نوین اسلامی، توانمندسازی مردم و شهروندان است.

وی با بیان این موضوع که تلاشی برای تبیین مفهوم تمدن اسلامی و ارتباط آن با مقولۀ سواد رسانه‌ای به معنای درک مفاهیم و سیاست‌های حاکم بر رسانه‌ها و روش استفادۀ مناسب و منتقدانه از آن‌ها است.

میناوند با طرح این سؤال که توسعۀ تمدن اسلامی چرا و چگونه به تعمیم و گسترش سواد رسانه‌ای نیازمند است، مزایای وجود سواد رسانه‌ای را در جامعه مطرح و نقش و تأثیر سواد رسانه‌ای را در ساختن تمدن اسلامی تبیین کرد.

همچنین محمدعلی شفیعا دانشیار صنعت و معدن در ادامه با اشاره به این که انقلاب اسلامی ایران را می‌توان یکی از تأثیرگذارترین پدیده‌های سیاسی و جنبش‌های دموکراتیک جهان به شمار آو‌رد، افزود: این انقلاب تحت تأثیر تقویت مفاهیم شناختی موثر در ذهن انقلابیون شکل گرفت، وقوع آن در ایران توسط هیچ‌یک از پژوهش‌گران سیاسی و سازمان‌های اطلاعاتی وقت جهان پیش‌بینی نشده بود. انتظارات، خواسته‌ها، اصول و اهداف مختلفی را می‌توان برای انقلاب اسلامی ایران متصور بود.

همچنین بزرگمهری دانشیار دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره ) نیز با مطرح کردن این مطلب که بررسی نقش سازمان بین‌المللی اسلامی در تحقق زمینه های تمدن نوین اسلامی بسیار مهم و کلیدی محسوب می‌شود، افزود: یک سازمان بین المللی فعال ، بستر در هم تنیده شدن لایه های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ملل را فراهم کرده و بدین سان بستر تحقق یک تمدن تنومند و متمایز را مهیا می‌سازد.
وی همچنین افزود:‌سازمان همکاری اسلامی دومین سازمان بین‌المللی بین دولتی پس از سازمان ملل متحد با عضویت 57 کشور اسلامی در گستره بیش از چهار قاره جهان است. این سازمان می‌کوشد به عنوان صدای جمعی جهان اسلام تلقی شده و تضمینی برای حفاظت و حمایت از منافع جهان اسلام در زمینه ترویج صلح بین‌المللی و هماهنگی میان کشورهای مختلف جهان محسوب می‌شود.

وی مولفه‌های مهم شکل گیری یک تمدن تاثیر گذار جهانی در بحث خود مطرح کرد و گفت: با تکیه بر اسناد و گزارش‌ها، فعالیت های سازمان همکاری اسلامی ارزیابی شده و امکان حرکت آن برای احیاء تمدن اسلامی به عنوان یک پیشران، در شرایط فعلی نظام جهانی بررسی می‌شود.
در پایان پنل دوم همایش بابایی از نقش و تاثیر رسانه‌ها در حرکت به سوی تحقق تمدن نوین اسلامی سخن به میان آورد و تبیین این مسئله که به طور مشخص رسانه ها در زمینه سازی، پیشبرد و ظهور تمدن نوین اسلامی کارکردهایی دارند.

همچنین قاسمی رئیس کمیسیون آینده پژوهی و آینده نگاری تمدن نوین اسلامی با بیان این موضوع که در این دوره تمدن غربی تمدن مسلط در جهان شناخته اما با بحران‌هایی بنیادی روبرو شد. بحران‌های اخلاقی و معنوی، بحران‌های زیست محیطی، و بحران‌های اجتماعی، نمونه‌ای از این بحران هاست که بسیاری آنها را نشانه آغاز دوره افول تمدن غربی می‌دانند.

وی همچنین افزود:‌از طرف دیگر تمدن اسلامی که تا قبل از رنسانس در اوج بود با ظهور تمدن غربی رو به افول نهاد، اما در قرن بیستم با آغاز بیداری اسلامی، تلاش برای احیاء عصر طلایی تمدن اسلامی آغاز شد. نتیجه این وضعیت شکل گیری رقابت سنگین تمدنی بین غرب و اسلام است. غرب تلاش می کند وضع موجود و موقعیت مسلط خود را حفظ کند. در مقابل طرفداران احیاء تمدن اسلامی سعی می کنند وضع موجود تغییر یابد و موقعیتی مسلط برای تمدن اسلامی ایجاد شود. آنچه می‌تواند در شکل گیری موقعیت آینده تمدن‌ها موثر باشد چگونگی مواجهه هر یک از آنها با بحران‌های بنیادی ناشی از تسلط تمدن غربی و راهکارهایی است که برای عبور از آنها ارائه می دهند.

انتهای پیام/ک