اخبار فارس من افکار سنجی دانشکده انتشارات توانا فارس نوجوان

بین الملل  /  غرب آسیا

/نگاهی به تاریخچه کودتا در ترکیه/

5 کودتا در 50 سال اخیر ترکیه؛ هر دهه یک کودتا

با کودتایی که بامداد امروز (شنبه) در ترکیه انجام شد طی 5 دهه گذشته 5 کودتا یعنی در هر دهه یک کودتا انجام شده است.

5 کودتا در 50 سال اخیر ترکیه؛ هر دهه یک کودتا

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، «کمال آتاتورک» در اکتبر 1923 تاسیس ترکیه جدید را اعلام کرد و آنکارا را به عنوان پایتخت این کشور قرار داد و این در حالی بود که در دوره حکومت عثمانی‌ها استانبول پایتخت بود.

آتاتورک دوره‌ای از تقدیس غرب‌گرایی و سکولاریسم را به صورت کامل در ترکیه آغاز کرد؛ مردم را از پوشیدن لباس‌های سنتی منع کرد، مدارس دینی را بست، دادگاه‌های شرعی را لغو کرد و استفاده از حروف عربی را نیز ممنوع و حروف لاتین را جایگزین آن کرد.

کودتای 27 ماه می 1960

ترکیه در طول 5 دهه گذشته شاهد کودتاهای بسیاری بوده است اولین آنها در 27 ماه می 1960 بود که دولت دموکراتیک منتخب مردم با کودتایی نظامی کنار زده شد.

38 افسر به ریاست ژنرال «جمال گورسل» تلاش کردند قدرت را در کشور به دست گیرند؛ در آن زمان کودتاچیان 235 ژنرال و 5 هزار افسر از جمله رئیس ستاد مشترک را برکنار کردند و فعالیت حزب دموکراتیک متوقف شد؛ «عدنان مندریس» نخست‌وزیر و «جلال بایار» رئیس‌جمهور به همراه تعدادی از وزرا بازداشت شدند و به زندانی در جزیره «یصی ادا» فرستاده شدند.

 در محاکمات پس از این کودتا 15 نفر از مقامات سابق دولتی ازجمله عدنان مندرس نخست‌وزیر برکنار شده به جرم خیانت به کشور و زیر پا گذاشتن اصول کمالیسم به دار مجازات آویخته شدند

پس از این کودتا، سه کودتای نظامی دیگر رخ داد که به سیاست و اقتصاد ترکیه ضربات سختی وارد کرد.

کودتای 12 مارس 1971

دومین کودتای نظامی در ترکیه (طی مدت ذکر شده) در 12 مارس 1971 بود؛ این کودتا در اوج درگیری سیاسی میان ترکیه و یونا بر سر جزیره قبرس و علیه دولت راستگرای «سلیمان دمیرل» رخ داد.

این کودتا برخلاف کودتای اول هیچ تلفاتی نداشت، فقط چند تن از رهبران جنبش دانشجویی به اتهام نقض اصول قانون اساسی دستگیر شدند. 

12 سپتامبر 1980

این کودتا تلخ‌ترین کودتای ترکیه بود که ساعت سه نیمه‌شب 12 سپتامبر 1980 آغاز شد؛ ساعت 30/5 ابلاغیه‌ای از طرف «کنعان اورن» رئیس ستاد مشترک ارتش  به «سلیمان دمیرل» (نخست‌وزیر وقت)، «بولنت اجویت» (رهبر وقت حزب جمهوریخواه) و «نجم‌الدین اربکان» (رهبر حزب سلامت ملی) فرستاده شد که متن آن از قرار زیر بود: «حکومت‌تان فسخ شد. عضویت پارلمانی‌تان از بین رفت. دستورات آورنده ابلاغ‌نامه را اجرا کنید».

این کودتا خونین‌ترین کودتای تاریخ ترکیه بود؛ اورن در این کودتا رسما رئیس‌جمهور ترکیه شد وتا سال 1989 حکومت را در دست داشت. وی در سال 2014 به حبس ابد محکوم شد.

کودتای 28 فوریه 1997

این کودتا که به نام «کودتای سفید» شناخته می‌شود علیه دولت «نجم‌الدین اربکان» انجام شد ؛ ارتش ترکیه با اعمال فشار بر دوبت اربکان، وی را مجبور به استعفا کرد، در پی این کودتا حزب «رفاه» تا سال 1995 قدرت را به دست گرفت.

15 جولای 2016

این کودتا در شب گذشته (15 جولای) با مستقر شدن یگانی از ارتش ترکیه در مدخل پل «بسفر» در استانبول و مسدود شدن مسیر حرکت خودروها آغاز شد. بعد از آن هم اخباری از تیراندازی در آنکارا و پرواز جنگنده‌ها با ارتفاع کم خبر دادند.

نیروهای ارتش توانستند فقط برای ساعاتی محدود کنترل تلویزیون دولتی TRT و فرودگاه آتاتورک استانبول را به دست بگیرند.  

اما تنها ساعاتی بعد مقامات ترکیه از شکست کودتا خبر دادند ، در این جریان حدود 160 تن کشته و  یکهزار و 440 نفر زخیم شدند و 2839 نفر دیگر بازداشت شدند (جزئیات بیشتر).

انتهای پیام/ص

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری فارس در وب سایت منتشر خواهد شد پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
Captcha
لطفا پیام خود را وارد نمایید.
پیام شما با موفقیت ثبت گردید.
لطفا کد اعتبارسنجی را صحیح وارد نمایید.
مشکلی پیش آمده است. لطفا دوباره تلاش نمایید.

پر بازدید ها

    پر بحث ترین ها

      بیشترین اشتراک

        اخبار گردشگری globe
        اخبار کسب و کار تریبون
        همراه اول