به گزارش خبرگزاری فارس از قم، اربعین صحنه عشق و ارادت عاشقان و دوستداران اهل بیت(ع) به سید و سالار شهیدان اباعبدالله الحسین(ع) است، که همگان را از اقصی نقاط دنیا به کربلا جذب میکند.
در این روز اهل بیت(ع) نیز برای عزاداری به کربلا وارد شدند، جابر بن عبدالله انصاری نیز در این روز به کربلا آمد، اکنون برگزاری مراسم در این روز به راهپیمایی عظیم تبدیل شده و صحنهای از وحدت امت اسلام را به نمایش میگذارد.
فلسفه اربعین امام حسین(ع) چیست که عاشقان و دلدادگان را با پای پیاده به این مکان مقدس میکشاند، اینکه چرا برای امام حسین(ع) چنین عزاداریهایی برگزار میکنند، جایگاه اربعین در بین مستحبات چیست، از جمله سؤالات مطرح شده در این بخش است.
به منظور بررسی بیشتر ابعاد و ریشههای واقعه اربعین و پیامهای این مناسبت با حجتالاسلام سیدمحمدتقی قادری دارای سابقه تدریس سطوح عالی حوزه و درس خارج فقه و اصول در مدرسه فیضیه به گفتوگو پرداختیم.
فارس: اربعین چه ریشه و منشأیی دارد؟
منشأ اربعین در مبانی دینی فراوان است، در روایت آمده حضرت آدم 40 شبانهروز روی تپهها در حال سجده بودند و در نماز شب به ما توصیه شده که حتما 40 مؤمن را دعا کنید، در روایات آمده است که اگر کسی 40 روز گوشت نخورد، خلقش تند میشود و در روایت ذکر شده اگر کسی لقمه حرام بخورد تا 40 روز دعای او مستجاب نمیشود.
از طرفی پیامبر اکرم(ص) در 40 سالگی به پیامبری مبعوث شدند، در روایت آمده اگر کسی 40 حدیث از پیامبر و ائمه معصومان(ع) به ویژه رسول اکرم(ص) برای دیگران نقل کند، خداوند ایشان را به عنوان فقیه در قیامت محشور میکند.
از این نمونهها نتیجه میگیریم، اربعین به طور ذاتی قداست دارد، اربعین سیدالشهدا(ع) منشأ گرفته از متون دینی است.
فارس: اربعین سیدالشهدا(ع) از چه متونی منشأ میگیرد؟
امام حسن عسکری(ع) زیارت اربعین را از علامتهای مؤمن برشمرده است، این جمله از امام سبب شد، شیعیان زیارت اربعین را جدی بگیرند.
منشأ زیارت اربعین حرکت اهل بیت(ع) از شام به سمت کربلا است، به دلیل آنکه در متون تاریخی آمده است، همین امر سبب شده شیعیان شرکت در زیارت اربعین و خواندن زیارت اربعین را جدی بگیرند.
امام صادق(ع) زیارت اربعین را به عنوان میراث ماندگار تعلیم دادند که در روز اربعین خوانده شود.
فارس: راهپیمایی و پیادهروی در اربعین سیدالشهدا(ع) از کجا ریشه دارد؟
امام صادق(ع) فرمودند هر کس پیاده برای زیارت مزار سیدالشهدا(ع) برود، برای هر قدمی که برمیدارد، خداوند هزار حسنه برای او مینویسد، علاوه بر هزار حسنه، خداوند هزار گناهی که شخص از روی قصور یا تقصیر انجام داده، محو میکند.
خداوند کسی که پیادهروی میکند برای زیارت امام حسین(ع)، برای هر قدمش هزار درجه و مغفرت برای شخص مینویسد، این امر سبب شده شیعیان این روایت امام را نصب العین قرار دهند و در ایام اربعین پیاده از هر سمتی به سوی مزار مطهر سیدالشهدا(ع) حرکت کنند.
فارس: آیا واقعا اهل بیت سیدالشهدا(ع) اربعین اول به کربلا آمدند؟
کسانی که معتقد هستند اهل بیت(ع) اربعین اول نیامدند، مهمترین دلیل آنها این است که آمدن آنها در کتابهای کهن ذکر نشده است.
در کتاب کهن از جمله کتاب مصباح المتهجد مرحوم شیخ طوسی در ضمن اینکه زیارت اربعین را نقل میکند بیان کرده اهل بیت(ع) در اربعین سیدالشهدا(ع) به کربلا آمدند.
کتابهای دیگر مانند کتاب الاثار باقیه و بشارت المصطفی آمدن اهل بیت(ع) در اربعین اول ذکر شده است.
دلیل دوم که ذکر کردند ممکن است اهل بیت(ع) در اربعین اول نیامده باشند، گفتهاند مسیر بین شام تا کربلا مسیر طولانی است که این مسیر طولانی حداقل 22 روز زمان لازم است، به دلیل آنکه این زمان طولانی است، به احتمال زیاد نیامدند.
اینکه بگوییم نتوانستند بیایند، حرف مستندی نیست، اکنون در جامعه کنونی افرادی از شام تا کربلا را کمتر از هفت روز آمدند، علاوه بر این اهل بیت(ع) به دلیل اینکه دل شکسته بودند، پیش از مدینه به کربلا آمدند.
دلیل دیگر درباره اینکه اهل بیت(ع) در اربعین اول به کربلا آمدند، این است که این همه صواب برای زیارت اربعین نقل شده، نمیتوان این میزان صواب نقل شده برای زیارت اربعین آن هم از طریق امام صادق(ع) و ائمه دیگر برای جابر بن عبدالله انصاری باشد، بلکه باید پشتوانه قویتر داشته باشد و آن پشتوانه جز آمدن اهل بیت(ع) نخواهد بود.
فارس: زیارت اربعین چه پیامهایی دارد که اهل بیت(ع) اصرار دارند در اربعین افراد به زیارت کربلا بروند؟
با خواندن زیارت اربعین افراد از جنبه احساس خارج میشوند و به جنبه عقلانی حادثه کربلا پی میبرند که چرا امام حسین(ع) حاضر شدند این همه برای خود و اهل بیت(ع) هزینه کند. در متن زیارت اربعین آمده است که شما این همه فداکاری کردید، به دلیل آنکه انسانها را از جهالت بیرون آورید، وظیفه و تکلیف خود را در هر دوران بدانیم که وظیفه ما امر به معروف و نهی از منکر و بیرون آوردن مردم از جهالت و گمراهی است.
پیام دیگر زیارت اربعین عبرتآموزی است که در زیارت اربعین به ما توجه میدهد آنهایی که حضرت را به شهادت رساندند، افرادی از اهل کتاب یهودی، مسیحی و مشرک نبودند، بلکه مسلمان بودند که استهاله شدن در مسائل مادی و شهوانی سبب شد اینها بزرگترین خطا را مرتکب شوند و فرزند پیامبر(ص) را به شهادت برسانند.
فارس: چرا در بین همه مناسک و مستحبات به زیارت اربعین تاکید میشود؟
حیات تمام مناسک و به تعبیری روح همه مناسک برگشت به ولایت است و احیای ولایت به وسیله کسانی است که آنها در اربعین توانستهاند نام و یاد سیدالشهدا(ع) را زنده نگاه دارند، به همین علت هر کسی بیشترین توجه را به اربعین داشته باشد، به سایر مناسک به طور طبیعی توجه دارد و اگر کسی توجه به اربعین نداشته باشند سایر مسائل را ندارد.
اربعین است که در انسان نشاط ایجاد میکند و این امر سبب میشود که روح مردانگی، غیرت و همیت در تودههای مردم زنده شود.
فارس: پیادهروی اربعین توانسته همه افراد مانند اهل سنت و مسیحیان را به خود جذب کند، علت چیست؟
نخستین علت این است که در اربعین لطافت، معنویت و زیبایی وجود دارد و به دلیل آنکه با فطرت انسانها سازگار است و به طور طبیعی همه کسانی که به اربعین توجه میکنند، حتی اگر فرد از نظر عقیده و فکر همسوی شیعیان نباشد، ولی به صورت فطری به این امر متمایل میشود. در اربعین همانطوری که شیعیان شرکت میکنند، غیر شیعیان نیز شرکت میکنند، در حالی که از نظر عقیده و فکر همسوی آنها نیستند.
با این اربعین جهان متوجه شد که شیعه مبنای منطق، محبت، دلدادگی و عشق است و به دلیل آنکه در سطح جهانی مطرح شده و انسان نیز تابع منطق، استدلال، عشق و محبت است، این امر سبب شده کشش و جاذبه این قضیه بیشتر شود و هر کسی علاقه داشته باشد، یک بار این مسیر را تجربه کند و از نزدیک به مشاهده بپردازد.
هر بار عاشورا یک جریان جدیدی از خود را نشان میدهد که نمیتوانیم آن را درست تفسیر کرده و راز آن را کشف کنیم و جاذبه کربلا، معلول اخلاص حریت سیدالشهدا(ع) است.
فارس: کارکردهای پیادهروی اربعین امام حسین(ع) چیست؟
قدمت پیادهروی از زمان میرزا حسین نوری صاحب لؤلؤ و مرجان است و به تدریج توسعه پیدا کرده است. زن و مرد، پیر و جوان و کودک در قالب همه اقشار در این راهپیمایی حضور پیدا میکنند، این شرایط نشان میدهد اهل بیت(ع) چه اندازه میتوانند در اعماق وجود مردم نفوذ پیدا کنند.
اربعین همایش جهانی تفکر شیعه است، یعنی امروز در سطح دنیا شیعه به عنوان مکتب عمیق مطرح است که پشتوانه عظیم دارد و همه مردم را برای راهپیمیای عظیم جذب میکند.
پس از اربعین نگاه جدیدی برای تودههای جهان ایجاد میشود که چه فکر و مکتبی است که چنین قدرتی دارد که همه مردم را میتواند این چنین جذب کند.
اربعین نشان میدهد شیعه قدرت دارد، اگر بخواهد در فرصت خودش مردم را در برابر استکبار قرار میدهد، به راحتی میتواند و همه طبقات حاضر هستند، بنابراین آنها می دانند که به سادگی نمیتوان با شیعه برخورد کرد.
پیام دیگر در راهپیمایی روحیه ایثارگری، فداکاری، گذشت، محبت، پیوند عاطفی و احترام به یکدیگر است.
======================
مصاحبه از ایمن السادات موسوی نژاد
======================
انتهای پیام/78003/و40