خبرگزاری فارس- مریم سادات آجودانی: «سماء بابایی» حافظ بینالمللی کشورمان متولد 1369 در تهران و دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد رشته الهیات و علوم قرآنی است. وی از 8 سالگی با تشویق خانواده شروع به حفظ قرآن کریم کرد و در مدت 4 سال توانست کل آیات الهی را حفظ کند.
این حافظ روشندل کشورمان با گوش دادن به نوار ترتیل قرآن کریم و استفاده از قرآن با خط بریل توانست سطح توانمندیهای خود را ارتقا دهد و در کنار حفظ آیات الهی به تجوید، وقف و ابتداء و حتی صوت و لحن نیز تسلط پیدا کند.
وی تاکنون در بسیاری از مسابقات قرآنی در کنار سایر حافظان قرآن کریم که از نعمت بینایی برخوردارند رقابت کرده و موفق به کسب رتبههای برتر شده است و امسال در مسابقات بینالمللی قرآن اردن نیز افتخاری برای کشورمان رقم زد.
در ادامه بخش نخست مشروح گفتوگوی فارس با «سماء بابایی» حافظ روشندل کشورمان را میخوانیم.
برگزار نشدن کلاس حفظ مانع ادامه فعالیتم نشد/ در منزل حفظ را پیگیری کردم
خانم بابایی از دوران کودکی
من در کودکی به فعالیتهای قرآنی علاقه نشان میدادم به همین خاطر برخی سورههای کوچک را با کمک خانواده حفظ کردم. اما فعالیت اصلیام برای ورود به عرضه حفظ قرآن پس از ورود به مدرسه آغاز شد.
مگر در دوران مدرسه چه فعالیت خاصی انجام میدادید؟
من در مدرسه مجتمع نابینایان نرجس درس خواندم. کلاس دوم بودم که در مدرسه کلاس حفظ فوق برنامه برگزار میشد و من هم با توجه به فضای حاکم بر خانواده و علاقه قبلی به فعالیتهای قرآنی در این کلاسها ثبتنام کرده و شرکت میکردم. در این کلاس از اول قرآن به حفظ قرآن پرداختیم، سوره مبارکه «بقره» را حفظ میکردیم و من به دلیل اشتیاق فراوان به حفظ کلامالله مجید گاهی جلوتر از کلاس پیش میرفتم اما پس از مدتی این کلاس دیگر تشکیل نشد و همین امر موجب شد که بسیاری از علاقهمندان به حفظ پراکنده شوند.
شما پس از برگزار نشدن کلاس فوق برنامه حفظ چه کردید؟
با وجود اینکه 8 سال بیشتر نداشتم من آنقدر به حفظ علاقهمند بودم که به همراه مربی کلاس و خانوادهام در منزل حفظ را پیگیری کردم. خوشبختانه مربی کلاسمان مرا یاری کرد و با وجود اینکه در کلاس حتی یک جزء هم حفظ نکردیم اما در منزل 10 جزء از قرآن را حفظ کردم. در این راه مربی کلاس مراحل حفظ را برایم تشریح میکرد تا من در منزل بتوانم آیات الهی را گوش داده و حفظ کنم.
صدای استاد «عبدالباسط» بر دلم نفوذ پیدا کرد/ برای آرامش قران گوش میدادم
با چه شیوهای قرآن را حفظ میکردید؟
من با نوار کاست تلاوت ترتیل استاد شهریار پرهیزکار قرآن را حفظ کردم. برای سهولت نیز هر آیه را تقسیم میکردم و چندین بار آن را گوش می دادم و از روی قرآن با خط بریل هم ان را می خواندم. بعد هم سعی کردم آنچه میشنوم را تکرار کنم و همراه با نوار هم بخوانم و حفظ کنم.
وقتی هم تلویزیون تلاوت قبل از اذان پخش میکرد اسامی قاریان را از خانواده میپرسیدم و به نوای روحبخش آیات الهی گوش فرا میدادم. صدای استاد «عبدالباسط» به شدت بر دلم نفوذ پیدا کرده بود و هر وقت میخواستم آرام شوم تلاوت قرآن با صدای این استاد برجسته مصری را گوش می دادم. پنجشنبهها سوره مبارکه «حمد» چندین بار از تلویزیون پخش میشد که در زمان مقرر آماده میشدم تا به تلاوت این سوره گوش دهم.
با شنیدن تلاوتها قرآن را حفظ کردم/ 4 ساله حافظ کل قرآن شدم
شما 8 سالگی شروع به حفظ کردید زمانی که تازه با خط بریل آشنا شده بودید؛ حفظ و خواندن قرآن با خط بریل برایتان سخت نبود؟
آن زمان تازه فارسی و خواندن از روی خط بریل را یاد گرفته بودم اما به دلیل اینکه حفظ قرآن مبتنی بر شنیدن آیات الهی بود، مشکلی در حفظ قرآن نداشتم. یعنی بیشتر با صوت تلاوت از روی نوار کاست قرآن را حفظ میکردم و هر زمان که کلمهای سخت میشد از روی مصحف شریف میخواندم یا از مادرم میپرسیدم.
شما در چه مدتی موفق به حفظ کل قرآن شدید؟
از 8 سالگی شروع کردم و 12 سالگی توانستم کل قرآن را حفظ کنم که در مجموع 4 سال حفظ آیات الهی به طول انجامید.
هر روز به حفظ مشتاقتر میشدم
به نظر شما زمان سپری شده برای حفظ کل قرآن مناسب بود؟
آن زمان که من قرآن را حفظ میکردم، خیلی تدریجی آیات الهی را میخواندم چرا که عجلهای برای حفظ کل قرآن نداشتم. صبح تا ظهر مدرسه بودم بعد تکالیفم را انجام میدادم و باقی زمانم را با قرآن سپری میکردم. البته باید بگویم اصراری نبود که حتما باید چند آیه یا صفحه را حفظ کنم بلکه در حد توانم حفظ میکردم و این روند هر روز به خوبی طی میشد.
با چه انگیزه و هدفی به سمت حفظ قرآن رفتید و از فرازونشیبهای این راه خسته نشدید؟
خود قرآن برایم انگیزه بود و مرا تشویق میکرد. وقتی صوت قرآن را میشنیدم بسیار لذت میبردم. آن زمان فکر نمیکردم اگر کل قرآن را حفظ کنم چه اتفاقی میافتد چرا که از امتیازات آن خبر نداشتم و فقط از روی علاقه و داشتن انس با کلام خدا این روند را پیگیری میکردم.
هر چه جلوتر میرفتم و آیات بیشتری را حفظ میکردم مشتاقتر میشدم تا بقیه سورهها را نیز بتوانم از حفظ بخوانم. حتی در حین مرور هم گاهی به سورههایی که هنوز حفظ نکرده بودم نگاه میکردم و شوق داشتم به آنها برسم.
حفظ قرآن باعث تقویت حافظهام شد/ همیشه از شاگردانم ممتاز مدرسه بودم
مشوق اصلی شما برای حفظ قرآن کریم چه کسی بود؟
مشوق اصلیام خداوند و قرآن کریم بود اما برای ادامه مسیر پدر و مادرم خیلی مرا تشویق کردند و از هیچ امکاناتی برای پیشرفتم دریغ نکردند. آنها خیلی پیگیر بودند تا من قرآن را به بهترین شکل حفظ کنم که البته باید از همین جا از زحمات آنها به ویژه مادرم قدردانی کنم.
حفظ قرآن همراه با تحصیل مشکلی در یادگیری درسها ایجاد نمیکرد؟
یکی از فواید حفظ قرآن تقویت حافظه است. وقتی که در کنار درس، قرآن هم حفظ میکردم تمرکزم برای یادگیری بیشتر میشد و هیچ مشکلی در تحصیل نداشتم چه بسا حفظ قرآن موجب شده بود که از شاگردان ممتاز مدرسه باشم. با وجود اینکه گاهی به خاطر شرکت در مسابقات و برنامههای قرآنی در کلاس درس حضور نمییافتم اما سعی میکردم پس از غیبت در مدرسه جلسه بعد با آمادگی بروم تا معلمها هم از من رضایت داشته باشند. اما بادی بگویم آن موقع اصلا باورم نمیشد بتوانم کل قرآن را حفظ کنم.
گاهی حفظ یک آیه ساعتها طول میکشید
برای حفظ تخصصی قرآن کلاس یا مؤسسه خاصی نرفتید؟
وقتی 15 جزء از قرآن را در منزل حفظ کردم به مؤسسه مهد قران رفتم تا علاوه بر اینکه محفوظاتم را تثبیت کنم بتوانم 15 جزء باقیمانده را نیز حفظ کنم. پس از اینکه حفظ هم رفتم برای یادگیری تخصصی تجوید به دارالتحفیظ رفتم که خانم جمالی کمک بسیاری به من کرد؛ مدتی هم از محضر استاد محمدحسین سعیدیان استفاده کردم و از سال 1387 به بعد توفیق شاگردی استاد سیدمحسن موسویبلده را داشتم. استاد موسویبلده به صورت مجزا برای بانوان کلاس دارند که به لطف خداوند ایشان مرا به شاگردی قبول کردند. البته مدتی هم شاگرد استاد سبزعلی بودم.
دوران حفظ همیشه برای تمامی حافظان در کنار سختیها شیرینیهایی هم دارد؛ از خاطرات آن زمان برایمان بگویید.
واقعا دوران حفظ زیباست. وقتی اولین جزء قرآن را حفظ کردم خوشحالی غیرقابل وصفی داشتم. برخی آیات که طولانی بود قبل از اینکه به آن برسم فکر میکردم چگونه آن را به ذهن بسپارم؛ گاهی برای حفظ قرآن به اتاق میرفتم و تا زمانی که آن آیه را حفظ نمیکردم از اتاق بیرون نمیآمدم. بعضی اوقات حفظ یک آیه ساعتها به طول میانجامید اما وقتی آیات بلند و سخت را حفظ میکردم بسیار خوشحال میشدم و خانواده نیز مرا تشویق میکردند.
به یاد دارم آیات 11 و 12 سوره مبارکه «نساء» در جزء 4 قرآن کریم بسیار سخت بود اما به لطف خداوند توانستم آن آیات را به خوبی به خاطر بسپارم.
آیاتی که انگیزهای برای حفظ کل قرآن شد
در زمان حفظ با کدام آیات بیشتر ارتباط برقرار کردید؟
من از همان ابتدا در کنار حفظ آیات، ترجمه قرآن را هم میخواندم. هر آیهای که میخواندم سعی میکردم با معنای آن هم آشنا شوم. آیاتی که از همراهی خدا با مؤمنان سخن میگفت لذت میبردم، آیاتی همچون «إنَّ اللهَ یُحِبُ المُحسنین»، «إِنَّ اللّه مَعَ الصَّابِرِینَ» و ... روحیه و انگیزهای برای ادامه مضاعف میداد. از بین سورهها هم با سوره مبارکه «یس» و «حدید» ارتباط خاصی داشتم مفاهیم این دو سوره برایم بسیار جذاب و قابل تأمل بود.
در کنار اینها هم حفظ سوره «تحریم» و «طلاق» برایم سخت بود و سعی میکردم در حین حفظ اجزای پایانی قرآن این دو سوره را همواره مرور کنم تا ملکه ذهنم شوند.
پس از حفظ کل قرآن سجده شکر به جای آوردم
وقتی کل قرآن را حفظ کردید چه حسی داشتید؟
هم خوشحال بودم و هم ناراحت؛ خوشحال از آن جهت که توانستم به آنچه سالها تلاش کردم و انتظار کشیدم، برسم. به همین خاطر هم پس از حفظ کل قرآن سجده شکر به جای آوردم و خدا را شاکر بودم که به من توفیق حفظ کل قرآن را عطا کرده است. از طرفی حسرتی در دلم داشتم چون از تک تک لحظاتی که با قرآن بودم لذت میبردم و میدانستم دیگر این لحظات تکرار نخواهد شد. این حسرت همیشه در دلم میماند اما امیدوارم با انس با آیات الهی بتوانم فضای آن روزها را دوباره تداعی کنم.
هیچ شرایطی نمیتواند مانع حفظ کلام وحی شود
شما با وجود اینکه روشندل هستید اما حفظ قرآن را نادیده نگرفتید و توان خود را برای حفظ گذاشتید، چه توصیهای به همسن و سالهای خودتان دارید؟
به نظر من هر کسی که دوست دارد قرآن را حفظ کند در هر سن و جایگاهی میتواند از همان لحظه اراده کرده و شروع کند. هیچوقت برای حفظ قرآن دیر نیست و هیچ شرایطی هم نمیتواند مانع حفظ کلام وحی شود.
اگر هم فرصت کافی برای حفظ کل قرآن را ندارد ناامید نشود و به اندازه توان از کلام خدا بهره بگیرد و به هر قدر که برایش مقدور است آن را در زندگی اجرایی کند.
ادامه دارد...