«قادر ملکاف» کارشناس مسائل مذهبی قرقیزستان در یادداشتی که در اختیار خبرنگار خبرگزاری فارس در «بیشکک» قرار داد، توسعه مراکز و مؤسسات فکری اسلامی جهت ایجاد کادرهای جدید مذهبی را عاملی مؤثر برای کاهش سرعت گسترش افراطگرایی دانست.
در این یادداشت آمده است: امروزه ما شاهد این موضوع هستیم که در کشورهای سوریه، عراق، ترکیه و افغانستان پروسه رادیکالسازی به صورت گسترده دنبال میشود و این مناطق را درگیر خود کرده است.
این مسئله نه تنها از لحاظ ایدئولوژیک اهمیت دارد بلکه بیشتر جنبه ژئوپلیتیکی به خود گرفته است، زیرا رهبران برخی کشورهای منطقه را با یکدیگر متحد و در مقابل آمریکا و متحدانش قرار داده، به طوری که روسیه و دیگر کشورها را نیز درگیر نموده است.
ضمن آنکه شگردهای تروریسم و افراطگرایی به صورت یک ابزار نفوذ ژئوپلیتیکی برای موافقان تنش در منطقه، دائما مورد استفاده قرار میگیرند.
باید به خاطر داشت که تمامی پروسههایی که در قرقیزستان، قزاقستان، ازبکستان و همچنین روسیه در جریان است با یکدیگر در ارتباط هستند.
از طرفی نیز افزایش نقش اسلام در این قلمرو با وجود کمبود دانش و کادر مناسب و مجرب، امامان و کارشناسان علوم الهیات، علما و از بین رفتن پایه و اساس مدارس مذهبی طی 70 سال حکومت شوروی سابق، در حال بروز دوباره است.
حال آنکه به فهرست عوامل گسترش افراطگرایی، میتوان بیکاری در بین جوانان، فقر، وجود سطح بالای فساد و برخوردهای خشن حکومت در این جمهوریها را نیز اضافه کرد.
در چنین شرایطی جوانان آینده خود را روشن نمیبینند. ضمن آنکه با افت سطح سیستم آموزشی سکولاری، فساد در جامعه و همچنین تقسیم جمعیت به گروههای مختلف موجب رشد بیشتر گروههای رادیکالی شده است.
همچنین، تقسیم جوانان به گروههای خردهفرهنگی مختلف در این کشورها مشاهده میشود. در حالی که رهبران حوزه مذهبی قرقیزستان هنوز نتوانستهاند برنامهای ملی برای توسعه اسلام در چارچوب شرایط مدرن فرهنگی، سیاسی و ژئوپلیتیکی خود معرفی کنند، جوانان مسلمان به گروههای مختلف از جمله جماعتهایی که بسیاری اوقات از خارج از کشور هدایت میشوند، تقسیم شدهاند.
امروزه جوانان، اصلیترین هدف استخدامکنندگان و سیاستهای از پیش تعیینشده رهبران افراطگرا هستند و حتی میتوان گفت که درگیریهایی برای جهتدهی به ذهنیت جوانان در حال شکلگیری است.
در حال حاضر یکی از مشکلات اصلی جهان، عدم بررسیهای کافی در نگاه به ارزشهای اسلام نسبت به شرایط مدرن ملتها در چارچوب دموکراسی، استقلال و سکولاریسم است.
این در حالی است که گرایش به هر 2 سمت مذهبی و سکولار در برهه حساس کنونی با بروز مشکلات جدی همراه میباشد. ضمن آنکه حل این مسئله به صورت جانبدارانه نیز، باعث ایجاد درگیریهای جدید و تقسیم اجتماع به افراد دیندار و در مقابل آن اشخاص بیدین خواهد شد.
یکی از علل مهم تقسیم جمعیت نیز عدم تفاهم فکری در گفتوگوهای مستقیم است که باعث بروز تنشهایی در جامعه میگردد.
بنابراین، در حالی که بسیاری از سیاستمداران قرقیزستان هنوز هم تحت تأثیر افکار بیدینی و فهم سکولاریسم شوروی باقی ماندهاند، مردم در تقابل میان منافع، سرگردان هستند.
از این رو، اگر دولت نتواند سمت و سوی حرکت جامعه را تعیین کند، اجتماع و به ویژه جوانان حتما راه خود را در جستجوی حقیقت و یافتن ارزشها پیدا میکنند. اما باید یادآوری کرد که با وجود گسترش دائمی تعداد جریانات مخرب و افراطی، احتمال گرایش جوانان و اقشار مختلف مردم به سمت این جریانات روز به روز در حال افزایش است.
از سوی دیگر، در حالی که مسلمانان قرقیزستان خود قادر به شناخت راه صحیح و مؤثر برای توسعه اسلام نیستند، با توجه به نبود علمای دینی متخصص برای طراحی سمت و سوی حرکت جامعه در چارچوب اسلام، دست به کار شده و به گسترش عقاید درست و غلط خود میپردازند.
بنابراین ساخت مراکز فکری جهت گسترش اسلام واقعی و توسعه ابتکارات اجتماعی با پشتیبانی دولت از نیازهای ضروری جامعه امروز قرقیزستان به نظر میرسد.
در حال حاضر، جامعه قرقیزستان را 2 خطر جدی از جمله، ادامه مسیر جریانهای افراطگرا در رادیکالسازی جمعیت و دوم توسعه مراکز علمی وهابیت برای آمادهسازی کادرهای جدید و مجرب تهدید میکند.
انتهای پیام/ح