به گزارش خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس، سلامتی و زندگی مناسب در گرو داشتن محیط زیست سالم و پاک است و زندگی در یک اکوسیستم بیمار، تبعات منفی فراوانی را بر انسان‌ها و حتی موجودات زنده کره زمین می‌گذارد.
هوای پاک، زمین حاصلخیز، آب سالم، فضای سبز کافی از جمله نیازهای ابتدایی بشر برای زیستن است. با نگاهی به رشد روز افزون جمعیت در جهان می‌توان به این نکته پی برد که انسان برای ادامه بقا باید به فکر حفظ منابع طبیعی باشد چراکه تنها با کمی آموزش و بالابردن سطح آگاهی می‌توان جان خود و آیندگان را از خطرات بیماری و بعضا مرگ زودرس نجات داد.
افغانستان کشوری با منابع طبیعی غنی و مهم است که بزرگترین ثروت آن به شمار می‌آید. بر اساس شواهد تاریخی 30 سال قبل، سه درصد مساحت افغانستان، پوشیده از جنگل بود که بر اثر جنگ‌ها، دو و نیم درصد آن کاملاً از بین رفت؛ اما اکنون با احیای مجدد، این رقم به هفت دهم درصد رسیده است.
روی آوردن به فرهنگ شهرنشینی و ساخت‌وساز؛ تبری که بر ریشه درختان زد
جنگل‌ها و گیاهان نقش مهمی را در تصفیه هوا و کاهش میزان آلودگی و نیز جذب مواد سمی موجود در هوا مانند دی اکسید کربن دارند و در واقع از آن به عنوان فرش محافظتی یاد می‌شود که اگر مورد بی‌مهری انسان‌ها قرار نگیرد هیچگاه به اتمام نمی‌رسند.
گیاهان سبز با فعل و انفعالاتی که در درون برگ‌های خود انجام می‌دهند، اکسیژن مورد نیاز انسان را برای تنفس، تولید کرده و علاوه بر این، آلودگی‌های هوا و صوتی را کاهش داده و محیطی فرح‌بخش را فراهم میکند.
با ورود روستاییان به شهرهای بزرگ مانند کابل، و آمیخته شدن فرهنگ شهرنشینی و روستا نشینی، و نیز عدم آشنایی روستاییان با قوانین شهرنشینی و همچنین فقر و ناامنی، ساخت‌وسازهای غیرمجاز بعضا در حاشیه شهرها بالاگرفت، بطوریکه هزینه این نابسامانی‌ها قطع شدن هزاران اصله درخت و از بین رفتن پوشش گیاهی وسیعی در این شهرها بود.
علی‌رغم وجود قانون حفاظت از زمین که توسط پارلمان افغانستان به تصویب رسید و در 34 ولایت به اجرا درآمد، به نظر می‌رسد که شهروندان افغانستان نیز تاکنون گامی در راستای کمک به حفظ محیط زیست خود بر نداشته‌اند.
از بین رفتن پوشش گیاهی؛ گسترش آلودگی هوا
با افزایش جمعیت در شهرهای بزرگ افغانستان، زندگی سنتی جای خود را به زندگی ماشینی داده و استفاده از اتومبیل‌ها در خیابان های شهر رواج می‌یابد.
در شهر کابل، ترافیک سنگین وسایل نقلیه به چشم می‌خورد. در این شهر که افزایش بی رویه جمعیت آن نیز ادامه دارد، روزانه صدها هزار وسیله نقلیه و هزاران کارخانه کوچک و بزرگ، فعالیت و مواد آلاینده شان را به هوا تزریق می‌کنند.
در کنار نقش شهروندان افغانستان در ایجاد این آلودگی، دولت نیز در این زمینه اهمال کرده و علی رغم تصویب برخی قوانین مبنی بر جلوگیری از ورود وسایل نقلیه فرسوده و تشویق کارخانه‌ها و بنگاه‌ها به استفقاده از گاز به عنوان سوخت، هنوز اقدامی از سوی نهادهای اجرایی صورت نگرفته است.
نقش فقر را در این میان نباید نادیده گرفت. چراکه با بالا بودن هزینه‌های استفاده از گاز و سوخت‌های پاک، مردم افغانستان به استفاده از سوزاندن چوب و شاخ و برگ درختان روی می‌آورند که به دنبال تخریب محیط زیست و پوشش گیاهی، هوای آلوده جای خود را به هوای سالم و پاک داده و مهمان ریه‌های شهروندان افغانستانی می‌شود.
این در حالی است که بر اساس اعلام مقامات دولتی افغانستان، بیماری‌های ناشی از آلودگی محیط زیست، تنها در شهر کابل، پایتخت این کشور، در هر شبانه روز هشت نفر را به کام مرگ می‌کشاند. این رقم به حدود سه هزار و 60 نفر در سال می رسد. و در کل آمار مرگ و میر بر اثر آلودگی‌های محیط زیستی بخصوص هوا، بیش از مرگ و میرهای انفجار است.
حال و روز ناخوش زمین در روز زمین
روز گذشته «22آوریل»، روز جهانی زمین بود؛ روزی که باید ساکنان زمین به فکر این بستر دائمی حیاتشان بوده و شاهرگهای آن را زنده نگه‌دارند تا بهتر و بیشتر زندگی کنند.
مسئولان افغانستان در گزارشی اعلام کردند که بیش از 70 درصد فضای سبز در شهرهای بزرگ افغانستان تخریب شده است. این اظهارات در حالی بیان شد که، مسوولان هشدار دادند، پوشش گیاهی کابل تنها 4 سال دیگر قادر به تولید اکسژن مورد نیاز خواهد بود.
تصور نبودن پوشش گیاهی و درختان به عنوان تصفیه کننده اصلی هوا در شهرهای پرجمعیت دنیا از جمله کابل، بسیار وحشت‌آور است. چراکه این تهدیدی برای حیات شهروندان افغانستان بوده و آینده فرزندانشان را نابود میکند.
این هشداری جدی برای همه شهروندان افغانستان بوده که تنها به قوانین اجرا نشده اعتنا نکنند و در قدم اول خود به حفاظت از این طلای سبز اقدام کنند.
شاید بتوان یکی از مشکلات از بین رفتن فضای سبز در افغانستان را ناآگاهی و دانش پایین در خصوص نگهداری و حفظ محیط زیست دانست. ناامنی، خشونت، جنگ، پناه بردن افراد از روستاها به شهرهای بزرگ همه و همه از جمله عواملی هستند که به تخریب فضای سبز دامن می‌زنند.
زندگی در میان زباله‌ها
تنها کشور و جوامعی پیشرفت می‌کنند که شهروندان آن با درک درست از شرایط، به حفظ منابع طبیعی و نیروی انسانی آن کشور کمک می‌کنند.البته این نکته را نباید در نظر گرفت که اقدامات دولت در آگاهی مردم نقش موثری در این خصوص دارد.
متاسفانه کابل و شهرهای بزرگ افغانستان به مدفنی برای زباله‌های شهروندان تبدیل شده چهره بسیار زشتی را به این شهرها می‌دهد.
ازدحام خودروها و نامنظم بودن سیستم ترافیک و آلودگی هوا، از چالش‌های مهم زندگی در افغانستان به حساب می‌آید. در کنار این مشکلات می توان وجود زباله‌های شهری، صنعتی و بیمارستانی را نیز به آنها اضافه کرد.
وجود زباله‌ها در سطح شهر کابل نه تنها چهره خوبی به آن نمی‌دهند بلکه باعث ایجاد بیماری های خطرناک شده و سلامتی انسان را به خطر می‌اندازند. همچنین وجود زباله‌ها در ورودی شهر و نیز در رودخانه‌ها و مسیرهای فاضلاب، به مرور زمان باعث از بین رفتن محیط زیست و پوشش گیاهی می‌شود.
با وجود نصب سطل‌های زباله در سطح شهرهای بزرگ مانند کابل، اما متاسفانه شهروندان به آن توجهی نکرده و همچنان استفاده از آن را در فرهنگ خود قرار نداده‌اند.
فرهنگ استفاده از سطل زباله گامی مهم در جهت حفظ محیط زیست
باید این نکته را دانست که ریختن زباله در سطل‌های زباله، هم به پاکیزگی هوا و آب کمک کرده و هم از تخریب محیط زیست و پوشش گیاهی جلوگیری میکند و در نهایت ضامن سلامتی انسان است.
در خلاصه کلام باید گفت اکنون که زنگ خطر بیماری زمین سبز در افغانستان به صدا در آمده و نفس‌هایش به شماره افتاده است، شهروندان افغانستان در کنار دغدغه‌های روزمره خود فکری نیز به حال این تن خسته کرده و با رعایت ساده‌ترین نکات بهداشتی و احترام به طبیعت و نشکاندن شاخ و برگ درختان و نریختن زباله در معابر شهری و رعایت بهداشت عمومی جامعه و استفاده از وسایل نقلیه عمومی به جای خودروی شخصی گامی مهم برای حفظ سلامتی خود و آیندگانشان برداند.
کاشتن نهال و درخت نیز از جمله مواردی است که می تواند به احیای محیط زیست بیمار افغانستان کمک کند.
انتهای پیام/ح
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
