چکیده
در اتحادیۀ اروپا با وجود وضع مقررۀ رم 2 ناظر بر تعهدات غیرقراردادی، نسبت به تعیین دادگاه صالح در این نوع دعاوی سکوت شده است. اما مقررۀ بروکسل 1 در کنار صلاحیت دادگاه محل اقامت خوانده، دادگاه محل وقوع حادثه، دادگاه محل اقامت بیمهگذار، و دادگاه محل اقامت مصرفکننده را نیز صالح برای رسیدگی میداند. در حقوق ایران این پرسش مطرح میشود که در تعهدات غیرقراردادی در مواردی که خوانده اقامتگاه، محل سکونت و یا مال غیرمنقول در ایران ندارد، آیا تنها دادگاه محل اقامت خواهان دارای صلاحیت رسیدگی به دعوی خواهد بود، یا دادگاه محل بروز خسارت و یا دادگاه محل وقوع حادثه هم بهعنوان دادگاههای دیگر دارای صلاحیت برای رسیدگیاند. در این مقاله به بررسی معیارهای تعیین صلاحیت دادگاه در حقوق ایران و اتحادیۀ اروپا دربارۀ تعهدات غیرقراردادی خواهیم پرداخت تا ناکارآمدی مادۀ 11 قانون آیین دادرسی مدنی و مادۀ 971 قانون مدنی را در رسیدگی به دعاوی موضوع پرسشهای پیشگفته ارائه نماییم.
کلیدواژه ها: اتحادیۀ اروپا؛ تعهدات غیرقراردادی؛ حقوق ایران؛ دادگاه صالح
نویسندگان:
همایون مافی: دانشیار دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری
سید حسن حسینی مقدم: استادیار دانشگاه غیرانتفاعی شمال
مجله مطالعات حقوق تطبیقی - دوره 8، شماره 1، بهار و تابستان 1396.