اندازه‌گیری کارایی کشور ایران در مزیت رقابتی در مقایسه با کشورهای منتخب

چکیده:  

دیدگاه کارایی محور یکی از شاخصه­های  اصلی در مقایسه مناسب واحدهای تصمیم­گیری می ­باشد، چرا که با نگاه دوسویه– توجه همزمان به ورودی و خروجی یک سیستم- به محاسبه کامل عملکرد می­ پردازد. در این تحقیق از رویکرد تحلیل پوششی داده ­ها به عنوان رویکرد ریاضی مناسب برای محاسبه کارایی صادرات غیر نفتی ایران استفاده شده­است. علاوه بر این با بکارگیری مدل مزیت رقابتی پورتر در سطح ملل که به مدل الماس­گون معروف است، شاخص ­های ورودی و خروجی تحقیق استخراج گردیده ­است. با توجه به انتخاب 112 کشور و 12 شاخص ورودی و دو شاخص خروجی نتیجه حاصل ایران را با کارایی 61 درصد در رتبه هفتاد  قرار داده­است. در تحلیل حساسیت، شاخص ­های حساس ایران در مقایسه با کشورهای پیشرو جهان و منطقه مورد مقایسه قرار گرفته ­است. ایران در شاخص­هایی چون اثربخشی دولت و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص ضعف عمده­ای نسبت به این کشورها نشان می ­دهد و در شاخص ­هایی چون حمل و نقل ریلی کالا، ثبت مارک­های تجاری و تعداد محققان تحقیق و توسعه، دارای قوت نسبی می ­باشد. در مورد کشورهای مرجع نیز مشخص گردید ایران برای طی کردن مسیر کارایی باید از نسبت­های ورودی و خروجی کشورهای کارایی چون قطر، عمان، میانمار، لوگزامبورگ، هنگ کنگ، اتیوپی و بحرین پیروی کند.

واژه‌های کلیدی: مزیت رقابتی، مدل الماس گون، تحلیل پوششی داده‌ها، کارایی، صادرات غیرنفتی.

نویسندگان:

اسماعیل شاه طهماسبی

سید حمید خداداد حسینی: استاد دانشگاه تربیت مدرس

دو فصلنامه راهبردهای بازرگانی – دوره 2، شماره 8، پاییز و زمستان 1395.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.