اخبار فارس من افکار سنجی دانشکده انتشارات توانا فارس نوجوان

جامعه  /  زنان و جوانان

«هویت‌یابی فارغ از جنسیت» دستاورد بی‌مانند انقلاب اسلامی برای زنان

بازتعریف نقش اجتماعی «زن» با پیروزی انقلاب اسلامی/ تثبیت و نهادینه‌سازی «الگوی زن مسلمان»

هرچند پس از گذشت ۴۰ سال از انقلاب اسلامی موانعی برای حضور بیشتر زنان در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی وجود دارد، اما هویت‌یابی زنان ایرانی فارغ از جنسیت را می‌توان مهم‌ترین دستاورد این سال ها برای نیمی از جامعه ایرانی عنوان کرد.

بازتعریف نقش اجتماعی «زن» با پیروزی انقلاب اسلامی/ تثبیت و نهادینه‌سازی «الگوی زن مسلمان»

گروه جامعه خبرگزاری فارس: ‌شاید مهم‌ترین دستاورد انقلاب اسلامی ایران را در حوزه زنان را بتوان «هویت‌یابی زنان فارغ از جنسیت آنان» عنوان کرد، زن امروز از زن بودن خودش ناراحت نیست. زن نقش تربیتی خود را پیدا می‌کند؛ زن ایرانی به نیکی دریافته است که  اگر در جایگاه واقعی خودش قرار گیرد، موجب ارتقای خود و خانواده‌اش خواهد شد.

مشارکت زنان در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها و استفاده از آراء، افکار و اندیشه‌های آنان سبب می‌شود که زنان از حالت انفعالی خارج‌شده و به‌صورت یک عنصر فعال در عرصه‌های اجتماعی ظاهر شوند.

دین مبین اسلام بر فعالیت‌های اجتماعی زنان تأکید دارد و نمود عینی این مشارکت را می‌توان در نقش مؤثر زنان در پیروزی انقلاب مشاهده کرد، این نقش پس‌ از آن به نحو چشمگیری افزایش داشته است.

 براساس نظر برخی مورخان سیاسی پیش از انقلاب زنانی اجازه‌ی حضور در دو مجلس سنا و شورای ملی را می‌یافتند که با سیاست‌های حاکم رژیم، منطبق و همسو بودند. بسیاری از این زنان از همسران و بستگان رجال و متنفذین یا امرای ارتش محسوب می‌شدند.

از لحاظ تعداد نمایندگان زن مجلس باید گفت که تا دوره‌ی 20 مجلس شورای ملی که توسط شاه و به دنبال وقایع سال 1340 و اصلاحات ارضی، منحل شد، هیچ نماینده‌ی زنی دیده نمی‌شود. اما از دوره‌ی 21 یعنی سال 1342، تا آخرین دوره‌ی مجلس شورای ملی در سال 1357، نمایندگان زن به مجلس راه پیدا می‌کنند. در دوره‌ی 21 مجلس شورای ملی، تعداد نمایندگان زن مجلس 6 نفر و در دوره‌ی 22، 7 نفر بوده است. در دوره‌ی 23 این تعداد به 18 نفر و در دوره‌ی 24، که تاکنون بیش‌ترین تعداد نمایندگان مجلس را داشته، به 20 نفر رسیده است.

در دوره‌ 21 مجلس شورای ملی و در سال 46، به همت نمایندگان زن، قانون حمایت از خانواده تصویب شد اما از آن‌جا که اکثر نمایندگان زن از افراد وابسته به حکومت بودند، به جز چند مورد اصلاح قوانین، حرکت  ملموسی دیده نمی‌شود.

اما با شروع  نهضت امام خمینی،‌ مروری بر تاریخ نشان می‌دهد که تقریباً زنان در تمام صحنه‌های موردنیاز انقلاب، از تشکیل جلسات سیاسی و زندان و شکنجه گرفته تا توزیع اعلامیه و شرکت مستقیم در مبارزات  و مقابله با عناصر رژیم حضور فعال و غیرقابل‌انکار داشته است. استاد مطهری در این رابطه می‌نویسد:

«انقلاب اسلامی ایران ویژگی‌هایی دارد که درمجموع، آن را در میان همه انقلابات جهان بی‌نظیر و بی‌رقیب ساخته است؛ یکی از آن ویژگی‌ها، سهیم بودن بانوان است».

 

 

برخی از زمینه‌های مشارکت مستقیم زنان عبارت‌اند از:

تشکیل جلسات سیاسی، شرکت در تظاهرات خیابانی، تکثیر و توزیع اعلامیه، فعالیت‌های اطلاعاتی، تجهیز و تدارک مبارزان در نبردهای خیابانی و فعالیت‌های امدادی.

حضرت امام «ره» در تجلیل و تقدیر از نقش مستقیم زنان در به ثمر رساندن انقلاب اسلامی می‌فرماید:

«زندان‌های شاه از زنان شیردل و شجاع مملو است؛ در تظاهرات خیابانی، زنان، بچه‌های خردسال خود را در سینه فشرده، بدون ترس از تانک و توپ و مسلسل به میدان مبارزه آمده‌اند؛ جلسات سیاسی که زنان در شهرهای مختلف ایران بر پا می‌کنند کم نیست. آنان نقش بسیار ارزنده‌ای در مبارزات ما ایفا کرده‌اند».

مسلماً نقش زنان در پیروزی انقلاب اسلامی، هرگز محدود به حضور مستقیم آنان نیست؛ بلکه فعالیت‌های غیرمستقیم آن‌ها چه‌بسا که به‌مراتب از اهمیت بیشتری برخوردار باشد؛ این نقش از تأثیر قابل‌توجهی که احساسات و اندیشه زن بر روی مرد و فرزندان دارد ناشی می‌شود.

اخلاق و روان‌شناسی ویژه زن یعنی حیا، عفاف و تقوا و دورباش زنانه، این موقعیت را برای او فراهم آورده است که نوعی تسلط نامریی و درعین‌حال بسیار قوی بر حالات و روحیات مرد داشته باشد و به گفته استاد شهید مرتضی مطهری:

«اگر در یک جریان اجتماعی زن‌ها هماهنگی نداشته باشند، از تأثیر مرد هم فوق‌العاده می‌کاهند؛ برعکس اگر زن‌ها نقش موافق و احساسات موافق داشته باشند، نیروی مردها را هم چند برابر می‌کنند».

بنابراین صرف‌نظر از حضور مستقیم زنان، رضایت بانوان به فعالیت‌های سیاسی بستگان خود و صبر در فراق و شهادت آن‌ها بی‌تردید نقش مهمی در پیشبرد انقلاب داشته است.

البته پس از گذشت 40 سال از انقلاب اسلامی موانعی برای حضور بیشتر زنان در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی وجود دارد، باورهای غلط و ملاحظات نادرست اجتماعی، فرهنگی و عقیدتی در خصوص حضور اجتماعی زنان عمده این دلایل است که مانع از مشارکت اجتماعی زنان می‌شود.

 

 

حضور زنان در مجلس شورای اسلامی از بارزترین جایگاه های شناخت حضور زنان سیاسی ـ اجتماعی زنان است.

حضور زنان در نخستین مجلس شورای اسلامی با تعداد 4 نماینده آغاز شد و در مجلس دهم به 17 نماینده زن رسید، همچنین راه‌یابی به دولت و تشکیل پست مشاورت رئیس‌جمهوری در امور زنان از سال 1370 دوره جدیدی از مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان آغاز می‌شود.

تدوین قوانین و لوایح مرتبط با سیاست‌گذاری در حوزه زنان و خانواده از سال 85 که در کشور جدی‌تر شد، قوانینی نوشته‌شده برخی از آن‌ها اجرایی می‌شود.

در این میان می‌توان به تشکیل«ستاد ملی زن و خانواده» اشاره کرد که آیین‌نامه تشکیل این ستاد  در جلسه مصوب جلسه 682 مورخ 26/ 11/ 89 و بر اساس مصوبه 14/ 10/ 89 شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌ تصویب رسیده است.

طرح «بیمه زنان خانه‌دار» را نیز می‌توان از مهم‌ترین طرح‌ها در حوزه زنان در سال‌های اخیر خواند که منافع آن در مقایسه با هزینه‌هایش بی‌شمار است که این طرح به دلیل موانع عمدتاً مالی هنوز به‌طور کامل اجرانشده است. اجرایی شدن طرح بیمه زنان خانه‌دار ازجمله مطالبه مردم و مقام معظم رهبری است.

قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی در مراحل نهایی تصویب در مجلس شورای اسلامی است.

اعطای «مرخصی زایمان و مرخصی شیردهی» بر اساس قوانین و مقررات مربوط و بحث قانون، دو هفته مرخصی زایمان برای همسران (پدرها) در نظر گرفته‌شده که در بعضی از ادارات اجرایی شده است و هنوز فراگیر نشده است. بحث عاطفی بین زن و شوهر اینجا خیلی بیشتر می‌شود و این‌یکی دو هفته در استحکام خانواده خیلی تأثیر دارد.

از دیگر دستاوردهای ارزشمند برای بانوان در نظام اسلامی، حضور مؤثر آنان در محافل علمی و سیاسی خارج از کشور است.

افزایش نشریات مربوط به زنان و گسترش کمی و کیفی حضور بانوان در عرصه فرهنگ و هنر نیز سیر صعودی داشته است و در کنار دستاوردهای ورزشی، دستاوردهای علمی و آموزشی نیز با فراهم آوردن امکانات لازم جهت اشتغال به تحصیل تعداد بیشتری از دختران و افزایش سهمیه زنان برای عضویت در هیئت‌علمی دانشگاه‌ها در سال‌های اخیر، رشد چشمگیری داشته است.

 

 

هرچند باوجود افزایش تعداد زنان تحصیل‌کرده همچنان تبعیض‌های جنسیتی در تخصیص سهمیه‌های اشتغال بیشتر است و عمده بیکاران تحصیل‌کرده کشور را جوانان تشکیل می‌دهند.

 

 

بنابراین، با نگاه مختصر به وضعیت اجتماعی زنان و دستاوردهای آنان پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی، باید اذعان کرد که روند بهبود وضعیت اجتماعی زنان، آغازی پر جهش داشته باشد.

مقام معظم رهبری می فرمایند: «تثبیت و نهادینه‌سازی الگوی زن مسلمان» با تمسک به الگوهای برجسته‌ دینی و غلبه بر فرهنگ منحط غربی در مسئله‌ی زنان، مأموریتی مهم و کلان برای زنان مسلمان و انقلابیِ ایران است:
«زن ایرانی در ایران اسلامی، باید کوششش این باشد که هویّت والای زن اسلامی را آن‌چنان زنده کند که چشم دنیا را به خود جلب کند. این امروز وظیفه‌‌ای است بر دوش زنان مسلمان است تا الگوی سوم زن را نشان بدهند؛ بگویند زن مسلمان زنی است که هم دین خود را، حجاب خود را، زنانگی خود را، ظرافتها و رقّتها و لطافتهای خود را حفظ می‌کند؛ هم از حق خود دفاع می‌کند؛ هم در میدان معنویت و علم و تحقیق و تقرّب به خدا پیشروی می‌کند و شخصیتهای برجسته‌ای را نشان می‌دهد و هم در میدان سیاسی حضور دارد. این می‌شود الگویی برای زنان. شما بدانید زنان مسلمان در بسیاری از نقاط دنیا امروز به شما نگاه می‌کنند و از شما یاد می‌گیرند.» 

انتهای پیام/

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری فارس در وب سایت منتشر خواهد شد پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
Captcha
لطفا پیام خود را وارد نمایید.
پیام شما با موفقیت ثبت گردید.
لطفا کد اعتبارسنجی را صحیح وارد نمایید.
مشکلی پیش آمده است. لطفا دوباره تلاش نمایید.

پر بازدید ها

    پر بحث ترین ها

      بیشترین اشتراک

        اخبار گردشگری globe
        اخبار کسب و کار تریبون
        همراه اول