تحلیل محتوای کتاب کار و فناوری، مطالعات اجتماعی، فارسی و قرآن پایه ششم ابتدایی

چکیده

در این پژوهش به روش تحلیل محتوا، به تعیین میزان مسئله‌محوری و درگیری فعال فراگیران با کتاب‌های فارسی، مطالعات اجتماعی، قرآن و کار و فناوری سال 1394 پایه ششم دبستان بر اساس تکنیک ویلیام رومی پرداخته شده است؛ که به‌صورت سرشماری تمام محتوای متون، پرسش‌ها و تصاویر هر چهارکتاب مورد تحلیل قرار گرفت. در تحلیل متن، سؤالات و تصاویر کتاب مطالعات اجتماعی به ترتیب 978، 139 و 215 واحد مورد بررسی قرار گرفت که ضریب درگیری دانش‌آموز با متن، سؤالات و تصاویر به ترتیب 0/22، 1/17 و 0/08 محاسبه گردید. نتایج نشان داد فقط سؤالات در میزان تعیین‌شده تکنیک مذکور که گستره‌ای بین 0/4 تا 1/5 است که مبین فعّال بودن سؤالات است. در کتاب قرآن، در تحلیل متن، سؤالات و تصاویر، به ترتیب 610، 404 و 41 واحد مورد بررسی قرار گرفت که ضریب درگیری دانش‌آموز با متن، سؤالات و تصاویر به ترتیب 0/03، 0/6و 0/07 محاسبه شد که فقط پرسش‌های کتاب در گسترة تعیین شده رومی قرار دارد. در تحلیل متن، سؤالات و تصاویر، در کتاب فارسی نیز به ترتیب 850، 108 و 44 واحد مورد بررسی واقع شد که ضریب درگیری دانش‌آموز با متن، سؤالات و تصاویر به ترتیب 0/03، 2/72 و 0/1 است که فقط سؤالات در میزان تعیین‌شده رومی، قرار دارد و درنهایت نتیجه تحلیل متن، سؤالات و تصاویر، کتاب کار و فناوری به تعداد 677، 132 و 183 واحد نشان داد که ضریب درگیری دانش‌آموز با متن، سؤالات و تصاویر به ترتیب 0/9،2/3 و 1/2 است که هر سه، در گستره تعیین‌شده تکنیک رومی، است. در قسمت پرسش‌ها، در هر چهارکتاب ضریب درگیری یادگیرندگان با پرسش‌ها، نشان‌دهندة میزان درگیری بیش‌ازحد تعیین‌شده تکنیک یاد شده است. نتیجه تحلیل حاکی از این بود که متون و تصاویر این سه کتاب به‌صورت غیرفعال تنظیم شده است. درصورتی‌که نتایج تحلیل کتاب کار و فناوری، فعال بودن هر سه بخش متن، پرسش و تصویر را تأیید می‌کند.

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا؛ فارسی؛ مطالعات اجتماعی؛ قرآن؛ کار و فناوری؛ ویلیام رومی؛ روش فعّال؛ ضریب درگیری

نویسنده:

مرضیه دهقانی: استادیار، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

فصلنامه پژوهش در برنامه ریزی درسی - دوره 2، شماره 28، زمستان 1396.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.