به گزارش خبرنگار گروه اندیشه فارس؛ محمد رجبی در ابتدای صحبتهای خود در نشست عصر دیروز ۲۸ بهمن ماه در انجمن حکمت و فلسفه ایران، مخالفتها و دشمنیهایی که با مرحوم فردید میشود را ناشی از ندانستن و عدم پرسشگری دانست و این نوع قضاوت عجولانه در باب انگارههای فیلسوفان ما و به خصوص مرحوم فردید را مورد شماتت و انتقاد قرار داد.
فردید و مسئله غربزدگی
دکتر رجبی در مورد غربزدگی در اندیشه مرحوم فردید به بد فهمی و «آل احمدی» فهمیده شدن آن در ایران اشاره کرد و در ادامه افزود: «فردید غرب را به معنی اروپا و مغرب زمین نمیگرفت بلکه به آن نگاه اُنتولوژیک و وجود شناسانه داشت و آن را مقابل شرق قرار میداد. وجود انسان دو قسمت دارد، یک بخش، بخش منفی وجود انسان است و یک بخش، بخش مثبت. آن جنبه تاریک وجود انسان غرب وجود اوست و آن جنبه روشن و تابناک، شرق وجود انسان است. بنابراین مسئله غرب فردید فقط اروپا نبود. در تاریخ انسان گاهی شرق و بخش روشن وجود او ساکن بوده و گاهی غرب. اما تفاوت دوره جدید این است که فسق و فجور رسمیت پیدا کرده و انسان به آن مباهات میکند، در حالی که تا قبل از این انسانی که اهل فسق و فجور بوده آن را در ذیل دیانت میپوشانده و به آن مباهات نمیکرده. در فاجعه کربلا نیز یزیدیان با تکبیر و با ادعای خروج امام حسین(ع)، او و یارانش را شهید و اسیر کردند. اما تنها در این دوره است که رذیلت رسمیت پیدا میکند و فضیلت شمرده میشود.»
رجبی در ادامه افزود: «این قسمت از غرب را فردید به لحاظ وجود شناسی و شناختشناسی، بنیاداندیشی مینامید، به این معنا که حقیقتی را که ماوراء وجود است، جوهر قرار دهیم و فردید این بنیاد اندیشی را آغاز غربزدگی میدانست. فردید این خودبنیادی را که انسان رسماً خود را جای خدا میگذارد و خود را حقیقت میانگارد به غربزدگی مضاعف تعبیر میکرد.»
غرب زدگی بسیط و مرکب در نگاه فردید
رجبی در ادامه به غرب زدگی بسیط و مرکب در نگاه فردید اشاره کرد و بیان داشت: «فردید به کسانی که غربزدهاند و میدانند که غربزدهاند میگفت غربزده بسیط اما به آنها که غربزدهاند و نمیدانند که غربزدهاند و حتی با غرب مبارزه میکنند به غربزدهی مرکب تعبیر میکرد.»
وی در ادامه بیان داشت: «پیام این نگاه فردید به غرب برای ما در این دوره این میتواند باشد که غربزدگی جهان امروز با غربِ وجود ما تلازم دارد و تا زمانی که غرب مورد پسند و ایدهآل ماست و تا زمانی که غرب در وجو ما رخنه کرده است، نباید با شعار دشمنی و مخالفت با غرب خودمان را فریب دهیم. فردید خود را در نظر غربزده نمیدانست اما معتقد بود که در عمل و به دلیل زندگی در این زمانه کاملا غربزده است»
رجبی در پایان شرط مخالفت با غرب را انقلابِ در «حال» عنوان کرد و افزود که به قول امام امت شاید تنها با انقلابِ در «حال» بتوان از غرب خلاصی یافت و با آن مخالفت کرد و معارضه به خرج داد.
انتهای پیام/