به گزارش خبرگزاری فارس از داراب، او با آهنگ «مادر پرستار دلم» به شهرت رسید و این شهرت فقط ابعاد اجتماعی نداشت بلکه بعد معنوی آن پررنگتر از هر شاخص دیگری است.
فقط دلسوختهها میدانند «مادر پرستار دلم» با جان و روح مخاطب چه میکند. آنها که با روحی زخمی، دردی عمیق در گوشهای از دل پنهان دارند. کسانی که پس از سالها هنوز با شنیدن این آوای آشنا بغض میکنند و در اجراهای زنده این اثر ماندگار، منقلب میشوند.
رضا نیکفرجام ترانهسرا، آهنگساز و خواننده آهنگ «مادر» است و این اثر با تنظیم سعید لطفی در آلبوم «مجنون مادر» منتشر شد. به گفته این خواننده دارابی «مادر پرستار دلم» چند هزار بار اجرا شده و در قالب کلیپهای متعدد بنا به درخواست مخاطبان داخل و خارج از کشور منتشر شده است.
تاکنون در ایران و خارج از کشور، 154 آهنگ در وصف مادر ساخته شده اما انجمن موزیک ایران در سال 94، آهنگ نیکفرجام را به عنوان برترین اثر در ستایش مادر انتخاب کرده است.
نیکفرجام در آغاز کار با اجرای آهنگ مادر در شبکه یک و سه سیما به مردم معرفی شد و در شبکه شما در کنار آثار هنرمندانی همچون محمد اصفهانی، فریدون آسرایی، محسن یگانه، احسان خواجه امیری، محسن چاوشی، مرتضی پاشایی، ناصر عبداللهی و سالار عقیلی، آهنگ مادر پرستار دلم تا ۱۵ مرحله، مقام نخست را کسب کرد و پس از آن دو آهنگ دیگر از این هنرمند «میخوام برم به شهری که کبوتراش» و «معلومالاثر» توانست به جایگاهی ویژه نزد مخاطبان گسترده صداوسیما دست یابد.
جایگاه مادر در زندگی واقعی او نیز برجسته و رفیع است و از مادر همچنین همسرش با حرمت و احترامی ویژه سخن میگوید. در کنار آن پدری که از بدو تولد فرصت دیدارش را نداشته اما تاثیر حضور او در زندگی نیکفرجام غیرقابل انکار است. فرزند «شهید عباس نیکفرجام» است و جهاد و شهادت با بخشی از آثار او تنیده شده، به گفته خودش فرهنگ دفاع مقدس و شهادت بر او تاثیر شگرفی داشته و این موضوع در آثارش مشهود است.
کسب عنوان برترین تکخوان در میان فرزندان شاهد سطح کشور در سال 82، کسب عنوان شاعر برتر کشور با شعر «میخوام برم به شهری که کبوتراش» در سال 85، برگزیده انجمن دانشپژوهان ایران به عنوان نخبه کشوری در سال 96، برگزیده انجمن خوانندگان ایران در سال 96 و حضور در چهار برنامه بینالمللی به عنوان خواننده، بخشی از افتخارات این هنرمند دارابی است.
مردم داراب او را به عنوان هنرمندی مردمی میشناسند که در برنامههای اجتماعی مشارکتی فعال داشته و در کنار مردم برای اعتلای زادگاه مادری قدم برداشته است. در قبال رخدادها، خنثی نیست و به پدیدههای اجتماعی روز واکنش نشان میدهد بنابراین به صدای مردم داراب در عرصه ملی تبدیل شده است.
خوانندهای است دغدغهمند با فریادهایی رسا که قرار است فقط از عمق وجود و مجرای او شنیده شود. فریادهایی که مصداق بارز «حرفهایی هست برای نگفتن و گنجینههای هر دلی حرفهایی است که برای نگفتن دارد» است.
علاوه بر خوانندگی، در عرصه مداحی، اجرا، روایتگری همچنین آموزش سخنوری و اجرا نیز فعالیت میکند و در این زمینه هنرجویان موفقی تربیت کرده است.
صاحب نخستین عناوین خوانندگی و اجرا در شهرستان داراب است. نخستین خواننده استیج در داراب به شمار میآید و ارسال نخستین هنرمندان به صداوسیما، نخستین استودیو ضبط صدا، نخستین کلاس سخنوری و فن بیان به همت او در این شهرستان راهاندازی شده است.
پیش از این مدتی سرپرست اداره فرهنگ و ارشاد نیریز بود و در سالهای اخیر در بخش فرهنگی و هنری شهرداری داراب فعالیت میکرد. مدیریت کانون فرهنگی شاهد، کانون عترت و مدیریت سابق کانون مداحان داراب از دیگر فعالیتهای نیکفرجام است.
موفقیت آهنگ مادر حاصل دعای خیر پدر و مادرم است
فارس: شما با آهنگ «مادر» به شهرت رسیدید و این شهرت فقط جنبه اجتماعی و افکار عمومی ندارد چرا که آهنگ مادر با روح و جان مخاطب سخن میگوید. مادر پرستار دلم از کجا و چگونه شکل گرفت؟
نیکفرجام: ساخت آهنگ مادر، 10 سال و 10 ماه پیش شکل گرفت، زمانی که قرار بود آهنگی در وصف پدر بسازم و به وسیله ارگی که از یکی از دوستان به امانت گرفتم در اندیشه تولید آهنگی بودم. پس از مدتی تصمیمم عوض شد و قصد داشتم به جای پدر، شعری در وصف پدر و مادر اجرا کنم اما در نهایت شعر «مادر پرستار دلم» را نوشتم که در وصف مادر نه بلکه برای معذرتخواهی از مادر است. این اثر یک درصد صدای رضا و 99 درصد - بدون اغراق - حاصل دعای خیر پدر و مادر است.
فارس: در آغاز کار خوانندگی با توجه به حضور خوانندگان متعدد در عرصه موسیقی، چگونه خود را به عنوان خوانندهای موفق تثبیت کردید؟
نیکفرجام: نخستین چیزی که خدا برای یک هنرمند(خواننده، بازیگر، نویسنده و...) رقم میزند و هنرمند با تلاش و درایت خود به آن قوت میبخشد، اثری است که از او ماندگار میشود به عنوان مثال سالار عقیلی را با تصنیف «وطنم ای شکوه پابرجا»، جمشید مشایخی و علی نصیریان را با فیلم «گاو»، محمود فرشچیان با «مینیاتور عاشورا»، مرحوم فرجالله سلحشور را با سریال «یوسف پیامبر» و مرحوم علی حاتمی با فیلم «مادر» و سریال «هزار دستان» بیشتر شناخته شدهاند. هر کدام از این المانها رویدادی شگرف در زندگی حرفهای این هنرمندان است که شاید مجال تکرار این آثار برای آنها به وجود نیاید.
آهنگ مادر پرستار دلم نیز که در ابتدای کار با آن شناخته شدم دیگر برای من موقعیت تکرار ندارد و شاید نتوانم شبیه آن را ارائه کنم از سوی دیگر تاکنون کسی را نداشتیم که رکورد این آهنگ را بشکند.
مداحی اولویت اول نیکفرجام در عرصه فعالیتهای فرهنگی و مذهبی
فارس: شما در حیطه خوانندگی، اجرا، روایتگری و مداحی توام با یکدیگر فعالیت مستمری دارید، کدام یک از این شاخهها چالش بیشتری دارد و اولویت شما پرداختن به کدام حیطه است؟
نیکفرجام: این موضوعی است که از ابتدای مصاحبه مدنظرم بود و قصد داشتم به آن اشاره کنم. بدون شک مداحی برایم از دیگر زمینههای فعالیتم مهمتر است. از 7 سالگی مداحی و هیئتگردانی کردم و اگر مداحی را از من بگیرند، سایر فعالیتها را نیز کنار میگذارم. اولویت بعدی من اجرا و روایتگری است و خوانندگی، نوازندگی همچنین ترانهسرایی بعد از آنها قرار دارد البته در این اولویت بندی شاید باور عموم مردم چیز دیگری باشد.
فارس: روایتگری شما در یادوارههای شهدا به یادماندنی و تاثیرگذار است، شما این قالب را به شایستگی میشناسید و ارتباط نزدیکی با مخاطب برقرار میکنید. از روند انتقال حس به مخاطب در روایتگری برایمان بگویید.
نیکفرجام: روایتگری از زیرمجموعههای اجرا است و از شاخههای دشوار آن به شمار میآید در واقع مجری باید قابلیتهای شاخصی داشته باشد تا بتواند روایتگری کند. خواندن دعا، روایتگری، سخنرانی، قصهگویی، شعرخوانی، داستانسرایی حتی استندآپ کمدی چنانچه با عمق وجود درک نشود نمیتواند به خوبی به مخاطب منتقل شود. ممکن است صدا بینهایت خوب باشد اما هنگامی که مفاهمه و درک متقابل بین هنرمند و مخاطب وجود نداشته باشد و حسهای تعجب، تاکید، تحسین و... هنگام اجرا به درستی بروز نکند، اثر ارائه شده نمیتواند ارتباط خوبی با مخاطب برقرار کند.
فارس: هر اثر هنری به ویژه در حیطه شنیداری، باید منبعث از باوری درونی باشد تا بتواند به درکی دوجانبه دست یابد و برحسب نظر شما، هنرمند در اجراهای زنده میتواند از رفتار و واکنش تماشاگران به درجه تاثیرگذاری اثر خود پی ببرد.
نیکفرجام: همین طور است، ارتباط با مخاطب در هنر خوانندگی یا مجریگری شبیه فرایند عرضه و تقاضا در امور اقتصادی است و اگر در عرضه اثر هنری، تقاضای گستردهای وجود داشته باشد و بازخورد خوبی از مردم دریافت شود میزان تاثیرگذاری اثر ارائه شده مشخص میشود به عنوان مثال اجرای ایلناز آریامنش در حضور رئیس جمهور که تحسین مقامات لشکری و کشوری را به دنبال داشت نشان از اجرایی دقیق و بینقص داشت که توانست به بهترین شکل با مخاطب ارتباط برقرار کند.
تغییرات بدون پشتوانه و سطحی، اثر هنری را متزلزل میکند
فارس: شما مرزهای فرم را شکستهاید و به محتوا و ارتباط حسی با مخاطب بیشتر اهمیت میدهید. اگر در شرایطی قرار بگیرید که در عرصه موسیقی، فرم شکل شاخصتری داشته باشد و در اولویت تولید اثر قرار گیرد، باز هم ارتباط حسی و دلی با مخاطب اولویت شما است؟
نیکفرجام: برخی از موزیسینهای تهران از من میپرسند قصد نداری سبک خود را تغییر دهی؟
این پرسش یعنی اینکه نیکفرجام، سبک و لحن منحصر به خود را یافته است بنابراین اکنون که پس از 18 سال تلاش، به شیوه و سبک خاصی دست یافتهام بر آن استوار میمانم.
برخی از مخاطبان نیز با آثارم ارتباط برقرار نمیکنند و از من میخواهند کار خود را به شیوه دیگری اجرا کنم این در حالی است که تعداد زیادی خواننده وجود دارد که هر کس بر حسب سلیقه شخصی میتواند از آثار خواننده مورد علاقه خود بهرهمند شود و قرار نیست یک خواننده، مخاطبان از طیفهای مختلف را راضی نگه دارد.
فارس: سبک و شیوه کار شما یونیک است و به نظر میآید تغییر به ویژه تغییرات سطحی و ظاهری را باعث تنزل در کار میبینید.
نیکفرجام: بله، تغییر شیوه چنان چه کارکرد مثبتی نداشته باشد باعث افت کار میشود.
فارس: تاکنون چند آلبوم موسیقی منتشر کردهاید و چه اثری در دست تولید دارید؟
نیکفرجام: «مجنون مادر» و «مجنون پدر» دو آلبوم منتشر شده است و دو آلبوم دیگر در حال انتشار است که پس از جمعبندی و تنظیم، مقرر شد آهنگهای این دو مجموعه در قالب یک آلبوم با عنوان «دال 73» منتشر شود.
فارس: کتابهایی نیز منتشر کردهاید، آثار مکتوب شما در چه مقولههایی است؟
نیکفرجام: چهار کتاب به نامهای «تیشه بر ریشه»، «باغبان جهنم»، و «شهر من سکوتو بشکن» حاوی شعر و دلنوشته و کتاب «ارباب تاریخ» که به آسیبشناسی مداحی میپردازد، آثار مکتوب من هستند که شهر من سکوتو بشکن شایسته تقدیر شناخته شد. همچنین کتاب «دنیای مجریگری» ایلناز(آریامنش) و رضا نیک فرجام در دست انتشار است و امسال به چاپ میرسد.
تعزیه داراب مطابق استانداردهای بینالمللی است
فارس: پیرامون شکلگیری تعزیه عاشورا و تاسوعا در داراب و نحوه اجرای خود در این تعزیه بگویید.
نیکفرجام: تعزیه داراب که به نویسندگی و کارگردانی صمد یعقوبی(یونس) از ۱۶ سال پیش آغاز شد در سالهای نخست در صحن امامزاده ابوالقاسم(ع) اجرا میشد و طی چند سال اخیر در سالن کف پارک حاشیهای اجرا میشود. چیدمان تعزیه یعقوبی چیدمانی بینالمللی و استاندارد بوده و مطابق واقعه عاشورا اجرا میشود و بزرگترین کارگردانهای تعزیه نیز نمیتوانند بر آن خرده بگیرند چرا که از لحاظ ساختاری تمام جزئیات در اجرای آن رعایت شده است.
فارس: شهید بزرگوار عباس نیکفرجام، در چه سالی و کدام عملیات به فیض شهادت نائل شدند؟
نیکفرجام: پدرم ششم فروردین ماه سال ۶۱ در منطقه عملیاتی دشتعباس - عملیات فتح المبین - به شهادت رسید و من پنج ماه پس از شهادت او متولد شدم.
فارس: فرهنگ دفاع مقدس و شهادت چه تاثیری بر محتوای آثار شما و جهتدهی به آنها داشته است؟
نیکفرجام: این فرهنگ بینهایت بر من اثر گذاشته به طوری که توصیف آن در قالب کلام نمیگنجد، این تاثیر در آثارم واضح است و هر کس بنا به فراخور حس درونی خود با آنها ارتباط برقرار میکند.
فارس: در زمینه حرفه خود به طور معمول با چه چالشهایی مواجه هستید؟
نیکفرجام: من و هنرجویان سخنوری کانون شاهد میتوانیم چالشها را نادیده بگیریم و از هر کمبودی به عنوان فرصت استفاده کنیم اما به طور کلی بزرگترین معضل ما در داراب در تمام عرصههای هنری(موسیقی، نمایشی، تجسمی و...) منیت و خودبزرگبینی برخی افراد است که در ابتدای کار و با ارائه دو سه اثر خود را کامل فرض کرده و حرمت پیشکسوت را نادیده میگیرند. این گونه افراد در همان ابتدای کار تصور میکنند قلهها را فتح کرده و قصد دارند چهرههایی که با زحمت مسیری را طی کردهاند پایین بکشند تا به این وسیله خودشان را مطرح کنند. پیشرفت هنرجویان در کانون شاهد تابع این است که منتظر حمایت و کمک کسی اعم از مسؤول و غیره نبودم و با کمبودها و تحقیرها کنار آمدم چون بچهها را باور داشتم.
از این فرصت استفاده میکنم تا از نخستین حامیان خود در زمینه فعالیتهای هنری یعنی داورپناه (معلم پرورشی)، محمدباقر اسفندیاری(شاعر تعدادی از آثارم)، محسن ریحانی(آهنگساز) قدردانی کنم همچنین احمدرضا علیصدیق، مهدی مصلح و مهران مشکینفام نیز از همراهان من هستند که حمایت و همدلی آنها روند کارم را تسهیل کرد.
گفتوگو از سمیه انصاریفرد
انتهای پیام/76020