به گزارش خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس، محمد مهدی علمدارلو، آمریکا در سال 2001 به افغانستان حمله کرد و طی 19 سال گذشته بیش از 48 هزار نفر در این کشور کشته شدند، به‌طوریکه کشته شدن غیرنظامیان در سال 2018 رکورد جدید در افغانستان به‌جای گذاشت و عامل عمده این افزایش تلفات حملات هوایی نظامیان آمریکایی در این کشور عنوان شد.
به‌تازگی دیوان کیفری بین المللی پرونده جدیدی را برای بررسی جنایات جنگی نظامیان آمریکایی در افغانستان گشوده است. این موضوع موجب وحشت مقامات آمریکا شد، به‌طوریکه تهدید به تحریم این دادگاه و فشار بر آن در دستور کار دولت آمریکا قرار گرفت که در نهایت با عدم اعطای ویزا به قضات این دادگاه، دیوان کیفری بین المللی تحت فشار آمریکا موضوع بررسی جنایات جنگی این کشور در افغانستان را کنار گذاشت.
«الیزابت اورسون» معاون رئیس دیده‌بان حقوق بشر سازمان ملل در رابطه با عدم اعطای ویزای به قاضی دیوان بین‌المللی کیفری می گوید که این اقدام آمریکا تنها برای سد کردن اقدامات دادگاه در مورد بررسی جنایات جنگی نظامیان آمریکا در جنگ‌های مختلف است و این اقدامات در نهایت بررسی جنایات جنگی و همچنین حقوق بشر را به خطر خواهند انداخت.
وی می‌افزاید که دادگاه کیفری بین‌المللی به این جمع بندی رسیده بود که جنایاتی علیه بشریت توسط طالبان، نیروهای امنیتی افغانستان و نظامیان آمریکایی در افغانستان رخ داده است.
معاون رئیس دیده‌بان حقوق بشر سازمان ملل بر این باور است که این تصمیم دادگاه راه عدالت را به‌روی قربانیان جنگ در افغانستان می‌بندد و همچنین این استدلال‌های قضات و فشار آمریکا، این اجازه را به اعضای دادگاه می‌دهد که دیگر با دادگاه همکاری نکنند.
به همین بهانه با «الیزابت اورسون» معاون رئیس دیده‌بان حقوق بشر سازمان ملل به گفت‌وگو نشستیم که در زیر می‌خوانید.
فارس: در ابتدا توضیح دهید به چه دلیل آمریکا ویزای قاضی دیوان بین‌المللی کیفری را لغو کرد؟
آمریکا در 15 مارس اعلام کرد که به کارمندان دیوان بین‌المللی کیفری که موضوع جنایات احتمالی جنگی نظامیان آمریکایی در افغانستان را بررسی می‌کنند، ویزای ورود به این کشور را نخواهد داد و دلیل این آن بود که درخواستی توسط بازرسان دادگاه برای تحقیقات در مورد جنایات جنگی در افغانستان مطرح شد که نیاز به تایید قضایی در این زمینه داشت که در نهایت با این موضوع در 12 آوریل سال جاری قضات دادگاه تصمیم گرفتند که اجازه این تحقیقات داده نشود.
فارس: همانطور که می‌دانید دیوان بین المللی کیفری تحقیقات در مورد جنایات جنگی نظامیان آمریکایی در افغانستان را رد کردند، آیا این موضوع تحت فشار آمریکا صورت گرفته است؟
همانطور که اشاره شد قضات دیوان بین المللی کیفری بعد از لغو ویزای یکی از قضات دادگاه تصمیم به این موضوع گرفتند که تحقیقات جنایات احتمالی جنگی نظامیان آمریکا در افغانستان را کنار بگذارند. از سوی دیگر آمریکا همچنین اعلام کرده است که از همین رویه در مورد ممانعت از بررسی دادرسی در سایر مواردی که نظامیان آمریکایی و اسرائیلی در آن حضور دارند استفاده خواهد کرد.
این اقدام آمریکا تنها برای سد کردن اقدامات دادگاه در مورد بررسی جنایات جنگی نظامیان آمریکا در جنگ‌های مختلف است و این اقدامات در نهایت بررسی جنایات جنگی و همچنین حقوق بشر را به خطر خواهند انداخت.
فارس: با آغاز جنگ آمریکا در افغانستان غیرنظامیان بسیاری در این جنگ کشته شدند. فکر می‌کنید نظامیان آمریکا در افغانستان مرتکب جنایات جنگی شدند؟
دادگاه کیفری بین‌المللی به این جمع بندی رسیده بود که جنایاتی علیه بشریت توسط طالبان، نیروهای امنیتی افغانستان و نظامیان آمریکایی در افغانستان رخ داده و اینکه تاکنون تحقیق و همچنین تعقیب قضایی افرادی که در این زمینه مرتکب جنایت جنگی شدند، صورت نگرفته است.
اما با این وجود دادگاه تصمیم به عدم بررسی جنایات جنگی گرفت و دلیل این امر آن بود که در شرایط فعلی در افغانستان احتمال موفقیت و همچنین دادگاهی کردن افراد مسئول را بسیاری محدود می‌کند.
از سوی دیگر عدم همکاری کشورهای عضو دادگاه و کشورهایی که عضویت این دادگاه از جمله آمریکا را ندارند از جمله مواردی بود که دادگاه تصمیم به عدم بررسی این مورد گرفت.
این موضوع نیز واضح است که عدم همکاری و اجازه تحقیق از سوی آمریکا نیز در این تصمیم آمریکا موثر بوده است.
فارس: فکر می‌کنید عدم بررسی جنایات جنگی نظامیان آمریکایی در افغانستان چه تاثیری بر جایگاه دیوان بین‌المللی کیفری در عرصه جهانی و بررسی جنایات نظامیان سایر کشورها داشته باشد؟
این تصمیم دادگاه راه عدالت را بروی قربانیان جنگ در افغانستان می‌بندد و همچنین این استدلال‌های قضات و فشار آمریکا، این اجازه را به اعضای دادگاه می‌دهد که دیگر با دادگاه همکاری نکرده و این پیام خطرناک را به دولت‌های مختلف منتقل می‌کند که اتخاذ کردن رویه‌هایی مانند آمریکا آنها را از تعقیب توسط دادگاه مصون نگه می‌دارد.
فارس: برطبق توافقنامه امنیتی آمریکا و افغانستان این آمریکا است که حق دارد تخلفات نظامیان این کشور را بررسی کند به نظر شما این حق کاپیتلاسیون اجازه انجام جرم بدون نگرانی از حق تعقیب را به نظامیان آمریکا اعطا نمی‌کند؟
اطلاع زیادی درباره توافق امنیتی میان آمریکا و افغانستان ندارم. اما دیوان کیفری بین المللی این صلاحیت را دارد که تمام جنایات جنگی در افغانستان را فارغ از تابعیت نظامیان کشورهای مختلف را بررسی کند، اگر کشوری عضو دادگاه باشد که در این مورد خاص افغانستان عضویت این دادگاه را دارد، دادگاه این صلاحیت را دارد که بدون در نظر گرفتن توافقنامه‌های امنیتی با سایر کشورها، هر جرمی را در قلمرو افغانستان بررسی کند و به نوعی صلاحیت بررسی جرم‌های علیه بشریت توسط اعضا به دادگاه تفویض شده است.
فارس: به نظر شما فشار بر دادگاه سرپوشی برای جنایات جنگی افغانستان در آمریکا است؟
بر اساس اعلام آمریکا مبنی بر عدم صدور ویزای قضات دیوان کیفری بین‌المللی، و بنابراین با توجه به اینکه دادگاه کیفری بین‌المللی به این جمع بندی رسیده بود که جنایاتی علیه بشریت توسط طالبان، نیروهای امنیتی افغانستان و نظامیان آمریکایی در افغانستان رخ داده است، می‌توان این اقدام را در این راستا تعبیر کرد.
انتهای پیام/ ر
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
