به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، نشست وضعیت کمی و کیفی و معنایی کتاب‌های کودک و نوجوان در حوزه ایثار و شهادت با حضور مصطفی رحماندوست، سیدعلی کاشفی خوانساری و فرزانه آقاپور در نمایشگاه کتاب برگزار شد.
رحماندوست در این نشست با بیان اینکه آمار نشان می‌دهد دو هزار عنوان کتاب تنها از سوی بنیاد شهید با این موضوع منتشر شده، اظهار داشت: این آمار تنها متعلق به بنیاد شهید است و سایر ناشران بر خود فرض می‌دانند درباره جهاد و شهادت آثاری منتشر کنند.
وی به وضعیت کیفی و معنایی پرداخت و اظهار داشت: باید از دوستان بنیاد شهید سؤال کنیم کتاب‌های شما تاثیری بر ادبیات ما گذاشته یا نه؟ یکی از مؤسساتی که برای ایثار و شهادت کار کرده ۲۵ عنوان از همان آثار را نزد من آورد که به زبان‌های عربی، اردو و انگلیسی آن را منتشر کرده بود. از من پرسیدند چه کار کنیم؟ من گفتم بازیافت کنید، شاید به کار بیاید. وقتی کار را ادامه دادند متوجه شدیم تنها با سه کارمند مسیر را پیش برده بودند. هزینه هنگفتی شده بود و دلم خیلی سوخت.
وی گفت: خوشبختانه پس از مدتی رئیس مؤسسه همه این کتاب‌ها را جمع کرد و در گوشه‌ای گذاشت. در مقابل این فعالیت‌ها اما تعداد آثار سینمایی و تئاتر، دفاع مقدس و ایثار شهادت بسیار چشمگیر است. هر چند نوع کتاب‌ها به لحاظ کیفیت سطح پایینی دارند، چون اغلب سفارشی هستند. باید دقت کنیم و بدانیم کیفیت یک اثر بستگی به این دارد که رعایت اصول هنری و ژانری که درباره آن می‌نویسد یا فیلمی که می‌سازد به دقت انجام شود.
رحماندوست گفت: از شما مخاطبان سؤال می‌کنم کدام اثر مربوط به ایثار و شهادت شما را تکان داده است؟ حوزه هنری کارهای خوبی کرده و در این مسیر به گردآوری خاطرات همسر و خانواده شهدا اقدام کرده که تاریخ شفاهی بود. مثل کتاب دختر شینا که چون از دل برخاسته بود به دل‌ها هم نشست.
این شاعر گفت: از نظر کیفی مطمئنا بیش از ۹۰ درصد این آثار تاثیرگذار نبوده؛ وگرنه مثل توپ صدا می‌کرد اما به لحاظ معنایی آثار را به دو شاخه تقسیم می‌کنم. بخشی از آثار که مدیران خارج از حیطه ادبیات را راضی می‌کند و بخشی که دل‌ها را راضی می‌کند و تاثیرگذار است.
وی گفت: در یک اثر ادبی نمی‌توان مستقیم حرف زد. باید تاثیر غیرمستقیم گذاشت، زیرا هنر باید از پنجره دل آدم‌ها وارد شود. ولی به لحاظ معنایی همانگونه که به لحاظ کیفی کتاب تاثیرگذار کم داریم به لحاظ معنایی هم کتاب تاثیرگذار کم داریم. اما از سوی دیگر آثاری داریم که دل مدیر را راضی کرده و توانسته گزارش کار بدهد.
رحماندوست گفت: در حیطه ایثار و شهادت اتفاقی که افتاد و توانست ماندگار شود سفارش خود نویسندگان به خودشان بود. نویسندگانی چون محمدرضا بایرامی که خودش به خودش سفارش داده و آثارش نیز بسیار اثرگذار است. این آثار اغلب کتاب‌هایی هستند که ناشران خارجی در پی آنها می‌آیند.
وی در پایان با مخاطب قرار دادن مؤسساتی که پول زیادی خرج می‌کنند تا تعداد آثار این حوزه‌شان را بالا ببرند، پیشنهاد کرد این کار را متوقف کنند، اما از سوی دیگر گفت فکر نکنید زمان جنگ گذشته و نباید آثاری از این دست داشته باشیم. سایه جنگ مدام بر سر کشور ما است و باید از جنگ نوشت.
سیدعلی کاشفی خوانساری نیز در این نشست گفت: فکر می‌کنم باید از خودمان بپرسیم چرا باید بچه‌های ما با موضوع جنگ و ایثار و شهادت آشنا شوند؟ چرا اطلاعات مربوط به جنگ که برای ۳۰ سال پیش است باید به بچه‌ها منتقل کنیم؟ تا وقتی هدف روشن نباشد ما مسیر را اشتباه می‌رویم.
این نویسنده گفت: صحبت از ایثار و شهادت منحصر به داستان‌هایی نیست که در صحنه جنگ می‌گذرد. بخش دیگر آن هویت است. ما باید بدانیم چه کسی هستیم و تا وقتی تصور درست از خودمان نداشته باشیم، هویت‌مان شکل نمی‌گیرد. اگر کسی خودش را درست بشناسد به افتخارها و دست‌یافته‌ها آگاه باشد نگاه دیگری خواهد داشت و باید کاربرد کتاب‌ها را به این سمت سوق دهیم.
وی افزود: کاربرد دیگر اینگونه کتاب‌ها این است که چون احتمال تجاوز دوباره به سرزمین ما هست، این فرصت را به ما می‌دهد که رشادت‌ها و حماسه‌ها را زنده نگه داریم.
این نویسنده با ارایه پیشنهادهایی گفت: یکی از حوزه‌های مؤثر و کمتر پرداخت شده رفتن به سراغ مصادیق ایثار و شهادت در مقاطع تاریخی کمتر شناخته شده کشور است. نکته دیگر اینکه سراغ مصادیق دیگر نقاط دنیا برویم و اینکه جنگ را اگر در داستان و شعر می‌خواهیم ببینیم در کتاب‌های غیرجنگی ببینیم.
آقاپور نیز در پایان این نشست گفت: نویسنده یک آفرینشگر است و باید به این فکر کند آنچه برای مخاطبان می‌نویسد چقدر می‌تواند لذتبخش و زیبا باشد؛ چرا که نوشتن برای کودکان از جنگ و ایثار و شهادت سخت است.
وی افزود: عمده کتاب‌های حوزه دفاع مقدس مستقیم‌گویی می‌کند. دوره اسطوره سازی گذشته است و باید فکر دیگری کرد.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
