خبرگزاری فارس- گروه آموزش و پرورش: دو روز پیش بود که عیسی کلانتری معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان محیط زیست در مراسم روز خبرنگار در پاسخ به پرسشی در خصوص علت لغو مجوز مدارس طبیعت نیز اظهار کرد: «این مدارس به صورت غیرقانونی فعالیت می‌کردند و مجوزی نداشتند اگر یکی از کودکان حاضر در این مدارس آسیب می‌دید یا سازمان محیط زیست باید دیه پرداخت می‌کرد یا مسؤولان زندانی می‌شدند».
وی تأکید کرد: «طبق فتوای مراجع فعالیت این مدارس غیرشرعی بوده و ما وقتی با این فتوا مواجه شدیم دیگر به دنبال کسب مجوزها برای تأسیس مدارس نرفتیم. ضمن اینکه بر اساس پایش‌های وزارت اطلاعات به ما رسماً اعلام شد کسانی که مجوز این مدارس را صادر می‌کردند عضو حزب منحله توده بوده‌اند و صلاحیت مدیریت این مدارس را ندارند».
طرح شکل‌گیری مدارس طبیعت از اواخر سال ۹۲ کلید خورد و در سال ۹۳ اولین مدرسه طبیعت در مشهد آغاز به کار کرد و روند شکل‌گیری این مدارس تسریع شد تا جایی که این رقم به حدود ۸۰ مدرسه رسید.
مدرسه طبیعت در حقیقت با عنوان آموزش طبیعت و محیط زیست به کودکان ۳ تا ۱۲ سال فعالیت کرد.
در شیوه‌نامه اجرایی مدارس طبیعت آمده است: «تجربه طبیعت در بهترین حالت خویش می‌تواند در زیستگاه‌های طبیعی یا فضاهایی که کمیته آراستگی، نظم انسانی و مدیریت فضا در آنها اعمال شده و بیشتر از نظم طبیعی و بوم شناختی برخوردار باشند، صورت بگیرد.
کودک با چنین فضاهایی در می آمیزد به شکلی که گاه خود جزئی از آن می‌شود. در تخیلاتش غرق است، به کاوش‌های فردی که اغلب هدف مشخصی ندارد، مشغول است، عناصر مختلف آن را دستکاری و شکل می‌دهد، به تخیلاتش پیرامون اشیا و موجودات اطراف خویش جان می‌بخشد به صورت فردی یا با دوستان واقعی یا خیالی‌اش چیزهای مختلف می‌سازد و با آنها به بازی و شادی می‌پردازد.
تأمین این تجربه جز در موارد استثنایی که احتمال دارد محیط مدرسه از فضای مناسب و به قدر کافی وسیع برخوردار باشد، در چارچوب مدرسه‌های امروزی ممکن نیست؛ برای این کاربست می‌بایست فضاهای مناسبی را در خارج از مدرسه تدارک دید و طراحی کرد و دانش آموزان را در ساعت‌های مقرر به آنجا برد.
این فضاها به شکلی طراحی می‌شوند که زیستگاه‌ها و پوشش‌های مختلف نظیر علفزار، جنگل، برکه، شنزار و نظایر آنها را در خود بازسازی کرده باشند و کودک در آنها با مواد طبیعی نظیر خاک، شن، سنگ، چوب، آب و غیره و همچنین حیوان های اهلی و وحشی مناسب دسترسی داشته باشد.
به این ترتیب دانش آموزان امکان مشاهده و لمس بسیاری گیاهان و جانوران وحشی نظیر حشرات، ماهی ها، دوزیستان، خزنده ها، پرنده ها و پستانداران کوچک را دارند».
در بخش دیگری از این شیوه نامه آمده است: «دولت، مؤسسه‌های عمومی و بخش خصوصی می توانند در برپایی اینگونه فضاها مشارکت کنند. این نوع مدارس می توانند
در محیط های طبیعی یا فضاهای دلچسب حاشیه شهرها و یا حتی در درون شهر تاسیس شوند.
دانش آموزان در این مدارس که مجهز به فضاهای باز متنوع، گلخانه، آزمایشگاه و مکان های نگهداری و پرورش حیوانات است به کاوش های آزاد می پردازند، با جانواران و گیاهان وحشی و اهلی مختلف آشنا می‌شوند و آنها را لمس میکنند در فعالیت های معنادار طبیعی مختلف نظیر جمع آوری گیاهان، خوراکی، باغبانی، تیمار حیوانات، تهیه غذا، فراوری مواد مختلف، ساختن وسایل و ابزار آلات از مواد طبیعی و نظایر آنها مشارکت میکنند و به صورت فردی یا جمعی به بازی می پردازند.
مدرسه طبیعت شامل یک مسئول یا سرتسهیلگر و چهار تسهیلگر مربوطه میباشد که زیرنظر دفتر مشارکت های سازمان محیط زیست فعالیت می کند. وظیفه مسئول شامل سازماندهی، هماهنگی، تدارک تجربه طبیعت در فضاهای بیرون یا درون مدرسه برای کودکان و ارتباط و تعامل با والدین در مورد این تجربه است.
وظیفه مربیان تسهیلگری تجربه طبیعت، همراهی و حفظ امنیت کودکان طی برنامه، همکاری با مسئولین و مربیان و سایر مدارس طبیعت، پایش تحولات حسی، عاطفی، حرکتی و شناختی کودکان است. تمام کودکان سه تا 12 سال دست کم هفته ای نصف روز فرصت تجربه طبیعت را خواهند داشت».
طی این سال‌ها مدارس طبیعت با مجوز محیط زیست فعالیت می‌کرد و در شبکه‌های اجتماعی هم تصاویری از اقدامات این مدارس منتشر می‌شد اما آنچه کم‌کم موجب ایجاد نگرانی شد؛ تغییر سبک زندگی اسلامی- ایرانی بود.
یکی از گلایه‌ها درباره مدارس طبیعت این است که در این مدارس در کنار انس با طبیعت، هم‌نشینی با سگ به جای نیاز به داشتن خواهر و برادر، ترویج می‌شد.
مادر یک کودک دبستانی به خبرنگار فارس گفت: «حضور فرزندم در مدرسه طبیعت، روحیه خوبی را به او داده بود و روحیه جمعی در وی ایجاد شد اما چند وقت بعد از من خواست که برایش یک سگ بخرم».
وی ادامه داد: «بعد از مدتی از خرید این حیوان، خورد و خوراک و زندگی فرزندم با این سگ بود تا جایی که سگ را آبجی صدا می‌کرد. از آن روحیه جمعی خبری نبود و فردگرا شده بود».
در کنار مباحث مطرح شده در این مدارس که سبک زندگی غربی ترویج می‌شد، نگرانی‌ها درباره دیدگاه‌ها و نگرش‌های سیاسی افرادی بود که به این مدرسه در رفت و آمد بودند.
در خصوص آخرین وضعیت تعطیلی مدارس طبیعت ژیلا آقایی مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان محیط زیست تیرماه امسال در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، این‌طور توضیح داد: «این مدارس در دوره‌ای که از طرف دفتر آموزش و مشارکت مردمی وقت سازمان مجوز می‌گرفت هم با مخالفت دفتر حقوقی سازمان با دلایل مشابه حال حاضر در عدم صدور مجوز تاسیس مدارس طبیعت، روبه‌رو بود. چراکه هرگونه اعطای مجوز تاسیس از نهادهای دولتی و حتی خصوصی، باید با موافقت و تأیید بخش حقوقی ارگان ذی‌ربط انجام شود و در غیر اینصورت از وجاهت قانونی برخوردار نخواهد بود».
وی در ادامه تصریح کرد: «مسأله اینجاست که در هیچیک از قوانین مترتب بر وظایف سازمان به صدور مجوز تاسیس مدرسه اشاره‌ای نشده و در واقع نهاد متولی آموزش و پرورش کشور مجاز به صدور تأسیس مدرسه است».
اما نظر معاون حقوقی و امور مجلس وزارت آموزش و پرورش درباره مدارس طبیعت این است که این مدارس مجوزی برای فعالیت ندارند.
وی گفت: «این مدارس مجوز قانونی ندارند و به جهت اهمیت موضوع، مجوزدار نبودن مدارس یاد شده را به کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس منعکس کرده‌ایم و خوب است اولیای دانش‌آموزان به این مطلب توجه کافی داشته باشند».
نیمی از مدارس طبیعت تعطیل شده‌اند و نیمی دیگر نیز تلاش میکنند با کسب مجوز و رایزنی بتوانند سرپا بمانند اما به نظر می‌آید ادامه کار این مدارس نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و منسجم و بومی شده است اما نکته مهم‌تر اینکه عنوان مدارس روی هر فعالیتی و برنامه‌ای، لزوم توجه و نظارت آموزش و پرورش را بیش از پیش نمایان می‌کند.
انتهای پیام/
