به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، «پیتر جنکینز» نماینده پیشین انگلیس در سازمان ملل و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی معتقد است فشار آمریکا باعث فعال کردن مکانیسم حل‌وفصل اختلافات از سوی اروپایی‌ها شد و این احتمال وجود دارد که پرونده ایران به شورای امنیت برود.
آلمان، انگلیس و فرانسه اخیراً با انتشار بیانیه‌ای در بروکسل، مکانیسم حل اختلاف در برجام را فعال کردند.
در این بیانیه آمده است، «ما وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس در منافع امنیتی مشترک و بنیادین با دیگر شرکای اروپایی مشترک هستیم. یکی از آن‌ها حمایت از معاهده منع تکثیر سلاح‌های اتمی و اطمینان از این است که ایران هرگز به سلاح اتمی دست نخواهد یافت. همانطور که رهبران ما نیز بر آن تاکید کرده اند، برجام در این مقوله نقشی کلیدی ایفا می‌کند. برجام یک دستاورد کلیدی در دیپلماسی چند جانبه است. ما در برجام مذاکره کردیم و مطمئن شدیم که برنامه هسته‌ای ایران منحصراً صلح آمیز است و باعث ایجاد صلح و ثبات بین المللی خواهد شد».
«همچنین ما نگرانی و تأسف خود را از خروج آمریکا از برجام و بازگرداندن تحریمها علیه ایران بیان کردیم. از ماه می ۲۰۱۸ تلاش کردیم این توافق را حفظ کنیم. بر تعهدات برجامی خود از جمله لغو تحریمها همانطور که در برجام پیش بینی شده بود تاکید کردیم. علاوه بر آن برای برداشتن همه تحریمها، براساس تعهد ما در این توافق، بی وقفه کار و تلاش کردیم تا از تجارت مشروع با ایران، از جمله از طریق سازو کار اینستکس، حمایت کنیم».
جنکینز، نماینده سابق انگلیس در سازمان ملل و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید، در حال حاضر و به احتمال زیاد، کشورهای اروپایی علاقه‌ای ندارند که چنین برداشتی شود که آن‌ها چاره و گزینه‌ای جز ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و از سرگیری دوباره تحریمها ندارند.
این دانش‌آموخته دانشگاه‌های کمبریج و هاروارد که در حال حاضر عضو ارشد اندیشکده «مرکز سیاست‌های امنیتی ژنو» است، تا کنون دو بار به‌عنوان نماینده انگلیس در وین فعالیت کرده و مأموریت‌های دیپلماتیک در آمریکا، فرانسه، برزیل و اتریش داشته است.
گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس در گفت‌وگوی اختصاصی با جنکینز به بررسی فعال شدن مکانیسم حل‌وفصل اختلافات از سوی اروپایی ها و دلایل و اهداف این اقدام پرداخته است.
فارس: چرا اروپا مکانیسم حل‌وفصل اختلافات را فعال کرد؟
جنکینز: شرح کاملاً دقیقی از این موضوع نمی‌توان داشت، اما حدس من بر این است که یک عامل بسیار مهم در این ارتباط، فشار آمریکا از جمله تهدید به اعمال تعرفه ۲۵ درصدی از سوی واشنگتن بر خودروهای وارداتی از اروپاست.
مهم‌تر از آن، احساسی وجود داشت که اروپا باید اقدامی برای حفظ اعتبار دیپلماتیک خود صورت دهد هرچند که با انجام آن بقای برجام را به خطر می‌افکند. همچنین این باور وجود داشت که گفت‌وگو با ایران در خصوص توسعه غنی‌سازی اورانیوم که در تعارض با برجام است، در چارچوب مکانیسم حل اختلاف سازنده‌تر است تا در چارچوبی خارج از آن.
فارس: جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرده که هدف از فعال کردن این مکانیسم وضع تحریم‌های جدید علیه ایران نیست. بر این اساس به نظر می رسد قصد اروپایی‌ها بردن پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل نیست. آیا واقعاً چنین است؟
جنکینز: به نظرم در حال حاضر و به احتمال زیاد، کشورهای اروپایی علاقه‌ای ندارند که چنین برداشتی شود که آن‌ها چاره و گزینه‌ای جز ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و از سرگیری دوباره تحریم‌هایی ندارند که یک بار در پی توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ برداشته شده بودند. در عین حال من این را هم نمی‌توانم بگویم که اروپا قصدی برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت ندارد.
معتقدم که اگر مذاکرات در چارچوب حل‌وفصل اختلافات به یک توافق قابل قبول منجر نشود در نهایت کاری که اروپایی‌ها خواهند کرد دقیقاً این است که پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع دهند. توافق مدنظر آن‌ها نه‌تنها نگرانی اروپایی‌ها از افزایش غنی‌سازی، بلکه نگرانی ایران از ناتوانی اروپایی‌ها در عمل به تعهداتشان طبق توافق برجام را شامل می‌شود.
فارس: انگلیس اعلام کرده توافق جدیدی باید جایگزین برجام شود. فرانسه هم خواستار گسترش برجام به مسائل سیاست خارجی و برنامه موشکی ایران شده است. به نظر می رسد کشورهای اروپایی هم صراحت بیشتری در همراهی با ترامپ نشان داده اند و خواهان توافق جدید با ایران هستند. نظر شما چیست؟
جنکینز: معلوم نیست زمانی که جانسون و ماکرون از توافق جدید حرف می‌زنند چه طرح و برنامه‌ای را در نظر دارند. اما محتمل به نظر می‌رسد که آن‌ها توافقی را در نظر دارند که حق ایران برای توسعه و استقرار موشک‌های کروز و بالستیک را محدود کند و احتمالاً ایران را ملزم کند، روابطش را با گروه‌ها و یا دولت‌های وابسته و متحد خود در لبنان، سوریه، عراق، یمن و فلسطین اصلاح کند. دونالد ترامپ (رئیس‌جمهور آمریکا) تا کنون بارها مخالفت خود را با برنامه موشکی و روابط منطقه‌ای ایران اعلام کرده و ممکن است که این مخالفت‌ها بر تفکرات اروپایی‌ها نیز تاثیر گذاشته باشد.
فارس: آمریکا اعلام کرده در توافق جدید، ایران حق غنی سازی اورانیوم را ندارد. همچنین این توافق موضوعاتی بسیار گسترده‌تر از مسائل هسته‌ای، نظیر موضوعات موشکی و مسائل منطقه‌ای را هم شامل خواهد شد. به نظر شما رسیدن به چنین توافقی چقدر امکان پذیر است؟
جنکینز: بله، به مرور زمان از میان مه غلیظ کلمات آشکار شد که از دید دولت ترامپ، برجام بی‌ارزش است زیرا نتوانسته جلوی ایران را درباره حق حاکمیتی‌اش برای غنی سازی اورانیوم درجهت اهداف صلح آمیز بگیرد. آن چه ترامپ می‌خواهد و ظاهراً از سوی کشورهای اروپایی نیز مورد حمایت قرار می‌گیرد، توافقی است که سه موضوع مرتبط با منافع محوری ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهد: توان بازدارندگی موشکی، شبکه‌ای از متحدان منطقه‌ای و برنامه صلح آمیز هسته‌ای.
فارس: چرا رهبران غربی این اهداف را به عنوان یک جاه‌طلبی واقع‌گرایانه ارزیابی می‌کنند؟
جنکینز: نمی‌دانم. شاید مشاوران رهبران غربی به آن‌ها گفته‌اند که حکومت ایران قبلاً نیز یک بار در سال ۲۰۰۳ نشانه‌هایی را از تمایل به وارد شدن به گفت‌وگو با آمریکا در ارتباط با طیف متنوعی از مسائل نشان داده است. شاید این مشاوران فکر می‌کنند که الان موقع مناسبی برای آزمایش این موضوع است که آیا طرف ایران هنوز علاقه‌ای به وارد شدن به گفت‌وگوهای فراگیر را دارد یا خیر؟ ممکن است کشورهای اروپایی تصمیم داشته باشند در ابتدا اختلافات و مسائل بر سر اجرای برجام را با ایران حل کنند و بعد از آن به سمت طیف متنوعی از موضوعات مورد اختلاف برای مذاکره حرکت کنند که این مذاکرات ایالات متحده را نیز شامل شود.
فارس: رهبران اروپایی چه پیشنهادی برای جلب اطمینان ایران جهت رسیدن به توافق ارائه می‌دهند؟
جنکینز: شاید منافع اقتصادی بیشتر و یا شاید برخی تضمینهای امنیتی. شاید هم کشورهای اروپایی از طرح پیشنهادی ایران موسوم به «امید» حمایت کنند که در سپتامبر ۲۰۱۹ از سوی رئیس جمهور روحانی در اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل ارائه شد.
فارس: چه تضمینی وجود دارد که به فرض رسیدن به توافق جدید، آمریکا به آن عمل کند؟
جنکینز: در حال حاضر این خطر به حدی نیست که دولت فعلی آمریکا بخواهد از تعهدات خود در توافق احتمالی سرباز زند، بلکه آمریکا زمانی این تعهدات را انکار می‌کند که دولت این کشور تغییر کند و در واقع بعد از تغییر دولت این نگرانی و خطر وجود دارد. همچنین هیچ ضمانتی وجود ندارد که اگر ترامپ دوباره به عنوان رئیس جمهور انتخاب شود، این نقض قرارداد اتفاق نخواهد افتاد، بلکه در شرایط عادی و غیراستثنایی نقض تعهدات از سوی دیگر روسای جمهور غیرمحتمل خواهد بود.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
