خبرگزاری فارس، مازندران| همه زندگی یک پژوهشگر در پژوهش‌هایش خلاصه می‌شود و در این مسیر هیچ چیزی حتی خستگی برایش معنا ندارد تنها کشف هر موضوعی تازه می‌تواند نظرش را جلب کند، همه زندگی همایون خوشروان در گشت‌های علمی، تحقیقات و پژوهش‌هایش خلاصه می‌شود، موضوعی جالب توجه در زندگی این پژوهشگر بحث زمین‌شناسی دریایی بود که آغاز فعالیتش به سال ۷۲ برمی‌گردد.
این پژوهشگر طی مدت ۲۷ سال گذشته کشف دریاچه‌ای در بابل، بازسازی نوسانات دریای خزر در دوران دوران کواترنر، ابداع مدل درجه‌بندی خطرآفرینی منابع آلاینده در سامانه اطلاعات جغرافیایی، بازسازی اتفاقات سونامی در دریای خزر، پهنه‌بندی ناپایداری زمین لغزش و راندگی‌های سواحل جنوبی دریای خزر را در کارنامه خود دارد.
در طول سال گشت‌های علمی هر وقایعی که اتفاقات و رازهای نهان را کشف کند برایش جالب توجه است؛ چراکه شغلش است تا بتواند اتفاقاتی که در گذشته زمین افتاده را بشناسد و به اعتقادش انگیزه فرد به سمت تخصصش است.
از سال ۷۲ تا سال ۸۷ تمام تمرکزش روی دریای خزر بود و در کنارش از سال ۸۷ تا ۹۴ روی دریاچه ارومیه و از سال ۹۴ روی خلیج فارس و دریای عمان پژوهش و تحقیق کرد تا بتواند به جلوه‌های ویژه زمین‌شناسی و نوساناتی که باعث تغییرات قلمرو آبی می‌شود دست یابد.
علت مرگ دسته جمعی دلفین‌ها در بندر جاسک در سال ۸۴ با همکاری دانشگاه آزاد هرمزگان را نیز در دستور کار داشته و الان هم در تکاپوی تدوین کتاب اطلس مورفلوژی سواحل ایران بوده که کتاب جامعی در ارتباط با 6هزار کیلومتر ساحل ایران است که درصورت وجود همه شرایط تا پایان سال منتشر خواهد شد کتاب جدیدش هم باعنوان « اثر نوسانات سطح تراز آب دریای خزر بر محیط زیست مناطق ساحلی» با همکاری معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری تدوین شده است.
در جدیدترین گشت‌ها و پژوهش‌های علمی‌اش کشف پیشروی آب دریای خزر در ۱۴ هزار سال قبل در رسوبات ناحیه توق تپه نکا رسیده که این اکتشاف از این لحاظ با اهمیت است که مردم اطلاعاتی در این زمینه ندارد و با پژوهش‌هایش به دنبال ردپاهایی است که دریا از خود به جای گذاشته که طی سالیان قبل در تراز صفر بخش عمده‌ای از شهرهای ساری، نکا و بهشهر تحت اشغال دریای خزر بوده و هیچ هم بعید نیست این مسائل سالیان آینده نیز تکرار و تکرار شود پس خیلی مهم است خطوط ساحلی را مشخص کنیم تا در آینده بتوانیم از تاثیرات زیان‌بار نوسانات آب خزر در امان بمانیم.
طبیعی است برای فردی که در جست‌وجوی راز نهان در دل طبیعت است این حس و انگیزه وجود دارد و زیبایی خاصی به روند کارش می‌دهد و حین انجام کار مسائلی توجه انسان را به خود جلب می‌کند و جاذبه‌ها وی را به سمت و سوی کشفیات بیشتر پیش می‌برد طبیعی است البته مخاطراتی برایش به همراه دارد از جمله گیر کردن خودرو در ماسه‌ها، گذر در مناطق نشست زمین و سایر که البته تمام فکرش معطوف به این بود که بتواند به رازهای نهفته پی ببرد.
خاطره تلخی که نمی‌تواند هیچگاه فراموشش کند بازدید از دهانه گرگان رود که قبل از سیلاب سال ۹۸ جست‌وجویی در این زمینه داشت و مشخص شده بود که دهانه رودخانه گرگان رود به علت رسوبگذاری بسته شده است ولی حادثه سیل خاطره تلخی به جای گذاشت شد و خسارات شدیدی به بار آورد.
خاطره شیرینش هم برخوردن به رسوبات دریای خزر و مواجه شدن با موجوداتی با قدمت ۱.۸ میلیون سال قبل و خاکسترهای آتشفشان دماوند بوده که هیچگاه فراموش نخواهد شد.
همایون خوشروان مجری طرح بین‌المللی نوسانات دریای خزر در این‌باره می‌گوید: می‌توان گفت دریای خزر یکی از دریاهایی است که نوسانات سطح تراز آب آن نسبت به سایر دریاها و حوزه‌های اقیانوسی بسیار بسیار قابل توجه است؛ از جهت اینکه این دریا در طول تاریخ توانسته نوساناتی را در حد تغیر دامنه‌های مثبت ۵۰ تا منهای ۷۰ متر را در کارنامه خود ثبت کند یعنی چیزی در حول و حوش ۱۲۰ متر تغییر سطح تراز را در طول تاریخ در کارنامه دارد.
وی با بیان اینکه این دریا در حال حاضر با سرعتی بیش از ۱۰۰ برابر آب اقیانوسها درحال کاهش است، افزود: نکته قابل توجه کشف آثار به جای مانده از دریای خزر بر بخش سواحل جنوبی دریای خزر است که حد بستر گذشته این دریا را نمایان می‌کند.
مجری طرح بین‌المللی نوسانات دریای خزر بیان کرد: طی فعالیت اکتشافی که در تاریخ پنج‌شنبه ۲۶ تیر ماه امسال در منطقه طوق تپه نکا صورت گرفته در عمق سه متری از سطح زمین که در تراز منهای صفر قرار داشت به رسوبات شکلاتی رنگ متمایل به قرمز خوالینسکین برخورد کردیم که یکی از آشوب‌های دریای خزر بوده، که دریای خزر در آن زمان سطح ترازش به سطح تراز آب اقیانوسها و دریای آزاد یعنی در حد سطح تراز صفر می‌شود.
خوشروان اضافه کرد: این نقطه عطفی است برای اینکه خطوط ساحلی گذشته دریای خزر را بازسازی کنیم؛ یعنی حدود بین ۱۴هزار تا ۱۸هزار سال قبل بخش وسیعی از مناطق خشک امروزه ما یعنی در مسیر نکا تا بهشهر قرار می‌گیرند در زیر آب بوده و آثارش را ما امروز در زیر لایه‌های رسوبی می‌توانیم مشاهده کنیم.
وی تصریح کرد: براساس مطالعاتی که بر روی رسوبات به جای مانده در این منطقه توق تپه نکا انجام دادیم به فسیل‌هایی برخوردیم که این فسیل‌ها به جنس دیداکنا تعلق داشت یکی از گونه‌های شاخص خوالینسکین پایانی است و در زیر این رسوبات ما به رسوبات آبرفتی برخورد کردیم که شامل قلوه سنگ‌های گرد بود و متعلق به محیط رودخانه‌ای است؛ یعنی قبل از اینکه دریای خزر بخواهد در ۱۴هزار سال قبل پیشروی خود را به مناطق بخش جنوبی خود آغاز کند ما یک محیط رسوبگذاری آبرفتی رودخانه‌ای داشتیم که منطقه را تحت پوشش خود قرار می‌داد ولی بعد از مدتی دریا بر روی این مناطق تسلط پیدا می‌کند و رسوبگذاری خود را با مواد ماسه‌‌ای و عناصر فسیلی متعلق به محیط ساحلی برجای نمی‌گذارد.
مجری طرح بین‌المللی نوسانات دریای خزر یادآور شذ: این کشف بسیار بزرگ و بااهمیتی است که برای اولین بار رسوبات آشکوب خووالین پایانی در منطقه جلگه ساحلی دریای خزر در نزدیکی شهر نکا در بخش شرقی آن در روستای توق تپه پیدا کردیم.
خوشروان خاطرنشان کرد: باتوجه به هماهنگی‌هایی که انجام گرفت با لابراتوار فسیل‌شناسی دانشگاه ایالتی مسکو دقیقا آن نمونه‌های فسیلی ما مورد تایید قرار گرفت و سن نسبی که برای این واحد رسوبی تعیین شد خوالین پایانی است که بین ۱۴هزار تا ۱۸هزار سال قبل تعیین کرده و نقطه عطفی برای بازسازی سطح تراز نوسانات آب دریای خزر طی کواترنری پایانی است.
گفتنی است، پژوهشگران با کشف رازهای نهفته در دل رسوبات به‌منظور بازسازی خطوط ساحلی گذشته دریای خزر به دنبال اطلاعات و آگاهی علمی هستند که با بهره‌مندی از آنها بتوانیم در مدیریت جامع مناطق ساحلی نقش سازنده‌ای را ایفا کنیم.
جانمایی زیرساخت‌های اقتصادی در مناطق ساحلی منوط به مکان‌یابی صحیح برای احداث سازه‌ها و مکان‌یابی بدون مطالعات زمین‌شناسی غیرممکن خواهد بود؛ ما با مطالعه حد بستر و خطوط ساحلی قدیمی دریای خزر پی به اراضی می‌بریم که تحت نفوذ دریا قرار داشته و می‌توانیم سطح تغییرات دریای خزر را در جلگه ساحلی جنوبی آن پی جویی کنیم و اتفاقاتی را که می‌تواند شامل تغییرات آب و هوایی در منطقه باشد را بازسازی کنیم می‌توان گفت دانشمندان زمین‌شناسی سالهاست در این زمینه تلاش می‌کنند که اطلاعات خوبی تهیه کنند و آن را در گزارش‌های خود منتشر کنند امیدوارین این نوع فعالیت‌ها در استان مازندران بومی‌سازی شود تا بتوانیم اطلاعات ذی قیمتی را در این استان تولید کنیم تا برای جمعه مفید باشد.
انتهای پیام/۸۶۰۳۴/ج/و
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
