خبرگزاری فارس- گروه رادیو و تلویزیون: این روزها موضوع تعطیلی رسانه های برون مرزی سازمان صداوسیما یک بحث جنجالی و داغ به حساب می آید که حتی مورد توجه رسانه های بین الملل نیز قرار گرفته است.
در حقیقت عدم تامین مالی از سوی دولت، باعث شده تا این شبکه ها که در طول سالهای متمادی رشد کرده و در جای جای دنیا اثرگذار شوند، یک به یک از گردونه خارج شوند و جای خود را به تک صدای امپریالیست بدهند.
درباره نقش شبکه های برون مرزی در دنیا و به ویژه شبکه پرس تی وی طی سالهای فعالیتش در حوزه دیپلماسی عمومی ایفا کرده است، با «زهیر اصفهانی» فعال رسانه ای و کارشناس مسائل بین الملل گفت و گو کرده ایم که در ادامه می خوانید:
-مواقع حساس بسیاری بوده است که ما شاهد اثرگذاری پرس تی وی بوده ایم؛ یکی از نمونه های خوبی که این شبکه از خودش نشان داد راه اندازی کمپین آزادی دکتر مسعود سلیمانی دانشمند ایرانی بود که بدون تفهیم اتهام در زندان های امریکا به سر می برد که در نهایت منجر به آزادی این دانشمند شد. من اعتقاد دارم در کنار رایزنی های سیاسی که انجام شد این کمپین که دست اندرکاران شبکه پرس تی وی زحمت آن را کشیدند، بسیار اثرگذار بود. محدود کردن شبکه و خبرنگاران آن در کشورهای بلوک غرب نشان می دهد که این شبکه اثرگذاری خوبی داشته است، اما به عقیده من با توجه به ظرفیت های موجود در جمهوری اسلامی ایران پرس تی وی بهتر از این هم می تواند عمل کند، به شرطی که سریع تر، به روزتر و دقیق تر اخبار را انعکاس دهد که همه اینها مستلزم امکانات ویژه ای است که نهاد حاکمیت باید در اختیار این شبکه قرار دهد.
فقدان بودجه تبلیغاتی؛ خلائی که در پرس تی وی به چشم می خورد
-در حقیقت سیزده سال از فعالیت شبکه انگلیسی زبان پرس تی وی، گذشته و پرس تی وی در سال های اخیر عملکرد نسبتا خوبی داشته، از لحاظ بصری، گفتاری، شنیداری و ساختار برنامه سازی در جذب مخاطب تلاش کرده است. از نظر تنوع مسائلی که به آن پرداخته و تلاشی که در جذب مخاطب صورت داده پیشتاز شبکه های برون مرزی بوده است، به همین خاطر هم در فواصل مختلف مورد حمله و بایکوت غربی ها قرار گرفته است.
یکی از نمونه های خوبی که این شبکه از خودش نشان داد راه اندازی کمپین آزادی دکتر مسعود سلیمانی دانشمند ایرانی بود که بدون تفهیم اتهام در زندان های امریکا به سر می برد که در نهایت منجر به آزادی این دانشمند شد.
شبکه پرس تی وی از لحاظ برد در اروپا، امریکا و در کشورهای دیگر با محدودیت هایی به خصوص از نظر پخش برنامه مواجه است، اما به نظر می رسد بزرگ ترین مشکل پرس تی وی این است که بودجه لازم را برای تبلیغات نداشته است. اصلی که در دنیا وجود دارد اصل تبلیغ است. در شبکه های معروف دنیا مثل سی ان ان یا فاکس نیوز لابلای برنامه های خبری شان حتی تبلیغات شبکه های هم راستای خود را می کنند، چه ایرادی دارد که ما بخواهیم از شبکه پرس تی وی مان در این زمینه استفاده کنیم.
-با اشاره به گستردگی جمعیت در شرق آسیا و اهمیتی که این حوزه می تواند برای شبکه های برون مرزی ما داشته باشد، باید بگویم ما در زمینه مخاطب در شرق آسیا که تقریبا جمعیت آن بیش از یک سوم دنیا را تشکیل می دهد، غافل مانده ایم. خصوصا در کشور هایی مثل هند که زبان انگلیسی زبان اصلی آنجا است ما می توانیم از طریق تبلیغات در این کشور به جذب مخاطب بپردازیم و یا در کشورهایی مثل سنگاپور و مالزی حتی خود چین ما می توانیم از ظرفیت های شبکه های تلویزیونی برای تبلیغات استفاده کنیم. هم چنین نباید از روابط دیپلماتیک خوبی که جمهوری اسلامی ایران با ژاپن و کره جنوبی دارد غافل بود.
-من اعتقاد دارم که شبکه پرس تی وی هنوز به صورت متوسط در جهان معرفی نشده و افراد زیادی در دنیا همچنان با این شبکه آشنایی ندارند، لذا نیاز به تبلیغات و تلاش بیشتری به خصوص از سوی مسوولان این شبکه است که بتوانند مردم را با این رسانه خوب، جذاب و مستقل آگاه کند و این تبلیغات نیازمند بودجه است که باید جدی گرفته شود.
از نظر تنوع مسائلی که به آن پرداخته و تلاشی که در جذب مخاطب صورت داده پیشتاز شبکه های برون مرزی بوده است، به همین خاطر هم در فواصل مختلف مورد حمله و بایکوت غربی ها قرار گرفته است.
روشنگری و شفاف سازی از اصول ثابت پرس تی وی است
- پرس تی وی طی این سال ها در موضوعات حساسی که جمهوری اسلامی ایران با آن مواجه بوده، مواضع درستی اتخاذ کرده و تاثیراتی که این شبکه در روشنگری از گفتمان انقلاب اسلامی داشته بسیار اثرگذار بوده است. تاکید دارم که پرس تی وی در این زمینه ها نقش خوبی داشته و نباید از انصاف به دور بود؛ با توجه به وضعیتی که پرس تی وی امروزه در آن قرار دارد و نسبت به محدودیت های رسانه ای که همواره برای این شبکه اتفاق افتاده است، عملکرد آن قابل دفاع است و من اعتقاد دارم در عرصه دیپلماسی بهتر می تواند در قضایا دخالت کند و اثر گذار باشد.
- اینکه در روزهای اخیر شرکت های پخش ماهواره ای در دنیا اعلام کرده اند که به خاطر عدم پرداخت حق پخش از طرف شبکه های برون مرزی ایران نسبت به قطع آن ها اقدام کرده یا می کنند، به ضرر ما تمام می شود. ما در حال حاضر با این مشکلات مواجه هستیم که کشورهای زورگوی دنیا دنبال بهانه های مختلف می گردند تا بتوانند جلوی پخش اخبار صدای آزادی یا بهتر بگویم پخش رسانه ای شبکه های مستقل در دنیا را بگیرند. مشکلاتی که برای خبرنگاران و دست اندرکاران شبکه پرس تی وی در اروپا به وجود آوردند، از این دست است. این ها همه به کنار، حالا یک مسئله ای هم به این مشکلات از سوی خودمان اضافه شده که جای تاسف دارد.
- کسری منابع و مسائل اینچنینی ریشه در عدم همکاری دولت و حمایت از سازمان صدا و سیما دارد که ضربات شدیدی به موجودیت شبکه های برون مرزی ایران وارد می کند. این قطعی از هر طریقی که اتفاق افتاده باشد، مطمئنا رسانه های دیگر جای این امواج را خواهند گرفت و ضربه سنگینی به جایگاه رسانه ای، اجتماعی و استراتژیک شبکه های برون مرزی ایران در دنیا وارد خواهد ساخت.
کاهش کمیت و غلبه کیفیت راه برون رفت از مشکلات ارزی رسانه ملی است
اصفهانی با انتقاد از وابستگی صدا وسیما به ردیف اعتباری دولت، گفت: متاسفانه صدا و سیمای ما محتاج و وابسته به ردیف بودجه اعتباری از دولت است، در کنار آن که تبلیغات نسبتا خوبی هم دارند. ولی با توجه به داشتن شبکه های گسترده ای که جمهوری اسلامی ایران یا بهتر است بگویم رسانه ملی دارد این هزینه کفاف شبکه ها را نمی دهد. من اعتقاد دارم که ما می توانیم در درجه اول از کمیت کم کنیم و به کیفیت بیفزایم. اگر بتوانیم به جای اینکه ده ها شبکه تلویزیونی یا رادیویی داشته باشیم، اقدام به تولید و راه اندازی چندین شبکه ولی با کیفیت کنیم، با کمبود بودجه مواجه نخواهیم بود. به خصوص در مواقعی که ما با مسائل تحریم و مشکلات دیگری که داریم دست به گریبانیم و این موضوع در همه ابعاد اثر گذاشته و در رسانه ملی هم تاثیرات خود را داشته است. ما باید سعی کنیم بودجه ها و منابع مالی را بیشتر به شبکه هایی اختصاص دهیم که برای ما مهم ترند و اثر گذاری بیشتری دارند.
کسری منابع و مسائل اینچنینی ریشه در عدم همکاری دولت و حمایت از سازمان صدا و سیما دارد که ضربات شدیدی به موجودیت شبکه های برون مرزی ایران وارد می کند.
-مسئله تحریم یک مسئله بین المللی است و مشکل داخلی نیست ما باید از شبکه های برون مرزی استفاده کنیم. اگر نتوانیم از این ظرفیت ها بهره ببریم، نمی توانیم حرفمان را در دنیا بزنیم. اگر بتوانیم منابع مالی، درآمد یا ردیف اختصاصی بودجه ای برای این شبکه ها ایجاد کنیم یا از برنامه های مختلف یا روش های مختلف از دنیای استارتاپ ها برای صدا و سیما بهره ببریم، بخشی از این مشکلات حل خواهد شد، در کنار آن خود صدا و سیمای ملی هم می تواند با سیاست کاهش کمیت و غلبه کیفیت، به کاهش بعضی از این دست مشکلات بپردازد و هرگاه توانست شبکه های خوب و بیشتری در دنیا به وجود بیاورد در کنار آن به افزایش شبکه های تلویزیونی و رادیویی اقدام کند.
-بزرگ ترین مشکل در زمینه رسانه های مستقل محدودیت در پخش است و با توجه به سلطه کشورهای دارای تکنولوژی و زورگو بر کشور های دیگر، ما برای اینکه بتوانیم آینده خوبی را برای شبکه ها و به خصوص پرس تی وی تصور کنیم، باید به سمتی برویم که در دنیای رسانه در زمینه پخش ماهواره ای مستقل شویم؛ زیرا هر چند وقت یکبار به بهانه های مختلف شرکت های ماهواره ای که به بعضی از عناصر مالی قوی در دنیا متصل هستند اقدام به قطع شبکه های برون مرزی ایران می کنند. به خصوص در شبکه های ماهواره ای بدر یا نایل ست که متعلق به کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند وقتی که منافع خودشان را در تضاد با روشنگری های شبکه های تلویزیونی و رسانه ای ایران به خصوص پرس تی وی ببینند، اقدام به قطع برنامه ها می کنند. در شبکه ها و کانال های هاتبرد یا یوتل ست یا جاهای دیگر هم که مشکلات ما دوچندان است.
-بهترین کار برای اینکه در درجه اول بتوانیم این راه را ادامه دهیم این است که بتوانیم در این زمینه مستقل شویم البته با پیشرفت های خوبی که به خصوص در چند سال اخیر صورت گرفته و موفقیت های خوبی که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پرتاب ماهواره در چند ماه گذشته داشته امیدواری ها برای استقلال در این زمینه افزایش یافته است، هر چند که سپاه پاسدران انقلاب اسلامی پرتاب ماهواره در مدار لئو داشته در حالی که پخش شبکه های ماهواره ای مستلزم ایجاد شبکه های ارسال ماهواره در مدار ژئو است که به اصطلاح به آن مدار زمین ثابت می گویند. ما باید در درجه اول به تکنولوژی این قضیه نگاه کنیم که بتوانیم سر منشاء و مشکل اصلی را حل کنیم تا هر روز با مشکل مواجه نشویم که بخواهیم مورد تهدید واقع شویم؛ چرا که از نظر تکنولوژی و سخت افزاری محتاج این کشورها هستیم. در درجه اول ما باید سعی کنیم پای بست اصلی کارمان را که مسائل تکنولوژی و سخت افزاری است محکم کنیم و در مرحله بعد تلاش کنیم که امثال شبکه پرس تی وی بتوانند موفقیت آمیز تر کار کنند، فقط و فقط تبلیغات خوب در این زمینه ها با استفاده از نیروی کیفی راه حل این مشکل است.
نقش ظرافت های بصری در استقبال مخاطب تلویزیونی غیر قابل انکار است
-همچنین شبکه پرس تی وی به لحاظ بصری شبکه خوبی است اما در بعضی موارد از المان ها و نشانه های خوبی استفاده نمی کند، رنگ، تصویر و جذاب بودن این شبکه بسیار برای مخاطب مهم است. شاید از نظر تکنیک های خبری تا حدودی این شبکه خوب عمل می کند اما لوگو و آرم این شبکه آرم جذابی نیست و از دو رنگ آبی و سیاه تشکیل شده است.پرس تی وی باید مثل برخی شبکه های داخلی خودمان که هر چند وقت تغییری در عنوان بندی پخش می دهند، جذاب کردن تصویر و لوگو را مدنظر داشته باشد. در کنار این ما باید تبلیغاتی هم در داخل کشور داشته باشیم، به خصوص در مورد افرادی که از ایران به کشورهای دیگر مسافرت می کنند. اینجا بهترین گلوگاه هایی است که باید از طریق آنها تبلیغات غیر مستقیم انجام دهیم. در کنار آن هم تقویت کادر و خبرنگارهای پخته و با تجربه در این زمینه است که راهگشای مشکلات پرس تی وی است .
-با همه آنچه گفته شد، این شبکه با اهداف و آرمان هایی که طی این سال ها بنا نهاده شده است از لحاظ مالی، نیرو و پشتیبانی باید تقویت شود تا بتواند بر مردم دنیا اثرگذار باشد و راهی جز این وجود ندارد.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
