ازدواج و چالش‌های مهم آن، پیش روی جوانان/ مسئولان گره‌گشای ازدواج باشند

سرویس اجتماعی خبرگزاری فارس؛ شیراز | ازدواج یکی از مهم‌ترین مقوله‌های زندگی هر فردی است که تأثیر مهمی در جهت بخشیدن به اهداف او در طول زندگی‌اش دارد.

مقوله‌ای که دین اسلام بر آن بسیار تأکید کرده است؛ به‌گونه‌ای که یکی از ۱۱ آیه قرآن که از نشانه‌های پروردگار آغاز می‌شود مربوط به بحث ازدواج می‌شود. (از خود شما برایتان همسرانی برگزیدیم)

موضوعی که پیچ‌وخم‌های زیادی دارد و اگر به‌درستی رخ دهد حلاوت و شیرینی‌اش توشه تمام زندگی می‌شود؛ اما در جامعه امروز این مقوله مهم که نیمی از زندگی انسان را بیمه می‌کند با چالش‌های بسیاری روبه‌روست.

چالش‌هایی که مهم‌ترینش اقتصادی است و همان‌طور که پیش می‌رود آسیب‌های اجتماعی، تهاجم فرهنگی و مواردی از این‌دست هم چاشنی‌اش می‌شود و همه‌چیز دست‌به‌دست هم می‌دهد تا امروز مقوله ازدواج به‌عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌ها پیش روی مسئولان کشور قرار گیرد.

در دنیای پرتلاطم امروز که حجم اطلاعات و اخبار تا عمق جان انسان‌ها رسوخ کرده است و فرهنگ‌های متفاوت غرب با حرکتی آرام به جامعه ما نیز تزریق می‌شود؛ تفکر جوانان را نسبت به ازدواج متفاوت کرده، توقع‌ها را بالابرده و سن ازدواج و در ادامه تفکرات فرزند آوری را دستخوش تغییر کرده است.

در سالروز ازدواج نورانی حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) به‌عنوان الگوی برتر زندگی مشترک، پرداختن به ابعاد مختلف مذهبی، جامعه‌شناختی و روان‌شناختی ازدواج و بررسی مسائل و مشکلاتی که پیش روی جوانان وجود دارد  که خالی از لطف نخواهد بود.

ازدواج، پاسخ به آفرینش هدفدار پروردگار

مدیرعامل بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) استان فارس، گسترش مودت و رحمت را از مهم‌ترین آثار ازدواج می‌داند و معتقد است ازدواج باید بر مبنای فکر و اندیشه باشد.

حجت‌الاسلام و المسلمین علی‌رضا حدائق با تاکید بر اینکه آفرینش انسان توسط پروردگار هدف‌دار است، گفت: باید دید و تفکر کرد که این ازدواج قرار است انسان را از کجا به کجا برساند؟ چراکه ازدواج در راستای تکامل انسانیت و گسترش نسل بشر است. خداوند زن و مرد را از یک جنس می‌داند و می‌گوید از نفس شما برای شما همسر برگزیدیم لذا این آیه یکی از نشانه‌های یکسان بودن زن و مرد است.

وی ازدواج را بر اساس آیات قران عاملی جهت رسیدن به آرامش عنوان کرد و افزود: عامل تشنج در زندگی‌ها ضعف ایمان است و آنان که تنها رفع غریزه جنسی را دلیل بر ازدواج می‌دانند، به آرامش نخواهند رسید؛ چراکه ازدواج امری فراتر از رفع غریزه جنسی است.

رئیس حوزه علمیه منصوریه شیراز اساس شکل‌گیری رابطه زن و مرد در زندگی مشترک را بر مبنای اسلام و قانون، مودت و رحمت دانست و تاکید کرد: اگر زن و مرد نسبت به هم مودت و رحمت داشته باشند، هر دو اهل فکر بوده و باهم هماهنگ باشند، می‌توانند از فرصت ازدواج بهره کافی را ببرند و دلیل افزایش آمار طلاق، کاهش آمار ازدواج و افزایش سن ازدواج این است که ما نگاه هوشمندانه‌ای به ازدواج نداشته و بر آثار و برکات آن نمی‌اندیشیم.

اسلام شرط سنی خاصی برای ازدواج قائل نشده است

حجت‌الاسلام و المسلمین حدائق بقای نسل و ماندگاری را یکی از علل ازواج عنوان کرد و افزود: ازدواجی که در کانون اسلام شکل گیرد بر اساس معیارهایی چون ایمان و اخلاق است و کانون آرامش، مودت و رحمت خواهد بود. همچنین در کنار ازدواج، سازندگی اخلاقی نیز شکل خواهد گرفت و جامعه از آسیب‌های اجتماعی در امان خواهد ماند.

وی با اشاره به اینکه اسلام شرط سنی خاصی را برای ازدواج قائل نشده است، اظهار داشت: افراد یکسان نیستند و شرایط جسمی و عقلی هر فردی است که حکم می‌کند فرد آمادگی ازدواج دارد یا خیر و لذا ابتدا بلوغ جسمی و سپس بلوغ عقلی ملاک اصلی ازدواج است. اگر این دو اتفاق افتاد و فرد میل به ازدواج داشت، ازدواج شکل می‌گیرد؛ چراکه ازدواج امری مستحب است و جامعه موفق در پرتو ازدواج موفق است.

حدائق در ادامه گفت: اگر یک جامعه سالم می‌خواهیم باید ازدواج را گسترش دهیم؛ چراکه تشکیل زندگی مشترک منجر به گسترش آرمان‌های توحیدی نیز خواهد شد و انسان از خودشناسی به خدا‌شناسی خواهد رسید.

این استاد حوزه علمیه انسانیت را در امر ازدواج مهم دانست و موارد دیگر همچون سن و ظاهر و مواردی نظیر آن را بی‌اهمیت خواند‌ و افزود: انسانیت دل‌ها را به هم نزدیک می‌کند و حقوق درهم‌تنیده می‌شود؛ اما امروز شاهد هستیم که ازدواج به جهت غفلت از این رویکردها و برکات روند کندی به خود گرفته است و در این راستا به نظر می‌رسد عدم آگاهی مردم نسبت به فلسفه ازدواج مسبب این امر است.

 لزوم اراده مسئولان  برای کمک به امر ازدواج

وی در ادامه بر لزوم اراده مسئولان در هر رده‌ای برای کمک به امر ازدواج اشاره کرد و افزود: سن ازدواج بالا رفته و این آسیب بسیار خطرناکی است؛ لذا مسئولان ما باید اهتمام جدی بورزند و جوانان را به ازدواج ترغیب کنند تا ازدواج روان شود. هر اداره‌ای می‌تواند تسهیلاتی را برای کارمندان خود در نظر گیرد که به این ماجرا کمک کند.

مدیرعامل بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) استان فارس گفت:  با این‌حال جوانان باید نگاهشان به خدا باشد و فراموش نکنند که خداوند حامی است و اول به او تکیه کنند و نسبت به خداوند معرفت داشته باشند و ایمانشان را قوی کنند تا به موفقیت برسند.

وی گفت: ازدواج از بعد روانشناسی نیز بسیار حائز اهمیت است؛‌ چراکه امروز در این حوزه با مشکلاتی روبه‌رو هستیم که بر کسی پوشیده نیست.

سنت دیرینه ازدواج جای خود را به تجمل‌گرایی و فخرفروشی داده است

حمیدرضا شعبانی، کارشناس خانواده و مشاور ازدواج نیز ازدواج را بهترین روش پاسخگویی به برخی از نیازها می‌داند که در هر انسان وجود دارد و طبق اشتراک نظر میان کارشناسان روانشناسی و علمای دینی، تشکیل خانواده امری مهم و اساسی است.

وی ازدواج را متأثر از پیامدهای اجتماعی عنوان می‌کند که شامل آداب‌ورسوم، فرهنگ، مسائل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی حاکم بر جامعه است.

این کارشناس خانواده بروز رسوم وارداتی در جامعه ایران را که با رسوم و آیین‌های سنتی در حوزه ازدواج جایگزین شده است، یک آسیب عنوان می‌کند و معتقد است: متاسفانه آداب‌ورسوم غربی به‌عنوان یک اصل در حوزه ازدواج وارد کشور ما شده و روزبه‌روز پررنگ‌تر می‌شود تا جایی که یک زوج جوان که به سن ازدواج و تشکیل خانواده رسیده است، در برخورد با این فرهنگ‌های وارداتی و صرف بسیاری از هزینه‌های ازدواج برای رسوم وارداتی، نوعی خلا را احساس می‌کنند که نمونه‌های این رسوم را می‌توان به ساخت کلیپ‌های آن‌چنانی، عکس‌های سر مجلسی،گرامیداشت روزگردها و ماه گردها و سالگردها و مواردی ازاین‌دست اشاره کرد.

شعبانی با اشاره به اینکه این اتفاقات، هزینه تمام‌شده ازدواج را بالا می‌برند، تاکید کرد: این در حالی است که تعالیم دینی ما همواره بر ازدواج آسان و حذف زوایا تأکید می‌کنند‌، سنتی که همواره از گذشته به ما رسیده بر اساس همدلی است تا بین خانواده‌ها به‌دور از تجمل نوعی پیوند شکل گیرد و منجر به نزدیکی دل‌ها شود درحالی‌که امروز این موضوع جای خود را به تجمل‌گرایی و فخرفروشی داده است.

این مشاور خانواده ادامه داد: وضعیت مالی خوب می‌تواند این رسوم وارداتی را اجرا کند و وضعیت مالی ضعیف از اجرای رسوم بازمی‌ماند و این خود اتفاق ناگواری را رقم می‌زند، اینجاست که نقش نهادهای فرهنگ‌ساز پررنگ می‌شود و افراد الگو همچون چهره‌های مطرح، حوزه‌های علمیه، ورزش و جوانان، شهرداری‌ها، آموزش‌وپرورش، دانشگاه‌ها، ارشاد، صداوسیما همه باید بجای حرکات موازی به یک وحدت رسیده و نقش مهم خود را در امر تسهیل ازدواج ایفا کنند.

شعبانی مشکلات اقتصادی شامل نوسان شدید در بازار طلا، تلاطم اوضاع مسکن، قیمت‌های نامتعارف لوازم‌خانگی و در ادامه ویروس کرونا را از عوامل بازدارنده ازدواج برشمرد و یادآور شد: این عوامل منجر می‌شود که دختر و پسر از ورود به حوزه ازدواج و مسئولیت‌پذیری واهمه داشته باشند و در خود نبینند که بتوانند مسئولیت یک خانواده را در شرایط امروز جامعه به دوش بکشند.

به‌گفته این کارشناس خانواده؛ این‌ها همه دست در دست هم داده و منجر به بروز انحرافاتی در جامعه همچون ازدواج سفید می‌شوند، لذا نهادهای حمایتی باید چتر حمایتی خود را گسترش داده و در کنار کمک‌های موردی به مددجویان دیگر افراد جامعه را نیز دریابند‌؛ چراکه در شرایط فعلی جامعه بسیاری از افراد حتی کارمندان زیرخط فقر هستند‌.

وی آگاهی بخشی به جوانان در حوزه شناخت نقش خود در خانواده را از طریق فضای مجازی و برخی فعالیت‌های پراکنده دیگر مهم دانست و خواستار انسجام مباحث آموزشی و کاربردی کردن آموزش‌ها در زندگی شد.

این روانشناس حوزه خانواده ادامه داد: به‌طور مثال افراد در حوزه حقوق خود اطلاعاتی کسب کرده‌اند اما این امر نه‌تنها کمکی به تغییر رفتارشان نکرده بلکه سطح انتطارات را بلا برده است لذا به نظر می‌رسد تدوین یک نظام‌نامه خاص آموزشی و مشخص کردن اینکه از کدام نقطه به کدام نقطه خواهیم رسید بسیار ضروری است.

شعبانی همچنین با اشاره به فعالیت مراکز آموزشی در این زمینه گفت: این آموزش‌ها کافی نیست و پاسخگوی نیاز افراد جامعه نخواهد بود. لذا به نظر می‌رسد شکل‌گیری ائتلافی از سوی ادارات و سازمان‌های درگیر با موضوع ازدواج و جوانان و تصمیم‌گیری‌های صحیح بجای موازی کاری منجر به تغییر رفتار خواهد شد.

انتخاب زوج مناسب و همفکر مانع بروز دردسرهای بعدی می‌شود

سید سعید زاهدزاهدانی، جامعه‌شناس و دانشیار دانشگاه شیراز نیز زوایای جامعه‌شناختی این موضوع را بررسی می‌کند.

وی ازدواج را امری مقدس برمی‌شمارد که وسیله‌ای برای افزایش واحدهای اجتماعی بوده و نهایتاً منجر به افزایش برکات اجتماعی می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز  در این راستا خطاب به جوانانی که از مسئولیت‌پذیری در اجتماع و تشکیل خانواده واهمه دارند، اظهار داشت: وقتی در مسیر ازدواج قرار می‌گیریم جامعه خودش ما را به جلو برده و برکت به سمتمان می‌آید، پس جوانان نسبت به ازدواج واهمه نداشته باشند.

وی ازدواج را وسیله رشد هویت فردی عنوان کرد و افزود: انتخاب زوج مناسب، همراه و هم‌فکر قطعا مانع بروز بسیاری از دردسرها می‌شود و پذیرش مسئولیت زندگی توسط فرد را آسان می‌کند.

دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه شیراز ادامه داد: به دلیل طراحی نظام اجتماعی و اقتصادی کشور ما از پیش از انقلاب و عدم تغییر آن‌چنانی در آن تاکنون که نظامی ضد خانواده تلقی می‌شود، خانواده روزبه‌روز مهجورتر شده است که در غرب هم با همین موضوع روبه‌رو هستیم و اگر با همین نگرش پیش رویم به‌زودی با بحرانی جدی روبه‌رو می‌شویم که بدون شک در این جنگ فرهنگی که امروز شاهدش هستیم خانواده تضعیف تر خواهد شد.

وی گسترش تهاجم فرهنگی را در جامعه ایران، پایین ارزیابی کرد و گفت: تهاجم فرهنگی گرچه به هر طریقی با ترویج شیوه‌های مختلف همچون ازدواج سفید پایه‌های خانواده را تضعیف می‌کند؛ ولی گسترش آن زیاد نیست؛ اما زیاد زبان به زبان می‌چرخد تا همه را باخبر کند و جوان‌ها به سمتش گرایش یابند.

زاهد زاهدانی بر این موضوع تاکید کرد که دستگاه‌های تبلیغاتی و فرهنگی در اینجا بسیار اهمیت دارند و نباید به‌گونه‌ای عمل کنند که آب به آسیاب دشمن ریخته شود.

وی ضمن تاکید بر نقش جامعه‌شناسان در این میان، افزود: جامعه‌شناسان باید به فکر درمان باشند؛ اما نیاز است که زیربنا نیز تغییر کند.

وی ضمن اشاره به اینکه کشور ما به لحاظ ساختاری اقتصاد مطلوبی ندارد، افزود: ساختار اقتصادی ما نیازمند اصلاح است، پیش‌زمینه‌های اجتماعی نیز باید فراهم شود تا آن جریان ضد خانواده‌ای که غرب به دنبال آن است راهی برای بروز پیدا نکند؛ بلکه زندگی اسلامی مبتنی بر خانواده شکل گیرد.

این جامعه‌شناس، خانواده را مهم‌ترین نهاد در زندگی هر فرد و مأمنی جهت فراهم کردن زمینه آسایش و تفریح عنوان کرد و گفت: شادی و تفریح در آغوش خانواده شکل می‌گیرد و رونق می‌یابد که متأسفانه در سایه غرب‌گرایی رو به افول است.

به گفته این استاد دانشگاه؛ آرامش، شادی، تفریح و سرگرمی مایه‌های اصلی رونق خانواده است و ایدئال‌های اسلامی هم آن را تائید می‌کند که اگر دیر بجنبیم حلاوت و شیرینی‌اش از دست می‌رود.

 زاهد زاهدانی با بیان اینکه مقدرات توسط خداوند مشخص‌شده است و تکیه‌بر خدا گره‌گشای همه مشکل‌ها است، خانواده را اصل مهم زندگی عنوان و تصریح کرد: قدم گذاشتن در راه ازدواج و تشکیل خانواده خودبه‌خود پیش می‌رود و جوانان باید با انتخاب‌های درست و یافتن افراد مناسب از ازدواج بیم نداشته باشند و از مسئولیت‌پذیری در این راستا نهراسند.

انتهای پیام/ م