خبرگزاری فارس/فرهاد فرهادپور: ورزشگاه تختی تبریز که به باغشمال معروف است، با اعلام ایوب بهتاج مدیر کل ورزش و جوانان آذربایجان شرقی به هیات دوومیدانی واگذار شد تا برای اهالی فوتبال این ورزشگاه پیر برای همیشه به خاطره بپیوندد.
البته مدت‌ها بود که با تصمیم شورای تامین شهر هیچ مسابقه‌ای در این ورزشگاه برگزار نمی‌شد و اخیرا هم کارشناسان اداره کل ورزش اعلام کرده بودند که سکوهای ورزشگاه به دلیل فرسودگی استحکام لازم را نداشته و باید بازسازی گردد.
در حالی که بازسازی سکوهای ورزشگاه مطرح شده بود امسال عنوان کرد که ورزشگاه به پارک تبدیل شده و محل ورزش بانوان خواهد شد. در نهایت تصمیم بر این شد که این ورزشگاه در اختیار هیات دوومیدانی قرار گیرد. سرنوشت ورزشگاه تختی دقیقا به سرنوشت ورزشگاه انقلاب تهران گره خورد در حالی که باغشمال تبریز روزهای پرخاطره‌ای را در سینه خود جای داده است.
باغشمال در قلب شهر تبریز
ورزشگاه تختی ملقب به باغشمال قدیمی‌ترین ورزشگاه شهر تبریز است.
این ورزشگاه به دلیل قرار گرفتن در محله‌ای به نام باغشمال، به این نام شهر‌ت یافته بود. مالک سابق ورزشگاه تربیت بدنی استان آذربایجان‌شرقی بوده و در حال حاضر تحت مالکیت اداره ورزش و جوانان شهر تبریز قرار گرفته است.
ورزشگاهی که ساختش به دهه 20 باز می‌گردد و در مرور زمان تکمیل گردیده و به شکل امروز درآمده است.
اطلاعات دقیقی از شروع ساخت این ورزشگاه در دسترس نیست. بیوک صباغ پدر فوتبال تبریز در مورد این ورزشگاه می‌گوید: در سال 1327 مسابقات ورزشی کشور به شکل المپیک و به صورت متمرکز در تبریز برگزار شده و وی که آن زمان نوجوان بوده برای دیدن مسابقات در ورزشگاه باغشمال حضور می‌یافته است.
زمین فوتبال این ورزشگاه در ابتدا خاکی بوده و در در سال ۱۳۳۵، چمن ورزشگاه در بازی دوستانه منتخب تبریز و تیم آدانا ترکیه افتتاح شد. در اوایل دهه 50 ظرفیت این ورزشگاه به 25 هزار نفر افزایش و سکوهای بتونی جایگزین سکوهای فلزی و چوبی گردید.
پیش از انقلاب ورزشگاه باغشمال تبریز میزبان بازی تیم‌های تراکتورسازی و ماشین‌سازی در لیگ تخت جمشید و همچنین مسابقات بین‌المللی جام تبریز بود که در سه دوره و با حضور تیم‌های اروپایی و آسیایی در سطح بالایی برگزار شد.
بازی تراکتور با پرسپولیس سال 1369 - ورزشگاه تختی تبریز
روزهای خاطره‌انگیز ورزشگاه تختی تبریز
باغشمال در حدود نیم قرن میزبان مسابقات فوتبال تبریز بوده است. از مسابقات کشوری تا لیگ تبریز و حتی سابقه برگزاری بازی فینال محلات تبریز را هم دارد و برای بسیاری از تیم‌های محلات تبریز حضور در فینال در ورزشگاه تختی رویایی بود که برای رسیدن به آن نهایت تلاش خود را می‌کردند.
پیروزی برابر تیم‌های اول پایتخت همیشه جزو شیرین‌ترین خاطرات ورزشی یک تیم است.
اولین پیروزی تیم تراکتور برابر استقلال در لیگ تخت جمشید در سال 1353 در ورزشگاه تختی رقم خورد که برای 30 هزار تماشاگر حاضر در ورزشگاه روز بیادماندی رقم خورد.
در سال 72 تراکتور در همین ورزشگاه برابر پرسپولیس با نتیجه 2 بر یک به برتری دست یافت تا نخستین برد تراکتور برابر این تیم نیز در باغشمال ثبت شود.
ماشین سازی هم در تختی تبریز حد فاصل سال‌های 74 و 75 برابر پرسپولیس و استقلال به برتری دست یافته که این پیروزی‌ها در ورزشگاه تختی به دست آمده بود.
بازی منتخب تبریز با لوکوموتیو لایپزیک آلمان شرقی با حضور 40 هزار تماشاگر در ورزشگاه تختی تبریز
روز فراموش نشدنی ورزشگاه تختی تبریز
اما بی‌شک فراموش نشدنی‌ترین بازی ورزشگاه تختی تبریز مربوط به بازی منتخب تبریز برابر تیم لوکوموتیو لایپزیک آلمان‌شرقی است. بازی که به جرات می‌توان گفت با حضور بیش از 40 هزار تماشاگر در ورزشگاه تختی تبریز برگزار شد.
در آن سال‌ها به دلیل جنگ تحمیلی هیچ بازی بین‌المللی در ایران برگزار نمی‌شد و تنها بازی دوستانه‌‌‌ای بین تیم‌های خارجی برگزار می‌شد. در سال 1364 تیم منتخب لایپزیک برای برگزاری چند بازی دوستانه به ایران سفر کرده بود که یکی از این بازی‌های در تبریز مقابل منتخب این شهر بود.
در روزهایی که کامپیوتر و اینترنت و شبکه تلویزیونی استانی و روزنامه های ورزشی وجود نداشته و امکان هیچ تبلیغی برای این بازی فراهم نبود، به ناگاه سیلی از تماشاگران برای دیدن بازی راهی ورزشگاه تختی شدند.
چند ساعت پیش از بازی ظرفیت ورزشگاه تکمیل گردید و خیابان‌های اطراف باغشمال به دلیل ازدحام تماشاگران راهی ورزشگاه، به شدت ترافیک حاکم شده بود.
مسوولان وقت تربیت بدنی تبریز برای جلوگیری از فاجعه انسانی درب سکوها به چمن ورزشگاه را باز کردند و تعداد زیادی از تماشاگران در اطراف چمن و روی پیست ورزشگاه برای دیدن بازی مستقر شدند.
اما همچنان تماشاگران زیادی پشت درهای بسته ورزشگاه بودند که می‌خواستند به هر نحوی شده خود را به درون ورزشگاه برسانند. تعدادی هم بر روی ساختمان جایگاه بخش اداری باغشمال رفته و از آنجا شاهد بازی بودند و حتی چند نفر از روی پایه‌های نورافکن ورزشگاه بالا رفته بودند.
ظرفیت ورزشگاه تختی 20 هزار نفر بوده و آن روز ورزشگاه بیش از 2 برابر ظرفیت خود میزبان تماشاگران بود که خوشبختانه بازی بدون حادثه ای با تساوی یک بر یک پایان یافت.
نکته ای که هیچ وقت مورد توجه قرار نگرفت، درایت مسوولان وقت تربیت بدنی و هیات فوتبال استان بود که با مدیریت این تعداد تماشاگر بازی را بدون اتفاقی به پایان رساندند. جالب اینکه چند سال بعد چنین اتفاق مشابهی در ورزشگاه هیلزبورو در مرحله نیمه نهایی جام حذفی انگلیس بین تیم‌های لیرپول و ناتینگهام فارست رخ داد که به دلیل ازدحام بیش از حد تماشاگران در 2 قسمتی که تماشاگران لیورپول مستقر بودند، 96 تماشاگر در اثر ازدحام جان خود را از دست دادند.
فرهاد صداقت کمک داور بازی منتخب تبریز با لوکوموتیو لایپزیک آلمان شرقی گفت: تماشاگران که در پیست مستقر شده بودند به حدی زیاد و نزدیک به زمین بودند که تنها روی خط زمین برای حرکت طولی من جا مانده بود و یکی از سخت‌ترین شرایط قضاوتم در دوران داوری را داشتم.
کاظم محمودی فوتبالیست مطرح تراکتور هم گفت: برای اولین بار که در ورزشگاه تختی حضور یافتم بازی منتخب تبریز با لوکوموتیو لایپزیک بود که نوجوان بودم و به عنوان تماشاگر در ورزشگاه حضور داشتم و این بازی برای من انگیزه داد تا بیشتر تلاش کنم تا بتوانم فوتبالیست شوم و از این بازی خاطره شیرینی را به یاد دارم.
روزهای تلخ ورزشگاه تختی تبریز
ورزشگاه تختی روزهای شیرین و تلخی برای هواداران به همراه داشته است. شاید یکی از خاطرات تلخ این ورزشگاه تساوی منتخب تبریز مقابل منتخب اصفهان در فینال لیگ قدس در سال 1365 بود که بازی رفت در تبریز با تسای یک بر یک به اتمام رسید و در اصفهان تیم منتخب آذربایجان شرقی در وقت اضافی دو بر یک مغلوب و قهرمانی کشور را از دست داد.
تساوی یک بر یک تراکتور مقابل پاس تهران در مرحله نیمه نهایی لیگ آزادگان سال 1371 با حضور بیش از 30 هزار تماشاگر تبریزی در تختی، نیز خاطره تلخی بود که تراکتور را از راهیابی به فینال آن مسابقات بازماند. تراکتور در بازی رفت در تهران با یک گل مغلوب شده بود و پیروزی در تبریز می‌توانست این تیم را به فینال رسانده و با توجه به اینکه در آن سال جام حذفی برگزار نشده بود، فینالیست‌ها به باشگاه‌های آسیا راه یافتند و تراکتور شانس بزرگی را برای آسیایی شدن در سال 71 از دست داد.
بهترین پیروزی تیم ملی ایران با نتیجه 19 بر صفر مقابل تیم ملی گوام در سال 79 در ورزشگاه تختی تبریز ثبت شده است
بازی‌های بین‌المللی در ورزشگاه تختی
این ورزشگاه در سال ۱۳۵۵ و در رقابت‌های جام ملت‌های آسیا ۱۹۷۶ میزبان دیدارهای دور مقدماتی گروه آ مسابقات بود که با شرکت تیم‌های ملی فوتبال کویت، چین، و مالزی برگزار شد.
در اوایل دهه 70 تربیت بدنی وقت استان کیفیت چمن ورزشگاه تختی را به شکل مطلوبی ارتقا داده و چمن ورزشگاه در فوتبال کشور زبانزد گردید.
این کیفیت زمین ورزشگاه سبب شد تیم ملی ایران در سال 75 و 77 در ورزشگاه تختی تبریز میزبان تیم‌های قطر و کویت شود که با برد برابر قطر و تساوی مقابل کویت همراه بود..
در سال 1379 مسابقات مقدماتی جام جهانی 2002 با حضور تیم‌های ایران، تاجیکستان و گوام در ورزشگاه تختی برگزار شد که به صعود تیم ایران به دور بعدی این مسابقات منجر شد. بهترین رکورد ایران در پیروزی پر گل با نتیجه 19 بر صفر برابر گوام در ورزشگاه تختی ثبت گردیده است.
برگزاری چندین دوره جام بین المللی تبریز با حضور تیم های جوانان کشورهای اروپایی و آسیایی و تیم های ملی جوانان و نوجوانان ایران پیش در دهه 50 و جام سرداران شهید آذربایجان نیز از دیگر مسابقات انجام گرفته در ورزشگاه تختی در دهه 70 بود.
جام ال جی که با حضور تیم‌های ملی ایران، پاراگوئه، آفریقای جنوبی و مراکش در سال 1381 آخرین مسابقه مهم بین‌المللی بود که در این ورزشگاه پیر تبریز برگزار شد.
بازی دوستانه تیم ملی ایران با منتخب آذربایجان شرقی در سال 1365/رحیم میرآخوری کاپیتان تیم ملی و غلامرضا باغ آبادی کاپیتان تیم تبریز به همراه فرهاد صداقت داور بازی
آخرین مسابقه پرتماشاگر ورزشگاه تختی تبریز
آخرین بازی پرتماشاگر ورزشگاه تختی تبریز در خرداد 1388 در مرحله پلی آف لیگ دسته یک ایران بین تیم‌های شهرداری تبریز با شاهین بوشهر بود که این بازی با حضور 20 هزار تماشاگر با تساوی 2 بر 2 به اتمام رسیده و در بازی برگشت تیم شهرداری در بوشهر نتیجه را به شاهین واگذار و صعود این تیم به لیگ برتر یک سال به تعویق افتاد.
در سال‌های اخیر در چند بازی محدود تیم‌های ماشین سازی شهرداری تبریز و پتروشیمی تبریز در ورزشگاه تختی تبریز در لیگ یک و دو به مصاف حریفان خود رفته بودند.
آخرین مسابقاتی فوتبال که در این ورزشگاه برگزار شد مربوط به جام 4 جانبه گرامیداشت بیوک صباغ با حضور تیم‌های متحد تبریز، منتخب پیشکسوتان تبریز، منتخب پیشکسوتان اردبیل و منتخب پیشکسوتان ملوان انزلی بود.
کشتی دوستانه بین تیم تبریز و تیم ملی ژاپن در دهه 40 - این مسابقه با قراردادن تشک کشتی در چمن ورزشگاه باغشمال برگزار شد
موافقان و مخالفان طرح واگذاری ورزشگاه تختی تبریز به هیات دوومیدانی
واگذاری ورزشگاه تختی تبریز به هیات دوومیدانی موافق و مخالفانی را خواهد داشت.
یکی از کارشناسان ورزشی که نمی خواست نامش مطرح شود گفت: این طرح فاجعه است، مگر می‌شود استادیوم یک شهر فوتبالی را تعطیل کرد، مگر چند دونده در استان داریم که باید فوتبال به پای آنها بسوزد.
در مقابل این کارشناس ورزشی، نشاطی از اساتید دانشگاه در رشته ورزش است، عنوان کرد: باید قبول کنیم که امکان برگزاری مسابقات در ورزشگاه تختی به دلایل مختلف همچون ترافیک در هسته مرکزی شهر و فرسودگی ورزشگاه مقدور نبوده و شاید این بهترین تصمیمی بود که گرفته شد تا این مجموعه ورزشی راکد نمانده و همچنان به حیات خود ادامه دهد.
فیروز از هواداران تیم ماشین‌سازی هم گفت: باغشمال شناسنامه فوتبال تبریز بوده و نمی شود آن را باطل کرد مگر آن که زمان مرگش رسیده باشد.
وی پیشنهاد داد مسابقات پایه فوتبال می‌تواند در این ورزشگاه با حضور خانواده‌ها برگزار شود و این ورزشگاه همچنان پویا باقی مانده و سکوی پرتابی برای فوتبالیست‌های جوان و نوجوانان تبریزی باشد.
بیوک صباغ پیشکسوت فوتبال تبریز پیش از بیماری‌اش گفته بود: زمانی که به دلیل مشغله کاری نمی توانستم در ورزشگاه حضور یابم از چهره تماشاگرانی که از ورزشگاه خارج شده و از میدان ساعت و جلوی مغازه‌ام عبور می‌کردند می‌توانستم نتیجه بازی را بدانم. اگر تماشاگران ناراحت و مغموم بودند می‌فهمیدم تیم تبریزی نتوانسته نتیجه خوب بگیرد و اگر تماشاگران شادی می‌کردند، معلوم بود که برنده بازی تیم تبریزی در این مسابقه بوده است.
به نظر می‌رسد پرونده ورزشگاه تختی برای فوتبال دیگر بسته شده است و این ورزشگاه برای اهالی فوتبال تنها خاطرات تلخ و شیرینش مانده و دیگر هیاهوی تماشاگران و صدای تشویق آنان در قدیمی‌ترین ورزشگاه شمالغرب کشور نخواهد پیچید.
حالا ورزش دوومیدانی که بر خلاف دنیا، در ایران و تبریز از استقبال تماشاگر همراه نیست، مالک ورزشگاهی با ظرفیت 20 هزار تماشاگر شده است، به امید روزی که تعدادی از تماشاگران از روی سکوها دوومیدانی کاران را تشویق نمایند.
دوومیدانی آذربایجان شرقی سال گذشته برای نخستین بار قهرمان کشور شده و شاید واگذاری ورزشگاه تختی تبریز در تداوم این موفقیت این رشته تاثیر همراه شود، هر چند شاید این تصمیم از سوی هواداران فوتبال مورد استقبال قرار نگیرد.
انتهای پیام/60017/ر
