خبرگزاری فارس ـ همدان، جریان زندگی انسان مانند رودخانه‌ای است که از مبدأ تا مقصد از کنار سرزمین‌های مختلف و متنوعی می‌گذرد و سرانجام به دریا می‌پیوندد و نوجوانی یا بلوغ یکی از آن شهرهای شلوغ با کوچه پس کوچه‌های پیچیده است که باید این رود از تمام آن پیچ‌ها و بالا و پایین‌ها عبور کند و چه خوب است که این مسیر رود هموار باشد و لایروبی شده باشد تا باعث طغیان رود و ویرانی شهر نشود.
بله... نوجوانی یا بلوغ یکی از متنوع‌ترین و پیچیده‌ترین دوران زندگی هر انسانی است و اصول صحیح رفتار با خود را می‌طلبد و دیگر نمی‌توان مانند دوران کودکی را او رفتار کرد و رسیدن به این اصول صحیح نیازمند شناخت ابعاد روحی، جسمی، عقلی و... اوست و بی‌تردید شناخت بیشتر و بهتر او همدلی را بیشتر می‌کند که در سایه آن همدلی می‌توان به درون روح و قلب او نفوذ کرد و شخصیتی متکی بر تفاهم و اطمینان متقابل را بنیان نهاد و جلوی بسیاری از مشکلات و آسیب‌ها را در عصری که هجوم فرهنگی علیه کشور ما به اوج خود رسیده، گرفت. پس بازشناسی روحیات و اخلاقیات نسل آینده از واجبات برای والدین و مربیان تربیتی است زیرا هدف و موضوع این تهاجمات همین کودکان و نوجوانان هستند.
در این گزارش به چند نکته خلاصه شده تربیتی اما مهم در خصوص رفتار نوجوان اشاره می‌کنیم و امید داریم که برای والدین مفید باشد.
همه والدین و معلمان به خوبی می‌دانند در گذشته کنترل و دور نگه داشتن فرزندان از محیط‌های نامطلوب امکان‌پذیرتر بود، اما در سال‌های گذشته با وجود پیشرفت‌های عظیم در حوزه فناوری ارتباطات و وجود اینترنت که تمام مرزها را در هم نوردیده و دسترسی آنها را به آنچه که فکر می‌کنیم راحت‌تر و ساده تر کرده، لازم است آگاهی و کنترل حساب‌شده‌ای بر امور فرزندان داشته باشیم. باید از همان کودکی قوانین مناسبی برای استفاده از کامپیوتر، تلویزیون، گوشی، بیرون رفتن و اجازه گرفتن در امور مختلف از والدین و بزرگ‌ترها را در برنامه تربیتی خود داشته باشیم.
قبل از آنکه اینترنت پرسرعت برای خانه تهیه کنیم نحوه درست استفاده کردن از رایانه را به او آموزش دهیم حتی نحوه درست نشستن در پشت سیستم را؛ باید به کودک و نوجوان خود همواره تأکید کنیم که این سیستم تنها برای استفاده آموزشی است و استفاده از آن باید با کنترل و نظارت والدین باشد و هرگز یک سیستم مجزا برای بچه‌ها تهیه نشود که در اتاق خواب او قرار بگیرد زیرا چنین عملی یعنی یک فاجعه و اتفاق هولناک در آینده‌ای نزدیک.
نکته تربیتی دیگری که البته باید برای این روزهای کرونایی بسیار مورد توجه والدین باشد ساعات استفاده از تلویزیون و گوشی‌های هوشمند است، مبادا بچه‌ها روزانه پای فیلم و بازی‌های رایانه‌ای بنشینند تا والدین به کارهای خود برسند.
برای استفاده از هر کدام از وسایل ذکر شده باید قانون گذاشت و این قانون را جدی بگیرید مگر شرایط استثنایی وجود داشته باشد حتی از کودکی با او قرار بگذارید که وقتی در منزل نیستید به طور کلی کامپیوتر روشن نشود و تأکید کنید که همه سرمایه ما اعتمادی است که به هم داریم و باید همیشه به همدیگر راست بگوییم و اگر خطایی پیش آمد باید بگوییم که اگر این طور پیش برود دیگر نمی‌توانیم برایشان برخی از خدمات را ارائه دهیم زیرا از این اطمینان سوء استفاده شده و شما از پیش آمدن چنین مسائلی ناراحت می‌شوید و به نوجوان بگویید که حیف است این رابطه خوب کمرنگ شود یعنی آوردن استدلال عقلی و البته عاطفی.
زندگی در این عصر و همراه شدن با نوجوان کاری سخت بوده و محروم کردن آنها از وسایل مختلف تنها باعث ایجاد لجاجت و برانگیختگی آنها می‌شود زیرا آنها متعلق به عصر دیجیتال بوده و دنیای آنها با دنیا و دورانی که ما گذرانده‌ایم بسیار متفاوت است و قابل درک برای آنها نیست. نوجوانان دهه ۸۰ نمی‌توانند باور کنند که والدینشان فقط دو شبکه تلویزیونی آن هم به مدت یک ساعت برای تماشای کارتون داشته‌اند.
والدین باید ضمن اعتماد همراه با مراقبت و توجه، خود را با پیشرفت تکنولوژی به روز کنند یعنی مهارت‌ها و آموزش‌های سواد رسانه را کسب کنند و حتی با یک کارشناس و یک متخصص حوزه سواد رسانه ارتباط داشته باشند و از آنها راهنمایی بگیرند تا از آسیب‌دیدن فرزندان خود در مقابل هجمه‌های این شبکه‌ها و فضاها و بازی‌ها جلوگیری کنند.
نکته مهم دیگر در مسئله تربیتی دادن گوشی‌های هوشمند به فرزند نوجوان است زیرا دادن گوشی همان و ورود نوجوان به دنیای جدید و متنوع و رنگارنگ همان که البته در کنار فوایدی که این تکنولوژی‌ها دارد راه را برای مفاسد و چالش‌های جدید هم باز کرده و هدف اصلی‌اش هم روح پاک بی‌آلایش و زودباور نوجوان است. اگر گوشی را دست نوجوان می‌دهیم قبل از هر چیز باید سواد استفاده از آن را یادش بدهیم و راه‌های دسترسی به شبکه‌های مختلف را برای او ببندیم و خودمان نیز به عنوان والدین کنترل نامحسوس داشته باشیم.
از طرف دیگر باید آن قدر رابطه بین مادر و پدر با نوجوان خود صمیمی و گرم باشد که اگر هر اتفاقی پیش آمد نوجوان راحت و بدون ترس و خجالت پیش امد را برای والدین خود بازگو کند تا جلوی اتفاقات خطرناک گرفته شود.
نکته مهم دیگر در خصوص کلاس‌های بیرون مدرسه و مهمانی‌هایی است که نوجوان دعوت می‌شود که والدین باید خردمندانه برخورد کنند و در خصوص کلاس‌ها و مربیانش اطلاعات کافی داشته باشند و فرزندان آنها به مهمانی‌هایی بروند که والدین شناخت کافی از دوست فرزندشان و والدین آنها داشته باشند. این باور باید همیشه همراه والدین باشد که این فرزندان تنها سرمایه‌های زندگی بوده که باید باغبانی خوب برای آنها باشیم که در پرتو توجه و مراقبت‌های درست و اصولی ما قد بکشند و به افرادی تنومند تبدیل شوند.
این نکته به معنای این نیست که نوجوان خود را از کلاس‌ها و مهمانی‌ها محروم کنیم زیرا ما که نمی‌خواهیم عقب‌مانده ذهنی و اجتماعی تربیت کنیم بلکه باید بدانیم رشد خود ما والدین و فرزندانمان از مسیر ارتباط با مردم و جامعه و استفاده از کلاس‌ها و آموزش‌های خوب، اردوها، ارتباط با مربیان و دوستان خوب است. نوجوانی دوران ارتباط گرفتن و ایجاد دوستی‌هاست پس با همراهی آنها این دوران را برایشان خوش و شیرین کنیم نه با محدود کردن‌های بی‌مورد این دوران را تلخ و گزنده که مطمئن باشید که دراین مواقع همه محرم او هستند جز والدینش.
نکته تربیتی مهم دیگری که متأسفانه این روزها در خانواده‌ها به علت بالا رفتن سطح رفاه و داشتن فرزند کم مورد توجه قرار نمی‌گیرد در اختیار گذاشتن امکانات زیاد و خریدن هر چیزی که فرزندمان اراده کند، است. برخی والدین تصور می‌کنند که زیاد پول خرج کردن مهربانی است ولی در خیلی مواقع کمترین رضایتمندی در نوجوانشان نمی‌بینند. شاید والدینی که مشغله کاری بسیار دارند می‌خواهند با رفاه بیشتر بر فرزندان خود نبودشان را جبران کنند اما به مرور زمان نوجوان را تبدیل به آدمی خودخواه و زیاده‌طلب می‌کند که والدین باید همیشه و همه جا به آنها خدمات بدهد و جالب است که این افراد همیشه ناراضی بوده و کوچکترین ناملایمات برای آنها غیرقابل تحمل است و همیشه والدین خود را محکوم می‌کنند. ما باید خواسته های نوجوان را بشنویم و اگر منطقی و لازم بود انجام دهیم نه اینکه هر آنچه او امر کرد بگوییم چشم!
نکته دیگری که باید در دوران نوجوانی رعایت شود ارائه القاهای مثبت و پرانرژی و امیدآفرینی است از تعریف ظاهر و رفتار او گرفته تا دادن امید و انگیزه برای آینده‌ای که پیش رو دارد. مشکلات اقتصادی، گرانی، تورم، تحریم و ... همه این مسائل برای همه خانواده های ایرانی به جز اندکی وجود دارد ولی آیا با گفتن همه این حرف‌های منفی آن هم چند بار در روز به نوجوانمان او را خوشحال و سرزنده می‌کنیم یا مأیوس و ناامید از آینده پیش رو. نوجوان، خودباوری و داشتن عزت نفس را در ما باید ببیند تا الگو بگیرد.
موضوع دیگری که باید این روزها در خانواده‌ها رواج یابد و از فضاها و شبکه‌های مجازی دور کند مطالعه است و هرگز کودک و نوجوان اهل مطالعه نمی‌شود مگر این پدر و مادر اهل مطالعه باشند. خرید کتاب و یا عضویت در کتابخانه‌های محل زندگی باید یکی از الزامات زندگی همه ما باشد چیزی که متاسفانه بسیار کمرنگ است.
و شاه‌کلید اصلی در تربیت نوجوان و عاملی که او را از آسیب‌های مختلف در امان نگه می‌دارد القای معنویت در اوست. باید به نوجوان فهماند که دل و قلب او پاک و زلال بوده و محبوب خداست و بیشتر از هر زمان دیگری به خداوند نزدیک است.
رسول اکرم در خصوص قلب پاک آنها می‌فرماید: «آنها قلبی فضیلت‌پذیر و دلی رقیق‌تر و حساس‌تر دارند. خداوند مرا به پیامبری برانگیخت تا مردم را به رحمت الهی بشارت دهم و از عذابش بترسانم. جوانان و نوجوانان سخنانم را پذیرفتند و با من پیمان محبت بستند، ولی پیران از قبول دعوتم سرباز زدند و به مخالفتم برخاستند.»
و در اینجاست که تربیت دینی اهمیت پیدا می‌کند. نوجوانی که با خدا انس بگیرد هیچ‌گاه احساس پوچی نمی‌کند و در جای جای زندگی‌اش تکیه‌گاه محکمی خواهد داشت. برکت این فرزند به والدینش نیز می‌رسد. فرزندی که با قرآن و روایات آشنا باشد می‌داند باید رفتار خوب و همراه با محبت با والدین خود داشته باشند زیرا در قرآن آمده «به پدر و مادرت کوچکترین بی‌محلی نکن.»
همچنین امام خمینی درباره اهمیت تربیت دینی می‌فرماید: «باید توجه داشته باشید این بچه‌هایی که پیش شما تربیت می‌شوند تربیت دینی بشوند، تربیت اخلاقی بشوند. اگر یک بچه متدین را شما تحویل بدهید یک وقت می‌بینید همین بچه متدین متعهد یک جامعه را اصلاح می‌کند. بنابراین اگر خدای نخواسته این بچه از دامن شما درست از کار درنیاید از تحت تربیت شما که معلم هستید درست از کار درنیاید ممکن است یک بچه یک جامعه را فاسد کند و شما مسؤول هستید.»
والدین عزیز و معلمان و مربیانی که هر روز هر لحظه با نوجوان در ارتباط هستید بدانید که نوجوانی همچون آذرخشی در بهار عمر است که به ناگاه فرا می‌رسد و آسمان زندگی را نورباران می‌کند و یا همچون دشت‌های پوشیده از شقایق است که باید از آن گذر کرد تا به قله‌های رفیع و مغرور جوانی رسید؛ قله‌هایی که ریشه در خاک و سر در افلاک دارند.
باید این فصل بی‌نظیر زندگی را ارج بگذاریم و تمام تلاش خود را برای فهمیدن آن به کار گیریم تا جوانی پر از شادابی را برایشان رقم بخورد.
انتهای پیام/89001/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
