روش های همدلی با سوگواران کرونا/چطور فرد داغدار را دلداری بدهم؟+فیلم

گروه خانواده: شیوع ویروس کرونا در کشور ما باعث شده تا خانواده های زیادی با مرگ عزیزانشان مواجه شوند، خصوصا کسانی که پدر یا مادری داشتند که دارای بیماری زمینه ای بود و متأسفانه به دلیل اینکه در این شرایط کمتر می توان عزاداری مناسب و سوگواری کرد، به دلیل محدودیت های زیاد در تدفین، تشییع، خاکسپاری و بعد هم عزاداری و عدم رفت و آمد فامیل و دوست و آشنا، افراد عزادار دچار سوگ از دست رفته می شوند و دیگران هم به دلیل ناشناخته بودن و ترس از بیماری نمی‌توانند به عزاداران نزدیک شوند یا اینکه در سوگواری شان شرکت کنند و همین مشکلات زیادی را برای افراد به لحاظ روانی ایجاد می کند که ناشی از عدم تخلیه و سوگواری است.

خیلی از خانواده ها و افراد این روزها سوال برایشان پیش می آید که چطور باید عزاداران و افرادی که کسی را از دست داده اند، دلداری بدهند و بتوانند حالشان را بهتر کنند یا اینکه عروس ها یا دامادهای جوان که همسری دارند که عزیزی به تازگی از دست داده اند، دچار این چالش هستند که چطور می بایست با همسرشان همدردی کنند تا قدری از آلام فرد سوگوار بکاهند.

علائم سوگواری را بشناسیم

ابتدا به این بپردازیم که یک سوگواری عادی چه علائمی دارد؟ از غم و اندوه تا سرزنش خود، عذاب وجدان گرفته تا افسردگی، آرزوی مرگ خود ، اجتناب از دیدن تصاویر متوفی، خشم ، اشتغال مدام ذهنی و در نهایت عدم توانایی بازگشت به زندگی عادی و مشکلات ارتباطی و تنهایی همه اینها مسائلی است که ممکن است برای شخصی که عزادار است چه عزاداری کرده باشد و چه مثل شرایط فعلی امکان عزاداری کمتر وجود داشته باشد، پیش بیاید بنابراین این نکته خیلی مهم است که بتوانیم مهارت های کمک به عزیزانمان را در این شرایط پیدا کنیم تا آنها بتوانند به زندگی عادی با حداقل آسیب برگردند.

*نحوه مواجهه با یک فرد سوگوار

ممکن است یکی از اعضای خانواده همسر ، دوست یا نزدیکان ما دچار فوت عزیزی در این ایام شده باشند، بسیاری از ما نمی دانیم باید به یک فرد عزادار چه بگوییم و چطور او را آرام کنیم به همین دلیل ممکن است مواجهه با آن ها برای ما سخت باشد حتی اگر آن فرد همسر ما به طور مثال باشد اما این را باید به خاطر داشته باشیم که مهمترین نکته حضور ما ، همدلی و حمایت ما است. حتی درزمانی که نمی دانیم چه چیز بگوییم همین سکوت و گوش کردن همدلانه بهترین واکنش ما می تواند باشد.

در این ایام ممکن است قدری سوگواری های متفاوتی از گذشته را شاهد باشیم مثلا اگر پیش از کرونا افراد سوگ بیشتری نشان می دادند، عزاداری و گریه می کردند راحتتر ارتباط برقرار کردن با آنها صورت می گرفت ، اما حال شاید قدری وضعیت متفاوت باشد برخی ترجیح می دهند تنها باشند و مایل نیستند دیگران را ببینند.

*چه بگوییم؟

1-گوش کنید و از حس و حال فرد داغدیده بپرسید

گوش کردن به آنچه فرد سوگوار مایل است بگوید، خیلی مهم است همیشه هم لازم نیست چیزی بگوییم یا توصیه و پاسخی بدهیم همین که گوش کنیم و بعد از حس و حالش بپرسیم باعث آرامش روان فرد عزادار می شود. 

2-با جملات ساده و مختصر ابراز تأسف کنید

گفت وگو درباره خاطرات مثبت و منفی متوفی و تمرکز بر خاطرات مثبت با جملات ساده و مختصر مهم است اینکه با اینکار ابراز تأسف از درگذشت فرد متوفی می کنیم. مثال هایی که برای همدردی مناسبند مثل: ”برای من ممکن نیست که حال تو رو درک کنم“، «همدردی من رو بپذیر»،  «غم و ناراحتی تو قابل تصور نیست»، «برای فقدان پیش آمده متاسفم».

یا اگر همسرمان عزیزی از دست داده می توانیم به او بگوییم: «تلاش میکنم تا بتونی رنج و درد و تحمل کنی و درکت کنم»

3-از روزمرگی ها صحبت کنید

سعی کنید در خلال صحبت درباره سوگ و از دست رفتن عزیز، به مسائل روزانه زندگی هم بپردازید و از او بپرسید که چطور می تونید کمکش کنید. گاهی حتی آماده کردن یک غذا، خرید کردن یا حتی قدم زدن در کنار او، تسکین دهنده دردهای فرد سوگوار است.

4-یادآوری خاطرات فرد متوفی

به همسر یا فرد سوگواری که برایتان مهم است بگویید که وقتی شرایط عادی شد حتما مراسم یادبودی شایسته برای متوفی برگزار خواهید کرد و زمان و تاریخ آن را مرتبط با زندگی فرد می کنید. بنابراین یادآوری کارها، خاطرات، فعالیت‌ها، علایق، مرور عکس‌ها و کلیپ‌های خاطره‌انگیز از فرد از دست رفته به اشتراک‌گذاری آن‌ها و تدوین کلیپ‌هایی از او خیلی می تواند کمک‌کننده باشد. حتی از عزیزتان بخواهید که کار خیری به نیت متوفی انجام دهد مثل اینکه جلسات قرائت قرآن مجازی یا خواندن دعا برای متوفی برگزار کند همه اینها تسکین دهنده و باعث ایجاد آرامش خواهد بود.

5-عزاداری در فضای مجازی برگزار کنیم

قرار بگذارید در زمان معینی مراسم عزاداری مجازی برگزار کنید. در این قبیل مراسم، اجازه دهیم صاحبان عزا احساساتشان را ابراز کنند، به راحتی گریه کنند و خودشان را به صورت کامل تخلیه نمایند، در مورد عزیز از دست رفته حرف بزنند و احساسات خودشان درباره اتفاق پیش آمده را بیان کنند. همچنین اگر فرد دیگری از سوگواران دچار ویروس شده، با او همدردی و در روند طی کردن بیماری با او همراه باشیم.

5-از صحبت درباره مرگ طفره نروید

صابری ظفرقندی روانپزشک دراین باره معتقد است که نکته کلیدی این است نباید از گفت و شنود در مورد مرگ طفره رفت حتی اگر فرد عزادار یک  کودک است لازم است در مراسم یادبود و سوگواری مشارکت کند تا به تدریج به این باور برسند که مرگ یک رویداد برگشت ناپذیر است. اطرافیان باید توجه داشته باشند که مراحل سوگ با شوک و انکار، خشم و اعتراض، ناامیدی و درهم ریختگی شروع و ادامه یافته تا در نهایت به بهبودی منتهی می شود.

*چه نگوییم؟

1-صحبت درباره علل فوت و جزئیات آن و مقصر دانستن خود

صحبت کردن درباره علل فوت، کوتاهی یا مقصر بودن دیگران در بروز آن ، نه تنها کمکی به فرد سوگوار نمی کند، بلکه سبب افزایش ناامیدی یا خشم او می شود.

2-رفتارهای فرد سوگوار را قضاوت و انتقاد کردن و انگ زدن 

از قضاوت کردن درباره باورها و رفتارهای فرد سوگوار و نصیحت کردن او برای اصلاح باورهای ناکارآمد از طریق پرسش بدون قضاوت بپرهیزید. باورهای ناکارآمد فرد سوگوار ممکن است شامل این موارد باشد: «من مسئول مرگ او هستم»، «اگر از زندگی لذت ببرم، به او خیانت کردم»، «سوگوار بودن تنها راه در ارتباط با او بودن است»

برداشت ها و گفته های فرد سوگوار حتی اگر به نظر شما نادرست می رسد، نیازی به اصلاح ندارد و فقط گوش کردن با همدلی کافی نیاز است. بنابراین یادمان باشد که «حال تو را می فهمم» جمله مناسبی برای یک فرد سوگوار نیست، در بهترین حالت می توانیم سختی شرایط را تصور کنیم.

3-کوچک شمردن فوت عزیز

در صحبت هایمان حرفی نزنیم که به معنی کوچک شمردن از دست رفتن متوفی باشد مثل اینکه هر چیزی را سعی کنیم توضیح دهیم و منطقی توجیه  کنیم. 

4-صحبت درباره جنبه های مثبت فقدان

اینکه بگوییم «حداقل درد نکشید» یا «در عوض فرزندتان سالم است» برای فرد سوگوار تسکین دهنده نیست.

5-سوالات تخصصی مان را از خانواده داغدیده نپرسیم

یکی از نکات منفی در ارتباط با یک خانواده عزیز از دست رفته این است که هیچ گاه سوالات تخصصی مان درباره کرونا را از این خانواده که داغ دیده اند نپرسیم درست است که آنها تجربه بیماری دارند اما با تازه شدن داغشان آنها را دچار عذاب و ناراحتی میکنیم.

همچنین از دیگر نبایدهای مهم در ارتباط با فرد متوفی این است که از رویدادهای خانوادگی کنار بگیریم و اجازه دهیم او هم از فعالیت های لذت بخش که یادآور متوفی است ، کناره بگیرد، همچنین در جمع های دیگر به عنوان عامل پخش ویروس از این خانواده یاد نکنیم.

انتهای پیام/