به گزارش خبرنگار تشکل‌های دانشگاهی خبرگزاری فارس، محمدعلی کفایی‌فر عضو هیات علمی و معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم طی یادداشتی درباره وضعیت دانشگاه ها و راهکارهای اسلامی شدن آنها نوشت:
متن این یادداشت به شرح زیر است:
موضوع اسلامی شدن دانشگاه ها، دغدغه ای است که همواره در کلام حضرت امام رحمت الله علیه همه شنیده و خوانده ایم، در مناسبت های مختلف مقام معظم رهبری مدظله‌العالی به این مهم اشاره داشته و هم اکنون نیز یکی از مطالبات جدی معظم له است و مسوولان و اساتید و دانشجویان را مخاطب مستقیم قرار داده و دانشگاه اسلامی را به عنوان یک آرمان مطرح کرده و شاخص های دانشگاه اسلامی را تببین کرده است، البته این، موضوع تازه ای نیست،
از همان اوایلی که مساله انقلاب فرهنگی مطرح شد؛ مساله تربیت اساتید با رویکرد اسلامی و تغییرکتاب های درسی دانشگاه ها، ورعایت موازین شرعی و اسلامی در محیط دانشگاه، مورد توجه بود. ولی متاسفانه برنامه منظمی برای این کار تدوین نگردید که چگونه این اساتید و کتابها باید تغییر و یا ارتقاء یابند و باید طی چند مرحله این کار انجام شود؟
برای کارهای خیلی کوچکتر برنامه ریزی می شود و کارها طی چند مرحله به صورت دقیق و زمان بندی شده انجام می شود، اما کاری با این عظمت - که تنها چیزی را که می توان با آن مقایسه کرد اصل انقلاب است - عده ای در اتاقی در بسته گرد هم جمع شده و تصمیم می گیرند که مثلاً باید در ورودی دانشگاه ها اعلامیه نصب کرد، دختران دانشجو حجابشان را بیشتر رعایت کنند، نمازجماعت برگزار شود، پس از نماز فلان تعقیبات را بخوانند و امثال آن، اما اینکه مثلاً در کتاب روان شناسی و یا اقتصاد و سیاست بنویسیم، امام صادق علیه السلام در آن باره چه نظری دارند و مثلا در زمینه اقتصاد ایشان چه می فرمایند؛ چنین کارهایی صورت نگرفته است. این مطلب مهم که اسلامی کردن دانشگاه یعنی چه، چگونه این کار باید انجام شود هیچ مطرح نیست.
اگر وضع به همین منوال باشد چند دهه دیگر هم که بگذرد، سر جای اول خواهیم بود. آن کار اصلی که باید صورت گیرد این است که کتابهای درسی، استادان دانشگاهها، تربیت دانشجویان و برنامه ریزی ها اسلامی شود، اما تاکنون چندان کار مثبتی در این زمینه انجام نشده است. این کار نه برنامه ای و نه مسؤول واحدی دارد و بودجه ای برای آن پیش بینی نشده است.
باید از فرصت استفاده کنیم و اصلاح را از خود شروع نماییم. نباید دیگران را متهم کنیم و خود را تبرئه سازیم. این فرافکنی است که مسؤولان دانشگاهی، مسؤولان نظام و شورای عالی انقلاب فرهنگی را مقصر بدانیم، ولی خود را بی تقصیر جلوه دهیم. ممکن است آنها هم مقصر باشند، ولی ابتدا باید ببینیم که خودمان چه عیب هایی داریم و از خودمان شروع کنیم و ببینیم که چه کارهایی می توانسته ایم برای انقلاب انجام بدهیم و اگر انجام نداده ایم، اکنون انجام دهیم. اگر باید اقدامی انجام دهیم و در زمینه ای فداکاری نماییم به یکدیگر نگاه نکنیم و منتظر اقدام دیگران نمانیم. به طور قطع در موضوع اسلامی شدن دانشگاه ها موفق تر عمل خواهیم کرد.
اما متاسفانه از آن سال تا کنون هنوز برای اجرایی شدن این سند گام‌هایی مثبتی از سوی مسئولین مربوطه برداشته نشده است.
گذشته از تلاش‌هایی که تا به امروز در این خصوص صورت گرفته، فضایی که امروز در دانشگاه‌های کشور حاکم است، حکایت از آن دارد که با وضع مطلوب و نیل به آنچه از آن به عنوان اسلامی شدن دانشگاهها نام برده می‌شود، فاصله زیادی وجود دارد.
اجرا نشدن اسناد بالادستی به ویژه سند دانشگاه اسلامی به عنوان نقشه راه، موضوعی است که کارشناسان و منتقدان زیادی درباره آن ابراز نظر نموده اند.
اولین عامل اصلی اجرایی نشدن سند؛ می توان به«عدم توجه به مسأله تربیت و معنویت» و دومین عامل را «سیاست‌زدگی» دانست و دلیل آن این است که سند دانشگاه اسلامی سال 1392 توسط رئیس‌جمهور وقت ابلاغ شده است. شورای عالی انقلاب فرهنگی زمان زیادی را در جلسات فشرده صرف این اسناد کرد؛ اما اسناد زمانی که ابلاغ شد چند ماه بعد رؤسای دانشگاه‌های کشور به دلیل تغییر شرایط سیاسی اکثرا عوض شده و از رؤسای جدید دانشگاهها نیز مطالبه نشده است.
سومین عامل برای اجرایی نشدن این سند،«نبود ساز و کارهای لازم برای اجرایی شدن آن و یا هر سند بالادستی دیگری» است. تدوین سند و ابلاغ آن، ضرورتا الزامی برای محقق شدنش ایجاد نمی‌کند، و تا زمانی که ساز وکارهای نظارتی و نیازمندی‌های زیرساختی محقق نشود انتظار تحقق آن مشکل است..
با عنایت به تحلیل وضعیت موجود و ضرورت اسلامی شدن دانشگاه ها ؛ راهکارهایی جهت اجرای«سند اسلامی شدن دانشگاه ها» ارائه می شود :
الف) فرهنگ سازی:
رؤسای دانشگاه ها، و سایر مراکز علمی دانشگاهی، اساتید و دانشجویان باید به این باور برسند که ما در عرصه علوم به ویژه علوم انسانی که سرنوشت جامعه از جهت فکری و فرهنگی از رهگذر آنها رقم می خورد؛ در وضعیت موجود با تعالیم اسلام ناب فاصله زیادی داریم؛ روح این علوم غربی و وارداتی است بر پایه لیبرالیسم و یا سوسیالیسم و یا مکاتب التقاطی استوار است؛ که باید پالایش شده و محتواهای مکتب تعالی بخش اسلام جایگزین شود.
ب) تدوین برنامه های عملیاتی و سالانه:
هر دانشگاه موظف شود به تناسب توان، نسبت به تدوین برنامه سالانه متناسب با محتوای سند اقدام و رؤسای دانشگاه ها نیز مکلف شوند برنامه ها و گزارش عملکرد سالانه را برای وزارت علوم ارسال و وزارت علوم نیز ضمن ارزیابی، دانشگاه ها را از این جهت رتبه بندی و به اطلاع مقام معظم رهبری مدظله العالی، سایر مسئولان نظام و عموم مردم برساند.
ج) توجه به اولویت ها در تدوین برنامه ها:
از مهمترین اولویت ها چهار چیز است:
اصلاح متون و محتواها؛
ارتقاء سطح دانش دینی و علمی اساتید؛
الزام دانشجویان به ارائه مستندات اسلامی در متن تحقیقات دانشجویی و پایان نامه ها و رساله ها؛
تدارک امکانات و زیرساخت های مورد نیاز جهت توسعه فعالیت های فرهنگی و فکری از جمله کرسی های نقد و نظر و مناظره علمی با محوریت اسلام در تمامی موضوعات؛
د) طراحی و استقرار نظام ارزیابی و رتبه بندی سالانه:
تمامی عوامل، عناصر و مؤلفه های مؤثر در فرایند اسلامی شدن دانشگاه ها توسط هیأتی ناظر در مرحله اول توسط دانشگاه، در مرحله دوم توسط وزارت علوم و در مرحله سوم از طریق نهاد رهبری، بررسی و ضمن تهیه گزارش سالانه، رتبه بندها انجام و در سطح عموم اطلاع رسانی شود.
هـ) استفاده از تجارب دانشگاه های اسلامی:
دانشگاه الأزهر مصر، و نظایر آن می توانند الگوهای تجربه شده ای در پیوند علوم انسانی اسلامی را پیش روی دانشگاه ها بگذارند.
و) استفاده از ظرفیت عظیم حوزه های علمیه:
حوزه های علمیه و مؤسسات علمی، آموزشی پژوهشی حوزوی و طلاب و فضلایی که به طور عمیق در عرصه علوم اسلامی انسانی و امور فرهنگی و معنوی فعالیت کرده اند، ظرفیت بسیار مناسبی را در اختیار دانشگاه ها قرار می دهند که امکان بهره مندی از آنها وجود دارد.
به امید رشد و تعالی اسلامی دانشگاه ها
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
