آنچه بود، آنچه هست، آنچه باید باشد

به گزارش خبرگزاری فارس از زنجان، در یادداشتی که از سوی سهیلا بهرامی فعال دانشجویی به دفتر خبرگزاری فارس ارسال شده، آمده است: فضای جامعه متاثر از فضای دانشگاهی است و توانایی دانشجویان در ایجاد تحولات سیاسی و اجتماعی، غیر قابل انکار است.

اینکه دانشجویان ایرانی از آغاز به کار دانشگاه‌ها، چه جنبش‌هایی به پا کرده‌اند یا در چه عرصه‌هایی خوش درخشیدند، در قالب یادداشتی  تقدیم نگاهتان می‌شود.

رخداد روز شانزدهم آذرماه، سال 1332، که بعدها به عنوان روز دانشجو نام‌گذاری شد، به مثابه نماد مبارزات دانشجویی شناخته می‌شود.

این تاریخ را می‌توان سرآغاز جنبش‌های مستقل دانشجویی و تاثیرگذاری آنان در تحولات سیاسی اجتماعی ایران قلمداد کرد.

در سال‌های منتهی به انقلاب و همزمان با افزایش تعداد دانشگاه‌ها و مبارزات اجتماعی علیه رژیم پهلوی، جنبش‌های دانشجویی هم پررنگ‌تر شد و دانشجویان در پیروزی انقلاب اسلامی نقش موثری ایفا کردند.

در سال‌های 58 و 59، جنبش دانشجویی به صورت یک حرکت ملتهب و دور از خردورزی شکل گرفت که نتیجه آن مبدل شدن دانشگاه به پایگاه سیاسی احزاب و شکل‌گیری تنش‌ها و درگیری‌های مسلحانه در دانشگاه بود.

نقطه اوج فعالیت جنبش دانشجویی در این مقطع، تسخیر سفارت آمریکا توسط  دانشجویان پیرو خط امام با تکیه بر گفتمان استکبارستیزی و مقابله با امپریالیست بود، که با تأیید امام به عنوان انقلاب دوم نام گرفت.

با شروع انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاه‌ها و همزمان با شروع جنگ تحمیلی، شاهد کاهش فعالیت‌های دانشجویی هستیم.

به نظر می‌آید که مهم‌ترین جریان اصلی در این سال‌ها، تشکیلات انجمن اسلامی بود. و بعدها اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان در واکنش به اقدامات جناحی انجمن‌های اسلامی طی دهه 60 تشکیل شد.

تا اینکه  در سال 1367، امام خمینی (ره) به مناسبت هفته بسیج و همزمان با اولین سالگرد پایان جنگ تحمیلی، از ضرورت تشکیل بسیج دانشجویی و طلبه سخن به میان آورد و بسیج را ضروری‌ترین تشکل دانست.

ارائه چهارچوب‌های اسلام ناب، مبارزه با اشرافیت و غربگرایی، دفاع از انقلاب و پاسداری از نظام از جمله مهم‌ترین اهداف جنبش‌های بسیج دانشجویی از آغاز تشکیل تاکنون بوده است.

با شروع به کار دولت سازندگی، مواضع جنبش‌های دانشجویی به سمت انتقادی شدن هدایت شد؛ شکل گیری گروه‌های دینی سکولار و ظهور جریانات اصلاح طلب در بدنه دانشجویی از اتفاقات این مقطع است. 

آزادی بیان، آزادی زندانیان سیاسی و آزادی مطبوعات و مبارزه با اشرافیت و تفکرات سکولار از جمله برجسته‌ترین خواسته‌های جنبش‌های دانشجویی این دوره است.

از جمله شعار‌های که در آن مقطع توسط دانشجویان در راهپیمایی‌ها سر داده می‌شد، این بیت است :

کاخ نشینان همه دین فروشند 

بر ضد آمریکا نمی‌خروشند

روی کار آمدن دولت احمدی‌نژاد،  و توسعه دانشگاه‌ها و افزایش کمی دانشجویان دختر، سبک جدیدی از مطالبات مدنی در راستای حقوق زنان را هم به همراه داشت.

وارد شدن دانشجویان به جریانات سیاسی وابسته به احزاب در حوادث سال 88 از جمله آسیب‌های جنبش‌های دانشجویی این دوران است.

اما دانشجویان انقلابی با بصیرتی که داشتند در برابر جنبش سبز ایستادگی کرده و به ندای رهبر انقلاب لبیک گفتند. 

با آغاز ریاست جمهوری حسن روحانی، مسائل معیشتی و رفع مشکلات اقتصادی در نوک پیکان مطالبات دانشجویان قرار گرفت.

دانشجویان انقلابی در مسئله برجام از ابتدای مذاکره تا توافقات پاریس، لوزان و fatf و سند 2030 اعلام موضع و مبارزه کردند، اما به نظر می‌رسد این مواضع مربوط به قشر خاصی از دانشجویان بود که دولت علاقه چندانی به توجه به مطالبات آنان نداشت.

 بی توجهی اغلب دانشجویان به مسائل حساس سیاسی و  مشغول بودن آنان به مطالبات صنفی دانشجویی از جمله کیفیت غذا و سرویس دهی و شهریه و...عامل اصلی بی‌ثمر ماندن جنبش‌های دانشجویی این مقطع است.

حفظ اتحاد با شکستن دوگانه اصلاح طلب و اصولگرا و بازگشت به گفتمان اصیل انقلاب اسلامی و حفظ روحیه جهادی، استقلال طلبی، عدالتخواهی و آرمان‌گرایی، راهکاریست که بار دیگر تاثیرگذاری دانشجویان در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران را پررنگ‌تر خواهد کرد.

انتهای پیام/73002/ق