به گزارش خبرگزاری فارس؛ لایو جنجالی همه را شوکه کرد؛ گسترش ناهنجاری تا این اندازه باورکردنی نیست. مردم اما از بی‌عملی دستگاه‌های مرتبط هم گلایه دارند. از اینکه چرا بستر مناسبی برای سرگرمی یا تخلیه هیجانات جوان‌ترها فراهم نشده؛ یا چه‌کسی مسؤل کنترل یا مراقبت از آنها در فضای مجازی است؟ مرور سوژه‌های ثبت‌شده در این‌باره در فارس من نمودار روشن ماجرا است. این گزارش مرور آرای افکارعمومی، کارشناسان و مسؤلان در این‌باره است.
از تربیت تا کنترل؛ مردم درباره لایو پسرک ۱۴ ساله چه می‌گویند؟
لایو پسرک حسابی صدا کرد، دست‌به‌دست چرخید و همه را تحت‌تأثیر قرار داد. سخنان بی‌پرده درباره تمایلات جنسی آن هم با یک مدل معلوم‌الحال اینستاگرامی، مطلب سابقه‌داری در جامعه ما نیست. آنچه اما احتمالاً موجبات نگرانی بیشتر افکار عمومی شد، بی‌عملی مسؤلان ذی‌مدخل برای کنترل یا مدیریت فضای مجازی است. همکاران من در گروه صوت‌وتصویر خبرگزاری به میان مردم رفتند تا واکنش آنها را مقابل تماشای همین کلیپ ثبت کنند؛ ببینید:
کمتر کسی احتمالاً این‌روزها پشتیبان این اندازه از ولنگاری در فضای مجازی است. بررسی مطالبات ثبت‌شده در این‌باره در فارس من هم نشان می‌دهد، عمده درخواست مردم کنترل و نظارت بیشتر است. مثلاً این پویش که لایو منتشره را تنها گوشه‌ای از فضای رهاشده اینستاگرام دانسته و می‌نویسد: «درخواست ما از مسئولین مربوطه این است که هرچه سریعتر اینستاگرام را فیلتر کرده و یا حداقل صفحات غیراخلاقی آن را ببندند.»
کمپین بعدی باعنوان «فساد در اینستاگرام را جدی بگیرید» ثبت شده و می‌نویسد: «این لایو از پشت‌پرده فساد در اینستاگرام و نابودی نوجوانان در این باتلاق، پرده برداشت. آنقدر این فاجعه بزرگ بود که حتی خود این زن شرم کرده و خجالت‌زده خودش را مفسد فی‌الارض می‌خواند! حتی غیرت آن زن از برخی از مسؤلین بیشتر است. از نمایندگان محترم مجلس می‌خواهیم ساده از کنار این مسأله عبور نکنند.»
مخاطب بعدی از موضع منفعلانه وزیر ارتباطات گلایه کرده و می‌نویسد: «این لایو نشان می‌دهد که مسئولان وزارت ارتباطات در خواب سنگین غفلت فرو رفته و هیچ اقدامی در جهت مدیریت این فضا به‌ویژه پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی خارجی ندارند. آنچه مصیبت است، واکنش وزیر ارتباطات است که بجای رفع دغدغه هزاران معلم و پدر و مادر و حل اساسی معضلات شبکه‌های خارجی، فرار رو به جلو داشته و صرفا توصیه به کمک به نوجوان ۱۴ ساله را دارند.»
کمپین بعدی که با صدها امضا ثبت شده، خواستار آموزش سواد رسانه‌ای به نوجوانان نیز هست: «مقصر یک فرد یا یک نهاد نیست؛ پدر و مادرها، آموزش و پرورش، معلمان، متولیان نظارت بر فضای مجازی، دست‌اندرکاران امور فرهنگی، مبلغان دینی و ... همه و همه یک طرف ماجرا هستند و کوتاهی آنها در رها کردن کودکان و نوجوانان در بحرانی‌ترین سن دوران زندگی هیچگاه قابل بخشش نخواهد بود. مجلس در برخورد با وزیر نالایق ارتباطات کوتاهی نفرماید.»
برای پیگیری مطالبات متواتر شما سراغ اساتید و کارشناسان حوزه اجتماعی و رسانه هم رفتیم. در ادامه گزارش بخوانید.
تداوم نگرانی خانواده‌ها از فضای مجازی؛ چاره چیست؟
نگرانی‌های مردم به‌جا است؛ آن هم در این شرایط که کرونا بچه‌ها را خانه‌نشین کرده. چاره‌ای جز استمرار آموزش آن هم در بستر شبکه‌های اجتماعی نیست. دانش‌آموزان ۲۴ساعته مشغول سر و کله زدن با گوشی‌های هوشمند یا تبلت هستند. همین موضوع خاصه درکنار گسترش ناهنجاری‌ها نگرانی‌های والدین را مضاعف می‌کند. اما چه باید کرد؟ برای چاره‌جویی به‌سراغ اساتید و کارشناسان مختلف رفتیم.
امین توکلی کارشناس حوزه رسانه است؛ وی در یادداشتی که در اختیار فارس قرار داده، توضیح می‌دهد چگونه مراجع فرهنگ‌ساز کلاسیک ایرانی به‌حاشیه رفته‌اند: «نظام ارتباطات با پدیده‌های نو کاملاً تغییر یافته. نخبگان فرهنگی نتوانسته‌اند متناسب با شتاب تکنولوژی سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی کنند. خارج شدن مدیریت افکار عمومی از مدار گروه‌های مرجع فرهنگ ساز و افتادن آن به دست اقشار کم‌عمق و فردمحور شدن تولید محتوا را هم اضافه کنید.»
درچنین شرایطی وی معتقد است چاره‌ای جز «مدیریت» فضای مجازی نیست: «جریانی مرموز مدیریت فضای مجازی را مساوی واژه فیلترینگ کرده و با تابوی فیلترینگ همه را ترسانده و هر نوع مدیریت این فضا را دیکتاتوری در ذهن مخاطبان جا انداخته است. ولی این خطر بیخ گوش همه کودکان و نوجوانان این سرزمین است. نسلی که با گوشی‌های هوشمند زندگی می‌کنند و سخیف‌ترین محتواها در کوتاه‌ترین زمان در برابر چشمان آنها است.»
دکتر پورحسین روان‌شناس و استاد دانشگاه تهران است؛ وی چاره ایجابی ماجرا را در فراهم کردن بسترهای سالم برای تخلیه هیجانات نوجوانان می‌داند: «ما عمدتاً برای سنین نوجوانی، نقطه عزیمت رشد روحی و شخصیتی را «محتوا» قرار می‌دهیم که به نظر من اشتباه است. ما تا چه اندازه میدان‌های سالم را برای برپایی عنصر واقعی و غیرقابل انکار هیجان فراهم ساخته‌ایم؟ فقط کلاس، کلاس وکلاس و سخنرانی و محتواسازی...!»
از سوی دیگر اما این استاد دانشگاه معتقد است می‌باید مقابل سیگنال‌های تحریک‌کننده هیجانات نوجوانان در فضای مجازی ایستاد: «منظور کنترل درونی نیست. کنترل درونی یک کار محتوایی است. منظور من ایجاد «کنترل بیرونی» و سالم‌سازی محیط است. اینکه راه ورود سیگنال‌های کثیف را آزاد بگذاریم تا خود فرد آن را پس بزند؛ یک «پُز» سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است. این گزاره‌ای است که دنیای غرب در ذهن روشنفکران «مرعوب» وطنی کاشته است.»
وی درنهایت ۴ راهکار ارائه می‌کند: «اول؛ دغدغه‌سازی در ذهن مسؤلان. دوم؛ ایجاد زمینه‌های «میدانی» برای ارضای هیجان‌خواهی کودکان و نوجوانان. سوم؛ تسلط «مکانیزمی» بر فضای مجازی و کنترل آن البته با اتخاذ راه درست نه استفاده از راه‌های ابتدایی مثل فیلترینگ. چهارم؛ مطالبه‌گری پرحجم والدین و مربیان از دولت، مجلس، رسانه، آموزش و پرورش. البته با «لحن» اقناعی و «زبان» تربیتی و روانشناختی. نه با زبان تند و لحن سیاسی و عصبی.»
محسن مهدیان فعال رسانه است؛ از وی خواستیم ماجرا را از نقطه‌نظر رسانه‌ای بررسی کند. نوشت: «لایو یک خانوم مبتذل در اینستا با یک نوجوان ۱۴ ساله در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. دردناک است. هرکس ببیند از این اباحه‌گری غمین می‌شود. فرض کنید روش مواجهه قضایی با سحر تبر را نرویم. روش امنیتی در برخورد با مائده هژبر نیز. سوال این است: اگر جای پدر یا مادر این نوجوان باشید چه می‌کنید؟»
وی به خانواده‌ها توصیه کرد: «مسائل نظام تربیتی ما تغییر کرده است. نیازمند فهم مسائل جدید هستیم. چالش "اکنون‌گریزی" در نظام تربیتی ما دردآور است. حوزه‌های علمیه ما نیز احتمالا درگیر مسائل مهمترند. پیشنهاد می‌کنم از همین امروز خانواده‌ها خود را مجهز کنند. مجهز به مهارت‌های ارتباطی با کودک و نوجوان. مجهز به سواد رسانه‌ای و مجهز به آشنائی‌های تکنولوژیکی. از هرچه دم دستمان است. کتاب و مقاله و استاد و معلم و غیره.»
از وزیر ارتباطات تا دادستانی؛ واکنش‌های مسؤلین به لایو جنجالی چه بود؟
وزیر ارتباطات معتقد است باید برای امدادرسانی به نوجوان ۱۴ ساله و خانواده‌اش دست‌به‌کار شد. آذری‌جهرمی در حاشیه جلسه هیأت دولت گفت: «به‌نظر می‌رسد نهادهایی که مسئولیت امدادرسانی به کودکان و نوجوانان را دارند باید وارد عمل شوند. باید به‌جای پخش فیلم به وضعیت خانواده رسیدگی کرد. من از همان سه یا چهار شب پیش خواستم آدرس پیدا کنند تا اگر می‌توانیم به این خانواده و بچه کمک کنیم. باید این بچه معصوم را از این شرایط نجات داد.»
وزیر ارتباطات که چاره‌ای بهتر از امدادرسانی و فرهنگ‌سازی نداشت! دادستان کل کشور و کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه اما دست به کار شدند. موضوع در یکصد و بیستمین جلسه کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه به ریاست حجت الاسلام و المسلمین منتظری بررسی شد. نتیجه اینکه برقراری ارتباط با طفل و نوجوان در فضای مجازی به منظور آزار جنسی هم به مصادیق مجرمانه اضافه شد.
البته که ماجرا عمیق‌تر از این حرف‌ها است؛ چه از بعد ایجابی چه از جنبه سلبی و کنترل فضای مجازی کارهای زیادی روی زمین مانده است. فارس من هم‌چنان مطالبات متواتر شما را در این باره پیگیری خواهد کرد. اخبار تکمیلی را دنبال کنید.
گزارش از محمد آزادی
انتهای پیام/ ع
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
