خبرگزاری فارس ـ گروه موسیقی ـ علیرضا سپهوند: «احمدعلی راغب» آهنگساز انقلاب آذرماه دار فانی را وداع گفت. هنرمندی که اینجا تنها فقدان تنها حضور فیزیکی‌اش احساس می‌شود اما با آثاری که برای هنر، انقلاب و مردم خلق کرد همواره زنده است. درگذشت «مرد هزار آهنگ انقلاب» تلنگری بود تا دلسوزان و هنردوستان را بر آن دارد تا بیشتر به حفظ، بازنشر و اشاعه هنر فاخر انقلاب اهتمام ورزند. دیروز یکشنبه ۲۶ بهمن‌ماه به بهانه بازنشر آلبوم «صبح شقایق» اثر استاد احمدعلی راغب، جلسه‌ای در سالن سلمان هراتی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد.
این آلبوم اثر تازه مرکز موسیقی حوزه هنری در مشارکت با دفتر موسیقی و سرود سازمان صدا و سیما است که در قالب نخستین آلبوم موسیقی دوران انقلاب اسلامی با آهنگسازی احمدعلی راغب، شعر حمید سبزواری و خوانندگی محمد گلریز و مهرداد کاظمی بازنشر شد. این اثر برای اولین بار در سال ۱۳۶۰ منتشر شده بود. در همین خصوص در نشستی که با حضور پژوهشگران، مسولان و هنرمندان مرتبط با این اثر و آثار هنر انقلاب برگزار شد که پیرامون چگونگی، حفظ، بازنشر و اشاعه موسیقی انقلاب بحث و بررسی صورت گرفت که در ادامه مشروح این نشست را از نظر می‌گذرانیم:
«میلاد عرفان‌پور» مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری به عنوان اولین سخنران این نشست گفت: دلیلی که باعث شده امروز گرد هم بیائیم یک موضوع مقدس به نام موسیقی انقلاب اسلامی است که به نام «احمد علی راغب» مزین شده است. مایل بودیم در آستانه چهلمین روز درگذشت استاد راغب برنامه‌هایی برگزار کنیم که در این زمینه هم ایده‌هایی طراحی شد اما با مشورتی که با جناب امیر راغب فرزند مرحوم راغب داشتم به این نتیجه رسیدیم که بهترین ایده، بازنشر آلبوم «صبح شقایق» برای برگزاری آیین نگوداشت مرحوم راغب بود.
ما از پدر موسیقی انقلاب اسلامی صحبت می‌کنیم و به نظر من نشست‌های زیادی و باید برگزار کنیم و انشالله برگزار هم خواهیم کرد تا بتوانیم شخصیت هنری احمدعلی راغب بهتر شناخته و تحلیل کرده و قدر بدانیم. تمام تلاش من در مرکز موسیقی حوزه هنری بحث ذائقه سازی در حوزه موسیقی بوده و در این زمینه برای اقداماتی موثرتر، جلسات متعددی با مدیران موسیقی صدا و سیما برگزار کردیم.
*تولید سرود انقلابی به پیروزی انقلاب اسلامی ختم نشد
پس از سخنان عرفان‌پور، «امیر راغب» فرزند استاد راغب با قدردانی از مرکز موسیقی حوزه هنری به خاطر بازنشر آلبوم «صبح شقایق» و برگزاری این نشست گفت: بازنشر آثار موسیقایی انقلاب از ابعاد مختلف حائز اهمیت است. آلبومی که سال ۶۱ به یاد شهدای انقلاب اسلامی منتشر شد محصول بچه‌های رادیو در آن سال‌ها بود و مدیریت شهید مجید حداد عادل. همه این آثار در دوران پرالتهاب انقلاب و پس از آن در دوران جنگ تولید شد و هدف و برنامه‌ای برای جمع‌آوری آنها در قالب آلبوم وجود نداشت. قبل انقلاب شرکت‌های عمده و فعالی بودند که با انقلاب تعطیل شدند و امکانی برای نشر آثار نبود. به همین منظور این آلبوم واقعاً از روی یک حسن تصادف خلق شد
وی افزود: جالب است بدانید مرحوم «نادر گلچین» خواننده پیشکسوت موسیقی پیشنهاد جمع آوری سرودهای انقلابی را به سازمان صدا و سیما داد. این کار با مشورت استاد فریدون شهبازیان که در آن سال‌ها عضو شورای موسیقی رادیو و مسئول آرشیو بود، انجام گرفت. به این ترتیب که جناب گلچین با این هدف که ریل تولید آلبوم‌های موسیقی مجدداً آغاز شود و تنها امکان برای حساسیت زدایی هم آثار انقلابی بود پیشنهاد تولید آلبوم آثار پدرم را به آقای شهبازیان ارائه کرد. نتیجه این شد که آلبوم در نهایت منتشر می‌شود و بعد از انتشار با مشکلات زیادی مواجه می‌شود.
فرزند مرحوم راغب عنوان کرد: در این زمینه مدیران صدا و سیما نیز درباره حق تکثیر آلبوم مطالباتی را مطرح کردند که ماجرا را وارد فضای تازه ای می‌کرد. نکته جالب‌تر دیگر اینکه این آلبوم در شهرهای مذهبی کشور نیز با استقبال خیلی خوبی مواجه شد ولی بعد از مدتی جلوی تکثیر اثر گرفته می‌شود و آقای گلچین هم ضررهای زیادی را متحمل شدند. این آلبوم می‌تواند به عنوان یک آلبوم ماندگار در تاریخ موسیقی کشورمان ثبت شود. باید بدانیم که تولید سرود انقلابی به پیروزی انقلاب اسلامی ختم نشد. این آلبوم و مضمون سرودهای مطرح شده در آن آثاری برای شهدای انقلاب ما در جریان پیروزی انقلاب اسلامی است. جریان موسیقی انقلاب در جمهوری اسلامی ایران جریان زنده و بالنده‌ای بوده است.
*بسیاری از آثار موسیقی انقلاب هنوز آنالوگ هستند و دیجیتال نشده‌اند
«امیر راغب» با انتقاد شدید از وضعیت آرشیو سازمان صدا و سیما گفت: من با تمام قدردانی از دفتر موسیقی سرود سازمان صدا و سیما باید بگویم که سازمان صدا و سیما با آرشیو خود در حوزه موسیقی و سرودهای انقلابی قهر کرده است. متاسفانه ما با مراجعه به آرشیو سازمان متوجه شدیم اثری از بسیاری از آثار موسیقی انقلاب در این بخش سازمان وجود ندارد. کارهایی که امروز در قالب همین آلبوم «صبح شقایق» منتشر شده تنها کارهایی است که از پدرم در اختیار خانواده قرار گرفته و ما می‌توانیم آن را منتشر کنیم. شما می‌توانید اینها را از جناب گلریز خواننده این آثار هم بپرسید که چه آثار ارزشمندی در سازمان صدا و سیما وجود دارد اما هنوز در آرشیو دیجیتال آن نیست. از اوایل دهه هفتاد سازمان وارد فاز جدید دیجیتالی کردن آثار موسیقی آرشیوی خود کرد اما در این بخش کمترین اهمیت به این آثار داده شد. به اعتقاد من برخی سرودها اکنون در آرشیو سازمان وجود دارد که دوره بالندگی هنر انقلاب را تشکیل می‌دادند. آثاری که فقط محدود به آثار پدرم هم نیست بلکه آثاری هستند که به سهم خود جریان ساز بوده و هستند.
وی افزود: برای من بسیار عجیب است که این آثار هنوز آنالوگ هستند و دیجیتال نشده‌اند. این به چه معناست؟ این بدان معناست که تمام این کارها به لحاظ فیزیکی از بین می‌رود و شما دیگر ردی از این آثار در حافظه نسل‌های بعدی نخواهید داشت. اینها گلایه‌های همیشگی پدرم بود. طی سال‌های قبل مردم کارهایی را با خود زمزمه می‌کردند که همگی از آثار پخش شده صدا و سیما بود و همین از اهمیت رسانه ملی در اشاعه فرهنگ موسیقی انقلاب و ترغیب مخاطبان به شنیدن این آثار ارزشی دارد. کاری کردند که ذائقه مردم تغییر کند و این نکته بسیار بدی است که چرا سرودها و موسیقی‌های ماندگار دیگر از رسانه ملی پخش نمی‌شود. چرا دوستان دائم می‌گویند ذائقه مردم تغییر کرده است اما پرسش من این است ذائقه مردم را چه جایی تغییر داده است؟
«محمد گلریز» خواننده بنام موسیقی انقلاب که بیشترین همکاری را با مرحوم استاد راغب داشته در مورد اولین روزهای فعالیت هنری خود و آشنایی با مرحوم راغب گفت: ساعت‌ها طول می‌کشد اگر بخواهم در مورد چگونگی آغاز فعالیت هنری‌ام و روی آوردن به کارهای انقلابی و همکاری با مرحوم راغب و تب و تاب آن روزها سخن بگویم. روزهایی که پیش از انقلاب واقعا حتی اعضای یک خانواده پیش هم نمی‌توانستند راحت بر ضد رژیم حرف بزنند و جوّی استبدادی حاکم بود، مرحوم احمدعلی راغب از جان خود مایه می‌گذاشت و بر ضد رژیم پهلوی آهنگ می‌ساخت.
وی در مورد آغاز همکاری خود با استاد راغب توضیح داد: در دوران پیش از انقلاب زمانی که بنده با استادان موسیقی ایران مشغول آموزش و فراگیری موسیقی بودم گروه موسیقی به نام «مفتاح» تشکیل شد که مرحوم راغب در آن گروه حضور داشت و من دوستی خودم با او را از این گروه شروع کردم. در جریان پیروزی انقلاب زمانی که دو تا سه ماه بیشتر به پیروزی آن نمانده بود، من با استاد راغب قرار گذاشتم و بدر مورد تولید آثار موسیقی انقلابی با هم صحبت و مشورت کردیم. به اعتقاد من خیلی‌ها هستند که هنر زیادی دارند اما شجاعت زیادی ندارند. مرحوم راغب این دو ویژگی را دارا بود، هم هنر والایی داشت هم شجاع بود. در آن دوران به قدری جو امنیتی و خطرناک بود که کمتر کسی جرات کار کردن داشت اما مرحوم راغب شجاعت این را داشت که دست به تولید آثاری انقلابی بزند. او از پیش قراولان آهنگ‌های انقلابی بود که در آن دوران سخت، آثار متعدد و خلاقانه‌ای در حوزه موسیقی انقلاب تولید کرد. مرحوم راغب و سبزواری هنرمندان از جان گذشته‌ای بودند که قبل از پیروزی انقلاب دست به کار شدند و در آن شرایط وحشتناک کار تولید کردند.
*متاسفانه خیلی از مسئولان باور دارند که دیگر موسیقی و سرود در بین مردم جایی ندارد
گلریز در مورد همکاری خود با هنرمندان موسیقی و مشکلات پیش رو در خصوص تغییر دیدگاه و نگاه به موسیقی پس از انقلاب گفت: با پیروزی انقلاب، دوستان رادیو به ما سفارش تولید اثر دادند. وقتی وارد رادیو شدیم اولین آهنگی که تولید شد در تجلیل مقام معلم و مرحوم آیت الله طالقانی با شعر جناب مهدی علوی بود که به نوعی اولین شعر انقلابی پخش شده در رادیو لقب گرفت. در این شرایط همه کارها به شیوه انقلابی تولید می‌شد. جالب اینکه ما در این دوران با ترس و شک به تولید موسیقی فکر می‌کردیم چون واقعاً نمی‌دانستیم شرایط موسیقی به چه گونه‌ای است و حرف و حدیث‌ها منجر به تک خوانی مورد اشکال است یا خیر. بعد از اینکه این سرود ساخته شد دیگر راه باز شد و ما آثار زیادی در این زمینه تولید کردیم. متاسفانه خیلی از مسئولان باور دارند که دیگر موسیقی و سرود در بین مردم جایی ندارد. اما من که تلاش می‌کنم بین مردم باشم مرتب از آنها می شنوم که از من می‌پرسند چرا درباره شهدا و انقلاب و جانبازان کار تولید نمی‌شود. من واقعاً جوابی برای آنها ندارم اما تلاش کردم تا همین موضوع را با مدیران بالا دستی هم در میان بگذارم.
خواننده «خجسته باد این پیروزی» افزود: وقتی به فرمایشات مقام معظم رهبری رجوع می‌کنم می‌بینم که درست می‌گویم. گویی اینکه علیرغم تمام این سفارش‌ها کسی به توصیه‌ها گوش نمی‌کند. اصلاً چرا آقای راغب باید چهار سال خانه نشین باشد. آیا نباید مسئولان ما هر از چندگاهی به دیدار کسی می‌رفتند که این همه برای موسیقی انقلاب زحمت کشید. من دلم خون است و حرف زیادی برای گفتن دارم که در حوصله و زمان این نشست نیست.
*اگر در حوزه موسیقی انقلاب کاری نکنیم، قطعاً به فراموشی سپرده می‌شود
«محسن صفایی» مولف کتاب «بانگ آزادی» در این نشست بیان کرد: به نظر من مواجهه ما با احمد علی راغب تازه شروع شده و باز نشر این آلبوم که در سال‌های اول انقلاب اسلامی تولید شد، می‌تواند نقطه شروع مناسبی برای این مواجهه باشد. به هرحال امروز محمد گلریز در میان ما نشسته است او مردی است که ما با کارها و سرودهایش زندگی کردیم. اما باید یک نکته را مطرح کرد که بُعد فرهنگی حوزه موسیقی انقلاب اسلامی رها شده است. اگر در حوزه موسیقی انقلاب کاری نکنیم، قطعاً به فراموشی سپرده می‌شود.
وی افزود: آلبوم «صبح شقایق» یک بسته فرهنگی است که امروز پس از سال‌ها دوباره بازنشر شده و کاری کرده که دوباره کنار هم جمع شویم. امیدوارم مواجهه این آثار استمرار پیدا کند و ما بتوانیم شاهد بازنشر دیگر آثاری از این دست باشیم. «صبح شقایق» یک آلبوم پرتره و قهرمان محور است که می‌تواند در حوزه موسیقی مورد توجه قرار گیرد. انقلاب اسلامی در حوزه موسیقی طرحی داشته که این آلبوم نمونه بارزی از آن است. یعنی چنین آثاری موجب تولد ژانر قهرمان محور در موسیقی شده‌اند. انقلاب فضایی را ایجاد کرد که ترانه به معنای موسیقی که قبل از انقلاب شنیدیم، به نفع موسیقی کلاسیک و سنتی کنار برود اما این آلبوم تلاش کرد تا فرم مردم پسند همچنان در بین مردم با قواعد انقلاب اسلامی و تاریخ فرهنگی ما با ترکیب موسیقی ایرانی و کلاسیک نیز معرفی شود. ما درکشورمان همچنان درگیر مسائل آموزش موسیقی هستیم که باید هرچه زودتر به نتیجه برسیم. ما باید سرمشق‌های جدید را در این زمینه شروع کنیم تا بتوانیم شاهد بالندگی موسیقی انقلاب باشیم.
«سید محسن شهرستانی» مدیر پژوهشکده فرهنگ و هنر انقلاب اسلامی به عنوان آخرین سخنران این نشست گفت: هنر انقلاب گنجی است که باید از این گنج مراقبت کنیم. البته باین را هم بدانیم که در اصل همین گنج است که از ما مراقبت می‌کند. اما همین هنر نیازمند روایت جداگانه‌ای است که چگونه توانسته با زبان هنر، انقلاب را روایت کند. در این راه بی توجهی به موضوع مهمی چون «آرشیو» به نوعی قدرنشناسی از این گنجینه هنر انقلاب است. ما اکنون در شرایطی هستیم که تغییر ذائقه رخ داده و این تغییر ذائقه به سمت نوستالژیک نمادها و سمبل‌های دهه ۶۰ گرایش دارد. شرایطی که ما در آثار هنری به وضوح می‌بینیم و می‌توان در این حوزه سرمایه گذاری کرد. همین شرایط موجب ترمیم حافظه عمومی می‌شود.
وی در پایان تاکید کرد: آثار خلق شده توسط مرحوم راغب در حوزه موسیقی انقلاب کارهای بسیار ارزشمندی هستند که حتی در دهه هفتاد هم توانست در میدان موسیقی انقلاب حضور داشته باشد. او این موسیقی‌ها را تبدیل به آوای روزمره مردمان ما کرد. اینها مقاطع مهمی از تاریخ کشورمان بود که می‌تواند عرصه خوبی برای بازگشت به ارزش‌های هنری انقلاب اسلامی تلقی شود. مهمترین مضمون و ایده هنر انقلاب شهادت است. شهادت ایده مرکزی هنر انقلاب است. همچنین مفهوم شهادت در فرهنگ ملی ایران، مفهومی بسیار غنی دارد. پس باید ایده شهادت را از راه هنر انقلاب به تمام دنیا عرضه کنیم و از این طریق سهمی در غنای فرهنگ مشترک بشری داشته باشیم.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
