به گزارش خبرنگار تعلیم و تربیت خبرگزاری فارس، محمدتقی نظرپور معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در هشتمین کنفرانس ملی آموزش و توسعه منابع انسانی که به صورت مجازی برگزار شد، اظهار کرد: کشورمان هم‌چنان درگیر شیوع بیماری کرونا و تحریم ظالمانه آمریکاست و به‌همین دلیل، این همایش به‌صورت حضوری با جمعیت محدود و نیز هم‌زمان به‌صورت غیرحضوری (برخط) در مقیاس گسترده و ملی برگزار می‌شود.
وی با بیان اینکه در این کنفرانس دو روزه (در روزهای 28 و 29 بهمن ماه 1399) و همراه با آن، دو روز برنامه کارگاه‌های آموزشی (30 بهمن و دوم اسفند)، شاهد ارائه مقالات با ارزشی از سوی اساتید برجسته و بنام دانشگاه‌های معتبر و مطرحِ در دنیا با هدف ارائه تجارب در شرایط خاص کرونایی، پنل‌های تخصصی، برگزاری نمایشگاه مجازی، نمایه‌سازی مقالات پذیرفته شده و چاپ مقالات منتخب می‌باشیم، گفت: هم‌چنین، مقالاتی در زمینه‌های شناخت چالش‌ها و فرصت‌های عصر کرونایی در فرآیند آموزش و توسعه منابع انسانی، معرفی و تجزیه و تحلیل تئوری‌ها و مدل‌های آموزشی و توسعه منابع انسانی، ارائه تجارب سازمان‌ها و دانشگاه ها در تغییر پارادایم ایجاد شده در روش‌های آموزش و سایر عناوین مرتبط با موضوعات و محورهای اصلی کنفرانس ارائه خواهد شد.
نظرپور افزود: یکی دیگر از موضوعات این کنفرانس، شناسایی و تقدیر از تجارب برتر دانشگاهیان و اساتید و دستگاه‌های اجرایی در حوزه توسعه سرمایه انسانی در عصر کرونایی و در شرایط تحریم ظالمانه آمریکاست.
وی با اشاره به موضوع سخنرانی‌اش با عنوان «راهبردهایی در آموزش و توسعه منابع انسانی در عصر کرونا با تأکید بر دورکاری و آموزش مجازی»، بیان کرد: متأسفانه پدیده مخرب شیوع ویروس کووید-19 که دارای ضریب انتقال فوق‌العاده زیادی است، پیامدهای بسیاری را به شکل‌های مختلف خرد و کلان، آشکار و پنهان برای همه نهادها از جمله دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشورمان در پی داشت و نظام آموزش عالی کشور که از جمله نهادهای جمعی متمرکز با حضور نخبه ترین افراد جامعه اعم از اساتید و دانشجویان(به‌عنوان مسؤولین فعلی و آینده کشور) که از وسیع‌ترین عرصه‌های جمعی تعاملات ارتباطاتی در کشور محسوب می‌شوند، به یک باره و با یک شوک ناگهانی از جنبه حضور فیزیکی در مجامع علمی مواجهه شدند. تعدای از دانشجویان، کارکنان و اساتید برجسته‌ای را از دست دادیم و همین‌جا برای شادی روحشان از درگاه ایزد منان مسألت داریم.
وی با بیان اینکه نهاد دانشگاه در زمینه‌های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، فوق برنامه و فعالیت‌های اجتماعی با شوک تعطیلی و رکود حضور در صحنه روبرو شدند و دانشجویان که از نظر وضعیت روحی، روانی و اقتصادی در فشار و تنگنا قرار گرفتند و شیوع کرونا در ذهنیت و زندگی خانواده‌های دانشجویان و حتی آحاد افراد جامعه نفوذ پیدا کرده و اذهان اجتماعی را مشغول خود ساخته است، اضافه کرد: این رخداد پیچیده و چند وجهی نیاز به چاره جویی در حوزه‌های سیاستگذاری آموزش عالی و برون رفت از این تنگنا را ضرورتی انکار ناپذیر قلمداد می‌کند که نیازمند به فکر و اندیشه قوی و نیازمند به تغییر خط مشی در اجرای برنامه‌های آموزشی و پژوهشی است؛ تحولی که با تلاش مضاعف نیروهای متخصص به زودی به بار نشست و ثمره آن، رسیدن به اجرای راهکار آموزش از راه دور و مجازی بود و تا‌‌کنون به موفقیت‌های خوبی نایل شدیم.
* آموزش دانشگاهها در دوران کرونا تعطیل نشد
معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به راهبردها و اقدامات به‌کار رفته در نظام آموزش عالی کشور در این زمینه، گفت: دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور در ترم دوم سال تحصیلی قبل (1398-99) بلافاصله بعد از توقف کوتاه، به فعالیت خود ادامه داده و تعطیل نشدند، بلکه با تعامل و هم‌افزایی بینِ بخشی و با به اشتراک‌گذاری تجارب و دستاوردهای علمی، به‌سرعت با یک بازآرایی به فضای مجازی روی آورده و با به‌کارگیری شیوه‌های نوین آموزشی و تعریف برنامه‌ها و فعالیت‌ها در فضای مجازی، هدایت و راهبری فعالیت‌های خود را به‌عهده گرفتند و کارآمدی نظام آموزش عالی کشور را به اثبات رساندند.
وی افزود: دانشگاهها، مراکز پژوهشی و پارک‌های علم و فناوری نهایت تلاش خود را در نیل به شناسایی و کشف واکسن بیماری کووید-19 ، طرح اقدامات ابتکاری معطوف به مهار و پیشگیری، تولید و ساخت کیت‌های مورد نیاز، افزارها و وسایل مورد نیاز و ... به‌عمل آورده و به نتایج درخشانی دست یافتند. در این زمینه، با توجه به توانمندی‌های موجود در حوزه علوم پایه، بیولوژی و بیوتکنولوژی در دانشگاهها و در دانشکده‌های علوم پایه، کشاورزی و دامپزشکی و ضرورت همکاری آنها با وزارت بهداشت در تهیه کیت‌های تشخیصی و بررسی نمونه‌ها و سایر عملیات پشتیبانی مقرر شد که پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک مسؤولیت هماهنگی‌های لازم را به‌عهده داشته باشد.
نظرپور با بیان اینکه دانشگاهها به‌تقویت شبکه‌های فنی- اجتماعی مبتنی بر ساز و کارهای ارتباط بینِ‌بخشی و بینِ سیستمی که امکان فعالیت شبکه‌ای را در درون و با بیرون نهاد علم و دانشگاه فراهم می‌سازد، پرداختند، گفت: پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد، دانشگاهها و مؤسسات پژوهشی و هم‌چنین آزمایشگاه‌های تخصصی که دارای امکانات و تجهیزات لازم بوده‌اند در تولید اقلام مورد نیاز، پشتیبانی لازم را ارائه کرده‌اند. حمایت از واحدهای فناور مستقر در مراکز رشد دانشگاهی و پارک‌های علم و فناوری که در تولید محصول یا خدمت مورد استفاده در کاهش بار خسارت ویروس کورونا فعال هستند. که بیش از 60 واحد فناور و شرکتهای دانش‌بنیان خود را در زمینه تولید دستکش، ماسک و مواد ضدعفونی پشتیبانی و فعال کرده‌اند.
* تقویت سواد دیجیتال
وی ادامه داد: یکی دیگر از اقدامات مؤثر این وزارت و دانشگاهها، تقویت سواد دیجیتال، استفاده از فناوری‌های نوین آموزشی و کاهش شکاف دیجیتالی نسلی، تقویت زیرساخت‌های سخت افزاری و نرم افزاری و تأمین نیازهای نرم افزاری مطابق با امکانات زیر ساختی از نظر سرعت پهنای باند اینترنت، ایجاد و تقویت سامانه‌های مختلف آموزشی ماست که در این زمینه موفقیت‌های خوبی به‌دست آمد.
معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه با وزارت ارتباطات در جهت تخصیص بسته‌های اینترنتی و انجام تمهیدات لازم برای تأمین سخت‌افزار و نرم‌افزارهای لازم برای اعضای هیأت علمی و دانشجویان با استفاده از ظرفیت صندوق‌های حمایتی و خیّرین تعاملات خوبی صورت گرفت، افزود: برای دانشجویان در زمینه آموزش اقدامات خوبی به‌عمل آمد، از جمله فراهم‌سازی امکان انتقال دانشجویان به‌دانشگاه‌ها و مراکز محل زندگی، مساعدت در انجام پروژه‌های پایان‌نامه‌ای در دانشگاه‌های محل زندگی دانشجو، برگزاری جلسات ارائه گزارش، جلسات دفاع از پایان‌نامه به‌صورت مجازی و آنلاین، اختصاص فضای ابری مناسب برای حفظ و نگاهداری دروس ارائه شده در سرور دانشگاه و .،.
وی با اشاره به اینکه برای دانشجویان در زمینه‌ی خدمات رفاهی اقدامات در خورِ توجّهی صورت پذیرفت، اضافه کرد: از جمله محدود کردن ظرفیت دانشجویان تحصیلات تکمیلی در خوابگاه‌ها و جلوگیری از تجمع دانشجویان با برنامه‌ریزی حضور بر اساس اولویت از نظر نوع پژوهش و مدت ماندگاری، از نظر سنوات تحصیلی، ضد عفونی و گند زدایی منظم تمام مراکزی که مورد استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی در حال گذراندن مراحل آزمایشگاهی و پایان‌نامه خود هستند. هم‌چنین ارائه وام‌های دانشجویی برای تهیه نیازهای سخت‌افزاری و نرم افزاری دانشجویان و ...
* استفاده حداکثری از ظرفیت دورکاری کارکنان وزارت علوم
نظرپور ادامه داد: برای کارکنان حوزه‌های ستادی و صف در سطح آموزش عالی و تمام دانشگاهها از جنبه کمک به سلامت جسمی و روانی اقدامات مؤثری انجام شد. از جمله می‌توان به در اختیار قرار دادن وسایل محافظت شخصی اعم از ماسک، دستکش، شیلد، مواد ضد عفونی کننده، برگزاری پویش‌های دانشجویی سلامت اجتماعی و روانی. برگزاری و معرفی برنامه‌هایی که موجب کاهش احساس درماندگی، سرخوردگی و ناامیدی، یأس و اضطراب، بی‌پناهی و بیاثری و انفعال می‌شود. برگزاری آیین و مراسم نمادین آغاز سال تحصیلی با استفاده از امکانات و پلت‌فرم‌های فضای مجازی، برگزاری جشنواره‌های متعدد و متنوع فرهنگی و علمی برای دانشجویان با رعایت دستور‌العمل‌های مصوب و به‌صورت مجازی اشاره کرد.
وی گفت: طبق قوانین و مقررات موجود، استفاده از ظرفیت ارائه خدمات مجازی به‌صورت حداکثری که بر اساس بخشنامه‌های صادره از سوی «ستاد ملی مقابله با کرونا»، «فرماندهی عملیاتی ستاد مقابله با کرونا» و «حوزه ستادی وزارت علوم تحقیقات و فناوری» ابلاغ شده‌اند، استفاده حداکثری از ظرفیت دورکاری کارکنان در حوزه ستادی وزارت عتف صورت گرفته است.
معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به ذکر چند نکته در مورد دورکاری و آموزش مجازی پرداخت و اظهار کرد: تمامی منابع انسانی موجود اعم از شاغلین در ادارات، سازمان‌ها، دانشگاهها، مرکز آموزشی و پژوهشی و حتی بازنشستگان ما، قبلاً شاهد بیماری واگیر در سراسر کشور نبوده و این شرایط سخت را تجربه نکرده‌اند. اکنون نیز پس از گذشت یک سال از شروع و شیوع بیماری کووید-19، هنوز شناخت کاملی از نحوه سرایت آن به‌دست نیامده است. هر چند واکسن‌هایی برای پیشگیری از آن در ایران و سایر کشورها فراهم شده و مراحل تست و تزریق مرحله‌ای آن جریان یافته است.
وی اضافه کرد: دورکاری، از سال‌های قبل مطرح و بخشنامه آن نیز در سال 1392 ابلاغ شده و در مقیاس خیلی محدود در بعضی از ادارات به‌صورت ناقص اجرا شده بود، ولی به‌دلیل نبود زیرساخت‌های کافی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و عدم امکان نظارت و ارزیابی با شکست مواجه شد. در این دوره و در بحران شیوع کرونا، مجدداً موضوع دورکاری مطرح و در سطح گسترده اجرایی شد. ولی هنوز تحقیق و گزارشی رسمی و مستند از عملکرد آن منتشر نشده است.
* مزایای دورکاری
نظرپور افزود: بر اساس گزارش‌های دانشگاهها و حوزه ستادی وزارت، دورکاری و آموزش مجازی مزایایی خوبی دارد که از جمله می‌توان به کاهش هزینه‌های ثابت مکان و هزینه‌های جانبی و نیز کاهش مصرف انرژی و نگهداری، آزادی عمل در انتخاب محل مناسب و زمان بیشتر برای انجام کار اداری و آموزشی، بهره‌مندی از سلامت بیشتر در اجرای ماموریت کاری و آموزشی، ایجاد تعادل بیشتر بین زندگی و فعالیت‌های کاری (هم‌پوشانی زمانی)، کمک به کاهش آلودگی هوا و کاهش ترافیک و آسایش و آرامش بیشتر ناتوانان جسمی، حرکتی و معلولین اعم از کارکنان، اساتید و دانشجویان، بانوان باردار اشاره کرد.
وی با بیان اینکه دورکاری نیاز به زیرساخت‌ها و ملاحظاتی از جمله وجود زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در منزل و در محل کار (اداره یا آموزش دانشگاه) در اجرا دارد، افزود: دورکاری کارکنان و نیز دانشجویان و اساتید نیاز به نظارت، ارزیابی، حفاظت و امنیت به‌خصوص از جنبه سوء استفاده و نفوذ دارد. دورکاری برای بعضی از مشاغل مانند مسؤولان دفاتر، دبیرخانه، امور مالی، مسؤولین پشتنیبانی از نرم‌افزارها و ... مشکلاتی در پی دارد و نیاز به توجه بیشتر، مساعدت و ارائه تسهیلات و تشویق ویژه دارد.
* محدودیت‌های آموزش مجازی
معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: آموزش مجازی برای دروس کارگاهی، دروس طراحی و آتلیه‌ای، آموزش هنرهایی از قبیل موسیقی، تئاتر، گرافیک و مجسمه‌سازی و دروس آزمایشگاهی دانشگاهی نیز با محدودیت‌هایی همراه است و نیاز به یک سیستم تلفیقی از «حضور کنترل‌شده و محدود با رعایت پروتکل های بهداشتی و نیز به‌صورت مجازی» توأمان دارد.
وی با بیان اینکه یافته‌های شفاهی مسؤولان اداری، حاکی از این است که دورکاری از طرف خانم‌های کارمند بیشتر از مردان مورد استقبال قرار گرفته است، اظهار کرد: دورکاری در کلانشهر تهران بیشتر از سایر شهرها مورد استقبال قرار گرفته است و دورکاری در مشاغل ستادی بیشتر از مشاغل صف امکان‌پذیر است و مورد توجه و اجرا قرار گرفته است.
نظرپور با بیان اینکه دورکاری نیاز به آسیب شناسی دارد، ادامه داد: ضعف و کمبود زیرساخت‌های فناوری در اختیار کاربر در حوزه‌های ستادی و اداری و نیز در خارج از اداره و منزل، پهنای باند ضعیف و سرعت پایین اینترنت و قطع مکرر سیستم که نیازمند پشتیبانی بیشتری است، عدم نظارت بر انجام کار در دورکاری مطابق برنامه زمانی متعارف انجام کار و نیز عدم امکان نظارت دقیق در برگزاری امتحانات در آموزش مجازی، عدم امکان دسترسی سهل و آسان به کاربر دورکار در ساعات اداری، احساس نگرانی بعضی از کاربران دورکار به‌دلیل نگرانی در به‌خطر‌افتادن امنیت شغلی و حذف پست سازمانی توسط مسؤولین و مشکل ارزیابی و جلب رضایت مدیران در دوره دورکاری توسط کاربران از آسیب‌های دورکاری است.
وی با تأکید بر اینکه نیاز به تقویت فرهنگ دورکاری در دستگاه‌های اجرایی و ضرورت کار فرهنگی برای افزایش تعهد کاربران دورکار کاملاً ضروری تلقی می‌شود، افزود: دورکاری موجب عدم ارضای عواطف و علائق کارکنان در تعاملات و ارتباطات اجتماعی می‌شود و نیاز به تقویت ارتباطات بین کارکنان هر چند ارتباطات مجازی است، دارد.
* دورکاری و آموزش مجازی توفیق اجباری شرایط کرونایی هستند
وی تصریح کرد: نظر به اینکه اکنون هشتمین کنفرانس ملی آموزش و توسعه سرمایه انسانی در حال برگزاری است و پیشرفت‌های شایان توجهی در این زمینه حاصل شده است و با توجه به نیاز جامعه، انتظار می‌رود دستاوردهای قبلی و جدید و رهنمودهای خاص در این‌عصر ظهور کرونایی و تحریم ظالمانه تدوین و در اختیار مسؤولان و دستگاه‌های اجرایی و برنامه‌ریزان کشور قرار گیرد.
معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم ادامه داد: شرایط مختلف و متنوع سطوح دانشگاهی، وضعیت ناموزون ساختاری و زیرساخت‌های موجود، رشته‌ها و مقاطع مختلف تحصیلی موجود در دانشگاه‌های کشور، ایجاب می‌کند که این دستاوردها بومی‌سازی شده و منطبق بر شرایط هر دانشگاه و سازمانی تکمیل و اجرایی شود.
وی اضافه کرد: دورکاری و آموزش مجازی توفیق اجباری شرایط کرونایی هستند. تبدیل محدودیت و تهدید به فرصت تلقّی می‌شوند که در سطح گسترده ملی و جهانی به اجرا درآمده‌اند. این فرصت را مغتنم شمرده و به‌دنبال دستاوردها و راهبردهای جدید در شرایط «پسا کرونا» هستیم.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
