به گزارش خبرگزاری فارس از مازندران، زباله اصلی‌ترین و مهم‌ترین مشکل استان بوده که تبدیل به چالش اساسی شده و با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی مازندران؛ طبیعی است اگر مدفون شود مخاطرات اساسی به دنبال خواهد داشت.
همواره رفع مشکل و معضلات زباله در صدر خواسته‌های مردم بوده که البته خواسته و مطالبه‌ای به‌حقی هم بوده و در این راستا طی سال‌های اخیر بحث کمپوست و کارخانه زباله‌سوز در پاسخ به این مطالبات در دستور کار قرار گرفت.
طبیعت استان از سویی به جنگل و از سویی دیگر به مناطق کوهپایه‌ای و همچنین به دریا منتهی می‌شود، این مسئله بحث مدیریت پسماند را دچار مشکل کرده چرا که با وجود گذشت سال‌ها هنوز زباله به‌صورت سنتی دفن شده که این موضوع هر مناطقی از استان با مخاطرات جدی روبه‌رو خواهد بود که نمونه آن را در وضعیت شهرهای مختلف استان مشاهده می‌کنیم.
از سویی دیگر تغییر سبک زندگی مردم، جمعیت شناور بر وضعیت نگران‌کننده استان افزوده و مسؤولان را به این فکر انداخته تا دیر نشده چار‌ه‌ای برای همیشه برای پایان دادن به معضل زباله در دستور کار قرار دارند.
در مقابل ۲۸ مرکز دفن زباله و مشکلات زیست‌محیطی فراوان بحت راه‌انداری دو نیروگاه زباله‌سوز در شهرستان‌های ساری و نوشهر و چندین کمپوست در دستور کار قرار گرفت که راه‌اندازی این دو می‌تواند کمی به رفع معضلات کمک کند.
از ایجاد مراکز جمع‌آوری پسماند گرفته تا احداث کارخانه زباله‌سوز، از تفکیک زباله از مبدا تا راه‌اندازی تصفیه شیرابه همه و همه اقداماتی است که صورت گرفته ولی شهروندان مازندرانی منتظر پایان دادن به مشکلات هستند چرا که اقداماتی که تاکنون صورت گرفته در حد مُسکن بوده و نتوانسته به مشکلات پایان دهد.
رفع مشکل زباله در حال حاضر به‌عنوان مطالبه جدی مردم استان است و در آخرین وعده‌ای که به مردم داده شده گفته شده کارخانه زباله‌سوز ساری در شهریور ماه امسال به بهره‌برداری می‌رسد که با توجه به اعلام تاریخ‌های متعدد در ارتباط با افتتاح این کارخانه باید دید آیا نقطه امیدی وجود دارد یا خیر؟! آیا وعده‌های مسؤولان عملی می‌شود یا خیر؟
موضوع حل معضل زباله در مازندران به‌عنوان مطالبه عمومی یکی از سوژه‌هایی بوده که در فارس من به ثبت رسیده حتی زباله ساری و انباشت زباله در منطقه پشتکوه اعتراضات مردمی در پی داشته چون مسائلی مانند نفوذ شیرابه به آبهای شرب، از بین رفتن بخش زیادی از زمین‌های کشاورزی و یکسری بیماری‌های گوارشی که در طول سال‌های مختلف که در این منطقه وجود نداشت را شاهد بودیم.
یک فرد مطلع در ارتباط با معضل زباله در منطقه چهاردانگه و شهرستان ساری در این زمینه می‌گوید؛ این معضل تنها معضل ساری و استان مازندران و حتی کشور ایران نیست از وقتی جمعیت‌های میلیونی در شهرها بعد از مهاجرت از روستاها به وجود آمدند مدیریت زباله یکی از مدیریت‌های مهم در بحث عرصه مدیریت شهری مطرح شده است.
با حجم بالای زباله‌هایی که در شهرها تولید می‌شود حتما باید تدابیری اندیشیده شود که بالطبع این زباله‌ها به شکل منطقی و بدون آسیب زیست محیطی باید مدیریت شود البته در این زمینه شیوه‌های خاصی از مدیریت زباله آشنا شدیم که حتی در برخی از کشورهای جهان اول مثل سوئد و سوئیس زباله از کشورهای دیگر وارد می‌کنند و بعد از تفیکیک در نیروگاه‌ها می‌سوزانند.
البته ما از این مساله فاصله داریم و حتی در سطحی‌ترین و ابتدایی‌ترین قسمت دچار مشکل بودیم که ارتباطی به توان مدیریتی، علمی، اقتصادی کشورمان ندارد و بیشتر مساله پیچیده و علمی خاصی نیست که یک کشور فاقد تکنولوژی باشد.
هنوزم که هنوز است دفن بهداشتی، شایع‌ترین شیوه مدیریت زباله است که بنا به دلایلی و برخی از مسائل پشت پرده در طول این سال‌ها در عرصه مدیریتی زباله و چگونه زباله‌ها منبع درآمد برخی شده، درحالی‌که آسیب‌های فراوان انسانی، حیات وحش و طبیعت وارد شده است.
نخست باید گفت شهرهایی که موقعیت جغرافیایی آب و هوای معتدل دارند و سرسبز هستند ۷۰ تا ۸۰ درصد زباله‌های آنان پسماند مواد غذایی و گیاهی است که تولید می‌شود قسمت اعظمی از زباله پسماند موادغذایی است؛ موادی که قابلیت تبدیل به کمپوست دارند به شرط اینکه در مبدا کار تفکیک انجام شود.
قطعا با آن پول‌هایی که به جیب برخی از افراد معلوم‌الحال رفت حتی اگر با یک دهم این مبالغ فرهنگ‌سازی برای تفکیک زباله صورت می‌گرفت، به مرور زمان تبدیل این مسئله تبدیل به فرهنگ می‌شد و حس کار خوب در وجود مردم ماندگار می‌شد.
این فرد مطلع در منطقه چهاردانگه با بیان اینکه دست‌کم اگر ۵۰ درصد حجم زباله تبدیل به کمپوست و مواد قابل بازیافت می‌شد و حجم زباله با فرهنگ‌سازی درست کاهش می‌یافت، می‌گوید؛ استفاده از تجربیات افراد و گروه‌های حامی محیط زیست به جای درگیری و برخورد می‌توانست خیلی راحت مشکل را مدیریت شده دید.
اگر مسافت، ترافیک و تصادفات منجر فوت براثر نشت شیرابه به جاده منطقه چهاردانگه را هم در نظر نگیریم هزینه‌های جابجایی و انتقال زباله‌هایی که روزانه در فاصله ۱۲۰ کیلومتری منتقل می‌شود، به تنهایی مشکل بزرگی است که این انتقال زباله در هیچ جای دنیا با چنین فاصله‌ای رخ نمی‌دهد.
بحث گودبرداری، ایزوگام کردن کف و آهک‌پاشی نیز از مواردی بود که مقرر بود صورت گیرد که در این زمینه هم هیچ تمهیداتی اندیشیده نشد و زباله با مسافت زیاد، با هزینه‌ای بسیار بالا به قسمتی سرچشمه آبهای آشامیدنی منتقل شد.
با اعتراضاتی که از سوی بومیان محل دپوی زباله صورت گرفت و برخورد با آنها، در صورتی که می‌شد با مردم صحبت کرد نه اینکه مورد بازجویی و بازخواست درباره مسأله‌ای که به‌جا و به حق بود، قرار گیرند.
در مجموع می‌توان گفت از ابتدای کار انتقال زباله در فاصله ۱۲۰ کیلومتری و در بالاترین نقطه مازندران اولین اشتباه از لحاظ مسافتی و جانمایی بوده که با وجود انتقال شاید می‌شد با دفن بهداشتی و تصفیه شیرابه جلوی بسیاری از مخاطرات را گرفت، انتقال زباله‌ها با کامیون‌های استاندارد، انتقال در زمان خاص برای پیشگیری از تصادفات جاده‌ای و بهره‌گیری از نظرات افراد صاحب‌نظر جلوی بسیاری از عوارض را گرفت.
امیدواریم در این شرایط شیرابه‌هایی که هر روز تولید می‌شود، کنترل و تصفیه شود و دسترسی به آنجا برای حیات وحش محدود شود، چرا که حق مردم هیچ جای دنیا نیست که با سلامتی آنان بازی شود.
*مدیریت پسماند در مازندران منطقه‌ای شد
محمد زرودی مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران در این‌باره در گفت‌وگو با فارس اظهار کرد: موضوع مدیریت پسماند به‌صورت منطقه‌ای و در هشت منطقه دیده شده که در این زمینه مکان‌هایی تعریف شده که بعد از افتتاح پروژه‌های تعریفی بخشی از مراکز دفن تعطیل خواهد شد.
وی با اشاره به راه‌اندازی کارخانه زباله‌سوز نوشهر، گفت: بعد از بهره‌برداری کامل این کارخانه سه مرکز دفن زباله در شهرهای چالوس، نوشهر و مرزن‌آباد تعطیل خواهند شد.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران اضافه کرد: ظرفیت این کارخانه ۲۵۰ تن است و نصب پست پاساژ تنها عاملی بوده که بعد از تعطیلات نوروز این مهم محقق می‌شود.
این مسؤول با بیان اینکه با افتتاح کارخانه کمپوست تنکابن در شهریور ماه سال گذشته قرار است مرکز دفن رامسر تعطیل شود، افزود: همچنین قرار است زباله‌های شهرهای رامسر، کتالم و سادات‌شهر به سایت تنکابن منتقل شود که در این زمینه رایزنی‌ها درحال انجام بوده تا با کمترین تنش این مهم اتفاق بیفتد.
زرودی تصریح کرد: کارخانه کمپوست بهشهر در شرق استان به‌دلیل سالن تخمیر با مشکلاتی مواجه بود که اعتباراتی برای سالن تخمیر تخصیص پیدا کرد و فرآیند برگزاری مناقصه برای فضای تخمیر در دستور کار قرار گرفت که اسناد تایید شد پیش‌بینی ما این است در مرداد ماه به بهره‌برداری برسد که در صورت تحقق این مهم پنج مرکز دفن زباله در شهرهای گلوگاه، نکا ، خلیل‌شهر، رستم‌کلا و بهشهر تعطیل و موضوع پسماند این شهر حل تعطیل خواهد شد.
در راه‌اندازی کارخانه زباله‌سوز ساری به‌دلیل قراردادها دچار چالش شدیم که به‌ویژه در بحث ابنیه قرارداد پیمانکار به اتمام رسیده و ۴۰ درصد باقی‌مانده کار ابنیه بعد از سیر مراحل قانونی و تامین منابع مالی خواهد بود
وی ادامه داد: در راه‌اندازی کارخانه زباله‌سوز ساری به‌دلیل قراردادها دچار چالش شدیم که به‌ویژه در بحث ابنیه قرارداد پیمانکار به اتمام رسیده و ۴۰ درصد باقی‌مانده کار ابنیه بعد از سیر مراحل قانونی و تامین منابع مالی خواهد بود.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران یادآور شد: موضوع مهم قرارداد و انتخاب پیمانکار است که به صورت جدی در دستور کار شهرداری ساری است و درصورت تحقق این مهم و با حل این موضوع در شهریور ماه مشکل زباله شهرهای ساری و میاندورود حل خواهد شد.
زرودی در ارتباط با انتقال زباله شهرستان جویبار به کارخانه زباله‌سوز ساری، گفت: فعلا تصمیم‌گیری در این زمینه نشده و مقرر شده ماحصل تفکیک و کمپوست کارخانه بهشهر به عنوان زباله مازاد به کارخانه زباله سوز ساری منتقل شود که با توجه به تحقق برنامه‌ریزی برای شهرستان دیگری را نخواهیم داشت.
وی بیان کرد: در شهرهای نور و محمودآباد سرمایه‌گذار بخش خصوصی حضور پیدا کرد و برنامه‌ریزی برای احداث کارخانه کمپوست را در دستور کار دارد.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران به معضل بسیار چالشی زباله در طول سال‌های گذشته در شهرستان محمودآباد اشاره کرد و افزود: به‌طوری‌که زباله دپو شده در ساحل ۱۲ تا ۱۴هزار تن بوده و با تلاش و پشتکار همه مسؤولان نیمی از زباله از کنار ساحل جابه‌جا شد که امیدواریم تا دوم اردیبهشت روز زمین پاک پاکسازی ساحل برای همیشه انجام شود.
زرودی ادامه داد: در حال حاضر زباله‌ها این شهرستان توسط شهرداری آمل در حال پذیرش است که این موضوع مدیریت می‌شود.
وی در ارتباط با حل معضل زباله در شهرستان قائمشهر، اظهار کرد: پردازش دو خط ۲۵۰ تنی در مجموع با ظرفیت ۵۰۰ در دستور کار است و در این زمینه قراردادها منعقد شده است که پیمانکار از اواخر سال ۹۸ مشغول خط پردازش ۵۰۰ تنی است و بعد از راه‌اندازی در ادامه روند مدیریت کمپوست شهرهای سوادکوه، سوادکوه شمالی، سیمرغ و قائمشهر پیگیری و ۶ یا ۷ مرکز دفن زباله در استان تعطیل خواهد شد.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران اضافه کرد: پیش‌بینی ما این است که خط پردازش اواخر شهریور ماه راه‌اندازی شود که البته در این زمینه مشکلی در جذب منابع مالی نداریم.
زرودی یادآور شد: کار ارزشمندی که توسط شهرداری قائمشهر در دستور کار است احداث سلول دفن بهداشتی زباله که در مراحل نهایی قرار دارد و زباله در این مکان تا هفت سال بدون اینکه آسیبی به طبیعت وارد کند دپو شود.
وی ادامه داد: مراحل پایانی کار ساخت سلول دفن زباله در دستور کار قرار دارد که قرار است چهار سلول زباله ساخته شود.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران با اعلام اینکه پاشنه آشیل مدیریت پسماند تعیین و جانمایی یک مکان در شهرستان آمل برای مدیریت پسماند بود، اظهار کرد: با پیگیری مسؤولان این موضوع ختم به خیر گذاشت اواخر سال ۹۹ تقریبا این موضوع حل شد که سرمایه‌گذار اعلام آمادگی کرده و اسناد مناقصه برای مدیریت فضا آماده است.
زرودی ادامه داد: در بابل کارخانه کمپوست با ظرفیت ۴۰۰ تن زباله بوده که با با ایراداتی الان دارد به ظرفیت واقعی و اسمی خود می‌رسد و خط جدیدی تعریف و بروزرسانی می‌شود.
وی اضافه کرد: امیدواریم بتوانیم در مرداد ماه شرایط خوبی متصور باشیم.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران با بیان اینکه در بابلسر هم خط پردازش زباله مطرح شد، افزود: رایزنی‌ها و اعتبار ۱۵ میلیاردی مازاد بر اعتبار تخصیص پیدا کرد.
زرودی با تاکید بر اینکه اتفاقاتی خوبی که در بحث کار خوب شده می‌توان گفت ماحصل تلا‌ش‌ها شهرداران موجب شد این اتفاقات رقم زند؛ از اینکه نهادهای نظارتی حساسیت زباله را درک کردند، جای تشکر دارد.
وی در پایان با تشکر ویژه از استاندار مازندران، بیان کرد: شاهد این هستیم که منابع مالی در سطح کشور محدود بود ولی اعتبارات برای بحث ساماندهی پسماند به پنج استان ساحلی تعلق می‌گیرد و از همه مهمتر اینکه الان سه ساله پیاپی با پیگیری جدی استاندار و مدیریت وی بیشتر منابع مالی بین ۶۰ تا ۷۰ را موفق شدیم برای مازندران دریافت کنیم که اتفاق منحصر به فرد است.
* مدیریت پسماند در مازندران حل نشده اما در ریل مناسبش قرار گرفت
احمد حسین‌زادگان استاندار مازندران به اقدامات انجام شده در بخش پسماند اشاره کرد و گفت: در این حوزه دچار مشکل هستیم با همه پیگیری‌های انجام شده در سنوات گذشته به اندازه چند برابر گذشته اعتبار گرفتیم برای حل این مشکل نیاز به توجه بیشتر داریم؛ در این حوزه دو بخش مدیریت اجتماعی پسماند، کاهش تولید زباله، زباله‌سوز و کارخانجات در دستور کار است.
وی اضافه کرد: در حال حاضر کارخانه زباله‌سوز نوشهر افتتاح شده بابل مشکل شیرابه دارد، آمل در مرحله انتخاب سرمایه‌گذار و زمین بوده که بحث زمین انجام شده است.
استاندار مازندران با اعلام اینکه مدیریت پسماند در استان مازندران حل نشده اما در ریل مناسبش قرار گرفته است، خاطرنشان کرد: حساسیت در حد ملی رسیده، اعتبارات مناسبی در طول چند سال اخیر گذاشته شده است و نیاز به چند برابر اعتبار نیاز داریم.
*زباله؛ گره‌ای که باید با حساسیت ورود پیدا کرد
حسینعلی ابراهیمی‌کارنامی مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران نیز گفت: پسماند و پساب با سلامت مردم گره خورده که در زمینه رفع مشکلات باید با حساسیت بیشتری باید ورود پیداکنیم.
وی با اشاره به اینکه وضعیت پسماند مازندران نامناسب است، افزود: پسماند در گذشته اولویت اول نبوده و اقدامات باید شتاب بیشتری بگیرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران با بیان اینکه شاهد اتفاقات خوبی در بحث راه اندازی کارخانه زباله‌سوز و کمپوست در شهرهای استان بودیم، اضافه کرد: در مقابل همه اینها می‌بینیم میزان زباله استان از ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن به ۳ هزار تن رسیده است که مستلزم عزم و اراده جدی مدیران شهری است.
* نبود اراده جدی در مدیریت شهری؛ همچنان معضل اساسی
این مسؤول با اعلام اینکه نبود اراده جدی در مدیریت شهری همچنان معضل اساسی است، گفت: متاسفانه مسافران زیادی با وجود محدودیت‌های کرونایی وارد استان شدند که این موضوع موجب تولید زباله فراوان شده است.
*ضرورت تسریع در راه‌اندازی کارخانه زباله‌سوز ساری
درویشیان رئیس سازمان بازرسی کل کشور که در روزهای پایانی اسفند ماه سال گذشته وارد مازندران شد از نیروگاه زباله‌سوز بازدید کرد که نشان‌دهنده اهمیت حل معضل زباله ساری است وی در این بازدید اظهار کرد: تولید پسماند زباله مشکلی است که سال‌ها با آن مواجه هستیم، تاکنون باید این کارخانه راه‌اندازی می‌شد، این کارخانه ظرفیت خوبی هم دارد چرا که عنوان شد، می‌تواند ۴۵۰ تن زباله را در روز تبدیل به برق می‌کند و مشکلات زیست‌محیطی که شاهد آن هستیم را از بین ببرد.
وی اضافه کرد: افتتاح کارخانه زباله‌سوز مشکل زباله ساری و تعدادی از شهرهای اطراف را می‌تواند حل کند تا این وضعیت نابسامانی که ناشی از شیرابه‌های اطراف وجود دارد و به دریا و آب شرب و کشاورزی وارد شده و مشکلات زیست‌محیطی و بهداشتی ایجاد کرده حل و برطرف شود.
رئیس سازمان بازرسی کل کشور تصریح کرد: قرار است با پیگیری بازرسی، استانداری، دستگاه‌های ذیربط و شهرداری شاهد تسریع در راه‌اندازی کارخانه باشیم، پیمانکار هم قول داد ظرف سه ماه بعد از انجام ابنیه توسط شهرداری بحث تجهیزات و راه‌اندازی را انجام دهند تا ظرف ۶ ماه آینده افتتاح شود.
این مسؤول تاکید کرد: زباله مشکل سال‌های دور مازندران و گیلان است این استانها باید حمایت شوند تا هدررفتی که ناشی از عدم راه‌اندازی این کارخانه بوده را نداشته باشیم، بازرسی هم پیگیری کرده گزارش‌های متعددی در استان و سطح ملی تهیه شده پیشنهادات را به مسؤولان مربوطه ارائه کردیم تا راهکارهای برون‌رفت از این وضعیت اجرایی شود.
*زباله اعتراض دانشگاهیان را هم درآورد
دکتر موسی فرهادی معاون پژوهشی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل نیز در ارتباط با مشکلات پسماند استان با چراهای زیادی گفت: چند سال در استان مازندران بحث زباله وجود دارد، به نقل از یکی از مسؤولان نزدیک به هزار میلیارد تومان اعتبارات استان در این زمینه هدر رفته است، آیا مشکل استان در این مبحث حل شده؟ چرا حل نشده است؟ مسؤولان استانی پاسخ دهند از ظرفیت کدام دانشگاه در این حوزه استفاده کرده‌اند؟
وی افزود: همه تصمیمات در استان مازندران خلق‌الساعه، هیجانی، بسیاری از تصمیمات سیاسی است، جالب است که اگر در اسناد بالادستی استان کلی پروژه تعریف شده است اما این پروژه‌ها خروجی مناسبی ندارد.
معاون پژوهشی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل بیان کرد: فردی اقدام به معرفی طرحی در ارتباط با زباله شهری و روستایی با همکاری تیمی از چند منطقه تهیه کرده و مورد تایید استانداری قرار گرفته است اما این به هیچ وجه پیاده نشده است، بنده دوباره در جریان قرار گرفتم که در همین چند وقت مقرر شده که سندی دیگری در این ارتباط تهیه شود، استان موظف است برای حل مشکلات استان سرمایه‌گذاری بلندمدت به روی دانشگاه هدف قرار داده و این دانشگاه در بازه پنج ساله مسائل را حل و فصل کند.
فرهادی ادامه داد: به عنوان نمونه مدیران استانی اعلام می‌کنند که مشکل زباله ساری را در مدت ۶ ماه حل و فصل کنید آیا دانشگاه مگر پیمانکار است که در این زمینه ورود پیدا کند، دانشگاه به مدیران اجرایی اعلام می‌کند چون ما اصول طراحی دفن زباله را بلد هستیم ایرادات را به شما اعلام می‌کنیم و این مشورت‌ها از دانشگاه گرفته نشده است.
وی در پایان گفت: برای شما دوباره مصداق می‌آورم، سازمان پسماند به ما اعلام کرده که در زمینه ساماندهی زباله در حال تنظیم سند هستند ما به مدیران این مجموعه اعلام کردیم که شما این سند را به ما بدهید که ما براساس سند ببینیم شما چه نیازمندی‌های دارید که ما به شما راهکار ارائه دهیم اما هنوز جواب نامه‌ای دریافت نکردیم.
به گزارش فارس، مشکلات پسماند همچنان همانند کلاف سردرگمی بوده اما این مسأله تاکنون توانسته به عنوان مشکل و مطالبه مردمی مطرح شود؛ امیدواریم به دنبال مطالبه مردم اینکه گفته می‌شود تلاش می‌کنیم برای حل معضل زباله استان از حالت شعار خارج شود تا برای همیشه به این مشکل پایان دهد.
انتهای پیام/۸۶۰۳۴/ج/س
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
