چرا بیش‌تر مسابقه‌های تلویزیون کپی هستند؟/ «ایرانیش» تنها مسابقه ایرانی تلویزیون

خبرگزاری فارس_گروه رادیو و تلویزیون: یکی از رسالت های اصلی تلویزیون سرگرم سازی است حال این سرگرمی ممکن است در بخش نمایشی آثار سیما باشد یا در میان برنامه های ترکیبی طنز آیتمی و ... در میان برنامه سازی در تلویزیون یکی از ژانرهای محبوب مخاطبین مسابقه ها هستند. مسابقه هایی که از دیرباز در تلویزیون هر کشوری سردمدار بودند و ناخودآگاه مخاطبان بسیاری داشتند.

در این چند سال اخیر رسانه ملی بخش مهمی از سرگرمی سازی را در مسابقه ها خلاصه کرده است و روز به روز به تعداد این مسابقه ها اضافه می شود. اما نکته اینجا است که آیا به همان میزان که تعداد مسابقه ها روز به روز بیشتر می شوند، کیفیت آنها نیز مطلوب سلیقه مخاطبان ایرانی هستند؟ مسابقه هایی که بیش از نیمی از آنها کپی برداری از روی دست مسابقه های امتحان پس داده خارجی است! و از خلاقیت سازندگان خالی است.

در این گزارش مروری خواهیم داشت روی مسابقه هایی که عینا نمونه های خارجی هستند!

** «برنده باش» و کپی برداری از مسابقه «میلیونر شو»!

«برنده باش» عنوان یکی از مسابقه های شبکه سه است که اتفاقا در دوره ای که پخش شد مخاطبان خوبی هم پیدا کرد. محمدرضا گلزار که تا آن زمان در تلویزیون حاضر نشده بود و هیچ سریالی یا اثر نمایشی در تلویزیون نداشت، برای اولین بار در قالب مجری یک برنامه تلویزیونی قرار گرفت.

این مسابقه به تهیه‌کنندگی هاشم رضایت و حمید رحیمی نادی تهیه شده بود.

محتوای این مسابقه طوری بود که شرکت‌کنندگان باید بر اساس اطلاعات عمومی به سوالات پاسخ می دادند. همچنین در هر قسمت چهار نفر باید به سوالاتی که از آنها توسط مجری پرسیده می شد پاسخ داده و در نهایت برنده صد میلیون تومان پول نقد می شدند. نحوه شرکت در مسابقه هم به شکلی بود که از قبل باید در اپلیکیشن مسابقه ثبت نام می کردند و به سوالات تعیین شده پاسخ صحیح می دادند تا برای مسابقه انتخاب شوند.

 افزایش نرخ مطالعه و بالا بردن آگاهی و اطلاعات عمومی از هدف های این مسابقه بود که در طراحی اولیه به آن فکر شده بود. اما  در این میان مشخص شد که سازندگان این مسابقه سوالات را به شرکت کنندگان با هزینه های میلیونی فروخته اند و همین باعث واکنش های متعددی و در نهایت توقف مسابقه شد.

این مسابقه در کنار نقاط قوتی که در جذب مخاطب، سرگرمی سازی و بالا بردن اطلاع عمومی مردم داشت، از مسابقه ای خارجی به نام میلیونر شو کپی شده بود. مسابقه ای که چند سال پیش پخش شد و  مخاطبان بالایی هم داشت.

** «پنج ستاره» و تغییراتی که ادامه دارد

«پنج ستاره» نیز عنوان مسابقه دیگری برای شبکه پنج سیما است. این مسابقه نیز شبیه به برنده باش است و شرکت کنندگان با ثبت نام در اپلیکیشن و پاسخگویی به سوالات و قرار گرفتن در لیست پنج نفره اول می توانند در این مسابقه راه یابند. در نهایت این پنج نفر در استودیوی برنامه حضور پیدا کرده و ضمن پاسخ به سوالات مجری هر کدام بتوانند امتیاز بالایی کسب کند موفق به دریافت 50 میلیون تومان وجه نقد می شود.

این مسابقه هم در دوره ای به دلیل پرداخت جایزه های میلیونی متوقف شد و مدتی بعد با تغییر اسپانسر دوباره به آنتن تلویزیون برگشت.

پنج ستاره یکی از معدود مسابقه هایی بود که مجریان زیادی داشت. ابتدا اشکان خطیبی، سپس حمید گودرزی و حالا هم ابوالفضل آقاخانی اجرای آن را به عهده دارند و با اینکه در قالب مسابقه هیجانی خوب عمل کرده بود اما کپی از برنامه های میلیونرشو شبکه های خارجی بود.  

** «اعجوبه ها»، برنامه استعدادیابی برای کودکان

شاید مهران غفوریان برای اجرای این برنامه انتخاب خوبی نبود چراکه بیشتر در حیطه بازی دیده شده بود و استعداد خود را در آن بخش محک زده بود و به خوبی نمی توانست با کودکان گروه سنی 2 تا 7 سال ارتباط برقرار کند.

این مسابقه در اصل رقابت بین کودکان برای کشف استعدادهایشان بود. کودکان به همراه کارهای عجیب و خارق العاده ای که نسبت به سن شان داشتند در این برنامه حاضر می شدند و از کارهایشان برای مجری می گفتند.

اما این برنامه هم از روی برنامه ای به نام کله گنده های کوچک که برنامه آمریکایی بود، کپی شده بود.

** «عصر جدید» و چالش استعدادیابی با طعم کپی

عصر جدید شاخص ترین مسابقه تلویزیونی است که از سال ۹۷ پخش آن از شبکه سه آغاز شد و هنوز هم ادامه دارد. احسان علیخانی بعد از اجرا و تهیه کنندگی برنامه ماه عسل پرونده این برنامه را مختومه اعلام کرد و برنامه ای با سبک و سیاقی متفاوت از ماه عسل را در دست گرفت.

عصر جدید در اصل مسابقه استعدادیابی برای هر گروه سنی است و به معرفی استعدادهایی می پردازد که به دلیل عدم امکانات نادیده گرفته شدند.

تا به حال دو دوره از این مسابقه به مرحله فینال رسیده است و آنقدر مخاطب دارد که علیخانی بخواهد تا سالها روی این برنامه مانور دهد و به سراغ برنامه جدید دیگری نرود!

عصر جدید هم با اینکه کپی یک برنامه آمریکایی به نام امریکن گات تلنت است و این در تعداد داورها، چیدمان صحنه و نوع دکور و ... به وضوح پیدا است.

این برنامه در انتخاب داورهایش نیز حساب شده عمل کرد و از هر بخشی یک داور را برای ارزیابی آثار شرکت کننده ها انتخاب کرد. رویا نونهالی، امین حیایی، سید بشیرحسینی و آریا عظیمی نژاد از داوران این مسابقه تلویزیونی هستند.

** «سیم آخر» و تکرار یک «بمب»!

دیگر مسابقه ای که در همان روزهای ابتدایی پخش حاشیه ساز شد مسابقه بمب با اجرای رضا رشیدپورو تهیه کنندگی محمدرضا رضائیان بود. درست بعد از پخش چند قسمت خبری منتشر شد تحت عنوان اینکه این مسابقه کپی نعل به نعل مسابقه ای به همین نام در اسرائیل است.

سازندگان این مسابقه تنها اقدامی که در واکنش به این هجمه ها داشتند تغییر نام مسابقه از بمب به سیم آخر بود.

نوع چیدمان دکور، استفاده از بمب که اصلی ترین آکسسوار مسابقه است و عینک هایی که شرکت کنندگان حین اجرای مسابقه باید از آنها استفاده کنند همگی کپی همان برنامه Boom است.

محتوای این برنامه نیز در سوال و جواب های میان مجری و شرکت کننده ها خلاصه می شود. سوالاتی از زمینه های مختلف از شرکت کننده ها پرسیده می شود و رنگ هر کدام از گزینه های جواب همرنگ یکی از سیم های بمب اصلی است و شرکت کننده ها موظفند گزینه درست را با  سیم چین ببرند و اگر پاسخ اشتباهی دهند بمب منفجر شده و رنگ قرمزی روی لباس و صورت او می ریزد.

** مسابقه «ایران» و اجرای پرشور سعید شیخ زاده

مسابقه ایران هم در کنار سایر مسابقه های تلویزیونی به پرسش و پاسخ میان مجری و شرکت کننده ها اختصاص دارد و تقریبا کپی مدل میلیونر شو است. با این تفاوت که سوال ها درباره ایران و مکان های تاریخی و دیدنی آن است.

این مسابقه به تهیه کنندگی هاشم رضایت از شبکه یک پخش می شود.

** «ایرانیش» تنها مسابقه ایرانی!

مسابقه «ایرانیش» در ساختار حضور خانواده شاید خیلی جدید به نظر نرسد. اما این مسابقه به تهیه کنندگی احسان ارغوانی همانطور که از نامش پیداست مسابقه ای کاملا ایرانی است و در حقیقت شاید این مسابقه را بتوان تنها مسابقه ایرانی تلویزیون در حال حاضر دانست.

بازی‌های ایرانی در حوزه‌های میدانی و اطلاعات عمومی محوریت این مسابقه را تشکیل می دهند. در این مسابقه تمامی رقابت‌ها کاملا بومی بوده و شرکت‌کننده‌ها با انجام بازی های مفرح ایرانی شانس خود را محک می زنند.

مراحل مسابقه ایرانیش شامل بازی‌های ایرانی هیجان انگیز و قابل رقابت برای تمام رده‌های سنی در خانواده است. همچنین ضرب‌المثل ها، اشعار، اطلاعات عمومی، تاریخی، جغرافیایی، فرهنگی و طبیعی مربوط به ایران بخش های دیگر این مسابقه است.

شعار این مسابقه نیز «هر چیزی ایرانیش بهتره» است و این جمله بارها از زبان پوریا پورسرخ مجری مسابقه بیان می شود.

** «کودک شو» و رقابت بین کودک و والدین

«کودک شو» هم مسابقه ای در راستای سایر مسابقه های تلویزیونی است. مسابقه ای که رقابت میان کودکان ۳ تا ۵ سال با والدین شان را نشان می دهد.

پژمان بازغی در ابتدا اجرای کودک شو را به عهده داشت و بعد از او اجرای برنامه به حمید گودرزی رسید.

ایده اولیه کودک شو نیز از روی برنامه ای برداشته شده که از شبکه دیسکاوری پخش می شد اما در ادامه این برنامه هم در راستای ایرانیزه شدن گام های موثری برداشت.

** فردرو: مشکل اصلی کپی کاری عدم خلاقیت است

«حسین فردرو» تهیه کننده و برنامه ساز تلویزیونی در گفت و گو با خبرنگاری فارس، درباره عدم وجود خلاقیت در مسابقه های سیما گفت: کپی برداری از مسابقه ها در اصل بد نیست چراکه ما بخشی به نام فرم و بخشی به نام محتوا داریم. اگر بتوانیم در فرم مورد نظر، محتوای خودمان را سرازیر کنیم قابل قبول است.

تهیه کننده برنامه «۱۰۱» ادامه داد: اگر در کپی ‌کردن ها قانون کپی رایت را رعایت می کردیم سازمان مورد نظر اعتراض می کرد و حق کپی رایت را از ما می گرفت. در خارج از کشور اعتراض می کرد و پول کلانی هم از ما به عنوان خسارت می گرفت و از نظر اخلاقی هم کار درستی نیست وقتی حاصل زحمت های گروهی را کپی برداری می کنیم. برنامه سازهای ما قانونی را امضا نکردند که در قبالش هزینه یا خسارت دهیم اما در قبالش در آیین نامه برنامه های تلویزیونی دنیا به این شکل نیست و هزینه ای از ابتدا از شما می گیرند و در ازایش اطلاعاتی از نحوه دکور و ... در اختیارتان قرار می دهند.

این تهیه کننده همچنین بیان داشت: برای مثال مسابقه میلیونر شو در همه کشورهای دنیا ساخته شد و نمونه ایرانی آن برنده باش بود. حالا برخی کشورها حق کپی رایت می دهند و عینا از موسیقی دکور، نوع سوال ها و ... در برنامه شان استفاده می کنند و برخی دیگر چنین کاری نمی کنند. اما در ایران می گویند کپی برداری منعی ندارد و باید به محتوا بها دهیم. برخی از تهیه کننده ها هم می خواهند برای خودشان چالش درست نکنند و به همین خاطر از نسخه امتحان پس داده خارجی استفاده می کنند و حتی سوال ها را هم تغییر نمی دهند.

فردرو ادامه داد: واقعا جا داشت بعد از چهل سال ما خودمان مسابقه صادر می کردیم و بابت آن پول می گرفتیم. اما متاسفانه این اتفاق نیفتاده و هنوز هم نتوانستیم فضایی ایجاد کنیم که مسابقه ای ایرانی طراحی کنیم که قبل از آن آزمون و خطا کرده باشیم و خیالمان راحت باشد.

وی با بیان بزرگترین مشکلی که در صداوسیما وجود دارد گفت: در برنامه هایی که مربوط به صداوسیما هست هیچ وقت اولین برنامه بهترین برنامه نبوده است و در طول زمان و با تعامل در سری های دو و سه برنامه به استاندارد قابل قبولی رسیده است. در صورتیکه در فضای حرفه ای هزینه می کنند و برنامه پایلوت تهیه می کنند و بعد به کارشناس منتقدین و خبرنگاران نشان می دهند و بعد می بینید اولین برنامه بهترین می شود. وقتی ما فضای نمونه سازی نداریم به همین دلیل برای خلق و طراحی برنامه ای کاملا ایرانی باید هزینه بیشتری دهیم.ما در بخش مسابقه های تلویزیونی برندسازی نکردیم.

تهیه کننده برنامه ستاره ها افزود: می شود از برنامه های خارجی کپی کرد اما به شرطی که کاملا بومی سازی و ایرانی شود و عینا همان مسابقه اجرا نشود. حتی اگر مسابقه های خارجی را بومی سازی کنیم می بینیم که کشورهای خارجی هم نسبت به آن واکنش نشان می دهند و موفق می شود. برای برنامه ۱۰۱ من چنین اتفاقی افتاد.

وی ادامه داد: تلویزیون ایران برند کُشی می کند. یعنی اینکه یک مسابقه می خواهد مطرح شود، یک مدیر تغییر می کند و مدیر جدید می گوید این کار برای دوره مدیر قبلی بوده و من باید یک کار جدید بسازم. ما نمی توانیم یک کار را به صورت ملی انجام دهیم اولا که هزینه تجربه اش و برندسازی و پایلوت اش را نمی دهند و دوما وقتی مطرح شد تازه باید برای کشورهای دیگر بفرستیم تا ببینند و مدیریت همینجا تغییرش می دهد. در صورتیکه کپی همیشه هزینه کمتری دارد. ما هزینه کپی رایت نمی دهیم و همین باعث می شود کمتر سمت مسابقه های ایرانی برویم.

فردرو ادامه داد: پیشنهادم این است ارگانی راه اندازی شود که از تلویزیون بخواهد برنامه های صادراتی تولید کند. اگر چنین کاری عملی شود دیگر نمی توانیم دست به کپی ببریم و مجبوریم کاری ایرانی تولید کنیم. در اصل به جای انتقاد از صداوسیما نهضت صادرات را احیا کنیم. ما ملت افراطی هستیم و همیشه می گفتند در تلویزیون نباید موضوع قمار با جایزه یکی شود و برخی از این مسابقه ها را نزدیک به قمار می دیدند.

انتهای پیام/