به گزارش خبرگزاری فارس از زنجان، می‌گوید از ۳۴ سال پیش یعنی وقتی شش ساله بودم قالی‌بافی را یاد گرفتم و اولین گره را خدا رحمت کند «گلی‌خانم» همسایه‌مان بهم یاد داد.
صحبت از آقای «عیسی هاشملو» فروشنده و تولیدکننده فرش دستبافت پشمی و کارآفرین زنجانی است که به گفته خودش موفقیت‌هایش را مرهون تلاش و پشتکاری که داشته است، می‌داند.
هاشملو از سال ۱۳۸۳ تولید فرش را با سرمایه ۲ میلیون تومانبه صورتغیرمتمرکز( خانه به خانه) و در سال ۱۳۹۴ با سرمایه ۳۰۰ میلیون تومان به صورت متمرکز( کارگاه) در زمینه تولید و فروش‌فرش آغاز کرده است.
این کارآفرین زنجانی که متولد ۱۳۶۰ است با وجود اینکه تحصیلات تخصصی در حوزه فرش و فرشبافی ندارد، اما به دلیل علاقه‌ای که به فرش داشته و دارد تا به امروز ادامه داده به طوری که امروز با داشتن سه کارگاه فعال متمرکز و نزدیک به ۱۵۰ کارگر به صورت غیر متمرکز برای کثیری از خانم‌هایی که سرپرستخانوادههستند و حتی زندانیانی که روزگار پایشان را به زندان کشیده است، اشتغال ایجاد کرده است.
در ادامه گفت‌و‌گوی با عیسی هاشملو کارآفرین و تولیدکننده فرش دستبافت استان ترتیب دادیم که ماحصل این گفت‌و‌گوی ۴۰ دقیقه را در ادامه می‌خوانیم.
فارس: خودتان را کامل برای مخاطبان ما معرفی کنید؟
کارآفرین زنجانی: بنده عیسی هاشملو متولد ۱۳۶۰هستم، فروشنده و تولیدکننده فرش دست‌باف پشمی در استان زنجان هستم.
فارس: فعالیت در حوزه فرش را چگونه و از چه زمانی آغاز کردید و هدفتان چه بود؟
عیسی هاشملو: من از ۶ سالگی قالی‌بافی را آغاز کردم و نخستین گره را گلی‌خانم همسایه‌مان یادم داد. سه، چهار سال شاگردی کردم کم کم راه افتادم و کار را دستم گرفتم، البته برادرم هم قالی‌بافی می‌کرد و استادم بود.
تا سن ۱۸ سالگی در کنار برادرم فرش بافتم و بعد آن وارد کار ساخت و ساز ساختمان شدم. من قبل از اینکه فعالیتم را در حوزه فرش آغاز کنم، کارم ساخت و ساز ساختمان بود، ولی بیشتر عاشق کار در زمینه فرش بودم، و در کنار فرش کار ساخت و‌ساز را هم انجام می‌دادم، ولی خب دو سه سالی است که ساخت و ساز ساختمان رکود است و با توجه به علاقه‌ای که داشتم عزمم رو جذب کردم به طوری که از سال ۱۳۸۳ به صورت غیرمتمرکز یعنی خونه به خونه (هر خونه یک دار قالی) و در سال۱۳۹۴ به صورت متمرکز با ایجاد سه کارگاه فعال کارم را در زمینه فرش با هدف ایجاد اشتغال برای دیگران و کسب در آمد آغاز کردم.
فارس: سال ۸۳ با چه میزان سرمایه اولین کارگاه‌تان را تاسیس کردید؟
سال ۸۳ من با ۲ میلیون سرمایه اولین کارگاهم را تاسیس کردم و در سال ۹۴ هم با ۳۰۰ میلیون تومان به صورت متمرکز برای ۲۰ نفر اشتغالزایی کردم که روی هر دارقالی فقط یک نفر می‌توانست قالی‌بافی کند.
فارس: در حال حاضر چه تعداد کارگاه فرشبافی فعال دارید و بافنده‌هایتان بیشتر خانم هستند یا آقا؟
در حال حاضر سه کارگاه متمرکز فعال با اشتغالزایی ۷۵ نفر در زنحان فعال است و حدود ۱۵۰ نفر هم به صورت غیر متمرکز در استان اشتغالزایی کرده‌ام که مشغول فعالیت هستند، همه بافنده‌های من خانم هستند که در بین بافندهها، بافنده سرپرست خانواده، بدسرپرست و حتی بافنده‌ای که به خاطر مشکلی که برایش پیش آمده و در پشت میله‌های زندان هستند مشغول قالی‌بافی هستند و همین طور بافنده از یک خانواده معمولی دارم که برای کمک به همسر خود برای گذران زندگی بافندگی می‌کنند.
فارس: اشاره کردید به بافنده‌های که در زندان مشغول فعالیت هستند بفرمایید که برای چند زندانی اشتغال ایجاد کرده‌اید؟
تولیدکننده فرش: قبلا برای تعدادی از خانم‌ها و آقایانی که به هر علتی روزگار پایشان را به زندان باز کرده بود ایجاد اشتغال کردم، و خیلی از خانم‌های زندانی بعد از عفو دیگر قالی‌بافی نمی‌کنند، اما در حال حاضر نزدیک به 50 نفر از زندانیان آقا مشغول قالی‌بافی هستند که بعد از اتمام کار، فرش را تحویلم میدهند و به عنوان سرمایه‌گذار حقوق دریافت می‌کنند.
فارس: در حال حاضر دستمزد یک بافنده چقدر هست؟
کارآفرین زنحانی: در حال حاضر چیزی که بازار سفارش می‌دهد ۳۵ تا ۴۰ رج است که دستمزد آن تقریبا ۲۰ تا ۲۵ میلیون تومان است، ولی برای فرش ۳۵ رج گل‌نقشه یا ریزه‌ماهی که بیشتر در خانه‌ها بافته می‌شود دستمزدی در حدود ۱۸ تا ۲۰ میلیون تومان پرداخت می‌شود.
فارس: از مسؤولان چه انتظاری دارید؟
کارآفرین زنجانی: انتظار که چه عرض کنم همان بیمه فرشبافی بافندهها را به جد پیگیر باشند یعنی بافندهها را به سمت بیمه تامین اجتماعی هدایت کنند و همین طور اگر بشود وام‌های قرض‌الحسنه بلند مدت اعطا کنند.
فارس: آیا دولت فعلی کمکی در این خصوص کرده است؟
کارآفرین زنجانی: من تسهیلاتی به میزان ۷۰ میلیون تومان با بازپرداخت 4 درصد گرفتم، ولی این وام‌ها به درد یک تولیدکننده نمی‌خورد، یعنی یک دهم درخواستی که ما داریم را هم پوشش نمی‌دهند، ما در خواست تسهیلات میلیاردی داریم.
فارس: چطور؟
کارآفرین زنجانی: دولت زمانی که تسهیلات می‌خواهد پرداخت کند، این تسهیلات را به تولیدکننده واقعی نمی‌دهند، تا جایی که من اطلاع دارم بانک‌ها به افرادی که تولیدکننده واقعی نیستند بیشتر تمایل دارند.
چرا که بانک‌ها از وام‌های خرد بدشان می‌آید و در اینجاست که بانک‌ها به صورت سلیقه‌ای رفتار می‌کنند و به تولیدکنندههای فرش بیشتر از سقفی که دارند وام نمی‌دهند، با هزار بدبختی توانسته‌ام ۷۰ میلیون وام عنوان تولیده‌کنند دریافت کنم که برای کارم مبلغ ناچیزی است.
فارس: گفتید که بیشتر بافنده‌های شما خانم‌ها هستند که بد سرپرست و سرپرست خانوار هستند در چنین وضعیت اقتصادی آیا دستمزدی که دریافت می‌کنند کفاف معیشتشان را می‌دهد؟
هاشملو: در چنین وضعیت اقتصادی خیر، به عنوان کارفرما به غیر از دستمزدی که میدهم وضعیت معیشتشان را هم درنظر می‌گیرم و تا جایی که بتوانم کمک می‌کنم، کما اینکه خیلی از بافندهها مستاجر هستند و فرزند محصل و دانشجو دارند و آن طور که باید وضعیت معیشتشان خوب نیست، متاسفانه به وضعیت آنها رسیدگی نمی‌شود و در حال حاضر هم کهکرونااست، مسؤولان باید به قشر ضعیف جامعه بیش از پیش توجه کنند.
فارس: چه نوع فرش‌های در زنجان بافته می‌شود؟ و چند بافنده فعال در این حرفه فعالیت دارند؟
فرش‌های ذرع و نیم، زرچرگ، ۶ متری، ۹متری، ۱۲ متری، ۲۴ متری و ۴۰ متری انواع فرش‌هایی است که در حال حاضر در زنجان توسط بافندگان بافته می‌شود. آمار دقیقی از تعداد بافندگان ندارم ولی به نظر من حدود ۲ هزار بافنده داریم ولی آماری که اعلام می‌کنند ۱۰ هزار نفر است که این چنین نیست.
فارس: اطلاع دقیقی دارید که چرا فرش زنجان را به اسم قم به فروش می‌رسد؟
به خاطر اینکه برندش مال قم است و فرش‌های که به اسم قم فروخته می‌شود فرش ابریشم است نه پشمی.
قمی‌ها بازاریابی و تبلیغاتخوبیدر حوزه فرش ابریشم انجام میدهند، آنها در زنجان و شهرهای دیگر چهار و پنج تا نمایندگی فعال دارند و فرش ابریشم قم خیلی معروف است و بنابراین بافنده‌های زنجانی هستند که برایشان قلاب می‌زنند.
فارس: امکان فروش برند فرش ابریشم به نام زنجان وجودنداره؟
تولیدکننده فرش: این را باید از تولیدکنندههای فرش ابریشم پرسید بنده تخصصی در این زمینه ندارم.
فارس: درحال حاضر وضعیت فرش دستبافت در زنجان و میزان صادارت آن چه مقدار است؟
هاشملو: فروش فرش زنجان بد نیست، فرشبافی کار سختی است این روزها دیگر نسل‌های جدید به این حرفه راغب نیستند و تمایلی به فرشبافی ندارند و فرشبافی را یک جور عار می‌دانند، در حالی که فرشبافی شغل مقدسی است.
متاسفانه صادرات نداریم، نیاز داخل را جواب بدهیم کلی هنر کردیم، بنده فقط به شهرهای تبریز، کرج و میانه محصول تولیدی کارگاه‌هایم را می‌فرستم؛ صادرات مال کسانی است که تولیدشان بالا باشد یعنی وقتی یک تاجر می‌خواهد خرید کند به صورت کلی خرید می‌کند، ولی تولید ما محدود است.می‌توانم با قاطعیت بگم که ۳۴ سال پیش، ۸۰ درصد مردم زنجان قالی‌باف بودند و در حال حاضر هم خیلی‌ها به خاطر مشکلات پیش‌روی این حوزه کنار کشیده‌اند.
از سال ۹۸ هم که کرونا همه‌گیر شد، همه نقشه‌های کشیده شده تولیدکنندگان راپنبهکرد و تولیدکنندگان حوزه فرش هم از این قضیه مستثنی نمانده‌اند و ما هم به خاطر کرونا متحمل ضرر و زیان شدیم و همه مشکلات را به ناچار به جان خریده‌ایم.
فارس: کرونا چقدر در کار شما تاثیرگذاشته است، آیا واحدهای تعطیل شده هم داشتید؟
تولیدکننده فرش: ۵۰ درصد کاهش تولید داشته‌ایم، در هر مرحله که ستاد کرونا در وضعیت قرمز اعلام تعطیلی می‌کند مجبور هستیم که کار را متوقف کنیم.
محدودیت‌های جدیدی که مجددا در موج چهارم اعمال شده و ما هم بنا به دستور ستاد کرونا و به خاطر سلامتی بافندهها فعلا کار را تعطیل کرده‌ایم.
فارس: چه توصیه‌ای برای کسانی که تمایل دارند در زمینه تولید فرش اقدام کنند، دارید؟ برای آغاز، این کار چقدر سرمایه اولیه می‌خواهد؟
کارآفرین زنجانی: به نظر من ورود به این حرفه علاقه خاص و صبر و حوصله زیادی را می‌خواهد و اگر کسی به چشم تجارت به این کار نگاه کند موفق نخواهد شد.
قطعا برای آغاز هر کاری یک سرمایه اولیه نیاز است، کسی که می‌خواهد وارد حوزه فرش شود به طور مثال برای پنج بافنده جدا می‌خواهد اشتغالزایی کند این شخص باید 100 میلیون تومان سرمایه اولیه داشته باشد تا برای تهیه مواد اولیه، دار قالی، پول دستمزد بافنده را بتواند پرداخت کند، آن وقت بعد یک سال حداقل زمان می‌خواهد که تولید داشته باشد و بعد یک سال هم حداقل ۶ ماه زمان برای فروش می‌خواهد، یعنی می‌شود گفت ۱۸ ماه یک تولیدکننده باید منتظر فروش محصول تولیدی‌اش باشد بنابراین صبر، حوصله و علاقه در این کار حرف اول را می‌زند.
فارس: اشاره کردید به مواد اولیه این کار آیا مشکلاتی در زمینه تهیه مواد اولیه دارد؟
کارآفرین زنجانی: بله، مواد اولیه این کار چون در خود زنجان وجود ندارد که تولیدکننده به آنجا مراجعه کند و اقلام مورد نیاز را از آنجا تهیه بکند، بنابراین ما به ناچار از شهرهای سیرجان، کرمان، اصفهان و تبریز تهیه می‌کنیم به غیر از مشکل تهیه مواد اولیه ما در رنگرزی‌ها هم به مشکلاتی داریم.
در رنگرزی مشکل خیلی عجیب و بزرگی داریم که رنگرزان زنجانی سنتی و قدیمی هستند و آنها فرمول بلد نیستند یعنی اکثریت پشم‌های که رنگ می‌کنند دو رنگ در می‌آورند و این در بافت‌قالی ایراد محسوب می‌شود، در این صورت فروش فرش سخت می‌شود و ما مجبور هستیم که به جاهای دیگر سفارش بدهیم.
همه این مشکلات یک طرف و مشکل بیمه بافندهها هم طرف دیگر قضیه است، بیمه یکی از مشکلات اساسی بافندهها است، شاید از بافنده‌های خود من حدودا ۲۰ درصد بیمه هستند که خودشان بیمه واریز می‌کنند.
فارس : چرا شما خودتان همه بافندهها را بیمه نمی‌کنید؟
هاشملو: برای من تولیدکننده صرف نمی‌کند، اجازه بدید بیشتر توضیح بدهم، ببینید دولت می‌گوید که تولیدکنندههای فرش باید از یارانه دولتی استفاده کنند تا همه بافندهها که در کارگاه‌های متمرکز مشغول فعالیت هستند را بیمه کنند، در حالی که بیمه این قانون را اجرا نمی‌کند و می‌گوید که فقط پنج بافنده را می‌توانم کمک کنیم که بیمه کنید و نفر ششم آزاد حساب می‌شود، این برای من تولیدکننده صرف نمی‌کند.
وقتی به خود بافنده هم پیشنهاد میدهم مشارکتی بیمه واریز شود به خاطر دستمزد کمی که می‌گیرد، برای او هم صرف نمی‌کند و ما مجبور هستیم که اکثر بافندهها را به سمت بیمه عشایری روستایی هدایت کنیم که این نوع بیمه هم درمانی ندارد ولی بازنشستگی و از کار افتادگی دارد.
بارها این مسئله را به اتحادیه فرش‌بافان، سازمان صمت سازمان‌تامین اجتماعی هم گفتیم آنها در جواب گفتند که قانون ما همین است. به شما اگر صرف نمی‌کند کارگر خود را کاهش بدهید و این برای من تولیدکننده به صرفه نیست، چرا که هزینه تولید من بالاست و سودم پایین است، و اگر بیمه بافندهها را هم اضافه کنم خودم ضرر می‌کنم و در آن موقع باید کارگاهم را ببندم بنابراین تولیدکنندههای فرش اکثریت همین مشکلات را دارند.
فارس: آیا در کار شما هم دلال بازی هست؟
کارآفرین زنجانی: در همه کارها دلالی وجود دارد و حرفه‌ای نیست که در آن دلال فعال نباشد، به نظرم اگر دلال نباشد چرخه اقتصاد خواهد خوابید، بالاخره یک دلال که نمی‌تواند تولیدکننده باشد، دلال‌ها معمولا بعد از تولید وارد بازار می‌شوند. مثلا یک فرشی که سه دست توسط دلال خرید و فروش می‌شود و بعد آخر سر، آن خریدار واقعی که بیشتر خانه‌دارها هستند که حداقل با ۲۰ یا ۳۰ درصد پرداخت بیشتر صاحب فرش می‌شوند و آن ۲۰ یا ۳۰ درصد به جیب آقایان دلال می‌رود.
فارس: آیا برنامه‌ای برای گسترش کارگاهایتان دارید؟
هاشملو: برنامه خیلی زیادی دارم اگر ان‌شالله این کرونا ریشه کن شود و اگر بافندهها استقبال کنند می‌خواهم شعبات بیشتری هم به صورت متمرکز و هم غیرمتمرکز اضافه کنم حتی در شهرهای دیگر، فقط باز هم می‌گویم بستگی به بافندهها دارد که چقدر استقبال کنند، مطمئن هستم اگر به بافندهها بیمه واریز شود، بیشتر انگیزه پیدا می‌کنند و من هم راحت می‌توانم اشتغالزایی کنم.
فارس: عامل موفقیتتان را در حوزه فرش چه می‌دانید؟
کارآفرین زنجانی: عامل موفقیتم را مدیون دعاهای بافندگانم هستم و تا وقتی که عمر دارم این کار را عاشقانه و با تمام قدرت ادامه میدهم.
فارس: سخن پایانی...
عیسی هاشملو: ضمن تشکر از شما، بنده برای تمامی بافنده‌های که عاشقانه قلاب به دست پشت دارقالی می‌نشینند، آزوی سلامتی می‌کنم و از خدا می‌خوام که هر چه زودتر بیماری کرونا از جهان ریشه کن شود و حال مردم خوب شده و به روال عادی زندگی برگردیم.
انتهای پیام/73002/ق/ی
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
