دستیاران پزشکی در گفت‌وگو با فارس‌من: ساعات کاری با حقوق همخوانی ندارد/دست‌کم کرامت ما حفظ شود

به گزارش خبرنگار فارس من، موضوعی که این روزها در محافل پزشکی داغ‌ شده‌ مشکلات و مطالبان دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی است که  این روز‌ها وزیر بهداشت هم از دستور بررسی آن را داد، وی در نامه‌ای از معاونت آموزشی و معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت خواست حرف‌ها را بشنوند، درد دل‌ها را گوش کنند و مگذارند این نخبه‌های کشوری دلسرد شوند.

 اما پیش‌ از این بارها و بارها این دستیاران با سوژه‌های مختلف در فارس من که عمدتا از حمایت بسیاری هم برخوردار بود خواهان رسیدگی به مشکلاتشان از جمله بیمه تامین اجتماعی کمک هزینه شده‌بودند. اینبار این دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی با ثبت سوژه‌ای در «فارس‌من» خواستار بررسی مشکلات دستیاران تخصصی و کارورزان شدند. فارس من بر آن شد تا طی برگزاری میزگردی مجازی به مطالبات آنها بپردازد.

آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح این میزگرد است:

تعهد محضری دستیاران تا بعد از مرگ همراه آنهاست

نیما، دستیار سال دوم  روانپزشکی در پاسخ به این سوال که مشکلات اصلی دستیاران تخصصی از نظر شما چیست و آیا راهکار برای حل آن‌ها وجود دارد اظهار داشت: اولین و مهمترین مسئله «تعهد محضری» است که در ابتدای دوره اخذ می‌شود. در بند سوم این تعهدنامه تصریح شده است که اگر یک دستیار به هر دلیلی اعم از دلایل آموزشی، سیاسی، فرهنگی و ... نتواند تعهدات خود به وزارت بهداشت را انجام دهد، باید خسارت پرداخت کند و اگر از دنیا برود وزارت بهداشت می‌تواند از وصی او و بازماندگان خسارت دریافت کند. این یعنی حتی مرده دستیار نیز آرامش ندارد.

وی تصریح کرد: البته من فکر می‌کنم خسارت در صورتی از بازماندگان و وصی دریافت می‌شود که دستیار در زمان حیات خود نتواند تعهدات را انجام داده و بعد فوت کند.دقیقا مشکل همین جاست. همین یک بند که بسیار گنگ و نامفهوم است موجب تفسیرهای فراوانی می‌شود و به دستیاران استرس وارد می‌کند. به نظرم بهتر است وزارت بهداشت یک بار برای همیشه تکلیف این بند را مشخص کند.

اینکه دانشجو هستیم یا پرسنل مشخص نیست 

این دستیار پزشکی افزود: مسئله مهم بعدی پرداختی‌هاست. در همین بحران کرونا رزیدنت‌ها و اینترن‌ها برای استفاده به عنوان نیروی کار،  «پرسنل»  شناخته شدند و برای به کارگیری ما دستور صادر شد. اما برای پرداخت دستمزد ، ما  دانشجو شناخته می‌شویم! اگر ما دانشجو محسوب می‌شویم یک بحث است و اگر پرسنل محسوب می‌شویم بحث دیگری است و این هم باید به طور شفاف توسط وزارتخانه مشخص شود. در حال حاضر بنده به عنوان یک دستیار متاهل ماهانه ۳ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان دریافت می‌کنم و کارانه هم ماهانه چیزی در حدود ۵۵۰ هزار تومان است. دستیار مجرد نیز ۲ میلیون و ۵۵۰ هزار تومان دریافت می‌کند. در  اینجا که بحث پرداخت مطرح می‌شود دوستان ما در وزارتخانه نام این پول را  «کمک هزینه تحصیلی» می‌گذارند و نه حقوق. شما بهتر از من می دانید تفاوت این دو چیست و حتما دوستان دیگر توضیحات بیشتری ارائه خواهند کرد.

نرگس، دستیار سال اول تخصص قلب با انتقاد از جایگاه کمرنگ پزشک عمومی در خانواده مهم‌ترین چالش فعلی دستیاران را شرایط سخت دانست و گفت: به نظر من در وهله اول باید دید چرا این قدر تقاضا برای دستیاری زیاد است و چرا افراد با وجود چالش‌های متعدد تن به شرایط سخت دستیاری می دهند؟ به نظر من علت آن ضعیف شدن جایگاه پزشک عمومی در جامعه است. 

جایگاه پزشک عمومی تقویت شود 

این دستیار پزشکی اضافه کرد: بنده ۲ سال طرح بودم و پس از آن نیز ۳ سال به عنوان پزشک عمومی در درمانگاه کار کردم، دید مردم جامعه و حتی اطرافیان نسبت به پزشک عمومی واقعاً زجر آور است در صورتی که در کشورهای پیشرفته قدم اول ارائه خدمات سلامت ، پزشک عمومی است. الان در کشور ما چند سال است طرح پزشک خانواده معطل مانده‌است؟ اگر جایگاه پزشک عمومی تقویت شود و شرایط آن بهبود یابد آن‌گاه تقاضا نیز برای دستیاری کاهش یافته و در نتیجه به طور بدیهی شرایط آن نیز بهبود می یابد.

وی در پاسخ به این سوال که رابطه این دو مقوله با یکدیگر از نظر شما چیست، بیان داشت: در این جا هم عرضه و تقاضا تعیین کننده ارزش کار است. زمانی که تقاضا زیاد است دستیار هم بالتبع به فراوانی یافت می شود و آن چیزی که ارزش خود را از دست می‌دهد، کار دستیار و زحمات او خواهد بود.

 تعهدنامه محضری چه تعهدنامه عجیبی است! 

علی، دانش‌آموخته رشته رادیولوژی است و به عنوان دستیار مشغول فعالیت است هم با برشمردن معضلات دستیاری اظهار داشت: دوستان اشاره کردند که تعهدنامه محضری ما چه تعهدنامه عجیبی است! از طرفی به پرداختی‌ها نیز اشاره کردند که چقدر اندک است. راه حل این دستمزد اندک در همین تعهدنامه نهفته است. وزارت بهداشت می‌داند که رزیدنت ها قطعا در هفته روزهایی را به اصطلاح آف هستند و در بیمارستان حضور ندارند. چرا یک دستیار مجاز نیست با مُهری که در دوران پزشکی عمومی خود کسب کرده، در یک درمانگاه دیگر طبابت کرده امرار معاش کند؟

وی با انتقاد از وزارت بهداشت تصریح کرد: این قابل قبول نیست که هم کار زیاد درخواست کنید، هم پول کمی بدهید، هم کار جانبی را ممنوع کنید!از بحث مالی که بگذریم اگر دستیار ما، بتواند در حین فراگیری مطالب تخصصی، با کیس‌های عمومی نیز مجدداً مواجهه یافته و آن ها را دوره کند قطعاً در توان بالینی و سواد او تاثیر‌گذار خواهد بود.

ساعات کاری دستیاران زیاد است 

قاسمی، دستیار قلب دانشگاه ایران نیز در تکمیل صحبت سایر رزیدنت‌های پزشکی با گلایه از ساعات طولانی کار دستیاران اظهار داشت:  یک مسئله خیلی مهم  ساعات کاری دستیاران و راه حل‌های مدیریت آن است. در حال حاضر ساعات کاری، بخصوص برای دستیاران سال اول، بسیار بالاست. شاید افرادی معتقد باشند اگر تعداد دستیار زیاد باشد ساعات کاری تقسیم می‌شود اما این راه حل بسیار غلط است 

وی اضافه کرد: رزیدنت بخشی از وظایفش خدمت‌رسانی به بیماران است و کسی در این شکی ندارد. اما رزیدنتی که آموزش نبیند آیا کارایی لازم را خواهد داشت؟ مثلا فلان دانشگاه که رزیدنت رادیولوژی می‌گیرد بخش MRI دارد؟ اول زیرساخت های لازم باید فراهم باشد، تعداد اعضای هیات علمی مناسب باشند، امکانات آموزشی مناسب فراهم باشد، سپس تعداد دستیاران هم افزایش یابد.

دستمزد با کشیک اضافه همخوانی ندارد

این دستیار قلب دانش‌آموخته دانشگاه ایران با ارائه راه‌حل‌های برای حل این مشکلات گفت: نباید تمرکز روی دو قسمت باشد: اول این که وقتی شما متناسب با حجم کاری که انجام می‌دهید دستمزد دریافت کنید خود به خود اعتراضی هم نخواهید داشت اما وقتی دستمزد شما از دستمزد سایر اقشار پایین‌تر است و حتی شامل قانون کار و اداره کار هم نمی‌شود و بیمه هم ندارید واقعا سرخوردگی به دنبال دارد.

دوم، ممنوع کردن «کشیک اضافه»؛ واقعا این بحث کشیک اضافه که در هیچ جایی مکتوب نیست باعث اذیت رزیدنت‌ها به خصوص در سال‌های پایین می‌شود، من با دوست عزیزی که کار کردن جانبی در درمانگاه را مطرح کردند مخالفم چرا که دوره رزیدنتی به نسبت دوره‌ای که قرار است من به عنوان متخصص فعالیت کنم واقعا ناچیز است و بهتر است یک دستیار در زمان آزاد ، مطالعه کند تا طبابت در درمانگاه.

اساتیدی که از جان مایه می‌گذارند کم نیستند

مریم که در دوران دستیاری تخصصی رشته چشم‌پزشکی را می‌گذراند مهم‌ترین چالش‌های دوران رزیدنتی را زیاد زیاد دانشت و توضیح داد: چالش که الی ماشاء الله در رزیدنتی زیاد است، مثلا رشته ما به عنوان یکی از رشته‌های به اصطلاح دارای جراحی مطرح است و آموزش دستیار در گرو مشاهده پروسیجرهاست اما برخی از اتندینگ بیماران خود را راهی مطب‌ها و بیمارستان‌های خصوصی می‌کنند البته واقعاً اساتید دلسوزی که از جان مایه می‌گذارند نیز کم نیستند.

شرح وظایف رزیدنت‌ها در سال اول مشخص شود

وی در پاسخ به این سوال که آیا امکان فراگیری از دستیاران سال بالا نیست، افزود: دقیقاً مشکل بعدی همین جاست. این به اصطلاح  «لِوِلینگ» که در رزیدنتی و بخصوص رزیدنتی‌های دارای جراحی مشاهده می‌شود مانع کار است. به طور مثال رزیدنت سال بالاتر به خود اجازه می‌دهد هر توهینی به سال پایینی‌ها کرده و از آن‌ها استفاده کند و به نظر بنده اگر شرح وظایف رزیدنت‌ها در هر سال شفاف و مشخص باشد این درگیری‌ها به حداقل می‌رسد.

این دستیار چشم‌پزشکی افزود:به طور مثال داخل درمانگاه، یک دستیار سال سه داریم یک دستیار سال دو و دو دستیار سال یک. دستیار سال سه که به طور کلی بیمار نمی‌بیند و ویزیت را توهین به خود می‌داند لذا به لِوِل‌های پایین‌تر فشار می‌آورد که زود کار درمانگاه به اتمام برسد. چرا او نباید بیمار ببیند؟ بله نمی‌گوییم به اندازه سال یکی بیمار ببیند اما حداقل مشاوره‌ها را انجام دهد. یا به طور مثال خود بنده در اتاق عمل‌، سال اول رزیدنتی، به جای این که عمل جراحی اساتید را مشاهده کنم، مجبور شدم پرونده نویسی بیماران دستیار سال بالاتر را انجام دهم!

کرامت انسانی دستیاران حفظ شود

وی در پاسخ به این سوال که آیا راه حلی برای این مشکل وجود دارد، اظهار داشت: بله! ما در دوران دانشجویی پزشکی عمومی آیین نامه انضباطی سفت و سختی داشتیم. باید مشابه این آیین‌نامه برای دوران رزیدنتی و به طور اختصاصی برای این لِوِلینگ طراحی و ابلاغ شود تا کرامت انسانی همه ما در سیستم درمانی حفظ گردد.

۱۰ درصد حق جراحی به دستیاران پرداخت نمی‌شود

سامان، دستیار سال دوم جراحی هم در جواب این سوال که از نظر شما مشکلات دوران رزیدنتی چیست و چه راهکارهایی برای آن وجود دارد تصریح کرد: من حقیقتاً امیدی به اصلاح مشکلات رزیدنتی ندارم اما به نظرم اگر برخی قوانین رزیدنتی به طور کامل و دقیق اجرایی شود، مشکلات کمتر خواهد شد. به طور مثال قانوناً ۱۰ درصد حق عمل جراحی حق رزیدنت ارشد است اما جایی در دانشگاه‌های کشور این حق پرداخت نشده است یا حداقل من ندیده ام. مثال دیگر این که رزیدنت‌ها ماهی دو و نیم روز مرخصی رسمی دارند که در عمل خیلی اوقات نمی توانند از این مرخصی استفاده کنند.

ساعات حضور در بیمارستان بدون آموزش سودی ندارد

وی افزود: نکته بعدی، اولویت نداشتن آموزش رزیدنت‌هاست، کار بیمارستان باید جمع شود بعد آموزش! این فاجعه بار است. فرسودگی شغلی دارد و هیچ آورده‌ای هم برای رزیدنت به دنبال نخواهد داشت. رزیدنت‌های ما در رشته‌های جراحی عمومی، ارتوپدی، جراحی اعصاب ماهانه ۴۵۰ ساعت در بیمارستان حاضر‌اند یعنی میانگین روزی ۱۵ ساعت، در حالی که این عدد در کشورهایی مثل ایالات متحده ۲۵۰ ساعت است. خود بنده در سال یک به علت این که تعداد پایین بود ماهانه ۵۰۰ ساعت در بیمارستان حاضر بودم و واقعا زجر کشیدم. این ساعات حضور بدون آموزش سودی ندارد. در برخی دانشگاه‌ها حتی نصف رفرنس‌ها نیز تدریس نم‌ شود و نکته جالب‌تر این ساعات حضور ارتباطی با دریافتی ماهانه ندارد یعنی یک دستیار در رشته‌های ماژور یا مینور جراحی‌دار، همان قدری دریافتی دارد که یک دستیار در رشته‌های به اصطلاح رِست ( سبک ) دریافت می‌کند و این بی‌عدالتی است.

کمک هزینه تحصیلی یا حقوق؟

حسین که دستیار دوره تخصصی داخلی است هم با اشاره به هزینه‌های بالای پزشکی اظهار داشت: من بیشتر از آن که بخواهم مشکلی را بگویم ترجیح می‌دهم چند مورد از صحبت‌های دوستان را شفاف کنم. همکار عزیزم اشاره کردند که وزارت بهداشت باید شفاف کند که ما  «کمک هزینه تحصیلی» دریافت می‌کنیم  یا  حقوق  این دو متفاوت است. اگر کمک هزینه تحصیلی می‌گیریم و دانشجو هستیم نباید خیلی مسئولیت‌ها به عهده ما باشد و اگر پرسنل هستیم و حقوق می‌گیریم باید قوانین پرداختی ما مطابق قوانین کشوری باشد و قوانین وزارت کار حاکم باشد.

سال‌های کارورزی و دستیاری سابقه‌کار محسوب شود

وی با این سوال که چرا دستیار بیمه تامین اجتماعی ندارد، افزود: چرا دستیار سال یک ارتوپدی یا جراحی عمومی با پاهای تاول زده و این وضعیت سخت اقتصادی باید در صورت تجرد ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و در صورت تاهل ۳ میلیون و ۵۵۰ هزار تومان دریافتی داشته باشد؟ مشکل این جاست که ما شکایت به جایی می بریم که خود تصمیم‌گیر درباره وضعیت ما و ذی‌نفع است. این عین بی‌انصافی است که دستیار و کارورز ما سال‌های جوانی خود را در راه خدمت صرف می‌کند اما سال‌های کارورزی و دستیاری سابقه کار به حساب نمی‌آید! باید وزارت بهداشت تکلیف را مشخص کند و شفاف بگوید ما دانشجو هستیم یا خیر و اگر هستیم یا نیستیم باید شرایط جدیدی حکم فرما شود.

وی افزود: نکته بعدی ایراد خود ما رزیدنت هاست. ما تشکل صنفی نداریم ما کار صنفی انجام نمی‌دهیم یا حداقل کم انجام می‌دهیم همین کمپین اخیر هم به دست همین  توسط همکاری که هنوز هم وارد دستیاری نشده‌اند و بنده مشاهده کردم در فضای مجازی برای صحبت ما در خبرگزاری فارس چقدر تلاش کردند، ثبت شد. خب این ایراد خود ماست و باید فکری برای آن بکنیم تا مطالباتمان همواره مورد توجه باشد.

حق معنوی پزشکان پایمال نشود

این دستیار دوره تخصصی در پایان گفت: اما حسن ختام عرایضم این است که همه شرایطی که همکاران گفتند شاید قابل تحمل باشد اما یک چیز قابل تحمل نیست و آن پایمال شدن حق معنوی جامعه پزشکی است، به صرف تمکن مالی پزشکانی انگشت‌شمار یا برخی بی اخلاقی‌های مالیاتی‌، مردم همه ما را تحقیر می‌کنند. شخصی با چند کلاس و دوره تایید نشده انواع و اقسام القاب پر طمطراق را یدک می‌کشد و وزارت بهداشت جز بیانیه دادن کاری انجام نمی‌دهد.

وی ادامه داد: بی احترامی به جایگاه پزشکان به اوج خود رسیده است‌. رفتار یکی از سلبریتی‌ها با پزشکان اورژانس، در شروع امسال واقعا خجالت‌آور بود اما برخوردی صورت نگرفت. در نهایت این را بگویم که موج مهاجرت همکاران من آغاز شده است. از هر دستیار و رزیدنتی که می‌بینم چندین نفر در حال مهاجرت‌اند. اگر این روند ادامه یابد در دهه‌های آینده به جد دچار مشکل خواهیم شد و این زنگ خطر را همگان باید بشنوند.

انتهای پیام/