به گزارش خبرگزاری فارس از زنجان، استان زنجان یکی از استان‌های مهم کشور در عرصه کشاورزی است، منطقه‌ای که با وجود شهرستان‌هایی مانند سلطانیه، ابهر، طارم، خرمدره و خدابنده و ایجرود که هر کدام دارای ظرفیت‌های مختلف و مناسبی در عرصه کشاورزی هستند، به استان زرخیزی در این عرصه تبدیل شده است.
شهرستان طارم بین کوه‌های شمال زنجان و جنوب استان گیلان واقع شده است، آب و هوای بی‌نظیر این شهرستان یکی از مهمترین ویژگی‌های طارم است که زیبایی‌های این منطقه را دوچندان می‌کند.
در شهرستان طارم به طور همزمان می‌توان چهار فصل از سال را دید که این منطقه منحصر به فرد هدیه‌ای از شمال کشور سالانه گردشگران زیادی را جذب خود می‌کند. شکارگاه‌ها، منطقه حفاظت شده سرخ‌آباد، رودخانه قزل‌اوزن، ارتفاعات، درختان کهنسال، قسمتی از سد منجیل، آتشکده‌ها، غار خرمنه‌سر و قلعه سمیران از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی استان به شمار می‌روند.
این شهرستان ۱۰ درصد مساحت استان زنجان را به خود اختصاص داده و این مساحت حدود ۵ درصد جمعیت ۱.۱ میلیون نفری استان را در خود جای است.
شهرستان طارم به خاطر داشتن باغات و مزارع و دشت‌های سرسبز مشهور بوده و به دلیل عبور رودخانه «قزل اوزن» به عنوان شاهرگ حیاتی از این شهرستان توانمندی‌های کشاورزی دو چندان شده است و باعث رشد، توسعه و رونق اقتصادی منطقه شده، تا حدی که به عنوان قطب کشاورزی مخصوصاً در زمینه تولید محصول زیتون (۷۰ درصد زیتون کل کشور) این منطقه را به عنوان منطقه استراتژیک کشاورزی استان معرفی می‌کند.
طارم به خاطر داشتن اقلیم معتدل و سردسیر و متوسط بارندگی بلند مدت ۲۶۷ میلی‌متر (۲۲۴ میلی‌متر در سال زراعی جاری بر اساس اعلام اداره کل هواشناسی) که بیشترین پراکنش آن در فصل زمستان است مکانی مناسب برای تولید انواع محصولات باغی و زراعی است. شهرستان طارم خاستگاه تولید ۷۰ نوع محصول باغی و زراعی شامل زیتون؛ انار؛ برنج، سیر؛ گوجه فرنگی؛ هندوانه؛ طالبی؛ کرفس؛ انگور؛ انجیر؛ فندق؛ گردو؛ گیلاس؛ هلو؛ شلیل و ... است.
بهترین آب و هوا برای زنبورداری
منطقه بسیار بکر و زیبا و چشم نواز است، گل‌های بهاری و سرسبزی فضای منطقه طراوت خاصی به این منطقه بخشیده است، این همه زیبایی و طراوت در این موقع سال واقعا غیر قابل تصور است، این شکوه طبیعت و چشم اندازهای بدیع باعث می‌شود تا بهتر به بزرگی خالق یکتا ایمان بیاوریم.
در دامنه یکی از کوه‌های منطقه چند چادر کوچک برپا شده و حدود ۱۰۰ کندو هم در اطراف آنها در بالای تپه‌ای مشرف به یک دره عمیق در «شیر مشه» بعد از راهدارخانه «سولی چایی» و در جایی بین زنجان و طارم کنار هم با نظم چیده شده است.
اینجا منطقه مناسبی برای پرورش زنبور عسل است، البته نه آن زنبور بومی بلکه زنبور عسلی به نام «کارنیکا» که وارداتی از کشور آلمان است، زنبوری که توان بالایی دارد و به دلیل همین توانایی‌ها مورد استقبال پرورش دهندگان زنبور عسل واقع شده است.
گفته می‌شود، Guido Sklener گوای دو اسکِلِنا متولد سال ۱۸۷۱درشهر Albona آلبونای کشور اتریش است، اسکلنا در سال ۱۸۹۰ شروع به زنبورداری کرد، او تعدادی کلنی زنبور عسل از پدر زن خود دریافت و در مدتی خیلی کوتاه تشخیص داد که بعضی از کلنی‌ها دارای ویژگی‌های خاصی هستند و با داشتن ۴۷ کلنی زنبور عسل از سال ۱۹۱۹ به کار پرورش ملکه و اصلاح نژاد زنبور عسل پرداخت، اسکلنا در سال ۱۹۲۱ اولین اتحادیه پرورش ملکه زنبور عسل کشور اتریش را تاسیس کرد.
از ۴۷ کلنی زنبور عسلی که آقای اسکِلِنا داشته، لاین نژاد پرورشی زنبور عسل کارنیکا تولید شده است و بعدها در شرایط مختلف اقلیمی و همینطور خواسته‌های متفاوت پرورش دهندگان ملکه و نحوه اصلاح نژاد کردن آنها، لاین‌های متفاوتی از این نژاد عرضه شده است.
نژاد زنبور کارنیکا چند سالی است که وارد کشورمان شده است و توسط زنبورداران به دلیل مزیت‌هایی که پرورش آنرا دارد، مورد استقبال قرار گرفته است.
زمستان گذرانی قوی و سالم، مناسب برای مناطقی که دارای بارانهای شدید بهاری است، عمر زیاد نسبت به گونه‌های دیگر، امکان پرورش در مناطق مسکونی، سازگاری سریع با محیط اطراف، شدت رشد بهاره بالا، تولید بالای موم و مدیریت در ذخیره سازی عسل، دارای غریزه طبیعی برای کاهش اندازه کندو در هنگام مواجهه با کمبود مواد مغذی طبیعی، مدیریت بالای در نحوه ذخیره سازی عسل، مقاوم بودن در مقابل بیماری کنه وروا، آرام بودن و نیش نزدن زنبورها در حین بازدید، تولید کم بره موم و داشتن خرطوم بلند از ویژگی‌های مهم این نژاد است که آنرا در میان دیگر نژادهای زنبور عسل برجسته و پر طرفدار کرده است. اما شاید یکی از مهمترین فاکتورهای استقبال زنبورداران از این نژاد که پرورش و نگهداری آنرا به صرفه کرده است، تولید عسل بالا نسبت به دیگر همنوعان خود است.
زنبور عسل کارنیکا دارای سینه منعطفی است و رنگ آن معمولا قهوه‌ای روشن با سایه‌های قهوه‌ای تیره است، زنبورهای عسل سایز متوسط، دارای پاهای بلند و شکمی خاکستری هستند در حالیکه زنبورهای عسل‌هایی که زیاد وزوز می‌کنند دارای موهای خاکستری بوده و رنگ شکمشان قهوه‌ای روشن است.
نژاد کارنیکا را یک زنبور بلند خرطوم هم می‌نامند. این زنبور قادر است با شدت رشد بهاره‌ای که از خود نشان می‌دهد و خرطوم بلندتری که نسبت به نژادهای دیگر زنبور عسل دارد، برداشت بهینه‌ای در همان هفته‌های اول آغاز جریان شهد و گرده منطقه داشته باشد.
بیشتر نژادهای خرطوم کوتاه قادر نیستند از انواع گیاهان علوفه‌ای مانند یونجه و شبدر بهره‌برداری داشته باشند. ولی زنبور نژاد کارنیکا از این موقعیت استثنایی که دارد به نحو عالی استفاده می‌کند.
«جعفر محمدی» و «علی شیدا» که اصیلتی طارمی داشته و بومی منطقه هستند، مشغول کار زنبورداری هستند، سخت به سوالات جواب می‌دهند ولی با همه مشغله کاری، اجازه نمی‌دهند سؤال‌هایم بی‌جواب بماند.
جعفر محمدی، سخت مشغول کار است، لحظه‌ای از کار خود غافل نمی‌شود، چشم چپش با نیش یکی از همین زنبورها ورم کرده است، زنبورها دور و برش در حال پروازند ولی بدون توجه به آنها کارش را با جدیت ادامه می‌دهد، با چراغی کوچک که بر دهان گرفته تا با دو دستش کار کند، مشغول لقاح مصنوعی است و برای پرورش ملکه زنبور «کارنیکا» حتی پلک هم نمی‌زند.
چرا این منطقه را برای پرورش انتخاب کرده‌اید؟
این منطقه به علت وجود گل و گیاهان وحشی مکان مناسبی برای پرورش زنبور است، زنبور از گرده و شهد گل‌ها و گیاهان تغذیه می‌کند اگر تخصص و صبر و حوصله کافی داشته باشید کار بسیار خوب و آرامش بخشی است.
دور از هیاهوی انسان‌ها و دور از شهر و شلوغی در طبیعت زیبا و در کنار زنبورها احساس آرامش دارم و کارم را هم دوست دارم و علاقه زیادی هم به کارم دارم.
از نژاد کارنیکا بگویید و چرا این نژاد را برای پرورش انتخاب کرده‌اید؟
این نژاد زنبور عسل، نژاد کارنیکا، تولید و پرورش زنبور کارنیکا صنعتی نو و پر طرفدار در عرصه پرورش زنبور عسل است، این نوع زنبور یک نوع زنبور اصلاح شده آلمانی است که ویژگی‌های بسیار خوبی در بین زنبورهای بومی و دیگر زنبورها دارد و بازار خوبی را به خود اختصاص داده است.
عسل تولیدی این نوع زنبور با ساکاروز زیر ۲ درصد بوده و کاملا طبیعی است، قیمت یک کیلو عسل به ارزش یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد و بازار و طرفداران خوبی هم دارد.
از عسل این زنبور بگویید و بفرمایید برای این زنبورها از شکر هم استفاده می‌کند؟
برای تولید عسل بیشتر با زنبورهای بومی از شکر استفاده می‌شود به طوری که برای تولید ۵ کیلو عسل برای تغذیه زنبورهای بومی حدود ۳۵ کیلو شکر استفاده می‌شود، ولی ما با استفاده از زنبور اصلاح نژاد شده کارنیکا در تولید عسل از شکر خیلی ناچیز استفاده می‌کنیم به طوری که الان حدود یک هفته است که حتی یک گرم شکر به زنبور نداده‌ایم و زنبورها به طور طبیعی از گرده گل و گیاهان دشت تغذیه کرده‌اند و این امر از مزیت‌های بسیار خوب این نژاد است.
تولید عسل زنبور کارنیا نسبت به زنبورهای بومی از لحاظ کمی و کیفی بهتر و مناسب‌تر است، داشتن ۲ میل خرطوم بلندتر این نوع زنبور اصلاح شده نسبت به سایر زنبورها باعث شده است زنبور از شهد بیشتری از گل‌ها تغذیه کند.
نیش نزدن و تهاجمی نبودن از دیگر ویژگی‌های زنبور کارنیکا است، این زنبور مهاجمی نیست و بسیار آرام است و کسی را نیش نمی‌زند و همچنین زمستان گذرانی آسان و کم مصرف از دیگر ویژگی‌های بارز این زنبور است.
میزان تولید کمی این نوع زنبور نسبت به زنبورهای دیگر حدود ۳ برابر بیشتر بر آورد می‌شود، سال گذشته که طبیعت دچار فقر گیاهی و تنوعی بود تنها زنبوری که تولید خوبی داشت و زنبور داران راضی بودند، همین نژاد بود.
طبیعت محل استقرار کندوها در میزان تولید تاثیر گذار است و داشتن مدیریت و تخصص لازم را برای پرورش می‌تواند تاثیر بسزایی در میزان افزایش تولید عسل داشته باشد.
از چه سالی به پرورش زنبور کارنیکا روی آورده‌اید؟
تولید و تکثیر زنبور اصلاح شده کارنیکا در کنار تولید عسل از نظر اقتصادی رضایت بخش است، هزینه کردن یک ملکه کلنی، تولید عسل برای زنبور دار را تضمین می‌کند.
لاین‌های زنبور انواع و کلاس‌های مختلفی دارد، لاین‌ها را باید با تلقیح مصنوعی حفظ کنیم چون دارای ویژگی‌های بسیار مرغوبی است و تولیدات خوب و با کیفیتی نیز دارد.
نگهداری و پرورش این زنبور از لحاظ اقتصادی بسیار باصرفه است، همه دوران زندگی این حشره مصرفی است و زنبور بسیار تمیزی است و حتی مدفوع خود را بیرون از کندو انجام می‌دهد.
پرورش زنبور به ویژه تولید ملکه نیازمند تخصص است، من از سال ۸۰ با گذراندن دوره‌های آموزشی در استان همدان مدرک زنبورداری را دریافت کردم و چون تجربه کار را نیز داشتم در این زمینه فعالیت جدی دارم.
در کنار تولید عسل در زمینه تولید و پرورش زنبور ملکه کارنیکا فعالیت می‌کنم و با توجه به شرایط موجود تولید و پرورش ملکه زنبور اصلاح شده کارنیکا می‌تواند در راستای افزایش کمیت و کیفت عسل در استان اقدامی موثر باشد.
من این کار را به خاطر دل خودم انجام می‌دهم و چون در دشت و دمن و طبیعت‌های بکر کار می‌کنم دور از هیاهو و دوز و کلک‌های انسان هستم و آرامش روحی و جسمی خوبی دارم.
پرورش این نوع زنبور باید در دشت و کوه‌های دارای گل و گیاه مناسب انجام شود، این کار هم سختی‌ها و مشکلات خود را دارد چون در دشت‌ها ممکن است خرس، گرگ و حیوانات وحشی دیگر وجود داشته باشد.
از مشکلات کارتان بگویید؟
اتحادیه زنبورداران ۶۰۰ هزار تومان برای صدور دفترچه از ما دریافت کرده و از چند ماه قبل هم از زنبورداران پول برای تهیه شکر با قیمت مصوب ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان گرفته‌اند و در یک حساب مشترک به نام ۴ جوان جمع کرده‌اند و هنوز هم خبری از شکر نیست.
زنبوردار باید تا چه زمانی منتظر باشد که شکر به دستش برسد، شاید من صبر داشته باشم ولی نیاز زنبورهایم را چگونه جوابگو باشم، چرا از این صنف حمایت جدی نمی‌شود.
من در چند ماه گذشته شکر را به قیمت ۱۲ هزار و ۵۰۰ تا ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان تهیه کرده‌ام ولی متاسفانه با پولی که از اعضا جمع‌آوری کرده‌اند، اتحادیه برای خود کار و کاسبی راه انداخته است.
البته سهمیه اختصاص یافته هم کفاف زنبور و زنبورداران را نمی‌دهد، سهمیه شکر برای زنبورداران برای هر کلونی حدود ۲ کیلوگرم شکر اختصاص می‌یابد که جوابگو نیست.
زنبورها نقش بسیار مهمی در ثبات طبیعت و زندگی موجودات زنده روی کره خاکی دارند و بنا به گفته بزرگان علمی، اگر زنبور نباشد گیاهان و جانواران در طول زمان کوتاهی به فنا می‌روند.
البته گلایه‌ای هم از محیط زیست دارم که متاسفانه برخی ماموران اذیت می‌کنند و نسبت به مکان استقرار زنبورها و کلونی‌ها... واقعا چرا باید این اتفاقات بیافتد و زنبورداران نه تخریب دارند و نه کاری می‌کنند که طبیعت ضربه بخورد چرا باید اذیت شوند.
وجود ۱۵۹ هزار کلونی عسل در استان زنجان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی زنجان، با بیان اینکه حدود ۱۵۹ هزار کلنی زنبور عسل در استان وجود دارد، اظهار کرد: پیش‌بینی می‌شود از این تعداد کلنی یک هزار تن عسل و فرآورده‌های آن برداشت شود.
جواد تاراسی با بیان اینکه زنبورداری به صورت مستقیم منبع درآمد ۲ هزار و ۵۰۰ بهره بردار زنبور عسل است، اظهار کرد: در استان زنجان ۳ هزار و ۱۸۰ زنبورستان وجود دارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی زنجان، با بیان اینکه 6 زنجیره تولید عسل در استان فعال است که بالای ۸۰ درصد تولید این محصول در این حوزه صورت می‌گیرد، تاکید کرد: عسل تولیدی علاوه بر مصرف در زنجان به استان‌های همجوار نظیر تهران، همدان و کردستان ارسال می‌شود.
انتهای پیام/73002/ق/ی
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
