به گزارش خبرگزاری فارس از لارستان، قنات که توسط مقنیان ایرانی اختراع شده، هزاران سال قدمت دارد. قدمت بسیاری لازم قناتهای ایران ، از پنج یا شش هزار سال متجاوز است و عمری برابر با تاریخ کهن ایران دارد.
با وجود این که چندین هزار سال از اختراع آن میگذرد، هنوز هم این روش استفاده از آب ، در قسمت مهمی از روستاها و مناطق مسکونی و کشاورزی و دامداری کشور معمول و متداول است و حتی یکی از ارکان اصلی کشت و زرع در نواحی خشک را تشکیل میدهد. این اختراع که امروزه شهرت جهانی پیدا کرده، بعدها از ایران به بسیاری از کشورهای جهان انتقال یافته و مورد استفاده مردم در دیگر نقاط دنیا قرار گرفته است.
سیستم استخراج در قنات طوری است که آب بدون کمک و صرف هزینه فقط با استفاده از نیروی ثقل از زمین خارج میگردد. با توجه به چاهها و قناتهای موجود، آب قنات در مقابل آبی که از چاه استخراج میشود، ارزانتر تمام میشود.
آب قنات دائمی است و در مواقع اضطراری کشت و احتیاج زراعت در مواقع حساس به آب، قطع نمیشود. منابع آب زیرزمینی توسط قنات دیر تمام میشود و استفاده طولانی دارد، هر چند به طور دائم چه مصرف شود و چه نشود، خارج میشود.
در سطح لارستان به دلیل شرایط کمبود آب و خشکسالیهای پیدرپی، از گذشتهای دور برای تأمین منابع آبی از قناتها بهره گرفته میشده است.
قنات «آب باریک» در کیلومتر پنج محور لار به جهرم و در حاشیه جاده کمربندی لار به سمت بندرعباس قرار دارد. این قنات قدیمی علاوه بر آنکه سازهای برای تأمین آب محسوب میشد، به لحاظ تاریخی نیز دارای ارزش است.
قنات «آب باریک» لارستان تا پیش از ۱۵ سال اخیر فعال بود اما شوربختانه به دلائل نامعلومی جریان آبدهی آن قطع شده و اکنون فقط تعدادی از سازههای آن که از جنس سنگ و ساروج است، در حاشیه جاده خودنمایی میکند.
در این خصوص، خبرنگار فارس به سراغ مسئول واحد آب و خاک مدیریت جهاد کشاورزی لارستان رفته است که وی با بیان اینکه به دلیل عدم مراجعه بهرهبرداران تاکنون هیچ مطالعهای روی آن صورت نگرفته و اطلاعات دقیقی موجود نیست، اظهار داشت: منظور از بهرهبرداران، مالکین یا ذینفعان قنات و افرادی است که اراضی زیردست قنات دارند و با آب قنات آبیاری میشوند.
بنیامین افتخار درباره علت خشک شدن قنات آب باریک، افزود: ریزش گالری قنات، کَوَلگذاری نامناسب، رهاکردن توسط بهرهبرداران، ورود سیلاب به داخل قنات و همچنین ریزش میله چاهها به دلیل دوس گذاری نامناسب، موجب خشک شدن قنات آب باریک لارستان شده است.
این کارشناس در زمینه اقدامات انجام شده برای لایهروبی و احیاء قنات آب باریک، تصریح کرد: برای قنات آب باریک به دلیل عدم مراجعه بهرهبرداران، تاکنون اقدامی برای مرمت این قنات صورت نگرفته ولی از آنها خواسته شده که درخواست کتبی خود را برای جهادکشاورزی لارستان ارسال کنند تا در اولین فرصت وارد فاز مطالعه و اجرایی شود.
وی با اشاره به اینکه تاکنون ٣٧ رشته قنات در سطح لارستان شناسایی شده که پنج رشته کاملا خشک، ٢٢ رشته فعال و ١٠ رشته نیمهفعال است، ادامه داد: تا کنون تعداد پنج رشته در حدود ٨٠ درصد احیاء و هفت رشته قنات نیز حدود ٥٠ درصد احیا شده است.
افتخار اضافه کرد: در سطح لارستان ۳ هزار و ٢٢٥ هکتار از زمینهای زراعی و ٢٥٠ هکتار از باغات با آب قنات آبیاری میشوند.
به گزارش فارس، با توجه به کاهش چشمگیر بارشهای باران و بروز پدیده خشکسالی کمنظیر در سطح لارستان، انتظار میرود طی یک هماهنگی منسجم و اختصاص بودجه مناسب بین دستگاههای مرتبط نظیر جهاد کشاورزی و منابع طبیعی و آبخیزداری بتوان از سازههایی ارزشمند همچون آب باریک استفاده بهینه داشت و از طرفی بهرهگیری از طرحهای محرومیتزدایی بسیج سازندگی، گامی در راه آبادانی و احیاء قنوات برداشت.
چند سالی است که در سطح لارستان به همت گروههای خودجوش و مردمی با راهاندازی پویشی به نام نهضت احیاء آبانبارها، اقدامات بزرگ و تحسینبرانگیزی صورت گرفته است و امید میرود به همت مسوولان و با مشارکت عمومی در زمینه مرمت قنات آب باریک و موارد مشابه اقدام شود.