به گزارش خبرگزاری فارس از قزوین، در روزهای اخیر تصاویری در برخی رسانه‌ها و فضای مجازی در استان قزوین دست‌به‌دست می‌شود که پیرامون تخریب و حفاری در امامزاده‌ای تحت‌عنوان امامزاده کمال‌الدین منتسب به امام جعفرصادق(ع) در روستای وروق شهرستان آوج است و واکنش‌های مختلفی را از سوی کاربران فضای مجازی به‌همراه داشته است.با توجه به حواشی به‌وجود آمده، بر آن شدیم تا با یکی از اهالی این روستا گفت‌وگو کنیم تا ببینیم ماجرا از چه قرار است.
مجتبی مرادی، یکی از اهالی روستای وروق در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس در قزوین در شرح این ماجرا می‌گوید: روستای وروق بیش از 100 خانوار دارد. امامزاده‌ای در این روستا وجود دارد که 8 سال است در پی کنده‌کاری‌ها و حفاری‌های گوناگون در طی سالیان، در وضعیت بدی قرار گرفته است و متأسفانه اهالی روستا هم به‌دلیل بافت روستایی حاکم بر آن‌جا و این‌که دستشان به جایی بند نیست، قدرت پیگیری موضوع را ندارند و در همان پیگیری‌های اندک نیز میراث فرهنگی گفته این امامزاده تحت پوشش ما نیست و اوقاف باید آن را پیگیری کند و اگر کسی به‌طور شخصی بیاید آن‌جا را دست بزند تخلف محسوب می‌شود، اوقاف هم گفته این‌جا تحت پوشش ما نیست.
وی ادامه می‌دهد: طبق اطلاعاتی که بنده دارم، اوقاف به ۲ شیوه امامزاده‌ها را پوشش می‌دهد، نخست این‌که باید شجره‌نامه داشته باشند، و دوم این‌که باید امامزادهٔ معروفی باشد. این‌جا شجره‌نامه دارد اما در حفاری‌ها به سرقت رفته است، بنای این امامزاده هم مربوط به امروز و دیروز نیست، بلکه حداقل 300-400 سال قدمت دارد. حتی اگر بقعهٔ متبرکه هم نباشد، بنای تاریخی است. مزارهایی که اطراف این امامزاده وجود دارد نشان از قدمت آن می‌دهند.
حفاری‌ها در امامزاده هم‌چنان ادامه دارد
مرادی در ادامه عنوان می‌کند: حتی اگر این‌جا به‌عنوان امامزاده هم ثبت نشده باشد، حداقل این‌که یک مکان مقدس محسوب می‌شود. مگر چون این‌جا درآمد ندارد، نباید امور مربوط به آن پیگیری شود؟ مکان مقدس را چه کسی باید تحت پوشش قرار دهد؟ متأسفانه هنوز هم حفاری‌ها و کنده‌کاری‌هایی در این امامزاده انجام می‌شود و کسی هم جلودار متخلفان نیست.
مگر غیر از این است که اوقاف متولی مکان‌های مقدس است؟ در استان همهٔ مسؤولین مرتبط در جریان این موضوع هستند و می‌گویند اوقاف باید کار این امامزاده را پیگیری کند، ولی اوقاف می‌گوید تحت پوشش ما نیست، پس چه‌طور است که مساجد تحت پوشش اوقاف هستند، اما این‌جا به‌عنوان یک مکان مقدس تحت پوشش نیست؟ اگر اوقاف یا میراث پیگیری کنند و جلو بیایند دیگر کسی جرأت نمی‌کند به حفاری‌ها ادامه دهد. اگر این دستگاه‌ها جلو بیایند اهالی نیز برای تعمیر این امامزاده همکاری می‌کنند.
وظیفهٔ مسؤولین است که بروند حفاران را پیدا کنند، نباید از اهالی انتظار داشته باشند حفاران و هتک‌حرمت‌کنندگان به امامزاده را به آنان معرفی کنند. این منطقی نیست که بخواهند اهالی کسی را معرفی کنند. مگر دزد بیاید به خانهٔ شما بزند، نیروی انتظامی به شما می‌گوید دزد را معرفی کن تا من او را دستگیر کنم؟ یا نیروی انتظامی طبق وظیفه به‌دنبال دزد می‌گردد؟ مردم بارها از این امامزاده حاجت گرفته‌اند و درست نیست امامزاده در چنین شرایطی باشد.
هیچ سبقه‌ای در سازمان اوقاف استان از این امامزاده وجود ندارد
علی‌رغم این‌که روز گذشته از سوی اداره‌کل اوقاف و امور خیریهٔ استان قزوین بیانیه‌ای در خصوص ثبت نبودن این مکان در لیست بقاع متبرکهٔ استان صادر شده بود، تصمیم گرفتیم پای صحبت‌های اختصاصی مدیرکل این دستگاه بنشینیم تا به موشکافی این تصاویر و ادعاها بپردازیم.
حجت‌الاسلام سیدمصطفی مجیدی، مدیرکل اوقاف و امور خیریهٔ استان قزوین در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس در قزوین می‌گوید: بنده در تعجب هستم که چرا اهالی از پاس‌کاری این موضوع بین سازمان‌های میراث فرهنگی و اوقاف سخن می‌گویند. ما برای نخستین بار است شنیده‌ایم امامزاده‌ای تحت‌عنوان کمال‌الدین در این روستا واقع شده است، به این صورت که کمتر از یک ماه است شخصی تصاویری را از تخریب مکانی در فضای مجازی برای بنده ارسال کرد و مدعی بود این مکان امامزاده است. بنده سپردم که همکاران ما در شهرستان بوئین‌زهرا این موضوع را بررسی کنند.رئیس اداره اوقاف این شهرستان به‌صورت حضوری به این روستا رفت و تصاویری را نیز برای بنده ارسال کرد. آن‌جا قبرستان عمومی روستا است و یک منطقهٔ صعب‌العبور است که حدود 20 دقیقه الی نیم‌ساعت هم پیاده‌روی داشته است. ما هیچ سبقه‌ای از این فضا در سازمان اوقاف و امور خیریه تحت‌عنوان امامزاده نداریم، این‌که اهالی معتقدند آن‌جا امامزاده است، عقیدهٔ آن‌هاست و ما نیز این موضوع را تأیید یا تکذیب نمی‌کنیم، اما ما چیزی به‌عنوان مستند در این رابطه نداریم که آن‌جا جزو بقاع ثبت‌شدهٔ استان باشد و اطلاعات کامل و جامعی هم از این مکان وجود ندارد.
اگر اهالی معتقدند آن‌جا مکان مقدسی است، چرا هتک‌حرمت کرده‌اند؟
در ادامهٔ صحبت‌ها، حجت‌الاسلام مجیدی به موضوعی اشاره می‌کند که تا حدودی تأمل‌برانگیز است. وی اظهار می‌کند: جایی که این مکان در آن واقع شده، نه محل رفت‌وآمد توریست است و نه عموم مردم در آن رفت‌وآمد دارند. بنابراین چطور مردم روستایی با بافت سنتی و مذهبی، زمانی‌که معتقدند این مکان مقدس بوده و متعلق به فرزند حضرت‌رسول(ص) است، تا این اندازه به این مکان بی‌احترامی کرده‌اند و از کف تا سقف آن را با زغال از اسامی و کلمات مختلف دیگر پر کرده‌اند؟ بنده خودم یک روستازاده هستم و تصور نمی‌کنم ما روستایی‌ها اگر مکانی را به‌نام بقعه داشته باشیم چنین فضایی را بر آن حاکم کنیم. این‌که اهالی روستا می‌گویند آن‌جا برای یافتن دفینه و گنج، کنده‌کاری شده است، متأسفانه موضوعی است که ما در قزوین در اماکن مقدسه و بقاع متبرکه مبتلابه آن هستیم و افرادی با هدف یافتن گنج، به بقاع متبرکه هتک‌حرمت می‌کنند و چون اکثر بقعه‌ها در بیابان‌ها و کوه‌ها و دشت‌ها واقع شده‌اند و امکان حضور همه روزهٔ ما در این مکان‌ها وجود ندارد، به بهانهٔ گنج تخریب می‌شوند. البته ما پیگیر این موضوعات هستیم و در بسیاری از موارد نیز جسارت‌کنندگان به بقاع دستگیر شده‌اند. اما در رابطه با این موضوع خاص، جدا از بحث تخریب این فضا به بهانهٔ گنج، در و دیوار آن‌جا فریاد می‌زند که حتی اهالی روستا نیز اعتقادی به این مکان ندارند، زیرا اگر چنین بود این‌قدر راحت در قبرستان عمومی روستا این اتفاقات رخ نمی‌داد، البته اگر یک جای پرت و دورافتاده از روستا بود و در معرض دید اهالی روستا قرار نداشت، ممکن بود ادعاهای اهالی روستا راحت‌تر پذیرفته شود، اما اکنون شاهدیم که آن‌جا فضای داخل روستا است و تنها مردم خود روستا به آن‌جا تردد دارند و اگر واقعاً معتقد بودند که این مکان امامزاده است، تا این اندازه هتک‌حرمت به آن اتفاق نمی‌افتاد و اجازه ٔ تعرض به این امامزاده را نمی‌دادند.
اگر اهالی شجره‌نامهٔ چنین امامزاده‌ای را دارند، به اوقاف تحویل دهند
مدیرکل اوقاف و امور خیریهٔ استان قزوین در ادامه به این موضوع اشاره می‌کند که اهالی روستا مدعی هستند این امامزاده دارای شجره‌نامه است. وی می‌گوید: بنده شنیده‌ام اهالی روستا ادعا کرده‌اند این امامزاده دارای شجره‌نامه است، اگر چنین ادعایی صحت دارد، شجره‌نامه را به اوقاف تحویل دهند تا ما بررسی کنیم. البته رئیس اداره اوقاف شهرستان بوئین‌زهرا که جهت بررسی موضوع به این روستا رفته بود، تلاش کرده بود با این نگاه وارد شود که حتی اگر آن‌جا بقعه هم نباشد، شاید محلی برای عبادت و راز و نیاز مردم روستا باشد و نیاز است آباد شود. بر این اساس نیز موضوع را پیگیری کرده بود و به اهالی پیشنهاد داده بود که بنایی در آن‌جا شکل بگیرد که از حالت فعلی در بیاید. متأسفانه برخی افراد در فضای مجازی از باب بی‌اخلاقی وارد این ماجرا شده‌اند و دستگاه‌های اجرایی را محکوم به کوتاهی می‌کنند، اگر قدری انصاف داشته باشند باید ابتدا علم خود را در این رابطه کامل کرده و سپس اظهارنظر کرده و ما را متهم کنند.
مگر امامزادگان محل اقتصاد و کاسبی اوقاف هستند؟
در ادامهٔ گفت‌وگو نیز حجت‌الاسلام مجیدی در رابطه با ادعای اهالی در خصوص نداشتن آوردهٔ مالی برای اوقاف از سوی امامزاده به‌عنوان دلیل عدم پیگیری اوقاف سخن گفته و اظهار می‌کند: اوقاف و امور خیریهٔ استان قزوین 263 بقعهٔ ثبت شده دارد، مگر کدام بقعه برای ما آوردهٔ مالی دارد؟ مگر نعوذبالله امامزادگان محل اقتصاد و کاسبی هستند که برای اوقاف آوردهٔ مالی داشته باشند؟ امامزاده‌حسین(ع) به‌عنوان بزرگ‌ترین امامزادهٔ استان که نذورات و درآمد دارد، بیش از 10 برابر درآمد خود امامزاده را صرف حل و فصل مسائل و مشکلات مربوط به بقعه می‌کنیم. مگر چیزی از این درآمدها به خزانهٔ جمهوری اسلامی واریز می‌شود که اکنون اهالی حرف از درآمد می‌زنند؟ وی ادامه می‌دهد: 263 بقعه در استان قزوین وجود دارد. از این تعداد بقاع، کمتر از 25 بقعه دارای نذورات هستند، این نذورات که می‌گویم شاید برای مثال سالی کمتر از 200 هزار تومان است، بقیهٔ بقاع نذورات ندارند، پس چطور اوقاف این امامزاده‌ها را نگه‌داری می‌کند؟ نکتهٔ دیگر این‌که هنوز ثابت نشده این مکان بقعه است یا نه، اگر بقعه نباشد که ما نمی‌توانیم به این مسئله ورود کنیم. اهالی روستا هم به‌جای این‌که در رسانه‌ها مدعی شوند این‌جا شجره‌نامه دارد، شجره‌نامه را بیاورند تحویل اوقاف دهند و یا نسب و سبب آن را به ما بگویند تا ما از طریق کتب تاریخی که اسامی اماکن مقدسه در کشور را انشا کرده‌اند، موضوع را بررسی کنیم.
ما مکلفیم از امامزاده‌سازی جلوگیری کنیم
حجت‌الاسلام مجیدی به موضوع امامزاده‌سازی توسط مردم محلی اشاره کرده و اذعان می‌کند: یکی از تکالیفی که ما در اوقاف داریم، جلوگیری از امامزاده‌سازی است. متأسفانه برخی از روستاها از این مسئله سواستفاده می‌کنند تا محله و روستایشان رونق بگیرد و توجه خاصی به آن شود. ما به‌عنوان متولی این حوزه در استان قطعاً به‌شدت مخالف این موضوع هستیم و در مقابل افرادی که بخواهند به این شیوه عمل کنند و از ساحت مقدس امامزادگان سواستفاده کرده و با احساسات مردم بازی کنند، ایستاده‌ایم. البته نسبت به این مکان چون مدرک و مستندی نداریم قضاوتی هم نمی‌کنیم، تا بررسی شود و ببینیم در کتب تاریخی چنین بقعه‌ای موجود است یا خیر، چون همهٔ بقاع متبرکهٔ استان از قدیم‌الایام تاکنون 263 بقعه موجود و ثبت شده است و این بقاع طی چند مرتبه تحقیق و بررسی ثبت شده‌اند، اما نام این مکان را نخستین بار است که می‌شنویم و آن چیزی هم که بنده از این بنا در تصاویر متوجه شده‌ام این بنا از سنگ و گل است و چیز خاصی در معماری آن وجود ندارد که بخواهد تاریخی باشد و به‌نظر نمی‌رسد قدمتی داشته باشد.
این بنا در لیست بناهای ثبت ملی میراث فرهنگی نیست
پس از اظهارات مدیرکل اوقاف و امور خیریه مبنی بر ثبت نبودن این مکان در لیست بقاع متبرکهٔ قزوین، بر آن شدیم تا از مدیرکل میراث فرهنگی استان پیگیر شویم تا ببینیم آیا این مکان در لیست مکان‌های تاریخی قرار دارد یا خیر و دلیل این حجم از حفاری در این مکان چیست؟ علیرضا خزائلی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس در قزوین می‌گوید: این بنا در لیست بناهای ثبت ملی میراث فرهنگی قرار ندارد. ما تنها در رابطه با بناهایی که مالکیت آن‌ها با میراث فرهنگی است، موظفیم کار مرمت را انجام دهیم. در رابطه با بناهای دارای مالکیت و ثبت شدهٔ ملی نیز طبق قانون با کمک مالک دولتی یا مالک بخش خصوصی کارهای مربوط به آن را انجام می‌دهیم.
وی ادامه می‌دهد: نکته‌ای که در رابطه با این مکان وجود دارد این است که انتشار این تصاویر و این ویدئوها از این مکان در فضای مجازی، مدتی پس از حضور همکاران ما در این محل و برگزاری جلسات و هم‌چنین حضور همکاران یگان حفاظت در این محل بوده است و یک پرسش جدی وجود دارد که به چه دلیل این اتفاق افتاده است و بعد از این حضور، این ماجراها پیش آمده است؟ دردناک‌ترین صحنه‌ای که ما در این مکان شاهد آن بودیم، هتک‌حرمتی بود که آن‌جا به قرآن کریم شده بود، در یک روستا با وجود مسؤولینی اعم از دهیار و شورای روستا، چطور اجازه داده‌اند چنین هتک‌حرمتی صورت بگیرد؟ افرادی در یک بنایی که ثبت ملی هم نیست، ورود کرده‌اند و حفاری‌‌هایی انجام داده‌اند و تصاویر آن نیز در فضای مجازی منتشر شده است.
سؤال جدی ما این است که این روستا، روستای بین راهی نیست که محل تردد عابران باشد، هم‌چنین معمولاً بافت اجتماعی روستاها به‌گونه‌ای است که حضور افراد غریبه در آن به‌راحتی قابل شناسایی هستند، این بنا هم در بخشی از قبرستان روستای وروق قرار دارد، ما بسیار مشتاقیم که بدانیم چطور غریبه‌ها وارد این روستا می‌شوند و حفاری می‌کنند که کسی آن‌ها را ندیده و شناسایی نمی‌کند؟ ما قطعاً بابت حفاری‌های غیرمجاز پیگیری‌های قضایی لازم را خواهیم داشت اگر روستاییان حداقل یک شماره پلاک ماشین از حفاران به ما معرفی کنند. وی اظهار می‌کند: حفاری غیرمجاز عملی مذموم و غیرقانونی است که اگر در هر مکانی اتفاق بیفتد قابل پیگرد قضایی است. از سوی دیگر به‌نظر نمی‌رسد این بنا خیلی قدیمی باشد، سن مصالح به اندازه‌ای که اهالی می‌گویند نمی‌رسد و قدمت بنای فعلی بسیار کمتر از سنی است که اهالی مدعی هستند.
رسانه‌ها موظفند دقیق‌تر به این مسائل بپردازند
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین در ادامهٔ گفت‌وگو عنوان می‌کند: البته ممکن است در پیگردی‌های بعدی ما با بنایی قدیمی مواجه شویم، بنابراین تا گزارش تخصصی توسط کارشناسان به ما نرسد نمی‌توانیم در رابطه با قدمت این بنا اظهارنظر کنیم، اما در حال حاضر با توجه به بنای موجود در تصاویر و گزارشی که همکاران ما آماده کرده‌اند، سن این بنا به مراتب بسیار کمتر از عددی است که اهالی روستا مدعی آن هستند. وی بیان می‌کند: رسانه‌ها باید دقیق‌تر به این موضوع بپردازند، چون موضوع ویژه و خاصی است، و برای ما نیز جای سؤال است که منتشرکنندگان این تصاویر و ویدئوها چه کسانی هستند و چرا در این زمان و پس از حضور رئیس ادارهٔ اوقاف شهرستان بوئین‌زهرا و رئیس ادارهٔ میراث فرهنگی شهرستان آوج در این روستا و برگزاری جلسه با دهیار و تقسیم وظایف جهت رسیدگی به موضوع، این تصاویر منتشر شده است؟ به هر حال همهٔ ما مسلمان و شیعه هستیم و این‌جا دیگر بحث کم‌کاری احتمالی دستگاه‌ها مطرح نیست، بلکه بحث هتک‌حرمت به قرآن است که بسیار دردناک و تأسف‌بار است.
بحث حفاری برای ما مطرح نشده است
برای روشن‌تر شدن ماجرا، به‌سراغ بخشدار مرکزی آوج رفتیم تا ماجرا را از زبان وی بشنویم و جویای صحت و سقم آن شویم. حمید صوفی‌نیارکی، بخشدار مرکزی آوج در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس در قزوین می‌گوید: اخیراً برای بنده نیز تصاویری در رابطه با این امامزاده در فضای مجازی ارسال شده است، البته در گفت‌وگوهایی که داشته‌ایم بحث حفاری مطرح نشده، بلکه تنها شاهد تصاویری بودیم که آثار تخریب ناشی از عدم نگه‌داری صحیح در آن دیده می‌شد. وی ادامه می دهد: ما در شهرستان آوج به‌طور مستقل اداره اوقاف نداریم، بنده با اداره اوقاف شهرستان بویین‌زهرا صحبت کردم و یک نفر نیز به‌عنوان نماینده از سوی دهیاری و شورای این روستا برای پیگیری امور مربوط به آن تعیین شده است، مبلغ 10 میلیون تومان نیز به این روستا تخصیص داده شده و قرار است با خودیاری و کمک خیرین این بنا بازسازی شود. بخشدار مرکزی آوج در ادامه اذعان می‌کند: اهالی روستاها معمولاً در تخریب مکان‌ها، این‌گونه موارد را به حفاری نسبت می‌دهند، در حالی‌که این تنها تحلیل و برداشت اهالی است و واقعیت چیز دیگری است، با این وجود بنده رخ دادن چنین اتفاقی در این روستا را تأیید یا تکذیب نمی‌کنم و موضوع نیاز به بررسی‌های بیشتری دارد و لازم است این موضوع با حضور نیروی انتظامی و میراث فرهنگی پیگیری شده و کارشناسی‌های لازم انجام شود و در صورت صحت این امر، پیگیری‌های لازم صورت گیرد. بنده با میراث فرهنگی نیز هماهنگ می‌کنم که از این مکان بازدید داشته باشند تا اگر موضوع حفاری در این روستا مطرح است، با بررسی‌های بیشتر، هم بحث حفاظت از مکان و هم پیگیری افرادی که دست به چنین کاری زده‌اند در دستور کار قرار بگیرد.
به گزارش خبرگزاری فارس از قزوین، موضوع حفاری در روستای وروق در مکانی منتسب به امامزاده کمال‌الدین و تخریب این مکان و هتک‌حرمت به قرآن کریم، موضوع مهمی است که لازم است دستگاه‌های مربوطه از جمله میراث فرهنگی، اوقاف، نیروی‌انتظامی و حتی دستگاه قضا ورود جدی‌تری به این موضوع داشته باشند تا با بررسی زوایای مختلف این مسئله، حقایق آن آشکار شود.
گزارش از معصومه امینی
انتهای پیام/ر
