خبرگزاری فارس ـ گروه تعلیم و تربیت: از ابتدای سال تحصیلی جدید با استعفای سید حسن الحسینی مسؤول وقت شبکه آموزشی دانش‌آموزان(شاد)، نیلوفر شرفی به عنوان مشاور وزیر و مسؤول شبکه آموزشی دانش‌آموزان منصوب شد.
در چند روز اخیر مباحثی درباره رایگان بودن شاد مطرح شد ضمن اینکه مباحثی نیز درباره کارکرد شاد و امکانات آن بیان شده است که در همین راستا، با خانم شرفی به گپ و گفت پرداختیم.
** آمارسازی نمی‌توان کرد/ بچه‌ها در شاد حضور دارند
*منتقدان می‌گویند که آمار شاد درست نیست؛ برخی می‌گویند دانش‌آموزان فقط در شاد، فایل می‌فرستند که اداره آموزش و پرورش به مدرسه ایرادی نگیرد و فعالیت آموزشی در اپلیکیشن یا پیام‌رسان دیگر انجام میشود. پاسخ شما چیست؟
ما یک آماری را داریم که کسی نمی‌تواند در آن دست ببرد؛ یعنی آمارسازی نمی‌توان کرد و دسترسی به آن هم محرمانه است.
این آمار از طریق Google Firebase برای اپلیکیشن ما دریافت میشود. در واقع چنین آماری را شرکت گوگل برای تمام اپلیکیشن‌ها براساس تقاضای سازندگان اپلیکیشن اعلام می‌کند و کاملا به صورت سیستمی محاسبه میشود. این آمار می‌گوید چند کاربر از اپلیکشن شاد استفاده کرده‌اند و به طور میانگین چقدر وقت گذاشته‌اند.
ممکن است شما بگویید دانش‌آموز یک فایل را یک لحظه می‌فرستد و می رود. ولی این آماری که داریم نشان می‌دهد 10 میلیون نفر در یک روز از شاد به طور میانگین 50 تا 60 دقیقه استفاده کردند. خب این نمی‌تواند دیگر صرفا ارسال یک فایل و یک پیام باشد.
*از کجا می شود متوجه شد که شاد واقعا رایگان است؟
اولا برخی اپراتورها یک اپلیکیشنی مخصوص خودشان دارند که نشان می‌دهد به صورت ریز چقدر از بسته‌شان مصرف شده و کجا استفاده شده است. چقدر در پیام‌رسان داخلی و چقدر در پیام رسان خارجی بوده است و چقدر هزینه کم شده است. می‌توانند از طریق این اپلیکیشن بررسی کنند.
ممکن است دانش‌آموزان در وسط کار به اپلیکیشن‌های دیگری هم سر بزنند یا لینک هایی را باز کنند که به خارج از شاد ارجاع دارند. خب این مربوط به شاد نیست و نباید هزینه آن را پای شاد گذاشت.
راه دیگر این است که خانواده‌ها می‌توانند امتحان کنند. مثلا یک فایل 100 مگابایتی در شاد بفرستند ببینند از بسته‌شان کم می شود یا خیر؟ قاعدتا هزینه‌ای مصرف نمی‌شود و از بسته‌شان کم نمی شود. اما توجه کنید که برای استفاده از شاد، باید بسته اینترنت داشته باشند.
یک نکته دیگر هم وجود دارد؛ خیلی از موبایل‌ها هستند که در بک‌گراند یک سری کارها انجام می‌دهند. مثلا فرد از شاد استفاده می‌کند اما نوتفیکیشن واتس آپ و اینستاگرامشان هم می‌آید. در این حالت یک مقدار کمی از ترافیک صرف میشود که نوتفیکیشن‌ها را بگیرد. یا ممکن است در وسط کار به اپلیکیشن‌های دیگری هم سر بزنند یا لینک هایی را باز کنند که به خارج از شاد ارجاع دارند. خب این مربوط به شاد نیست و نباید هزینه آن را پای شاد گذاشت.
** باید نرم‌افزارهای کنترل والدین روی تلفن همراه رونق بگیرد
*خانواده‌ها چگونه می‌توانند متوجه شوند که فرزندشان از شاد استفاده می‌کند یا از اپلیکیشن دیگر استفاده می‌کند؟
اپلیکیشن‌های مدیریتی که اپراتورها ارائه می‌دهند، این موضوع را نشان می‌دهد و می توانند جزئیات را از آنها بگیرند.
*با این صحبت شما، والدین باید بسته برای فرزنشان بخرند و البته همین بسته خریدن، خودش موجب میشود که بچه‌ها فقط به شاد سر نزنند؟
بله باید بسته را بخرند. اما اگر فقط از شاد استفاده کنند، هزینه برایشان نمی‌افتد و هزینه از آنها کم نمی‌شود.
به هر حال باید دیر یا زود فرهنگسازی کنیم برای اینکه نرم‌افزارهای کنترل والدین روی تلفن همراه رونق بگیرد. باید والدین با این نرم‌افزارها آشنا باشند و بتوانند فرزندشان را کنترل کنند.
در دنیا این یکی از اصلی‌ترین راهکارهای نظارت بر عملکرد کودکان و نوجوانان در فضای مجازی است و هر راه دیگری، چالش‌های خاص خود را دارد.
** تفاوت سیمکارت دانش‌آموزی با سیمکارت معمولی
* یک راه‌حل هم می‌تواند سیمکارت دانش‌آموزی باشد.
درست است. یک راه حل دیگر استفاده از سیمکارت دانش‌آموزی است و البته یک مقدار دشواری دارد که سیمکارتی را صرفا برای دانش‌آموزان در نظر بگیریم؛ وزیر آموزش و پرورش و ما هم تأکید داریم که سیمکارت دانش‌آموزی برای والدینی که دغدغه دارند، تولید و عرضه شود.
تأکید داریم که سیمکارت دانش‌آموزی برای والدینی که دغدغه دارند، تولید و عرضه شود
هدف این سیمکارت‌ها البته حفاظت از دانش‌آموزان در فضای مجازی است. قاعدتاً این ربطی به این ندارد که اینترنت شاد رایگان است یا خیر یا اینکه بسته باید بخرند یا خیر.
پیش‌فرض ما این است که تنها تفاوت سیمکارت دانش‌آموزی با سیمکارت معمولی در محدودتر بودن آن برای ورود به دنیای بی حد و مرز اینترنت است یعنی دانش‌آموز می‌تواند از آن صرفا برای رفتن به اپلیکیشن‌ها و سایت‌های آموزش و پرورش استفاده کند و استفاده از بقیه اپلیکیشن‌ها و سایت‌ها، با اجازه والدین انجام میشود. در این راستا با سازمان‌های مرتبط جلسات متعددی گذاشتیم ولی هنوز به نتیجه قطعی نرسیدیم.
در هر حال برای نظارت والدین، تأکیدمان این است که هم راهکار سخت افزاری مثل تهیه سیمکارت و هم راهکار نرم‌افزاری مثل نرم‌افزار کنترل والدین پیش‌بینی شود.
** امکانات ایجاد شده در شاد برای دانش‌آموزان
* برای دانش‌آموزان نابینا چه اقداماتی ایجاد شده است؟
استفاده از اپلیکیشن‌ها معمولاً برای نابینایان و کم‌بینایان اینگونه است که نرم‌افزار مکملی را در گوشی نصب می‌کنند که کاربری نویس‌خوان دارد یعنی داخل هر اپلیکیشن که میشود، متن و تصاویر و هر چیزی که نوشته است را می‌خواند.
در «شاد» قبلا این قابلیت نبود. کاربر روی تصویر و متن که می‌زد، خوانده نمی‌شد اما الان «شاد» این قابلیت را دارد که وقتی روی متنش می‌زنند، توسط نرم‌افزار نویس‌خوان، خوانده میشود.
بازخوردی از دانش‌آموزان نابینا و معلمان نابینا داشتیم که رضایت داشتند و می‌گفتند تحول ایجاد شده است. البته یک بخش دیگر هم تولید محتوایی است که سازمان آموزش و پرورش استثنایی برای مخاطبان خودش انجام می‌دهد.
یک قابلیت دیگر هم برای دانش‌آموزان کم‌بیناست که برخی اپلیکیشن‌ها دارند ولی «شاد» نداشت و آن هم این است که افراد بتوانند با کنتراست بالا، تصاویر را ببینند یا رنگ را عوض کنند و همچنین برای برخی کم بینایی و کوررنگی ها فایده دارد که اکنون این امکانات در شاد ایجاد شده است.
** برنامه‌های پرورشی در شاد
*وضعیت استفاده از شاد در تعطیلات نوروزی چگونه بود؟ خب مسلما اگر بچه‌ها فقط به خاطر آموزش به شاد می‌آمدند باید در آمار تعطیلات نوروزی، حضور دانش‌آموزان بسیار کمتر باشد؟
در ایام نوروز، فعالیت های آموزشی را در شاد تعطیل کردیم. هم معلمان رویشان خیلی فشار بود و هم دانش آموزان و اولیا اینگونه بود؛ اما یک سری فعالیت‌های جانبی در شاد داشتیم که با همکاری معاونت پرورشی، مسابقه، فیلم و برنامه های مختلفی پیش بینی شد.
فعالیت های سرگرمی و پرورشی بوده ولی فعالیت آموزشی نبود تا تنوعی ایجاد شود و جالب است که وقتی میزان حضور دانش‌آموزان در شاد را از طریق آمارهای سیستمی می بینیم حاکی از این است که فعالیت در شاد در ایام عید از حدود 5 میلیون نفر کمتر نشده است.
*مدتی است که به مناسبت‌های مختلف، بنری در صفحه اصلی شاد ایجاد میشود که به آن مناسبت اختصاص دارد. مثلا قبل از نوروز با عنوان «به استقبال بهار» یا در نوروز «زنگ شاد» بود. این برنامه ها توسط چه گروهی مدیریت می شود؟
بخشی از زحمت واحد اجرایی است که در همراه اول مستقر است و همچنین مدیریت شاد و معاونت پرورشی همکاری می‌کنند. گاهی هم با همکاری نهادها و دستگاه‌های بیرون آموزش و پرورش حسب تفاهم‌هایی که داریم انجام می‌شوند.
*به نظر بنده اگر روی محتوا بیشتر کار شود، اقدام جالبی است.
بله همینطور است. به نظر من باید همانطور که در فضای جدید نگاه‌مان را کم‌کم به آموزش تغییر دادیم و البته با حالت مطلوب فاصله زیادی داریم، در امور پرورشی و تربیتی هم باید متناسب با فضای جدید برای دانش‌آموزان برنامه‌های شاد و جذاب ارائه دهیم. ما کارهای فنی و زیرساختی را انجام می دهیم و محتواها را باید بخش‌های مربوطه ارائه کنند.
** سرعت به صورت روزانه رصد میشود
*در هر حال این اقدامات تبدیل تهدید به فرصت است به ویژه در فضای مجازی که با بحران مواجهیم و باید برنامه‌ریزی شود.
بله، باید پارادایم شیفت اساسی اتفاق بیفتد همانطور که در بعد آموزش اتفاق افتاد. هر چقدر بچه ها به شاد علاقه‌مندتر شوند، نتیجه‌اش این است که از محیط های صیانت نشده و آسیب‌زا دورتر خواهند شد.
*یکی از مشکلات درباره شاد، سرعت آن بوده است، برای آن چه کردید؟
در حال حاضر در شرایط نرمال به سر می‌بریم و در این راستا زیرساخت را تقویت کردیم که البته زحمت همراه اول بود و دلیلش هم به خاطر گلایه‌هایی بود که در بحث سرعت داشتیم.
سرعت به صورت روزانه رصد میشود و هر روز از 4 تا 5 استان مختلف بازخورد می‌گیریم که وضعیت چطور است. از سوی دیگر یک مرکز پاسخگویی به مخاطبان را داریم که با تلفن 43081 فعالیت می‌کند و به طور روزانه مشخص می‌کند که چند درصد تماس‌ها به چه موضوعاتی است و کمترین درصد مربوط به سرعت است.
** به‌روزرسانی شاد هیچ هزینه‌ای ندارد
*از زمان ایجاد شاد، بعضا اخباری از تخلفات در شاد و ایجاد گروه یا کانال‌هایی که دور از شأن، منعکس شده است، دلیل ایجاد این گروه‌ها، حک کردن است؟
مشکل به رمز پیامکی که برای فرد ارسال میشود، بر می‌گردد؛ به رغم آنکه تأکید میشود این رمز را در اختیار کسی قرار ندهید، بی احتیاطی میشود و در اختیار دیگران قرار می‌گیرد.
از سوی دیگر دوستان همراه اول، به صورت روزانه، سامانه‌ها را پایش می‌کنند و کلمات نامناسب جستجو میشود و سریعا حذف میشود و حالت بعدی، استفاده از شکایات مردمی است که به فاصله کمتر از یکساعت رسیدگی میشود.
البته در اپلیکیشن با ابعاد بزرگ، کاری که همه جای دنیا انجام میشود، این است که بنا را بر نظارت پسینی می‌گذارد و گزارش‌های مردمی را سریع رسیدگی می‌کنند. چرا که در ابعاد بزرگ به صورت پیشینی امکان رسیدگی وجود ندارد؛ البته تا جایی که بتوانیم محدودیت را اعمال می‌کنیم.
* گلایه هایی از ورود سودجویان در به‌روزرسانی شاد شنیده میشود؟
به‌روزرسانی به صورت خودکار انجام میشود. برای دانلود به shad.ir مراجعه شود و در کافه بازار هم امکان دانلود گذاشته است. ضمن اینکه به‌روزرسانی هم در خودش گذشته است و هیچ هزینه‌ای هم ندارد.
*به نظر شما تأثیر شاد در این مدت چه میزان بوده است؟
ایران تنها کشوری بود که با استفاده از ظرفیت بومی، بدون پیش زمینه قبل از کرونا، اپلیکیشن آموزشی ایجاد کرده است
بر اساس گزارش بین الملل و یونسکو، 170، 180 کشور را بررسی کرده بودند که هر کدام در کرونا در زمینه آموزش چه کرده‌اند. عملکرد ایران از دو جهت کاملا بی نظیر بود. اولا از این جهت که اپلیکیشن ملی را برای آموزش‌های تعاملی ایجاد کرده است. خیلی از کشورها پلتفرم آموزش مجازی نداشتند و یا آن چیزی که داشتند تعاملی نبود.
دو کشور دیگر یعنی باهاما و بورکینافاسو مثل ایران پلتفرم تعاملی را راه‌اندازی کردند ولی هیچ کدام با استفاده از ظرفیت داخلی خودشان نبود.
البته برخی کشورها اپلیکیشن از قبل داشتند یا خارجی استفاده کردند اما ایران تنها کشوری بود که با استفاده از ظرفیت بومی، بدون پیش زمینه قبل از کرونا، این کار را کرده بود.
** افزایش مشارکت در انتخابات در «شاد»
*مطالبی مطرح شده است مبنی بر اینکه شاد رایگان نیست، میشود از نظر قانونی بگویید مجوزهای رایگان بودن شاد به چه شکلی است؟
رئیس جمهور سال پیش دستور داد که ترافیک شاد باید رایگان باشد. دوباره برای سال جدید هم ایشان این دستور را تکرار کرد. مجلس هم هنگام بررسی بودجه مصوب کرد که ترافیک شاد باید رایگان باشد و ربطی به پیام‌رسان‌ها که غیررایگان محاسبه میشود ندارد. لذا این موضوع پایه محکم و قطعی دارد.
*شاد برای تابستان چه برنامه ای دارد؟
برای تابستان برنامه‌های مختلفی برای اوقات فراغت دانش‌آموزان داریم. کلاس‌های مجازی کانون‌های تربیتی و فرهنگی از جمله این برنامه ها هستند که برگزار می شوند. برنامه ریختیم چند قابلیت جدید هم به شاد اضافه شود که فعلا در مورد آن توضیح نمی‌دهم.
قابلیت ویژه‌ای که این روزها اضافه شده تدریس برتر است. قبلا بخش مربوط به معلمان در اپلیکیشن شاد فعال بود و معلمان علاقه‌مند می‌توانستند آموزش‌های خود را در این بخش بارگذاری کنند. حالا این امکان اضافه شده که دانش‌آموزان علاقه‌مند و آنهایی که فکر می‌کنند برای ورود به سال تحصیلی جدید نیاز به تقویت بیشتر دارند، می‌توانند از آموزش‌های ارائه شده استفاده کنند. این سرویس می تواند دانش‌آموزان را برای سال بعد آماده تر کند.
*برای افزایش مشارکت در انتخابات برنامه خاصی دارید؟
بله. چند برنامه مختلف در نظر گرفته‌ایم؛ با همکاری معاونت پرورشی بخشی را راه‌اندازی کردیم که رأی اولی‌ها را به انتخاب درست تشویق کنیم. در بخش بعد، دانش‌آموزانی که امکان رأی دادن ندارند را با انتخابات و اهمیت و الزامات آن آشنا می‌کنند. این خود به خود بر خانواده‌ها هم موثر است.
کار دیگر این بود که با همکاری وزارت کشور بخشی را راه‌اندازی کردیم که به فرهنگیان و افراد دیگری که به عنوان مسؤولین شعب در انتخابات حضور پیدا می کنند آموزش دهیم. به دلیل مجازی شدن فرآیند آموزش این افراد، شاد بستر خوبی برای راهنمایی در مورد فرآیندهای مربوطه بوده است.
در صفحه اول شاد روزشمار انتخابات را برای یادآوری بهتر این موضوع قرار داده‌ایم.
# انتخابات 1400
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
