خبرگزاری فارس ـ حوزه مسجد و هیأت ـ امیرحسین کسائی: کمتر کسی است که اهل روزه و عبادات سحرگاهی ماه رمضان باشد و این صوت را نشنیده باشد. یکبار دیگر کلیک کنید تا ببینید درباره چه کسی صحبت می‌کنیم:
صدای آشنای سحرهای ماه رمضان
صدایش آشنا نبود؟ سال‌هاست که با او زمزمه کنیم «اَللّهُمَّ اِنّی اَسَئَلُکَ مِنْ نُورِکَ بِاَنْوَرِهِ وَکُلُّ نُورِکَ نَیِّرٌاَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِنُورِکَ کُلِّهِ...» این صدای استاد سیدقاسم موسوی قهار است که دو سال پیش از میان ما پر کشید؛ مناجاتخوانی که با صدای آرام و رسا ۲۳ بند دعای سحر را پشت سر هم می‌خواند و نوایی که بعد از سالیان سال و شاید تکرارهایش توسط مناجاتخوان‌های دیگر هنوز با صدای مرحوم موسوی قهار دلچسب و شنیدنی‌تر است.
سید علی سادات رضوی مداح اهل بیت(ع)
مداحی که مناجات‌هایش بیشتر مشهور است
موسوی قهار متولد سال ۱۳۲۷ خمین از توابع اصفهان بود که پس از درگذشت و به عبارتی قتل سیدجواد ذبیحی به دست گروه‌های افراطی به رادیو راه یافت و اولین دعای سحر را در سال‌های بعد از انقلاب برای رادیو و تلویزیون خواند. این اثر به عنوان یکی از آثار شاخص وی ماندگار شد و قریب به چهار دهه مهمان سفره‌های سحر مردم بود.
موسوی قهار برای بسیاری از ایرانیان به عنوان مناجاتخوان سحرهای رمضان مشهور است؛ علی‌رغم اینکه او در مداحی، شاعری و قرائت قرآن هم حسابی کار کرده بود. سیدعلی سادات رضوی مداح اهل بیت(ع) در خصوص او می‌گوید: «موسوی قهار را قبل از انقلاب می‌شناختم. او بیشتر در مجالس ختم به مدیحه‌سرایی می‌پرداخت و به شیوه خاصی نیز در این مجالس می‌خواند و حتی بداهه برای مجلس شعر نیز می‌سرود. او از صدای بسیار استثنایی و عجیبی برخوردار بود. صدایش بسیار تیز و بلند بود و در خواندن تلاش می‌کرد بسیار قوی بخواند.»
خاطرات معنوی چند نسل با حنجره موسوی قهار رقم خورد
زنده‌یاد موسوی قهار به گفته خودش دعای سحر را به چند شکل اجرا کرده و در نهایت به اجرایی که امروز ما آن را می‌شنویم، رسیده است. او در این خصوص گفته است: «این دعا از دل برخاسته بود و بر دل نیز نشست. وقتی چیزی از دل برنخیزد، بر گِل می‌نشیند.»
میثم مطیعی مداح اهل بیت(ع) هم در خصوص استاد موسوی قهار می‌گوید: «سحرهای رمضانمان با «اللهم انی اسئلک من بهائک بابهاه» خواندنش شروع می‌شد و شب‌های رمضانمان با «اللهم رب شهر رمضان» خواندنش. خدا رحمت کند استاد سید قاسم موسوی قهار را که خاطرات معنوی چندین نسل را با حنجره گرمش رقم زد. بزرگمردی که هیچ‌گاه به این انقلاب مستضعفین پشت نکرد؛ لحظه‌ای خودش را به پول و شهرت نفروخت؛ هیچ‌گاه از مسیر نورانی اسلام و اهل بیت(ع) پا بیرون نگذاشت و همواره صدای رسای معنویت شیعه بود.»
راز ماندگاری نوای استاد خصوصاً دعای سحر
موسوی قهار اولین دعای سحر را در سال‌های بعد از انقلاب برای رادیو و تلویزیون خواند و این اثر به عنوان یکی از آثار شاخص وی ماندگار شد و قریب به چهار دهه میهمان سفره‌های سحر مردم بود. او می‌گفت: «اوایل انقلاب رادیو از چند نفر از جمله من خواست تا ادعیه‌ای را بخوانیم تا در مناسبت‌های مختلف پخش شود. آن زمان چند دعا خواندم، اما دعای سحر برایم حال و هوای دیگری داشت. گمان می‌کردم راهی از آنجا تا ملکوت باز شده است. تا جایی که حین خواندن، ناخودآگاه به گریه می‌افتادم و بارها ضبط دعا به تعویق افتاد. موقع خواندن دعا، با اینکه تولیدی بود و قرار بود بعد‌ها پخش شود، احساس می‌کردم تمام مخاطبان صدای مرا می‌شنوند.»
صوت حزین، ادای درست و صحیح کلمات، توجه به مفهوم دعا و تطبیق الحان با معانی از جمله ویژگی‌های دعاخوانی استاد موسوی قهار بود که نوای او را ماندگار کرد. همچنین خلأ ادعیه در آرشیو‌های صداوسیما در آن زمان و نوآوری وی در سبک خواندن و تقلید نکردن از دیگر ادعیه‌خوانان وقت سبب شد تا نوای وی خیلی زود در اذهان مردم ثبت و ماندگار شود.
مداحی که شاعر هم بود
موسوی قهار علاوه بر ادعیه‌خوانی به عنوان مداح اهل بیت (ع) هم فعالیت داشت و شعر هم می‌سرود. حتی اشعارش در چند عنوان کتاب همچون «نسیم سحر» به چاپ رسیده است.
مداحی مرحوم موسوی قهار ـ فاطمه یا فاطمه ـ در ایام شهادت حضرت زهرا(س)
اشعاری از کتاب «نسیم سحر»:
امشب بیا یک لحظه در خلوتگهی، خلوت کنیم
آنچه به خلوت کرده‌ایم، آماده جلوت کنیم
درمان درد عاشقی، اشک است وصل روی یار
با اشک عشق و عاشقی، معشوق را دعوت کنیم
آید مشامم بوی یار، امشب بیا در کوی یار
یک لحظه رو در روی یار، در خلوتی صحبت کنیم
برگو تو با نامحرمان، اینجا سوی محرمان
این محفل نامحرمان، پاکیزه و خلوت کنیم
لطف خدای «قهار» بر عاشقان پیوسته یار
دل را برای وصل یار، آماده وصلت کنیم
حمید منتظر مسئول کانون مداحان استان تهران بر بالین مرحوم موسوی قهار
موسوی قهار علاوه بر خواندن ادعیه مشهور ماه مبارک رمضان، دعا‌های بسیاری از جمله دعا‌های کمیل، عرفه، سمات، مجیر، فرج، جوشن کبیر، ابوحمزه ثمالی، مناجات شعبانیه، صلوات شعبانیه و … را هم اجرا کرده است. حمید منتظر مداح اهل بیت(ع) و مسئول کانون مداحان استان تهران در خصوص تسلط او بر دعاخوانی می‌گوید: «دعای سلامتی امام زمان(عج) را به ۷ شکل و نوای متفاوت اجرا می‌کرد که نشان دهنده قدرت بسیار بالای او در دعاخوانی است. او حتی بداهه شعر می‌سرود و زمانی که در مجلس ترحیم و یا هیأتی حضور پیدا می‌کرد، تا زمانی که نوبت او برای اجرا شود، شعری تا ۲۰ بیت می‌سرود و اجرا می‌کرد که تمام این‌ها از عنایات خداوند به این فرد متقی بود. »
دعای یا علی یا عظیم ماه رمضان با نوای مرحوم موسوی قهار
جمعیت مراسم برای موسوی قهار ارزش نداشت
مداح بسیار کم‌حاشیه و در بُعد شخصیتی نیز بسیار متواضع بود. محمدرضا غلامرضازاده مداح اهل بیت(ع) در خصوص او می‌گوید: «روزی در حرم عبدالعظیم حسنی(ع) زمانی که وی در دوره نقاهت حنجره به سر می‌برد و امکان تکلم نداشت با او ملاقات کردم که با زبان اشاره با بنده سخن گفت. استاد موسوی قهار، مداحی بااخلاص بود که اصلا برایش مهم نبود در مجلس برای چند نفر در حال اجرای مراسم است. همان انرژی را که برای جمعیت هزار نفری صرف می‌کرد، برای جمعیت کم نیز مورد استفاده قرار می‌داد.»
عنایت امام رضا (ع) به مناجاتخوان سحرهای رمضان
اما موسوی قهار در برهه‌ای از زندگی‌اش در اواخر دهه ۸۰ با بیماری عجیبی مواجه می‌شود و صدایش را از دست می‌دهد. خود او در این خصوص گفته است: «یک روز متوجه شدم دیگر صدایم در نمی‌آید. صدایم پس زد. همان صدایی که ماه رمضان هر سال برای مردم پخش می‌شد. دکتر‌ها تشخیص دادند که تار‌های صوتی سمت چپم فلج شده‌اند. چند وقت بعد قدرت تکلم را هم از دست دادم. نمی‌توانستم حرف بزنم و خیلی برایم سال سختی بود.»
او سال ۱۳۹۲ در گفت‌وگو‌یی با فارس درباره بهبودی یک‌باره حنجره‌اش گفت: در ابتدای بیماری در حرم «امام رضا (ع)» متوسل به امام رئوف شدم و گفتم:
به پیش روی رقیبان مرا خراب نکن
من و تمام بدی‌ها، بدم خطاب نکن
هزار در زدم تا که به این در آمدم
تو را به جان جوادت مرا جواب نکن
پس از آن به لطف خدا و امام رضا (ع) در شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان صدایم باز شد و شروع به حرف زدن کردم. از اوایل ماه محرم به آرامی می‌خواندم، اما در شب اربعین «امام حسین (ع)» در هیأت محبان‌الرضا (ع) صدایم به طور کامل برگشت و اکنون مانند گذشته می‌توانم بخوانم.
۸ تیرماه سال ۱۳۹۳ و در محفل قرآنی رهبر معظم انقلاب موسوی قهار در جایگاه قرار گرفت و درحالی که بسیاری از حاضران نگران بودند مبادا حنجره‌اش یاری نکند، به زیبایی تمام شروع به مناجاتخوانی کرد و اشک حاضران را درآورد.
فیلم مناجاتخوانی موسوی قهار در محضر رهبر معظم انقلاب پس از شفا گرفتن از بیماری
سرطان حنجره، پایان کار صدای ماندگار سحر
موسوی قهار بعد از شفا گرفتن دوباره شروع به خواندن کرد و فعالیت‌هایش را از سر گرفت. او در آن زمان گفته بود: «الان فقط خواسته‌ام این است که بعد از مرگم او را ملاقات کنم. دوست دارم اولین کسی که پس از مرگم می‌بینم، همان کسی باشد که سال‌های سال با او راز و نیاز کرده‌ام. دوست دارم آن شخص مولا علی باشد. دوست دارم مولا و امام حسین در جهان آخرت دستم را بگیرند.»
او چند سال پس از این ماجرا در سلامت زندگی کرد و آثار بسیاری هم از خود برجای گذاشت، اما از سال ۹۷ به دلیل عفونت ریه و مشکلات تنفسی باز به بیمارستان مراجعه کرد. همسر او می‌گوید: «همسرم از سال ۹۰ دو عمل و ۳۷ جلسه فیزیوتراپی انجام داد.» اما نهایتاً پزشکان بیماری او را سرطان حنجره تشخیص دادند.
تصویری از مراسم تشییع پیکر استاد موسوی قهار در خانه مداحان
استاد موسوی قهار بر اثر این بیماری و پس از عفونت در مجرای تنفسی در سن ۷۱ سالگی در ۱۸ آذرماه سال ۹۸ در بیمارستان امیراعلم تهران به رحمت ایزدی پیوست. پیکر آن مرحوم، آن سال از خانه مداحان اهل بیت روی دست مداحان، پیرغلامان و جامعه قرآنی کشور از خانه مداحان تشییع شد تا مناجاتخوان سحرهای رمضان در نهایت در کنار حرم سیدالکریم آرام گیرد.
درخواست موسوی قهار از مداحان
حمید منتظر می‌گوید: «در دیدار آخری که با وی در بیمارستان داشتیم، او از حضور مداحان و ذاکران اهل بیت (ع) برای عیادت سپاسگزار بود و تقاضا داشت یادش باشیم و در جلسات همواره دعایش کنیم.»
با این ویدیو، زندگی مرحوم سیدقاسم موسوی قهار را در یک دقیقه مرور کنید:
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
