اراده قاطع تهران-دوشنبه برای توسعه روابط؛ تشریح ظرفیت‌های همکاری از زبان سفیر

به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه، «محمدتقی صابری» سفیر جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان ضمن سخنرانی در همایشی که با حضور دانشمندان، پژوهشگران و دانشگاهیان تاجیک در محل دانشگاه ملی تاجیکستان به مناسبت سی‌اُمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک بین دو کشور برگزار شد، سخنرانی کرد.

صابری در ابتدای سخنان خود با ابراز خوشحالی از فرصت حضور در جمع فرهیختگان و دانشگاهیان تاجیک، سلام خود و اصحاب فرهنگ و جامعه دانشگاهی ایران را تقدیم آنها کرد و گفت: از ریاست دانشگاه ملی تاجیکستان صمیمانه تشکر می‌کنم که این امکان را فراهم کردند و دادار پاک و یزدان بی‌همتا را سپاسگزارم که عنایت فرمود تا در جمع اصحاب دانش و فرهنگ کشور دوست و برادر، با خویشاوندان تاریخی خود با زبان شیرین پارسی که میراث هزار و اندی ساله نیاکان ماست، سخن گوییم و با اندیشه آنان به جهان بنگریم. نیاکانی که سهم سترگی را در ساخت تمدن بشری ایفا نمودند. شرق و غرب را پیوند زدند و در مسیر این تبادل، ارزش‌های فرهنگی و تاریخی صیقل یافته خود را به نمایش گذاشتند.

هنوز پس از قرن‌ها با گوش فرا دادن به صدای باطن فرهنگ غنی این حوزه، لحظه‌های تلخ و شیرین زندگی را از زبان پدر شاعران پارسی گو ابو عبدالله رودکی بزرگ می‌توان شنید و مهمان حکمت او شد:

هر که نامخت از گذشت روزگار

 نیز ناموزد ز هیچ آموزگار

ابوالقاسم فردوسی حکیم فرزانه توس نیز در وصف خرد و خردورزی چه زیبا سخن گفته است:

کنون ای خردمند وصف خرد  /     بدین جایگه گفتن اندرخورد

خرد بهتر از هر چه ایزد بداد   /     ستایش خرد را به از راه داد

خرد رهنمای و خرد دلگشای   /    خرد دست گیرد به هر دو سرای

کسی کو خرد را ندارد ز پیش   /   دلش گردد از کرده خویش ریش

سفیر ایران در ادامه سخنان خود تصریح کرد: ما اقلیم فرهنگی مشترکی داریم که این جهان فرهنگی، بسی بزرگتر از مرزهای سیاسی کشورهای ماست. قلمرویی که از شمال چین شروع می‌شود و تا اروپا پیش می‌رود. پدران ما در سایه خلاقیت و تلاش، مجموعه‌ای از دستاوردهای سترگی داشته‌اند که مقبول مردم صاحب نظر جهان واقع شده است. فرهنگ مشترک ما توانسته است مرزهای سیاسی را در نوردد و در قلمروی بسیار گسترده‌ای، کام مردم جهان را از خوان نعمت فضیلت و فرهنگ شیرین کند.

به گفته وی، آنچه میراث ما به جهان انسانی پیشکش کرده است، مجموعه‎‌ای از ارزش‌های والای انسانی، خصایل نیکو، زیبایی‌های روح نواز و فضایل ارزشمندی است که در طول تاریخ نه تنها دچار فترت و کاستی نشده‌اند بلکه در همین روزگار امروز نیز مورد پذیرش جامعه انسانی است. بی جهت نیست در تمام مضامین سخن نیاکان ما، اندیشه و عقل، صداقت و صراحت، دوری از تعصب و برتری جویی و نیز دانایی و خردورزی غلبه داشت. این نگرش پایه همان تفکری است که شاعر بزرگ ایران زمین «ابوشکور بلخی» در «آفرین نامه» خود که خطابش ستایش پروردگار هستی بخش است، ما را بدان رهنمود ساخته است:

خردمند گوید خرد پادشاست  /  که بر خاص و بر عام فرمانرواست

خرد بی میانجی و بی رهنمای  /   بداند که هست این جهان را خدای

صابری ادامه داد: هنوز صدای گام‌های استوار عارف کامل «میرسید علی همدانی» را می‌توانیم بشنویم که همدان و هند و کشمیر و افغانستان و تاجیکستان را به هم پیوند می‌دهد. به هر جا که می‌رسد بذر دوستی و محبت و اصلاح، در مزرعه قلب‌های مسلمانان می‌کارد و آنان را به توحید و برابری می‌خواند:

هر که ما را یاد کرد، ایزد مر او را یار باد  /  هر که ما را خوار کرد، از عمر برخوردار باد

هر که اندر راه ما خاری فکند از دشمنی  /  هر گلی کز باغ وصلش بشکفد بی خار باد

در دو عالم نیست ما را با کسی گرد و غبار  /  هر که ما را رنجه دارد، راحتش بسیار باد

درسی که بزرگان این حوزه در خصوص خودشناسی و خداشناسی و سلوک به خلق خدا و مهرورزی تعلیم داده‌اند، بدان اندازه استوار و ارزشمند است که در همه ادوار زندگی بشری راهنمای عمل زندگی انسانی است.

این آموزه چه زیبا در کلام مولوی بزرگ جلوه گر شده است:

در این خاک در این خاک در این مزرعه پاک  /  بجز مهر به جز عشق دگر تخم نکاریم                

وی در بخش دیگری از سخنرانی خود، تاکید کرد: هیچ کشوری به اندازه جمهوری اسلامی ایران به جمهوری تاجیکستان دلبستگی و ارتباط نزدیک ندارد و علت آن هم قرابت‌های نژادی، تاریخی، فرهنگی، دینی و زبانی ملت‌های دو کشور است. در سیاست‌ خارجی جمهوری اسلامی ایران، جمهوری تاجیکستان از جایگاه بالایی برخوردار است. مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران از روابط دو کشور به «روابط خویشاوندی» یاد نموده‌اند و به دلیل اهمیت جمهوری تاجیکستان بود که  «سید ابراهیم رئیسی» ریاست جمهوری اسلامی ایران، این کشور زیبا را به عنوان مقصد اولین سفر خارجی خود انتخاب کرد. همچنین «امامعلی رحمان» رئیس جمهوری تاجیکستان از تعبیر «گوشت و ناخن» برای توصیف پیوندهای ایران و تاجیکستان استفاده کرده‌اند. استاد نظام قاسم شاعر بلندآوازه تاجیک چه زیبا سروده است:

جهان نغمه و خنیا، دل تاجیک و ایرانی  /  یکی دنیا در این دنیا، دل تاجیک و ایرانی

ز مهر پاک برخوردار، ز عشق و عاشقی سرشار  /  به دهر خفته ‌دل بیدار، دل تاجیک و ایرانی

تهی از گرد و کین بادا، به راه مهر و دین بادا  /  سمایی در زمین بادا، دل تاجیک و ایرانی

خوشا وارسته و آزاد، بسا دلبسته و دلشاد  /  همی ‌با فال حافظ باد، دل تاجیک و ایرانی

سفیر ایران با اشاره به سه دهه برقراری روابط میان دو کشور، اظهار داشت: امسال که سی امین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک بین دو کشور را جشن می‌گیریم، افتخار دارم که اعلام نمایم در طول سه دهه گذشته، جمهوری اسلامی ایران سهم پیشگامانه‌ای در کمک به تقویت زیرساخت‌ها و توسعه و شکوفایی تاجیکستان عزیز داشته و همواره از پیشرفت‌های روزافزون این کشور خرسند بوده و مفتخر است که با احداث سد و نیروگاه سنگتوده 2 و مشارکت  فعال شرکت‌های برتر ایرانی در ساخت پروژه بزرگ سد و نیروگاه برق آبی راغون به استقلال انرژی جمهوری تاجیکستان و تامین مصرف داخلی آن کمک موثری نموده و با احداث تونل استقلال، پیوند دهنده شمال و جنوب تاجیکستان، نقش ویژه‌ای ایفا کرده است.

صابری یادآور شد: به علاوه با توجه به موقعیت ممتاز ترانزیتی جمهوری اسلامی ایران در پیوند دادن مناطق شرق و غرب و شمال و جنوب، قرار داشتن در کنار دریای خزر و دسترسی به آبهای آزاد در خلیج فارس و دریای عمان؛ جمهوری اسلامی ایران در صادرات و واردات کالا به کشورهای همسایه و منطقه از مزایای بسیار خوبی برخوردار است. مسیر ترانزیت جاده‌ای، ریلی، دریایی و هوایی ایران برای گسترش تجارت منطقه‌ای در مقایسه با مسیرهای ترانزیتی مشابه در منطقه؛ کوتاه‌ترین، ارزان‌ترین و امن‌ترین است. بنادر جنوبی ایران به خصوص بندر چابهار می‌تواند برای ترانزیت کالا به تاجیکستان با قیمت و خدمات ارزان مورد استفاده قرار گیرد.

وی افزود: همکاری‌های علمی و فرهنگی دو کشور یکی از درخشان‌ترین صفحات روابط تاجیکستان و ایران است، زیرا تبادل تجربیات میان دانشمندان، معلمان، دانش آموزان، اجرای برنامه‌های فرهنگی و هنری دو کشور و شرکت دانشمندان و فرهنگیان در مراسم فرهنگی از اولویت‌های اصلی این روابط است.  طی 30 سال گذشته نخبگان، روشنفکران و اصحاب علم و معرفت تاجیکستان با آگاهی از پیشینه‌های غنی تاریخی، تمدنی، فرهنگی و دینی مشترک، همواره در پی تحکیم مناسبات همه جانبه دو کشور دوست و برادر ایران و تاجیکستان بوده‌اند. حمایت فرزانگان تاجیک، یکی از سرمایه‌های بی بدیل و بنیان‌های استوار روابط علمی و فرهنگی دو ملت است.

صابری تصریح کرد: ما در اقلیم فرهنگی مشترکی هستیم و در نهایت سرنوشت مشترکی هم خواهیم داشت از همین رو همکاری‌های دو کشور در حوزه علم و فناوری ضرورتی حیاتی است. در دوران معاصر علم و فناوری پیشرفته از جمله مولفه‌های مهم در ارزیابی قدرت کشورها است. خوشبختانه جمهوری اسلامی ایران به رغم تمامی موانع و محدودیت‏‌ها، در این زمینه نیز دارای توانمندی قابل ملاحظه‌‏ای است. امروزه با گذشت 4 دهه از پیروزی انقلاب اسلامی جهشی بزرگ در حوزه علم و فناوری و پژوهش در ایران ایجاد شده است و قله‌های افتخاری که تا پیش از این، در انحصار چند کشور پیشرفته بود، در تصرف جوانان نخبه ایرانی است. موفقیت‌ها و پیشرفت‌های به دست آمده از دانشمندان و مراکز علمی ایران طی این چهل سال و سه سال به قدری مهم و ارزشمند است که با هیچ دوره تاریخی قابل قیاس نیست.

صابری با تاکید بر اراده قاطع تهران نسبت به توسعه همکاری‌ها با تاجیکستان، اظهار داشت: اینجانب به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران در جمع شما فرهیختگان، اندیشمندان و دانشجویان از طرف جامعه دانشگاهی جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌کنم که آمادگی داریم تا موفقیت‌ها و پیشرفت‌های علمی به دست آمده را در اختیار عزیزان تاجیک قرار دهیم و خاطر نشان می‌سازم برای گسترش همکاری‌ها به ویژه در حوزه علم و معارف دو کشور هیچ گونه محدودیتی وجود ندارد.

سفیر ایران یادآور شد: اطمینان کامل داریم در پرتو اراده مقامات عالیه دو کشور و با بهره‌گیری از اشتراکات فراوان و ظرفیت‌های مکمل ایران و تاجیکستان، با لطف خداوند متعال شاهد تقویت همکاری‌ها و گسترش روز افزون روابط دو کشور هم دین، هم‌فرهنگ و هم‌زبان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری تاجیکستان خواهیم بود. برای رقم زدن فردایی بهتر ضرورتا باید با یکدیگر همراهی و همدلی و همکاری کنیم. با هم فکری و همدلی است که فرصت برای شکوفا شدن خلاقیت‌ها و توسعه فراهم می شود.

صابری گفت: ما پس از سال‌ها جدایی، یکدیگر را باز یافته‌ایم. در فاصله ای که پس از این دوری ایجاد شده، رخدادهای بسیار را از سرگذرانده‌ایم، برای موفقیت دو کشور نیاز به همدلی و همراهی و تلاش بیشتر، شناخت عمیق تر و برنامه‌ریزی دقیق تر و فراگیرتر داریم. در این مسیر بیش از همه، اهالی فرهنگ و هنر و اصحاب علم و معرفت می‌تواند نقش آفرینی کنند که امیدوارم چنین شود.

در پایان، سخنان خود را با چکامه‌ای زیبا از استاد لایق شیرعلی شاعر نامور تاجیک به پایان می‌برم:

عطای فضل یزدانی

که با جمع و پریشانی

تپد با هم

تند با هم

دل تاجیک و ایرانی

به تاجیک و به ایرانی

محبت باد ارزانی

صداقت باد

نجابت باد

شهامت باد ارزانی!

قابل ذکر است که سخنرانی صابری با استقبال گرم شرکت کنندگان این همایش قرار گرفت و پس از ختم آن، حضار به پا ایستاد شدند و سفیر جمهوری اسلامی ایران را تشویق و تمجید کردند.

انتهای پیام/ح