به گزارش خبرگزاری فارس از بجنورد، امروزه صنعت گردشگری در بسیاری از کشورهای جهان یک فعالیت مهم اقتصادی به شمار می‌آید که قادر است به‌خوبی تأثیرات بسیار مثبتی بر روند رشد و توسعه اقتصادی آن‌ها به‌خصوص کشورهای درحال‌توسعه داشته باشد.
اما روند رشد صنعت گردشگری در کشور به دلیل عدم ارائه برنامه‌های منظم و آینده‌نگر از سوی مسئولان و مهیا نبودن زیرساخت‌های استاندارد برای ورود جدی و مؤثر، بسیار کند است.
خراسان‌شمالی باوجود عبور سالانه ۲۰ میلیون گردشگر یکی از استان‌هایی است که هنوز نتوانسته به یکی از مقاصد گردشگری تبدیل شود.
اگرچه در سفر مقام معظم رهبری به استان از گردشگری به‌عنوان محور دوم توسعه یادشده است، اما از نگاه کارشناسان، فراهم نبودن زیرساخت‌هایی همچون حمل‌ونقل هوایی و زمینی در کنار ضعف ساماندهی عبور سالانه ۲۰ میلیون مسافر، این خطه را به رودخانه‌ای پر از ماهی تبدیل کرده است که لازمه جذب و ماندگاری مسافر در آن، فراگیری هنر ماهی گری است؛ هنری که به نظر می‌رسد هنوز از سوی متولیان جدی گرفته نشده و بسترهای آن فراهم نشده است و خراسان‌شمالی باوجود ظرفیت‌های تاریخی، فرهنگی و گردشگری نتوانسته سهم خود را از گردشگری دریافت کند و گرد غفلت همچنان بر پیشانی صنعت گردشگری استان جا خوش کرده است.
پیام مهنانی از فعالان عرصه گردشگری استان بابیان این‌که کرونا برای گردشگری هم فرصت و هم تهدید بوده، اما از فرصت پیش‌آمده برای معرفی هر چه بیشتر و بهتر این خطه بهره گرفته نشده است.
وی همچنین می‌افزاید: کرونا بهترین فرصت برای به اشتراک گذاشتن تجارب سفر از سوی بسیاری از راهنمایان گردشگری با یکدیگر در کنار تولید محتواهای ارزشمند و قرار دادن آن برای علاقه‌مندان در شبکه‌های اجتماعی است.
تبدیل‌شدن خراسان‌شمالی به مقصد گردشگری
این فعال حوزه گردشگری با اشاره به پرداختن چگونگی جذب گردشگر در جلسات متعدد بر این باور است که ماندگاری مسافر بخشی از گردشگری است اما آنچه مهم شناسایی ظرفیت‌های اصلی گردشگری استان است تا بتوان این خطه را به یکی از مقاصد گردشگری تبدیل کرد.
وی بحث اطلاع‌رسانی و اقدامات گسترده رسانه‌ای را یکی از راهکارها برای توسعه در حوزه گردشگری می‌داند و معتقد است، اطلاع‌رسانی و اقدام گسترده رسانه‌ای برای ارتقای آگاهی‌های عمومی یکی از ضروریات است و باید در حوزه گردشگری به تولید محتوا هم چون ساخت انواع مستند، کلیپ و... پرداخت و از بستر فضای مجازی به‌خوبی بهره برد.
مهنانی توسعه و رونق گردشگری در خراسان‌شمالی را منوط به پای‌کار آمدن همه دستگاه‌ها می‌داند و معتقد است، دستگاه‌ها باید گردشگری را به‌عنوان یکی از اهداف و برنامه‌های خود در نظر بگیرند.
وی از ضرورت برگزاری فن تورها با توجه به اثربخش بودن آن پیش از شیوع کرونا هم به‌عنوان یکی از عوامل مهم در این حوزه سخن می‌گوید و معتقد است، باید حداقل در سال ۵ فن تور برگزار و با دعوت از فعالان این عرصه گامی برای رونق و توسعه گردشگری برداشته شود.
مهنانی که سفرش را به جنوب کشور برای معرفی استان آغاز کرده است، از ضرورت تربیت راهنمایان گردشگری نیز برایمان می‌گوید و پای‌کار بودن بخش خصوصی و دولتی، حمایت و ورود استانداری و تخصیص بودجه را لازم برای رونق این بخش عنوان می‌کند.
بازنگری در شیوه‌های جذب گردشگر
یکی دیگر از فعالان و علاقه‌مندان به صنعت گردشگری در خراسان‌شمالی با اشاره به این‌که خراسان‌شمالی از ظرفیت‌های خوبی برای تبدیل‌شدن به یکی از مقاصد گردشگری برخوردار است اما برنامه منظمی در این حوزه تدوین‌نشده است، شیوه‌های جذب گردشگر در استان را نیازمند بازنگری می‌داند.
وی البته فراهم نبودن زیرساخت‌ها، نبود شرکت‌های قوی گردشگری و محدود بودن فعالیت برخی از شرکت‌ها به تورهای گردشگری در خارج استان را مزید بر علت می‌داند.
تبدیل‌شدن به جاذبه‌های گردشگری
در این میان یک کارشناس گردشگری به بررسی وضعیت گردشگری در خراسان‌شمالی می‌پردازد و با اشاره به سفر مقام معظم رهبری به استان و تعریف محورهای توسعه این خطه و قرار گرفتن گردشگری به‌عنوان محور دوم توسعه اظهار داشت: هرچند استان به‌واسطه موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن در مسیر آسایی و دروازه ورود آسیای میانه به ایران در کنار صبغه‌های تاریخی و فرهنگی و عرصه طبیعی در حکم ایران کوچکی است، اما آن‌گونه که باید در توسعه گردشگری موفق نبوده است.
محمد اربابی منابع و جاذبه‌های گردشگری را دو واژه مهم در گردشگری بیان می‌کند و گفت: خراسان‌شمالی منابع گردشگری بسیاری دارد که به جاذبه‌های گردشگری تبدیل نشده است.
وی از این‌که قرار گرفتن استان میان دو قطب گردشگری زیارتی و طبیعی کار را برای دیده و تبدیل‌شدن به مقصد گردشگری سخت کرده است، سخن می‌گوید و تصریح کرد: وجود این دو قطب سبب شده است تا بجنورد به‌عنوان معبر دیده شود.
اربابی با اعتقاد به این‌که خراسان‌شمالی به‌واسطه تنوع حیات‌وحش و آب گرم ظرفیت‌های خوب و بی‌نظیری در کل کشور دارد که می‌تواند این خطه را از معبر به مقصد تبدیل کند به تنوع گونه‌های جانوری و کم‌نظیر۶۰ گونه حیات‌وحش اشاره و تأکید کرد: اگر روی این دو قابلیت کار و برنامه‌ریزی شود، استان به مقصد گردشگری تبدیل خواهد شد.
وی نقش محیط‌زیست و دیگر دستگاه‌ها برای رسیدن به ثبات در حوزه گردشگری را بسیار مهم می‌داند و از این‌که کارشناسانی مجرب و علاقه‌مند با نگاه مثبت به محیط‌زیست و گردشگری در استان وجود دارد، ابراز خرسندی می‌کند و افزود: سرمایه‌گذاری لازمه ورود به این بخش است و باید در مناطق ۴ گانه محیط‌زیست استان امکانات اولیه هم چون اقامتگاه و حتی گردشگری شکار شکل بگیرد.
اربابی همچنین وجود آب گرم «ایوب» را در بخش گردشگری سلامت از ظرفیت‌های مهم برای توسعه و رونق صنعت گردشگری در خراسان‌شمالی می‌داند.
بهره‌گیری از ظرفیت رسانه‌ها
وی البته با توجه به ویژگی تازه تأسیس بودن خراسان‌شمالی به نسبت دیگر استانها، لازمه شناخته شدن این خطه را بهره‌گیری از ظرفیت رسانه‌های دیداری، شنیداری و مکتوب عنوان و فراهم کردن زیرساخت‌ها را به‌عنوان اولویت نخست برای توسعه گردشگری مهم ارزیابی می‌کند.
فراگیری هنر ماهیگری
این کارشناس گردشگری از فراهم نبودن زیرساخت‌هایی همچون حمل‌ونقل هوایی و زمینی در کنار ضعف ساماندهی عبور سالانه ۲۰ میلیون مسافر از این استان اظهار تأسف می‌کند و معتقد است، اگرچه عبور این میزان مسافر، این خطه را به رودخانه‌ای پر از ماهی تبدیل کرده است، اما برای جذب و ماندگاری مسافر باید هنر ماهی گری را فرابگیریم.
وی به نقش اثرگذار میراث فرهنگی و دیگر دستگاه‌ها در ماندگاری و جذب گردشگر اشاره و از این‌که گردشگری یک فعالیت فراخشی است، سخن می‌گوید و اضافه کرد: نباید از یک دستگاه توقع داشته باشیم تا همه مشکلات را برای رسیدن به نقطه مطلوب حل کند، هرچند میراث فرهنگی می‌تواند به‌عنوان یک پیشخوان عمل کند.
اربابی تسهیل شدن فرایند سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری را بسیار مهم و اثرگذار می‌داند و ارائه تسهیلات قرضه الحسنه اشتغال روستایی و عشایری برای اشتغال پایدار در منطقه را در سال‌های گذشته هرچند زمینه‌ساز توسعه بوم گردی بیان می‌کند اما آن را کافی نمی‌داند و باور دارد، باید سلایق مختلف را در کنار توسعه کمی و توجه به کیفی سازی مدنظر قرار دهیم.
وی ضمن تأکید بر آموزش درزمینهٔ گردشگری که حلقه‌ای مهم برای توسعه و رونق گردشگری است، توجه به گردشگری رویداد محور را از عوامل مهم و اثرگذار رونق گردشگری در کنار برند سازی ذکر می‌کند.
این کارشناس گردشگری همچنین از محدود شدن تورهای هفتگی به استان باوجود راهنمایان گردشگری متخصص به‌عنوان یک عامل مهم در توسعه‌نیافتگی صنعت گردشگری استان یاد می‌کند و از ضرورت توسعه و گسترش این تورها سخن می‌گوید.
گردشگری تجربه‌گرا
اربابی در بخش دیگری از صحبت‌هایش، رونق بوم گردی در سال‌های اخیر را هرچند اقدامی شایسته می‌داند اما برخلاف نگاه سیاست‌مداران معتقد است، بوم گردی از فلسفه اصلی خود خارج‌شده است و باید به بعد گردشگری تجربه‌گرا در بوم گردی توجه شود.
این کارشناس از این‌که در حوزه تاریخی به‌واسطه وجود بناها و محوطه‌ها از استان‌های بی‌نظیر هستیم اما در مقوله آثار تاریخی باوجود ظرفیت‌های موجود درست ورود پیدا نکردیم سخن و اظهار کرد: هرچند اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان توان خود را در معرفی آثار گذاشته است، اما به نظر می‌رسد کافی نبوده است و باید دستگاه‌های دیگر نیز ورود پیدا کنند و زیرساخت‌های اصلی هم چون راه و سرمایه‌گذار فراهم شود.
نبود شبکه درهم‌تنیده
وی همچنین در پاسخ به پرسش میزان تأثیرگذاری تدوین سند جامع گردشگری در توسعه گردشگری بر این باور است، اگرچه سند در درازمدت، نشان راه است، اما صرف تدوین سند به‌جایی نمی‌رسیم زیرا نقشه راه و داشته‌های ما مشخص است و باید به دنبال چگونگی دست‌یابی به این مهم بود.
اربابی مهم‌ترین ضعف موجود در این حوزه را نبود یک شبکه درهم‌تنیده بین اجزا و عناصر گردشگری استان برای کمک به یکدیگر عنوان می‌کند و افزود: اگر این شبکه شکل بگیرد نیاز به تدوین سند نخواهیم داشت.
وی البته به چرایی دست نیافتن استان به سهم خود از گردشگری می‌پردازد و نبود زیرساخت‌ها برای رسیدن به حداقل استانداردها، جزیره‌ای کار کردن و نبود نگاه شبکه‌ای و کار جمعی، کم‌رنگ بودن بعد فراخشی گردشگری دستگاه‌ها،جذب نشدن سرمایه‌گذار و نبود آموزش و مهارت‌های به‌روز به‌خصوص برای فعالان این عرصه را از عوامل مهم نرسیدن استان به سهم گردشگری خود عنوان می‌کند.
ابوالفضل ایزد خواه، رئیس گروه گردشگری خراسان‌شمالی نیز دلایل عقب‌ماندگی استان درزمینهٔ گردشگری را مورد واکاوی قرار می‌دهد و بر نقش دستگاه‌های مختلف برای رونق، توسعه و ماندگاری مسافر تأکید می‌کند.
وی با نگاهی به ورود دستگاه‌های مختلف در بحث گردشگری در خراسان رضوی به‌عنوان استان هم‌جوار از ضرورت همیاری، همکاری و خدمات دستگاه‌های مختلف سخن می‌گوید و برای فراهم شدن ظرفیت‌های لازم به‌منظور جذب گردشگر، آگاهی مردم منطقه را نسبت به مقوله گردشگری بسیار مهم ارزیابی می‌کند.
در نگاه ایزد خواه باید اصناف و اقشار مختلف جامعه آموزش‌دیده و با موضوع گردشگری آشنا باشند تا بتوانند گردشگر جذب کنند.
وی با انتقاد از عملکرد دستگاه‌های مختلف برای ورود به مقوله گردشگری گفت: باوجود مکاتبات انجام‌گرفته، انعقاد تفاهم‌نامه و وظایفی که تعریف‌شده است منابع طبیعی، محیط‌زیست، شورای شهر، آموزش‌وپرورش و دانشگاه‌ها و حتی پتروشیمی استان چه حمایت‌هایی درزمینهٔ گردشگری داشتند؟!
این کارشناس حوزه گردشگری بخشی از رونق گردشگری را منوط به حضور سرمایه‌گذاران می‌داند و از نگاه بخشی و به‌دوراز منفعت‌طلبی برای عموم مردم که زمینه‌ساز فرار سرمایه‌گذار است، انتقاد می‌کند.
از سوی دیگر این مقام مسئول وجود قوانین پیچیده، بخشنامه و تبصره که موجب سردرگمی سرمایه‌گذار می‌شود را از دلایل بی‌رغبتی سرمایه‌گذار برای ورود به این عرصه عنوان و خاطرنشان می‌کند: درحالی‌که باید قوانین شفاف باشد تا سرمایه‌گذار به‌راحتی قدم در این وادی بگذارد.
وی تغییر و تحول مدیریتی و اعمال سلیقه‌های متفاوت را از دیگر عوامل اثرگذار در عدم توسعه گردشگری بیان می‌کند.
رئیس گروه گردشگری خراسان‌شمالی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به نقش تدوین سند توسعه به‌عنوان عامل اثرگذار در توسعه گردشگری در این خطه اشاره می‌کند و معتقد است، برنامه‌ریزی عامل مهم توسعه است و باید مدیریت شود.
ایزد خواه نبود علائم معرفی بناهای تاریخی و... در استان باوجود مکاتبات مکرر و برگزاری جلسات برای اجرایی شدن نصب تابلوهای معرفی را از دیگر عواملی بیان می‌کند که موجب شده است تا استان نتواند سهم خود را از گردشگری دریافت کند.
رئیس گروه گردشگری خراسان‌شمالی، بابیان این‌که به لحاظ فرهنگی، سوغات و صنایع، استان پرجاذبه‌ای هستیم اما در هیچ زمینه‌ای در شهر و استان برند سازی نکردیم و از تندیس‌ها و المان‌هایی که به معرفی این خطه و جذب گردشگر کمک می‌کند خبری نیست، اظهار کرد: این وظیفه گردشگری نیست بلکه باید شورای شهر و شهرداری و ستاد زیباسازی ورود پیدا کند.
وی رویدادهای گردشگری و ترغیب جوامع محلی و روستایی درراه اندازی روز بازار و برگزاری جشنواره سمنو را از اقدامات مؤثر در رونق و توسعه گردشگری و اقتصاد منطقه بیان و تصریح کرد: خوشبختانه در برخی از روستاها جوامع محلی به این نتیجه رسیدند که می‌توانند روز بازار داشته باشند و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان نیز بخشداران و فرمانداران را ترغیب می‌کند تا با فراهم شدن بسترها و فروش مستقیم محصول مهاجرت روستاییان به شهر شکل نگیرد.
ایزدخواه همچنین برگزاری نوروز گاه مشترک با ترکمنستان را اقدامی دیگر برای رونق گردشگری و شناسایی ظرفیت‌های موجود در این خطه در سال پیش روی بیان کرد.
از سکوت ایام کرونا استفاده شود
هرچند شیوع کرونا باعث اختلال در این موضوع مهم شده است اما همین فرصتی از تا مسئولان با آرامش بیشتر برای شناسایی ظرفیت‌های اصلی گردشگری استان و تبدیل‌شدن این خطه به یکی از مقاصد گردشگری کمر همت ببندند زیرا خراسان‌شمالی منابع گردشگری بسیاری دارد که هنوز به جاذبه‌های گردشگری تبدیل نشده است و از سوی دیگر گردشگری سازمان‌یافته، امروز بخشی بسیار مهم در نظام اقتصادی تمامی کشورهای دنیا محسوب می‌شود، بنابراین نباید از سکوی پرتاب گردشگری غفلت کرد.
انتهای پیام/مرتضوی
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
