ثبت 3 اثر میراث فرهنگی کاشان در فهرست آثار ملی ناملموس

به‌گزارش خبرگزاری فارس از کاشان، مهران سرمدیان، رئیس اداره میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی کاشان با بیان اینکه ۳ عنصر میراث فرهنگی ناملموس کاشان  در فهرست آثار ملی ثبت شد، اظهار کرد: مطالعه، مستندنگاری، تدوین و جمع‌بندی پرونده‌های ثبتی سه اثر آداب تعزیه مشکات، آداب ختم سی پاره قرآن در جوشقان قالی وصابون‌سازی قمصر توسط واحد مردم‌شناسی این اداره انجام گرفته که پس از بررسی در شورای ثبت و حرایم استان به اداره کل ثبت آثار ارسال شده بود که در جلسه شورای ملی ثبت میراث فرهنگی ناملموس کشور که در ماهشهر  برگزار شد، به ثبت رسیدند. 

وی افزود: کاشان باتوجه به سابقه تاریخی و فرهنگی آن، سرشار از عناصر میراث فرهنگی ناملموس است که ثبت هر کدام از آنها مستلزم پژوهش، مطالعه میدانی و مستندنگاری است.

سرمدیان با بیان اینکه تاکنون ۳۸ اثر میراث فرهنگی ناملموس در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، گفت: آیین توغ شیخ رضا، آداب ختم سوره انعام کامو، آداب خواستگاری و عروسی برزک، مهارت پخت خورشت چغاله بادام، مهارت پخت سوهان میرزا حسینی، مهارت پخت باقلوای کاشان و مهارت سفره بافی کامو از جمله عناصر فرهنگی ناملموس هستند که مطالعه و مستندنگاری آنها در دست اقدام  و تدوین نهایی است.

عباس تراب‌زاده مسؤول ثبت پرونده‌های میراث معنوی اداره میراث فرهنگی گردشگری وصنایع دستی کاشان در ادامه اظهار داشت: قمصر تنها مرکز صابون‌سازی در شهرستان کاشان است که صابون‌های آن از دیرباز زبانزد مردم کاشان و حوالی آن بوده است.

وی تصریح کرد: در گذشته بیشتر مردم برای استحمام یا شست‌وشوی لباس‌هایشان از صابون قمصر استفاده می‌کردند و علاوه بر این، از زمان‌های قدیم تاکنون در مجالس عقد و عروسی این صابون‌ها نقش داشته است؛ چنانکه هنگام مراسم حنابندان، همراه با چند کیسه حنا بین خانواده عروس و داماد ردوبدل می‌شده یا یکی از وسایل سرسفره عقد را تشکیل می‌داده است و عطاری‌های بازار کاشان در کنار محصول گل و گلاب و عرقیات دارویی صابون قمصرهم می‌فروشند.

تراب‌زاده گفت: ساخت این صابون که فصل آن از اوایل بهار تا اوایل پاییز است تا همین چند سال اخیر به صورت کاملا سنتی انجام می‌شده و هنوز هم چند نفری در گوشه‌ای از حیاط منزل خود به این کار مشغولند.

مسؤول ثبت پرونده‌های میراث معنوی اداره میراث فرهنگی گردشگری وصنایع دستی کاشان بیان کرد: مواد اولیه این صابون شامل دمبه گوسفند، قلیاب یا «کلیاب » ( kelyab)، نمک، سود سوزآور و آب است و معمولا برای ساخت یک تیون صابون، سه من پی، سه من کلیاب و نیم من آهک را پس از مراحل آماده‌سازی کرده و می‌پزند و قالب‌گیری می‌کنند.

وی در مورد آداب ختم سی پاره قرآن درجوشقان قالی بیان داشت: در جوشقان قالی خواندن قرآن و ختم کامل آن در منزل را مایه خیروبرکت و دورشدن بلایا می‌دانند و این آداب که از سابقه دیرینه‌ای برخوردار است، به عنوان یک سنت، عادت و رسم اجتماعی در باور و عقاید مردم متداول است.

تراب‌زاده تصریح کرد: منظور از سی پاره، سی جزء قرآن است که در طول سال در مناسبت‌های مختلف، به ویژه روزهای ماه رمضان، با آداب و تشریفات خاص توسط قاریان و استادان خوانده می‌شود.

مسؤول ثبت پرونده‌های میراث معنوی اداره میراث فرهنگی گردشگری وصنایع دستی کاشان گفت: بنابه رسمی کهن، ختم سی پاره قرآن در منزل کسانی برگزار می‌شود که نذر و حاجت دارند؛ اما متداول‌ترین زمان آن سی روز ماه رمضان است که چون قرآن خوانی از آداب و اعمال خاص این ماه است و سعی می‌کنند در یکی از روزهای این ماه سی پاره قرآن را در منزلشان ختم کنند.

وی تصریح کرد: این آیین در ماه رمضان تا پیش از اذان به طول می‌انجامد و پس از آن سفره افطاری می‌اندازند و با صرف افطاری از همگان پذیرایی می‌کنند.

تراب‌زاده در ادامه در مورد تعزیه مشکات گفت: در منطقه کاشان به واسطه تمسک به مذهب شیعه و علاقه به اهل‌بیت(ع) از دیرباز برگزاری آیین‌های مذهبی ماه محرم بخشی از اعمال عبادی مردم بوده است.

مسؤول ثبت پرونده‌های میراث معنوی اداره میراث فرهنگی گردشگری وصنایع دستی کاشان در پایان خاطرنشان کرد: وجود ده‌ها بقعه و بارگاه امامزاده و نیز صدها دسته عزاء حسینیه ، تکیه و نشانه‌های عزاداری متعدد و گروه‌های تعزیه در شهر و آبادی‌ها مصداق این ادعاست.

وی گفت: یکی از شیوه‌های برپایی مجالس سوگواری ماه محرم ، اجرای نمایش تعزیه است و تعزیه گردان‌ها و تعزیه‌خوان‌های کاشان از قدیم در میان گروه‌های تعزیه سراسر کشور از شهرت خاصی برخوردار بوده‌اند.

انتهای پیام/۶۳۱۲۳/ج/