تولید دانش بنیان، وظایف مردم و مسئولان

به گزارش خبرگزاری فارس از تهران، تفاوت عمده شعار سال ۱۴۰۱ با سال‌های قبل از آن، ورود به لایه بالاتر و جدید از رونق اقتصادی است. رهبر حکیم انقلاب در سخنرانی مهم ابتدای سال، ضمن رضایت از اهتمام دولت تازه نفس سیزدهم به حمایت و پشتیبانی از تولید و توصیه به استمرار آن، تمرکز مسئولین و آحاد مردم را به دانش بنیان شدن تولید معطوف نمودند.

دانش بنیان شدن تولید منجر به ارتقاء کیفیت و بهره وری، تقویت روحیه خودباوری و اعتماد به نفس ملی، رونق نوآوری و کارآفرینی، کاهش هزینه و افزایش سطح رضایت مردم از کیفیت محصولات و رقابت پذیر شدن آن‌ها می‌شود.

به عنوان مثال یکی از مسائلی که در کشور ما به عنوان یک ظرفیت بزرگ شناخته می‌شود اما تاکنون بهره لازم از آن برده نشده است، تعداد دانش آموختگان تحصیلات تکمیلی در کشور است که متاسفانه در شغلی غیر از رشته تخصصی خود مشغول به کار هستند. براستی چرا باید یک جوان، بهترین و سرزنده ترین سال های عمر خود را صرف مطالعه و تحصیل در رشته ای کند و بعد از سال ها تلاش، مشغول به کاری شود که هیچ تناسبی با تحصیلات او ندارد.

این که مشکل کار چقدر به این بر می‌گردد که نظام آموزشی کشور بر پایه نیازهای کشور بنا نشده، متن و محتوای آموزشی دانشگاه ها بنیان های تقلیدی و غیرتوحیدی داشته و مدرک گرایی و حفظ محوری، جای مهارت اندوزی و شاگردپروری را گرفته و چه عوامل دیگری در این اتفاق ناگوار نقش دارند، جای تامل و مداقه دارد. این موضوع یکی از بزرگترین معضلات علمی و اجتماعی کشور است که مسئولین ذی ربط می توانند با استفاده از ظرفیت شرکت های دانش بنیان، تدبیری برای آن بیاندیشند.

بدون شک اولین اقدام عملیاتی برای تحقق مطالبه رهبر حکیم انقلاب و افزایش صد درصدی تعداد شرکت های دانش بنیان تولیدی، آسیب شناسی طرح های حمایتی ای است که در سنوات گذشته به منظور افزایش تولید به اجرا در آمده و هیچ کدام موفقیت قابل ملاحظه ای نداشته است. مسئولین باید مراقب باشند به بهانه افزایش کمیت، از شأن و جایگاه شرکت های دانش بنیان کاسته نشود. به بهانه حمایت از تولیدات دانش بنیان، پول پاشی و هدر دادن بیت المال صورت نگیرد. به بهانه اشتغال آفرینی برای جوانان در این شرکت ها، تولیدات پر هزینه، کم بهره و غیرنیاز را به اسم تولیدات دانش بنیان جا نزنند.

از سوی دیگر اگر حمایت هدفمند و هوشمندانه نهادهای حاکمیتی از تولیدات دانش بنیانی که به بی اثر کردن تحریم ها کمک می کنند، نرخ بهره وری را افزایش قابل ملاحظه ای می دهند، هزینه تولید را کاهش و کیفیت آن را افزایش می دهند، نباشد، می تواند مانع از پیشرفت در فتح این قله پر فروغ گردد. چراکه بخش خصوصی معمولا به منظور حمایت از این شرکت ها، به عنصر سودآوری بیشترین توجه را دارد در حالی که ممکن است طرح یا ایده ای، در مراحل ابتدایی سودآوری چندانی نداشته باشد اما تولید یا ارتقاء آن، تاثیر چشمگیری در پیشرفت (علمی، معنوی و نرم) کشور داشته باشد. اینجاست که کارشناسی دقیق و طراحی سازوکارهای حمایتی انعطاف پذیر می تواند به تحول در این حوزه منجر شود.

گرچه کارهای دستوری مانند الزام دستگاه های اجرایی و اداری کشور به خرید محصولات دانش بنیان بجای نمونه های خارجی و کارهای تبلیغی مانند حمایت ویژه صدا وسیما از معرفی دستاوردها و محصولات شرکت های دانش بنیان می توانند به تحقق شعار سال کمک کنند اما تا زمانی که ظرفیت های مردمی و مذهبی دست و آستین خود را برای حمایت از تولیدات دانش بنیان بالا نزنند، به آن هدف والای اولین سال قرن پانزدهم، نمی توان رسید. نهادینه سازی و ترویج استفاده از تولیدات دانش بنیان در هیئات مذهبی، تمرکز تشکل های دانشجویی بر تشکیل هسته های نخبگانی مسئله محور به منظور تاسیس واحدهای فناور در مراکز رشد و ارتباط گیری با پارک های علم و فناوری، معرفی محصولات دانش بنیان در مصلی های نماز جمعه، تأسیس تعاونی های خانوادگی و دوستانه در راستای حمایت از تولیدات دانش بنیان و ارائه محصولات دانش بنیان  در حاشیه تمامی همایش های ملی و بین المللی از جمله کارهایی است که با نقش آفرینی مردمی می تواند به تحقق مطالبه رهبری عزیز کمک کند.

یادداشت از: محمدرضا نجفی

انتهای پیام/ز