خبرگزاری فارس - گروه رادیو و تلویزیون: بسته «پاسداشت زبان فارسی» عنوان بخش جدیدی با محوریت پاسداری از زبان فارسی بود که از بیستم دی‌ماه ۱۴۰۰ به بخش‌های خبری سیما افزوده شد و توجه بیشتر رسانۀ ملی به حفظ زبان فارسی را نوید می‌داد. در این بخش، گفتار مسئولان و رسانه‌ها ازنظر کاربرد واژه‌های بیگانه رصد و واژه‌های مصوب فرهنگستان و دیگر معادل‌های فارسی به‌جای واژه‌های غیرفارسی، به‌صورتی مناسب، توصیه می‌شود. به بهانه بسته «پاسداشت زبان فارسی» در رسانه ملی، خبرگزاری فارس روز دوشنبه نشستی با عنوان «پاسداشت زبان فارسی در رسانه ملی»، با حضور منتقدان و صاحب‌نظران فرهنگی برگزار کرد.
گفتگو در خصوص چرایی ضرورت «پاسداشت زبان فارسی در رسانه ملی»، بررسی میزان اثرگذاری برنامه‌هایی همچون «بسته پاسداشت زبان فارسی» در فرهنگ عمومی کشور، گفتگو در رابطه با دلایل فقدان نقش‌آفرینی اهالی ادبیات و کارشناسان زبان فارسی در صدا و سیما، اهمیت احیای شورای ویرایش زبان فارسی در رسانه ملی و اشاره به اجرای اصل پانزدهم قانون اساسی در رسانه‌ها از مهم‌ترین محورهای این نشست بود.
این نشست با حضور اسماعیل امینی (شاعر طنزپرداز، نویسنده، پژوهشگر، منتقد و مدرس دانشگاه)، ناصر فیض (شاعر، نویسنده، مدیر دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری، عضو شورای عالی موسیقی و شعر صدا و سیما)، امید جلوداریان (مدرس زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگر و ویراستار ارشد سازمان صداوسیما) و مهدی صالحی (دبیر انجمن فرهنگی‌آموزشی ویرایش و درست‌نویسی، پایه‌گذار مؤسسه ویراسـتاران) در خبرگزاری فارس برگزار شد.
در ابتدای این نشست، اسماعیل امینی شاعر، منتقد و مدرس دانشگاه در رابطه با ضرورت و اهمیت «پاسداشت زبان فارسی» در ساحت‌های گوناگون فرهنگ عمومی جامعه بیان کرد: زبان فارسی مثل همه زبان‌های دیگر، غیر از استفاده معمول به عنوان وسیله ارتباط اجتماعی میان افراد و یا ابزار انتقال دانش، یک ویژگی دارد و این است که بخشی از هویت ملی ما وابسته به زبان فارسی است. علت آن هم این است که هنر ملی ما ادبیات و شعر است. به طور مثال در ایتالیا هنر ملی، هنرهای تجسمی است و هنر تجسمی نسبت به دیگر هنرها اولویت دارد. در کشور اتریش هنر ملی موسیقی است. یعنی هویت آن جامعه وابسته به ان هنر است. در کشور ما نیز شعر و ادبیات چنین جایگاهی دارد و هنر ملی ما حساب می‌شود.
امینی با اشاره به نقش خاص زبان فارسی در ایران گفت: به این دلیل است که زبان فارسی علاوه بر نقشی که در جوامع دیگر دارد، در کشور ما یک نقش خاص هم دارد. به همین علت است که آنها که دشمن ما هستند، تلاش می‌کنند تا این زبان را نارسا کنند. تغییراتی که در زبان فارسی اتفاق می‌افتد، بخشی از آن تغییرات طبیعی زبان است و بخش دیگری از آن به هیچ وجه طبیعی نیست، یعنی تعمدی در کار است. در موارد مشابه برای زبان‌های دیگر نیز چنین کاری صورت گرفته، چه در خصوص رسم‌الخط و چه در باره زبان؛ با توسل به زور و اجبار زبان و رسم‌الخط را تغییر داده‌اند. مثلا برای ترک زبان‌های بلغارستان - در زمانی که بلغارستان کمونیستی بود - برای اینکه ارتباط آنها را با هویت ترکی قطع کنند، لغت‌ها را تغییر دادند و آنها را مجبور کردند به خط اسلاوی بنویسند.
پس وقتی درباره تغییر در زبان فارسی حرف می‌زنیم، برخی از تغییرات به صورت طبیعی و به اقتضای زمانه رخ می‌دهد. اما اینکه کسی بخواهد در رسم‌الخط تغییراتی اعمال کند، این به عنوان تغییراتی طبیعی محاسبه نمی‌شود و تعمدی در کار است. رسم‌الخط وقتی تغییر کرد، نسل جدید نمی‌تواند کتاب آبا و اجدادی خود را بخواند و با گذشته خود نمی‌تواند ارتباط برقرار کند.
ناصر فیض مدیر «دفتر پاسداشت زبان فارسی» حوزه هنری، ضمن انتقاد از روش کنونی «پاسداشت زبان فارسی» در رسانه ملی بیان کرد: اینکه بخواهیم تمام واژگانی که به صورت روزمره در میان عموم مردم در حال استفاده است را یکسان کنیم و به زبانی غیر از زبان فعلی جامعه رجوع کنیم، اساسا تلاش بی‌ثمری است. به طور مثال اینکه بخواهیم به زبان شاهنامه یا شعر هزارسال پیش حرف بزنیم، راه به جایی نمی‌برد.
در ارتباط با شیوه کنونی «پاسداشت زبان فارسی»در رسانه ملی نیز از اساس روش صحیحی اتخاذ نشده است. مثلا اینکه به صورت موردی اشتباهات کلامی افرادی را به عنوان «پاسداشت زبان فارسی» در نظر بگیریم، اما در سوی دیگر به زبان و لغات استفاده شده در متن سریال‌ها توجهی نشود یا در «استندآپ کمدی»ها هر لغتی، عبارت و هرگونه محتوایی ارائه شود، روش درستی نیست و نتیجه نخواهد داد. اما چنانچه به شیوه طبیعی مسیر اصلاح واژگان در صداوسیما طی شود، به گونه‌ای که در خلال برنامه‌ها و با استفاده از روش‌های علمی و نرم اجرا گردد، چنین برنامه‌هایی کارآیی خواهد داشت.
اما در شرایط کنونی، وضعیت زبان فارسی در صدا و سیما از قاعده خاص و مشخصی پیروی نمی‌کند و هرکدام از شبکه‌ها یا مجموعه های درون سازمان و حتی اشخاص به شیوه دلخواه خود عمل می‌کنند. اساسا کار طبق سلیقه پیش می‌رود و بر اساس قواعد هدایت نمی‌شود.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
