واقعیت درباره طوفان‌های نمکی دریاچه ارومیه

به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، احتمالا شما هم هشدارها درباره طوفان‌های نمکی حاصل از خشک شدن دریاچه ارومیه را شنیده‌اید. جزئیات هولناکی که از تاثیر گرد و غبار نمکی بر چندین استان و افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های تنفسی و ... مطرح می‌شود.

اما سئوال اینجاست که آیا چنین موضوعی اتفاق افتاده و اکنون در دل بحران هستیم یا اظهارات کارشناسان به عنوان یک خطر احتمالی برای آینده مطرح شده و قابل پیشگیری است.

برخلاف برخی جوسازی‌های رسانه‌ای که گرد‌و‌غبار فراگیر در مناطق غربی کشور از منشا عراق را که در اثر اجرای طرحهای سدسازی‌ ترکیه بر روی سرچشمه‌های دجله و فرات بوجود آمده و وارد آسمان ایران می‌شود؛ بعنوان طوفان نمکی دریاچه ارومیه در آسمان تبریز و دیگر شهرهای شمالغرب کشور معرفی می‌کنند، هیچ شواهد و قرائن علمی برای ورود نمکهای بخش خشک شده دریاچه ارومیه به هوا وجود ندارد.

مطالعات میدانی پژوهشگران دانشگاه شریف و دانشگاه تبریز به سفارش ستاد احیای دریاچه ارومیه برای شناسایی کانون‌های احتمالی گرد و غبار نمکی چنین مسئله‌ای را نشان نمی‌دهد. بویژه که اقدامات بعدی برای رفع خطر از این مناطق با ورود آب و عمق‌بخشی به آن در پیکره دریاچه ارومیه در دستور کار بوده و هست. 

اجرای طرح قرق فیزیکی دریاچه ارومیه توسط سازمان محیط زیست هم دیگر اقدام مهم انجام گرفته برای پیشگیری از این مسئله است.

بنابر اعلام مسئولان این سازمان با حضور محیط‌بانان از ورود هرنوع خودرو و احشام به بخشهای خشک شده یا کم عمق دریاچه ارومیه جلوگیری میشود تا کریستال‌های نمک تخریب نگردد.
 
داود قاسم زاده معاون اداره‌کل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌شرقی به ثبت‌ملی دریاچه ارومیه اشاره کرده و اجرای طرح قرق فیزیکی را از مهمترین اقدامات سازمان مطبوع خود در جهت احیای دریاچه ارومیه اعلام می‌کند. 

وی هدف از حضور محیط‌بانان را ممانعت از ورود هرنوع وسایل نقلیه و حتی احشام به حریم نگین فیروزه‌ای آذربایجان دانسته و می‌گوید حفاظت فیزیکی از محدوده این دریاچه مورد تاکید مدیران ارشد این سازمان در دولت سیزدهم است. 

میرمحسن حسینی‌قمی، مشاور فنی مدیرکل حفاظت محیط‌زیست آدریایجان‌شرقی نیز می‌گوید: با اجرای طرح قرق فیزیکی از تخریب کریستالهای نمک پیشگیری شده و بدین ترتیب وزن دانه‌های بهم‌پیوسته نمک هیچ‌گاه بحدی که باد بتواند به هوا بلند کرده و به مناطق مسکونی ببرد، کاهش نخواهد یافت. 

وی توضیح می‌دهد میزان اثربخشی اجرای طرحهای مختلف احیای دریاچه ارومیه از جمله طرح قرق فیزیکی توسط مراجع مستقل علمی از جمله دانشگاه تبریز بصورت دوره‌ای بررسی شده و مورد تایید قرار می‌گیرد.
 
سازمان منابع طبیعی نیز در اقدامی مکمل با ایجاد پوشش گیاهی مناسب از جمله با کاشت درختچه‌هایی در حاشیه دریاچه ضمن تسهیل در قرق فیزیکی دریاچه، احتمال خیزش طوفانهای نمکی را کاهش داده است. 

تازه‌ترین خبر خوب در این رابطه، کاهش سطح شوره‌زار در حریم دریاچه ارومیه است. اگرچه بخاطر گرمای مفرط هوا و افزایش تبخیر، ارتفاع آب در سال جاری کاهش یافته اما آمارهای رسمی سازمان حفاظت محیط‌زیست بدست آمده از نقشه‌های هوایی، کاهش معنادار سطح کاملا خشک شده را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر امسال محدوده بیشتری از حریم دریاچه ارومیه آب دارد و این یعنی خطر وقوع طوفان‌های نمکی کمتر شده است. 

در شرایط موجود نگاه امید به طرح‌های آبرسانی به دریاچه ارومیه است تا با رسیدن آب از مسیر تونل و کانال کانی‌سیب و نیز پساب تصفیه شده تبریز و عجب‌شیر، تراز اکولوژیک دریاچه ارومیه بهبود یافته و با مشارکت بیشتر جوامع محلی در کاهش برداشت از آب‌های سطحی(اصلاح الگوی کشت به محصولات کم‌آب‌بر و مکانیزه کردن آبیاری) و سفره‌های زیرزمینی ( مسدودسازی چاه‌های غیرمجاز و کنترل میزان برداشت چاه‌های کشاورزی) دریاچه ارومیه از دوران بحرانی فاصله بگیرد.

انتهای پیام/ی