آسیای مرکزی و چشم‌انداز پیشِ‌رو؛ ریل‌گذاری ترکیه در حیاط خلوت روسیه

به گزارش خبرنگار دفتر منطقه‌ای خبرگزاری فارس، «الکساندر کابرینسکی»، رئیس موسسه راهبردهای قومی-ملیتی و دکترای تاریخ معتقد است قرقیزستان نیز مانند سایر جمهوری‌های آسیای مرکزی به دنبال  جایگزین برای روسیه هستند زیرا نگران آینده این کشورند.

«جین بیک کولوبایف» وزیر خارجه قرقیزستان که برای انجام یک سفر رسمی به آنکارا رفته بود در مصاحبه خود با خبرگزاری آناتولی ترکیه از سفر «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه به قرقیزستان خبر داد و همچنین اعلام کرد که «سادیر جباراف» رئیس جمهور قرقیزستان نیز در چارچوب افتتاحیه بازی‌های جهانی عشایر قصد دارد در تاریخ 29 سپتامبر تا 2 اکتبر به ترکیه سفر کند.

به گفته وی، قرقیزستان از زمان به دست آوردن استقلال، مورد حمایت ترکیه قرار گرفته است و برخی کاستی‌ها در روابط در نتیجه مذاکرات در سطح دولتی برطرف خواهد شد.

کولوبایف گفت: ما از موضع حساس ترکیه در قبالFETO  (سازمان  اسلامی و عمومی متعلق به فتح الله گولن) حمایت می‌کنیم. تیم امنیتی ما سخت روی این موضوع کار می‌کند.

در این سفر وزیر خارجه قرقیزستان با بیان اینکه بیشکک برای میانجیگری ترکیه در مناقشه روسیه و اوکراین اهمیت زیادی قائل است، گفت: سیاست خارجی ترکیه در حل مشکلات بحران جهانی غذا و برداشتن گام‌هایی در جهت صلح در اوکراین یک سیاست افتخار آمیز است.

وی ادامه داد: ما می‌خواهیم از طریق ترکیه درهای خود را به جهان بگشاییم و درهای جهان از طریق ترکیه به روی ما باز شود.

این مقام قرقیز اذعان داشت که  بیشکک به آنکارا نه تنها به عنوان یک متحد سیاسی، بلکه به عنوان یک متحد اقتصادی نیز نگاه می‌کند.

کولوبایف در مذاکرات با «فواد اوکتای»، معاون رئیس جمهور ترکیه، امکان استفاده از ارزهای ملی در تجارت بین دو کشور و ایجاد صندوق سرمایه گذاری ترکیه و قرقیزستان را مورد بحث و بررسی قرار داد.

وی افزود: امیدوارم تا پایان سال سطح تجارت متقابل به  یک میلیارد دلار برسد. جزئیات این توافقات در نشست شورای همکاری های راهبردی عالی ترکیه و قرقیزستان که قرار است قبل از پایان سال جاری برگزار شود، مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

«الکساندر کابرینسکی»، رئیس موسسه راهبردهای قومی-ملیتی و دکترای تاریخ معتقد است قرقیزستان به پول بسیاری نیاز دارد و هدف از این سفر به ترکیه نسبتاً تجاری بود. قرقیزستان می‌خواهد به هر شکلی که شده به شکل وام، سرمایه گذاری یا کمک این پول را بدست آورد.

وی ادامه داد: بودجه ملی قرقیزستان حدود 6.7 میلیارد دلار است، در عین حال، بدهی عمومی حدود 5.2 میلیارد دلار است، قرقیزستان برای اینکه روی پا بتواند بایستد به 0.5 میلیارد دلار نیاز دارد و همانطور که اقتصاددانان معتقدند، حداکثر سقف بدهی عمومی برای عملکرد ایمن دولت است.

 به گفته این کارشناس، این احساس وجود دارد که قرقیزستان نیز مانند سایر جمهوری‌های آسیای مرکزی به دنبال  جایگزین روسیه اس زیرا نگران آینده این کشورند.

کابرینسکی یادآور شد: از دیدگاه قرقیزها،  ترکیه در شرایط امروزی در موقعیت بهتری نسبت به روسیه قرار دارد اما کسانی که به خاطر موقعیت خود برای تغییر موضع عجله می‌کنند، همیشه نسبت به خود نگرش محتاطانه‌ای ایجاد می‌کنند.

وی ادامه داد: در مورد منافع ترکیه باید گفت که عقاید و احساسات پان ترکیسم در ترکیه که با سیاست مستمر ساخت «توران بزرگ» تقویت شده است، برای ملت‌های  ترک تحت رهبری ترکیه مستلزم امنیت به معنای وسیع کلمه است. همین امر، مبارزه سیستماتیک ترکیه با مخالفان، مخالفان رژیم فعلی با گروه فتح الله گولن و کردها در سراسر جهان را روشن می‌کند.

کارشناس روس تاکید کرد که قرقیزستان نیز از این قاعده مستثنی نیست.

کابرینسکی معتقد است ترکیه تلاش خواهد کرد تا کنترل مسیرهای لجستیک در آسیای مرکزی از چین به اتحادیه اروپا و سایر کشورها را  در دست بگیرد.

 به گفته وی، پتانسیل انسانی برای ترکیه هم به عنوان مصرف کننده محصولات و هم به عنوان نیروی کار ارزان اهمیت دارد. موضوع نیروی کار ارزان از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو مبارزه با زبان روسی در فضای پس از شوروی از این رو است.

«مارس ساریف» کارشناس علوم سیاسی نیز معتقد است مخالفت با کولوبایف برای ارزیابی وی از سیاست ترکیه دشوار است. مانور سیاسی ماهرانه اردوغان، ترکیه را در زمره کشورهای موفق قرار می‌دهد.

ساریف تاکید کرد حتی مسکو نیز ترکیه را یک متحد موقت می‌داند.

به گفته این کارشناس علوم سیاسی، اما نکته اصلی، امضای قریب الوقوع توافقنامه آغاز ساخت خط آهنی است که چین را به ترکیه متصل می‌کند. این سند تاریخی در اوایل سپتامبر در سمرقند امضا خواهد شد.

وی ادامه داد: بنابراین قرقیزستان در حال تبدیل شدن به یک کشور ترانزیتی در این پروژه است. این موضوع اخیراً در باکو در گفت‌وگوهای «الهام علی اف» رئیس جمهور آذربایجان و «باکیت توربایف» معاون نخست وزیر قرقیزستان مورد بحث قرار گرفت. این موضوع نیز در آنکارا مورد توجه بوده است.

ساریف بیان کرد: مسیر جدید تأثیر زیادی بر وضعیت ژئوپلیتیک منطقه خواهد داشت. در این تغییرات ازبکستان یکی از کشورهای کلیدی آسیای مرکزی است که در منطقه آسیا و اقیانوسیه قرار می‌گیرد.

این کارشناس قرقیز گفت: بنابراین  تغییرات می‌تواند باعث بی‌ثباتی در منطقه شود. واقعیت این است که ارتباطات دریایی از زمان اکتشافات بزرگ جغرافیایی تحت کنترل غرب، و مخصوصاً ایالات متحده بوده است. این به صلاح واشنگتن نیست، به خصوص که با راه اندازی این جاده، مواضع چین از جمله در آسیای مرکزی در حال تقویت است. همچنین این برای روسیه نیز چندان مناسب نیست. علاوه بر این، جاده جدید با راه آهن ترانس سیبری رقابت خواهد کرد. قزاقستان نیز در این حلقه است، زیرا خروجی اصلی چین به اروپا از طریق خارگوس قزاقستان خواهد بود. بنابراین  دایره‌های ژئوپلیتیک مرتب در حال تغییر است.

انتهای پیام/ح