گروه دانشگاه خبرگزاری فارس؛ «سواد رسانه‌ای» که برخی آن را تنها واژه‌ای دهان پرکن دانسته و برخی دیگر بر لزوم ترویج آن تأکید دارند، به میزان تشخیص افراد برای جدا کردن اخبار درست از نادرست اطلاق می‌شود.
لزوم کسب سواد رسانه‌ای به اندازه‌ای است که کارشناسان آن را ضرورتی انکارناپذیر دانسته و معتقدند مسوولان باید به فکر برگزاری دوره‌های آموزشی در حوزه سواد رسانه‌ای در دانشگاه‌ها و حتی در مدارس و در میان اقشار دیگر جامعه باشند.
رئیس جمهور نیز بر این امر صحه گذاشته و اعلام کرده است که به روز رسانی قوانین در حوزه فرهنگ و توسعه سواد مجازی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.
* چرا سواد رسانه‌ای را یک ضرورت اجتناب ناپذیر می‌دانند؟
براساس آماری که کارشناسان حوزه فضای مجازی ارائه کردند، حدود ۷۰ درصد مردم ایران(چه بسا بیشتر) عضو شبکه‌های اجتماعی هستند، می‌دانیم که شبکه‌های مجازی بخش قابل توجهی از اخبار و اطلاعات روز را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهند به طوریکه هر فرد خود می‌تواند یک رسانه باشد و اطلاعات و اخبار را از طریق گروه‌ها و کانال‌های موجود در فضای مجازی در اختیار دیگران بگذارد.
اگر نگاهی به آمار جرایم سایبری بیندازیم حاکی از این است که عدم تسلط به این فضا می‌تواند عواقبی برای مخاطبان داشته باشد به طوریکه بنا بر اعلام مسوولان کلاهبرداری‌های اینترنتی بیشترین جرائم سایبری در سال ۱۴۰۰ بوده است و این آمار نیز کسب سواد رسانه‌ای را ضروری‌تر می‌کند.
| محل جرم | میزان به درصد |
|---|---|
| شبکه‌های اجتماعی | ۵۳ |
| فروشگاه‌های مجازی | ۱۴ |
| سوءاستفاده شخصی | ۱۳ |
* آمار کسب سواد رسانه‌ای در جامعه آماری ۶ هزار نفره در ایران
براساس پیمایشی تحلیلی‌کاربردی که از سوی پژوهشگران علم اطلاعات و دانش شناسی کشورمان بر اساس پرسشنامه از جامعه آماری ۶ هزار نفره انجام شده است، میانگین سواد رسانه ای و اطلاعاتی ۳.۳۴ است که بالاتر از حد متوسط و نسبتا مطلوب است.
همچنین براساس مقایسه بین جنسیت و سن و میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در این پژوهش به این نتیجه می‌رسیم که بین سواد اطلاعاتی بر حسب سن و جنسیت تفاوت چندانی وجود ندارد، این سواد با نوع و میزان تحصیلات، دانشگاه و سطح اجتماعی خانواده‌ها تغییر می‌کند.
___ منبع: پژوهش‌های دانشگاهی مربوط به سال‌های گذشته
اما براساس تحقیقات پژوهشگران، به طور کلی سطح سواد رسانه ای در ایران حدود ۱۲ درصد است که این میزان سطح پایینی محسوب می‌شود.
| سطح سواد بر حسب منطقه | میزان به درصد |
| شهرهای بزرگ | ۲۲.۹ |
| حومه شهر | ۱۸ |
| شهرهای کوچک | ۱۸.۹ |
| مناطق روستایی | ۱۷.۹ |
* ضرورت کسب سواد رسانه‌ای در دنیا
ظهور فناوری‌های جدید ضرورت کسب سواد رسانه‌ای را در کشورهای دنیا بیشتر کرده است، بررسی این مسأله در دو کشور آمریکا و کره‌جنوبی این مسأله را تائید می‌کند.
بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی کارشناسان و پژوهشگران ۵۵ درصد مشاغل در ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۰۲ نیازمند سواد حرفه‌ای فناوری اطلاعات بوده اند که این میزان تا سه سال دیگر به ۷۸ درصد خواهد رسید یعنی اگر افراد دارای سواد فضای مجازی نباشند به سختی می‌توانند در کشور آمریکا شغل پیدا کنند.
اگر نیاز به سواد رسانه‌ای در کشور کره جنوبی را هم بررسی کنیم به این نتیجه می‌رسیم که آمار مراجعه به نهادهای دولتی و خصوصی در این کشور به صفر رسیده یعنی دولت کره جنوبی به طور کامل الکترونیک شده است.
سعیدرضا عاملی دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی و استاد دانشگاه تهران نیز معتقد است: امروزه شاخص پیشرفت کشورها با میزان قدرت آنها در عرصه فضای مجازی ارتباط مستقیم دارد چرا که امروز اینترنت وارد تمام عرصه‌های زندگی شده و ما امروز با دو فضایی شدن مواجه هستیم.
به گزارش فارس، با توجه به میزان ضرورت کسب سواد رسانه‌ای که از سوی مسوولان و پژوهشگران اعلام می‌شود، اطلاع رسانی شفاف و به موقع از سوی مسوولان در بخش های مختلف می‌تواند در راستای کاهش شایعه سازی در فضای مجازی موثر باشد و به تدریج سطح سواد رسانه‌ای مردم را افزایش دهد، هر چند که ارتقای سطح سواد رسانه‌ای به برگزاری دوره‌های آموزشی در این زمینه و ترویج و فرهنگ سازی نیاز دارد.
پایان پیام/
