پاکستان در گیر و دار تورم و کمبود انرژی

به گزارش گروه اقتصاد بین الملل خبرگزاری فارس پایگاه خبری الجزیره قطر در یادداشتی با عنوان «اقتصاد پاکستان در رنج تعطیلی کارخانه‌ها و استفاده از زغال سنگ به جای گاز» به تشریح اقتصاد بحران زده این کشور پرداخت.

پاکستان با کاهش ارزش پول محلی خود در برابر دلار، اعمال مالیات های بیشتر، افزایش نرخ تورم و کمبود مواد اولیه مورد نیاز برای صنعت، از یک بحران اقتصادی خفقان‌آور رنج می برد؛ افزون بر اینکه این کشور با بحران در پرداخت بدهی‌های خارجی خود روبرو شده است.

بر اساس این گزارش، پاکستان برای دریافت بسته‌ای به ارزش ۱.۱ میلیارد دلار از صندوق بین المللی پول که از دسامبر گذشته به دلیل عدم تحقق شرایط متوقف شده بود، با مشکل مواجه است، در حالی که این بخشی از توافقنامه‌ای است که در سال ۲۰۱۹ برای دریافت وام ۶.۵ میلیارد دلاری منعقد کرده است.

مذاکرات بین اسلام‌آباد و صندوق بین‌المللی پول با وجود شکست آن در دو هفته پیش، همچنان ادامه دارد که باعث شد پارلمان پاکستان دو روز پیش لایحه وضع مالیات با هدف جمع‌آوری ۱۷۰ میلیارد روپیه (۶۴۹ میلیون و ۶۳ هزار دلار) در چهار ماه و نیم آینده را تصویب کند تا بدین ترتیب شروط صندوق را هم عملی کرده باشد.

*مشکلات متعدد

به گفته اقتصاددانان، ذخایر ارزی پاکستان به ۲.۹ میلیارد دلار رسیده است که تنها برای پوشش واردات خارجی برای یک دوره حداکثر ۲۰ روزه کافی است.

در این زمینه، شهباز رعنا، روزنامه نگار اقتصادی می‌گوید که اسلام آباد برای اولین بار در تاریخ خود با خطر واقعی نکول مواجه است.

رعنا در گفت‌و‌گو با الجزیره افزود: عدم حمایت مالی از سوی صندوق بین المللی پول یا کشورهای منطقه خطر نکول را افزایش می‌دهد.

شفیع الله قریشی، استاد اقتصاد دانشگاه ملی زبان های مدرن (NUML) در گفت‌وگو با الجزیره درباره مشکلات اقتصادی پیش روی پاکستان چهار مانع پیش روی این کشور را برشمرد.

به اعتقاد وی نخستین مشکل، کسری حساب جاری پاکستان است که ده‌ها سال است که ادامه دارد.

وی دومین مشکل را نسبت فعلی سرمایه گذاری به تولید ناخالص داخلی 14 درصد خواند و گفت: این در حالی است که کامبوج، ویتنام، بنگلادش و ترکیه نسبت سرمایه گذاری آنها به تولید ناخالص داخلی بین ۲۵ تا ۳۰ است.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: پاکستان به جای استفاده از وام برای سرمایه گذاری سازنده، پول قرض می‌کند تا بدهی‌های موجود خود را بپردازد.

قریشی تاکید کرد: بنابراین به جای تحمیل بدهی بیشتر، باید نحوه سرمایه‌گذاری  تعیین شود، زیرا هنوز سازوکار سرمایه گذاری واحدی در پاکستان وجود ندارد.

در همین حال شکیل رامایی، اقتصاددان و رئیس انستیتو تحقیقات تمدن و توسعه آسیایی می‌گوید که مهمترین مشکل پاکستان در حال حاضر، کاهش ارز در کنار لزوم پرداخت بدهی‌های خارجی است، در شرایطی  که تورم بسیار بالایی در کشور وجود دارد.

رامایی در گفت‌وگو با الجزیره ادامه داد که سومین مشکل پاکستان نبود نرخ رشد بالا در پاکستان است و این به دلیل قیمت بالای انرژی، نرخ بهره بالا و پایین بودن ذخایر ارزی است.

تعطیلی کارخانه‌های بزرگ

بر اساس گزارش خبرگزاری بین المللی بلومبرگ واقع در آمریکا، تعدادی از بزرگ‌ترین شرکت‌های پاکستان طی ماه‌های گذشته به‌خاطر نبود مواد خام اولیه یا ارز خارجی و یا هر دو، فعالیت خود را متوقف کرده‌اند.

کارخانه شرکت سوزوکی، هوندا و تویوتا در پاکستان تعطیلی تولید خود را تا ۲۱ فوریه تمدید و اعلام کردند کمبود قطعات همچنان ادامه دارد. این امر فروش خودرو در پاکستان را تحت تأثیر قرار داده که با ۶۵ درصد کاهش به پایین ترین سطح خود در نزدیک به سه سال گذشته رسید.

شرکت تایر و لاستیک قندهار نیز که لاسیک خودرو تولید می‌کند، کارخانه خود را از سیزدهم فوریه تعطیل و اعلام کرده با موانع بسیاری برای واردات مواد خام اولیه و گرفتن مجوز تحویل آنها از بانک‌ها مواجه است.

به گفته این آژانس آمریکایی، سایر شرکت‌های تولیدکننده کود، فولاد و منسوجات نیز کارخانه‌های خود را برای مدت نامعلومی تعطیل کرده‌اند یا به‌طور متناوب فعالیت‌های خود را به دلیل کمبود موجودی یا نقدینگی یا حتی کاهش تقاضا به حالت تعلیق درآورده‌اند.

رعنا، روزنامه‌نگار اقتصادی در پاکستان درباره دلایل تعطیلی‌های کارخانه‌ها می‌گوید که یکی از دلایل آن محدودیت واردات از سوی دولت به دلیل کمبود شدید ارز است و این موضوع زنجیره تامین شرکت‌هایی را که به شدت به مواد اولیه وارداتی متکی هستند، تحت تاثیر قرار داده است.

وی افزود: محدودیت‌های اعمال‌شده بر واردات نیز در نیمه اول سال مالی امسال به تولید صنعتی منفی منجر شد و همه این عوامل به نرخ بالای تورم، بیکاری و فقر در پاکستان کمک می‌کند.

رامایی همچنین تاکید می‌کند که کمبود ارز روی دسترسی به مواد اولیه تاثیر می‌گذارد و مشکل دیگر هزینه‌های بالای عملیاتی کارخانه ها مانند قیمت برق، نفت و گاز است که در نتیجه تلاش دولت برای پاسخگویی به شرایط صندوق بین المللی پول و دلیل سوم، سفته بازی و عدم اطمینان بازار است.

شفیع الله قریشی نیز به نوبه خود می‌گوید که ناتوانی پاکستان در تسویه کالاهای وارداتی، هزاران کانتینر کالا را در بنادر این کشور باقی گذاشته است  و این امر مشاغل را تهدید می‌کند. به گفته وی، به دلیل کاهش صادرات و ناتوانی دولت برای حل بحران اقتصادی حدود  هفت میلیون کارگر در نساجی و صنایع وابسته آن در پاکستان بیکار شدند.

جایگزینی زغال سنگ
در نتیجه بحران ارزی، پاکستان به تولید برق از زغال سنگ روی آورده است،  در همین راستا خرم دستگیرخان، وزیر انرژی پاکستان پیشتر گفته بود که کشورش قصد دارد ظرفیت داخلی تولید برق خود را با استفاده از زغال سنگ چهار برابر کند تا هزینه‌های تولید برق را کاهش دهد و در سال‌های آینده نیروگاه های جدیدی که با گاز کار کنند تاسیس نخواهد شد.

بخش انرژی در پاکستان با بحران‌های زیادی مواجه است. اولین مورد کمبود گاز طبیعی مورد نیاز برای تولید برق است، زیرا گاز بیش از یک سوم تولید برق کشور را تشکیل می‌دهد و کمبود آن در سال گذشته مناطق وسیعی را در تاریکی فرو برد.

در این زمینه شفیع الله می‌گوید که پاکستان به دلیل جهش قیمت‌های جهانی در پی جنگ روسیه و اوکراین و بحران شدید اقتصادی قادر به خرید گاز نبود.

رعنا این موضوع را تایید کرد و گفت: بحران شدید اقتصادی توانایی کشور را برای واردات گاز و زغال سنگ کافی برای تولید برق تضعیف کرده است.

رامایی نیز می‌گوید یکی از مشکلات پیش روی بخش انرژی  پاکستان عدم سرمایه گذاری در این بخش است که به معنای تولید کمتر در مقایسه با مصرف است و از همین رو  یکی از راه حل‌ها افزایش سرمایه گذاری در بخش انرژی و توسعه نیروگاه‌هاست.

وی ادامه داد:  دولت پاکستان در حال حاضر روی چندین گزینه کار می‌کند. یکی از آنها انرژی‌های تجدیدپذیر است، زیرا در حال ساخت سدهایی برای تولید برق است و به دنبال استفاده از صفحات خورشیدی نیز است.

رامایی می‌گوید که زغال سنگ در پاکستان کمترین استفاده را برای تولید برق دارد، زیرا پاکستان بر انرژی پاک و تجدیدپذیر تمرکز دارد.

رعنا به این موضوع نیز اشاره می‌کند که هرگونه طرحی برای استفاده از زغال سنگ بومی در نیروگاه‌های موجود در پاکستان ممکن است به دلیل مشکلات فنی و مکانیکی باعث افزایش تولید انرژی نشود.

وی معتقد است که تبدیل نیروگاه‌هایی که با سوخت وارداتی کار می‌کنند به نیروگاه هایی با سوخت زغال سنگ نیاز به زمان و هزینه بیشتری دارد که ممکن است امکان پذیر نباشد.

پایان پیام/