نکات تفسیری جزء بیست و چهارم قرآن کریم/ مراقب خیانت چشم‌ها باشید

خبرگزاری فارس چهارمحال و بختیاری| بر آن شدیم تا در ماه مبارک و پرخیر و رحمت رمضان روزانه صفحاتی از کلام الهی را بر زبان جاری کنیم و بیش از پیش رهنمودهای قرآنی را در زندگی استفاده کنیم.

سراسر آیات الهی پُر است از حکمت و اندرزهایی که برای زندگی انسان‌ها ضروری است لذا در نظر داریم هر روز چند آیه‌ای از جزء مورد نظر را تفسیر و برخی نکات را در کنار یکدیگر مرور کنیم.

غافر به به معنای بخشنده است و نام دیگر این سوره مومن است. از آیه ۲۸ تا ۳۵ جریان مومن آل‌فرعون نقل شده و در آیه سه کلمه غافر به عنوان یکی از صفات خداوند ذکر شده است.

پیامبر(ص) فرمود: هر کس سوره مومن را تلاوت کند روح پاک همه پیامبران و صدیقان و ایمان‌آورندگان بر او نماز گزارده و برایش آموزش می‌طلبند.

فصلت به معنای بخش بخش شده است و نام دیگر این سوره حم‌سجده است. در آیه سه می‌گوید: این قرآن کتابی است که آیاتش برای مردم آگاه بخش بخش نازل شده است.

امام صادق(ع) فرمود: کسی که سوره حم‌سجده را تلاوت کند این سوره در قیامت نوری در برابر او می‌شود، تا آن که چشمش کار می‌کند و مایه سرور و خوشحالی او خواهد بود و در این دنیا نیز مقامی شایسته پیدا می‌کند که مایه غبطه خوبان می‌شود.

جزء بیست و چهارم از آیه ۳۲ سوره زمر تا پایان آن، سوره غافر و ۴۶ آیه ابتدایی سوره فصلت را شامل می‌شود.

تکبر سرچشمه اصلی کفر و انحراف است

قِیلَ ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَکَبِّرِینَ (۷۲_ زمر)

سرچشمه اصلی کفر و انحراف و گناه بیش از همه کبر و غرور و عدم تسلیم در برابر حق است. آری کبر است که پرده‌های ضخیم بر چشم انسان می‌افکند و به همین دلیل در روایتی از امام صادق و امام باقر(ع) می‌خوانیم کسی که به مقدار ذره‌ای کبر در قلبش وجود داشته باشد داخل بهشت نمی‌شود.

مراقب خیانت چشم‌ها باشید

یَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْیُنِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُورُ (۱۹_ غافر)

در حدیثی از امام صادق(ع) می‌خوانیم: هنگامی که از معنی این آیه از آن حضرت سوال کردند، فرمود: آیا ندیده‌ای گاه انسان به چیزی نگاه می‌کند اما چنین وانمود می‌کند که به آن نگاه نمی‌کند؟ این نگاه‌های خیانت آلوده است.
البته خیانت چشم‌ها اشکال مختلفی دارد گاه به صورت نگاه‌های دزدکی و استراق بصر نسبت به زنان بیگانه است و گاه به صورت اشاراتی با چشم به منظور تحقیر یا عیب‌جویی از دیگران و اشاراتی که مقدمه توطئه‌ها و نقشه‌های شیطانی است.

روش آموزش غیرمستقیم

قُلْ إِنِّی نُهِیتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَمَّا جَاءَنِیَ الْبَیِّنَاتُ مِنْ رَبِّی وَأُمِرْتُ أَنْ أُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ (۶۶_ غافر)

تعبیرهای آیه فوق که نظایری نیز در سایر سوره‌های قران دارد تعبیرهایی است فوق‌العاده نرم و ملایم و مودبانه که در برابر دشمنان لجوج و سرسخت گفته می‌شود تا اگر کمترین آمادگی برای پذیرش حق دارند تحت تاثیر قرار گیرند. دقت کنید می‌گوید: من چنین مأموریت یافته‌ام و من چنین نهی شده‌ام. یعنی شما خودتان حساب خویش را برسید بی آنکه حس لجاجتشان را تحریک کنید.

جنجال‌آفرینی و سرگرم‌کردن مردم به منظور منزوی‌کردن قرآن

وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لَا تَسْمَعُوا لِهَٰذَا الْقُرْآنِ وَالْغَوْا فِیهِ لَعَلَّکُمْ تَغْلِبُونَ (۲۶_ فصلت)

در بعضی از روایات آمده است که هرگاه پیامبر(ص) در مکه صدای خود را به تلاوت قرآن مجید و کلمات شیرین و جذاب و پر محتوای خداوند بلند می‌کرد، مشرکان مردم را از او دور می‌کردند و می‌گفتند صوت و فریاد بکشید و صدا را به شعر بلند کنید تا سخنان او را نشنوند. این یک روش قدیمی برای مبارزه در برابر نفوذ حق است که امروز نیز به صورت گسترده‌تر و خطرناک‌تری ادامه دارد که برای منحرف‌ساختن افکار مردم و خفه‌کردن صدای منادیان حق و عدالت محیط را آنچنان پر از جنجال می‌کنند که هیچکس صدای آن‌ها را نشنود.

بدی را با نیکی دفع کن

وَلَا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَلَا السَّیِّئَةُ ۚ ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَبَیْنَهُ عَدَاوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ (۳۴_ فصلت)

در آیه مورد بحث آن شاخه‌ای از حسنه و سیئه که مربوط به روش‌های تبلیغی است، منظور می‌باشد. در پایان آیه به فلسفه عمیق این برنامه در یک جمله کوتاه اشاره کرده، می‌فرماید: نتیجه این کار آن خواهد شد که دشمنان سرسخت همچون دوستان گرم و صمیمی شوند. آخرین تحقیقات روانشناسان نیز همین موضوع را اثبات می‌کند.
بدیهی است این یک قانون قالبی است نه دائمی زیرا همیشه اقلیتی هستند که از این روش سوء استفاده می‌کنند و تا زیر ضربات خردکننده شلاق مجازات قرار نگیرند آدم نمی‌شوند و دست از اعمال زشت خود بر نمی‌دارند. البته حساب این گروه جداست و باید در برابر آن‌ها از شدت عمل استفاده کرد.

** برگرفته از قرآن بشیر (تفسیر یک جلدی جوان؛ برگرفته از تفاسیر نمونه و المیزان)

تحدیر(تندخوانی) جزء بیست و چهارم قرآن کریم با صدای استاد معتز آقایی

پایان پیام/ ۶۸۰۳۵