مصرف خودسرانه دارو، چه عوارضی دارد؟

فاطمه حاجی سیدتقیا در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در قزوین با بیان اینکه از اول تا هفتم آبان ماه با عنوان هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها تعیین شده، اظهار کرد: امسال این هفته با شعار «سلامتی را با افزایش آگاهی و اقدام پیشگیرانه از مسمومیت‌ها محافظت کنیم» نامگذاری شده است.

وی با بیان اینکه مصرف خودسرانه داروها بدون تجویز پزشک، سلامت انسان را به خطر می‌اندازد، افزود: مقادیر بالای برخی از داروهای به‌ ظاهر کم‌خطر، می‌تواند برای فرد به ویژه کودکان و افراد مسن کشنده باشد.

۷۰ درصد مسمومیت‌ها، ناشی از مسمومیت‌های دارویی است

کارشناس تحقیق و توسعه معاونت غذا و داروی استان قزوین با اشاره به اینکه شایع‌ترین علت بروز مسمومیت در جهان، مصرف داروها بیش از مقادیر درمانی است؛ گفت: ۷۰ درصد از مسمومیت‌های ارجاع شده به مراکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم کشور، ناشی از مسمومیت‌های دارویی است.

این کارشناس حوزه غذا و دارو عنوان کرد: با توجه به اینکه دهان، شایع‌ترین راه ورود سموم به بدن است لذا ضرورت دارد داروهای مصرفی خانواده دور از دید و دسترس کودکان و در ارتفاع بالا و در کمد مجهز به قفل نگه‌داری شود؛ همچنین با پرهیز از قرار دادن دارو در کیف‌دستی، مانع خورده شدن دارو توسط کودکان شد.

داروهای خود را مقابل چشم کودکان مصرف نکنید

حاجی سیدتقیا اضافه کرد: داروهای خود را در مقابل چشم کودکان مصرف نکنید، چراکه کودکان از رفتار بزرگسالان تقلید می‌کنند و ممکن است دور از چشم والدین داروها را به دهان ببرند.

وی تاکید کرد: در هنگام بیماری کودکان باید مراقب بود تا دوز تکراری دارو به کودک داده نشود همچنین برای کاهش تب در کودکان، داروی استامینوفن بر اساس وزن و سن کودک و با مشورت پزشک و داروساز به کودک داده شود زیرا مقادیر بیش‌ از حد درمانی می‌تواند ایجاد مسمومیت کند.

این مسوول عنوان کرد: بهتر است داروهای بیمار افسرده، بیماران فاقد تعادل رفتاری یا افرادی که سابقه اقدام به خودکشی دارند را دور از دسترس آنان قرار داد و مراقبت دقیقی در خصوص میزان داروی مصرفی به عمل‌ آورد.

این کارشناس حوزه غذا و دارو اذعان کرد: باید بر مصرف داروی افراد مسن خانواده نظارت صورت گیرد چراکه  ممکن است به دلایلی همچون تشابه ظاهری شکل داروها، ابتلا به فراموشی، عدم اطلاع از نام داروها، بی‌سوادی یا کم‌سوادی یا خوانا نبودن مقادیر مصرفی دارو مندرج روی جعبه دارویی، اقلام داروی خود را به‌ اشتباه یا تکراری مصرف کنند.

بهترین راهکار پیشگیری از خوردن دوز تکراری دارو، یادداشت کردن دفعات مصرف است

حاجی سید‌تقیا گفت: بهترین کار برای پیشگیری از خوردن دوز تکراری دارو، یادداشت کردن دفعات مصرف دارو یا قرار دادن قرص‌ها در داخل جعبه‌های مخصوص تقسیم‌بندی شده برحسب صبح، ظهر و شب است.

وی تصریح کرد: مصرف مقادیر بالای بسیاری از داروها در اقدام به خودکشی، ممکن است در ابتدا علامت و نشانه خاصی نداشته باشد ولی وضعیت فرد مسموم به‌طور ناگهانی وخیم خواهد شد.

کارشناس تحقیق و توسعه معاونت غذا و داروی استان قزوین افزود: در مسمومیت‌های تعمدی با دارو، بهتر است در صورت هوشیاری فرد مسموم، نام دارو یا داروهای مصرفی و تعداد هر یک از آن‌ها را از وی بپرسید و به کادر درمانی اطلاع دهید.

وی بیان کرد: در اغلب مسمومیت‌های اتفاقی یا تعمدی با داروها، برای اطلاع از نحوه انجام اقدامات اولیه، افراد باید هرچه سریع‌تر با شماره تلفن مرکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم 190 یا اورژانس 115 تماس بگیرند.

مقادیر بالای مصرف داروها می‌تواند منجر به صدمات دائمی کبد و کلیه شود

حاجی سیدتقیا بیان کرد: بروز مسمومیت توسط برخی از داروها هرچند ممکن است منجر به مرگ نشود ولی مقادیر بالای این داروها می‌توانند منجر به صدمات دائمی کبد و کلیه فرد مسموم شود. از این رو باید داروها را مطابق با توصیه پزشک یا داروساز و نه بیشتر از آن مصرف کرد چراکه با مصرف چند برابر مقادیر درمانی داروها به‌طور خودسرانه، نه‌تنها روند درمان سریع‌تر نمی‌شود بلکه فرد دچار عوارض سوء یا مسمومیت با داروها خواهد شد.

وی شایع‌ترین علت مسمومیت در کشور را بروز مسمومیت‌های دارویی عنوان کرد و گفت: متاسفانه سالانه تعدادی از کودکان در کشور به دلیل مصرف ناخواسته شربت متادون که در شیشه داروهای دیگری نگهداری می‌شد، به کام مرگ می‌روند بنابراین خانواده‌ها باید دقت بالایی در نگهداری از اقلام دارویی داشته باشند.

این مسوول در پایان گفت: اغلب مسمومیت‌های دارویی مراجعه شده به بیمارستان‌ها در اثر داروهای بیماری‌های اعصاب و روان مانند داروهای آرامبخش و ضد افسردگی بروز می‌کند.

انتهای پیام/