اصفهان در مسیر گردشگری سبز

به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، گردشــگری بــه عنــوان یــک صنعــت رو بــه رشــد، ســابقه طولانی و تأثیــر قابــل توجهــی  بــر اقتصــاد جهانــی دارد. ســازمان جهانــی گردشــگری بــا توجــه بــه چالش‌هــای  زیســت محیطــی کنونــی و نیــاز بــه حفــظ منابــع طبیعــی شــعار ســال ۲۰۲۳ را بــا موضــوع  گردشـگری و سرمایه‌گذاری‌هـای سـبز عنوان کرد.

گردشــگری ســبز، ســفری مســؤولانه و هوشــمندانه اســت کــه بــر حداقــل اثــرات زیســت  محیطــی و فرهنگی-اجتماعــی بــر مقصدهــای گردشــگری از طــرف بازدیدکننــدگان تأکیــد دارد و آگاهــی مــردم از اهمیــت حفــظ محیــط زیســت و تأثیــرات مثبــت ســفرهای پایــدار،  افزایــش خواهــد یافــت و بــه طــور مســتقیم تأثیــر مثبتــی بــر تصمیم‌گیری‌هــای سفرشــان دارد.

در شـعار انتخابـی روز جهانـی گردشـگری سـال ۲۰۲۳؛ هدفمنـد کـردن سرمایه‌گذاری‌هـا در گردشـگری اعـم از سرمایه‌گذاری‌های سـنتی و نویـن بـا در نظـر گرفتـن سـه رکـن اصلـی مـردم، زمیـن و شـکوفایی مـورد توجـه قـرار گرفتـه اسـت. اینگونـه سرمایه‌گذاری‌هـا در گردشـگری در راسـتای اسـتفاده از ظرفیـت عظیـم ایـن صنعـت بـه منظـور خلـق فرصت‌هایـی بـرای مـردم،  تقویـت و افزایـش تـاب‌آوری، بهبـود عملکـرد محیـط زیسـتی و پایـداری و رونـق بخشـی پایـدار در زمینه‌هــای نــوآوری و کارآفرینــی است.

سرمایه‌گذاری زمین محور: حمایت از تحول سبز گردشگری

طبـق گـزارش مدیریـت ریسـک جهانـی ۲۰۲۳ انجمـن اقتصـاد جهانـی، بایـد اطمینـان حاصـل  شـود کـه بخـش گردشـگری بـه عنـوان یـک راه حـل بـرای بحـران اقلیمـی، مســؤولیت‌های خــود را  بــه عهــده بگیــرد، تحــول ســبز بخــش گردشــگری نــه فقــط بــرای زمیــن، بلکــه بــرای گردشــگری بســیار لازم اســت. لــذا بخــش گردشــگری بــه منظــور افزایــش رقابت‌پذیــری، تــاب‌آوری، سرمایه‌گذاری‌ها و نوآوری‌هــای ســبز بایــد نقــش برجســته‌ای را در حمایــت از تحــول  ســبز، اجــرای اهــداف ســبز برنامــه ۲۰۳۰ و اهــداف توســعه پایــدار ایفــا کنــد.

در ایـن زمینـه، سرمایه‌گذاری در هتل‌هـا نقـش حیاتـی دارد و بـه عنـوان یکـی از بزرگتریـن و  قدیمــی‌تریــن بخش‌هــای سرمایه‌گذاری شــناخته می‌شــود. شــیوع بیمــاری کوویــد-۱۹ توجــه  همـگان را بـه مسـائل محیـط زیسـتی بیـش از پیـش جلـب کرد زیـرا ایـن فراینـد بـا کاهـش  تـردد‌هـا و کاهـش انتشـار گازهـای گلخانـه‌ای، موجـب احیـاء و بازسـازی برخـی از مهمتریـن  زیســت‌بوم‌های جهانــی شد. در واقــع، ایــن بحــران بــا خــود فرصت‌هــای مختلفــی از جملــه  فرصت‌هــای سرمایه‌گذاری مرتبــط بــا به کارگیــری راه حــل‌هــا و فنــاوری‌هــای نویــن بــرای کاهـش انتشـار کربـن در بخـش گردشـگری و

زیرسـاخت‌های تـاب‌آور در برابـر تغییـرات اقلیمی و توجــه ویــژه بــه ایجــاد ســاختمان‌های ســبز و بازســازی آن‌هــا فراهــم آورد. افزایــش ۱۳۱ درصـدی حجـم سرمایه‌گذاری در هتل‌هـای جهـان در سـال ۲۰۲۱ نسـبت بـه سـال قبـل مهـر تأییـدی بـر اسـتفاده از ایـن فرصت‌هـا اسـت؛ بـه گونـه‌ای کـه مجمـوع ایـن سرمایه‌گذاری هـا  بـه ۶۶.۸ میلیـارد دلار رسـید. پیش‌بینـی می‌شـود، تـا سـال ۲۰۳۰ فرصـت بـرای سرمایه‌گذاری در بخــش ســاختمان‌های ســبز در شــهرهای بازارهــای نوظهــور بــه مبلــغ ۲۴.۷ تریلیــارد دلار برسـد کـه هتل‌هـا، کمپ‌هـای تفریحـی و رسـتوران‌ها بـا ارزش ۱.۵ تریلیـارد دلار بخـش زیـادی از ایــن سرمایه‌گذاری را بــه خــود اختصــاص می‌دهند.  

فرصتــی کــه به واســطه  شــیوع بیمــاری کووید-۱۹ ایجــاد شــد منجــر بــه توســعه همکاری‌هــای جهانــی و منطقــه‌ای شد. علاوه بــر ایــن؛ ایــن پدیــده موجــب توجــه بــه چارچوب‌هــای سرمایه‌گذاری ســبز و  ابتکارهــای مالــی نوآورانــه بــرای بخــش گردشــگری بــا هــدف حمایــت از تعهــد جهانــی بــرای  کاهــش گازهــای گلخانــه‌ای تــا ســال ۲۰۳۰ و دســتیابی بــه مقــدار صفــر آن تــا ســال ۲۰۵۰  شـده اسـت.

گوشه‌ای از طبیعت اصفهان در آبشار آب ملخ سمیرم

توسـعه پایـدار و گردشـگری سـبز، دو مفهـوم مرتبـط بـا حفـظ محیـط زیسـت و هـدف اصلـی  آنهـا حفـظ منابـع طبیعـی، کاهـش آلودگـی هـوا، آب و خـاک، حفـظ تنـوع زیسـتی و تأمیـن  بقـای اقتصـادی، اجتماعـی و محیطـی بلندمـدت اسـت. گردشـگری سـبز کـه بـه عنـوان یکـی  از شــاخه‌های گردشــگری پایــدار شــناخته می‌شــود، بــه معنــای ســفر بــه مناطــق طبیعــی و  محیط‌هــای آرام و دور از شــلوغی شــهری اســت کــه بــه همــراه حفــظ و بهینه‌ســازی محیــط  زیســت صــورت می‌گیــرد. توســعه پایــدار و گردشــگری ســبز بــا هدف‌هــای مشــترکی در جهــت  حفــظ محیــط زیســت و توســعه اقتصــادی

همزمــان هســتند و حمایــت از جوامــع محلــی و  توســعه گردشــگری پایــدار می‌توانــد باعــث ارتقــای کیفیــت زندگــی، جــذب گردشــگران، ایجــاد  فرصت‌هــای شــغلی و کســب درآمــد و توســعه محلــی و منطقــه‌ای شــود.

سرمایه‌گذاری سـبز در صنعـت گردشـگری شـامل سرمایه‌گذاری در تأسیسـات مسـافرتی  پایـدار، انـرژی تجدیدپذیـر، حفـظ مناطـق طبیعـی و فرهنگـی، حمایـت از جوامـع محلـی و ایجـاد  اشـتغال محلـی اسـت. بـا تأکیـد بـر اهمیـت حفـظ منابـع طبیعـی، حفـظ تنـوع زیسـتی، کاهـش  اثــرات منفــی بــر محیــط زیســت و ایجــاد ارتبــاط محلــی، شــعار گردشــگری و ســرمایه- گــذاری ســبز بــه توســعه گردشــگری پایــدار و ســبز تشــویق می‌کنــد.

فرهنگسازی گردشگری سبز

در این گزارش تلاش شده است تا درخصوص اقداماتی که در راستای گردشگری سبز در اصفهان انجام شده، مرور شود، به گونه‌ای که علیرضا مساح، رئیس اداره گردشگری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اصفهان در این خصوص اظهار کرد:  سازمان فرهنگی شهرداری، بخش فرهنگ‌سازی گردشگری سبز را برعهده دارد و در این زمینه جلساتی با عنوان «چگونه ارزان و ارزشمند سفر کنیم؟» برگزار شده است، با توجه به اینکه یکی از بزرگترین

کارهای گردشگری سبز، حفظ محیط زیست است در این جلسات سعی شده به موضوعاتی از قبیل ارزش تنوع زیستی، معرفی اکوسیستم‌های موجود طبیعی و روش‌های کاهش تولید زباله در سفر پرداخته شود.

وی با بیان اینکه برگزاری این جلسات در سالن‌های اجتماعات سطح شهر با دعوت از اساتید دانشگاه، مدیران آژانس‌های مسافرتی و راهنماهای گردشگری انجام شده، گفت: به منظور فرهنگ‌سازی در راستای گردشگری سبز در این جلسات برای پذیرایی از ظروف یکبارمصرف استفاده نشد و در زمینه فرهنگ حفظ محیط زیست، مجموعه کتاب و رویدادی آموزشی برای کودکان در حال تهیه است که فرهنگ گردشگری در فضاهای طبیعی را به طور غیرمستقیم به کودکان آموزش می‌دهد، رونمایی از این مجموعه کتاب، با تغییر فصل و در سال آینده خواهد بود. 

گردشگری پایدار در گرو سرمایه‌گذاری پایدار

یحیی سعادت، فعال گردشگری و استاد دانشگاه نیز در گفت و گو با خبرنگار فارس در اصفهان با اشاره به شعار سال سازمان جهانی گردشگری، بیان کرد: گردشگری پایدار در گرو سرمایه‌گذاری پایدار است. سرمایه‌گذاری در صنعت گردشگری در سال ۲۰۱۹ از ۴۹ میلیارد دلار به ۱۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۲۰ کاهش پیدا کرده است، کاهش سرمایه‌گذاری، افت ناگهانی پروژه‌ها و طرح‌های اقلیمی، کاهش ۷۰ درصدی فرصت‌های شغلی را به همراه داشته است.

وی افزود: کارشناسان سازمان جهانی، با جایگزینی راه حل‌های نوآورانه و انتخاب شعار گردشگری سبز، در سه حوزه سرمایه‌گذاری درمورد آموزش و مهارت افراد، سرمایه‌گذاری در تأمین رفاه و ایجاد زیرساخت‌های پایدار روی کره زمین، برای رسیدن به رشد اقتصادی و بهره‌وری بیشتر تلاش کرده‌اند.

سعادت با بیان اینکه گردشگری سبز، ارائه خدمات گردشگری پایدار و دوستدار محیط زیست است، تصریح کرد: درگردشگری سبز، عملکردهای زیست محیطی با انجام تکنیک‌های مدیریت زیست محیطی مؤثر و ملموس می‌شود و سرمایه‌گذاری وتأمین مالی نقش مهمی در حمایت از توسعه گردشگری دارد. مثلاٌ تأمین مالی برای پروژه‌های ساختمان‌های سبز، باعث افزایش بهره‌وری انرژی، مدیریت آب و پسماند و کاهش مصرف انرژی‌های تجزیه‌ناپذیر می‌شود.

این فعال گردشگری معتقد است برخی از هتل‌های سبز و هتل‌های طبیعت با استفاده از سازه‌های طبیعی به ویژه در مناطق گردشگری و بومگردی، ازمنابع انرژی تجزیه‌پذیر استفاده می‌کنند و استفاده از آب باران برای آبیاری باغ و فضای سبز، تأمین نیروی الکتریکی از طریق ایجاد پنل‌های خورشیدی و کاشت محصولات و سبزیجات ارگانیک در فضای باغ از جمله اقداماتی است که هتل‌های سبز برای کاهش مصرف منابع تجزیه‌ناپذیر انجام می‌دهند.

هتل‌های ایرانی و گردشگری سبز

او در قالب مثالی به توضیح این مسئله می‌پردازد: به عنوان مثال، یکی از هتل‌های تهران، برای یکپارچه‌سازی مصرف انرژی، هشدارهایی در مورد شست‌وشوی ملحفه و مصرف بهینه آب در اتاق‌های هتل نصب کرده است، هتلی در کیش دو جزیره مصنوعی برای جذب پرنده‌های مهاجر و حفظ اکوسیستم طبیعی ایجاد کرده و هتلی در یزد، انرژی مورد نیاز خود را با نصب پنل‌های خورشیدی تأمین می‌کند و در اصفهان یکی از هتل‌ها، برای تأمین بخشی از انرژی خود پنل‌های خورشیدی را در طبقاتی که نور بیشتری دارند نصب کرده و در قسمتی از فضای سبز نیز محصولات و سبزیجات ارگانیک کاشته و از آن‌ها استفاده می‌کند، مزرعه‌ای با مجوز گردشگری و کشاورزی، واقع در ۷۰ کیلومتری اصفهان نزدیک زرین شهر با وسعت ۸ هکتار، نمونه‌ای بارز از گردشگری سبز است. این مزرعه دارای فضای قلعه مانند با اتاق‌های بومگردی، اقامت‌گا‌ه‌های مختلف به صورت کپر است که با استفاده از طبیعت، کاشت محصولات ارگانیک، پرورش ماهی و سازه‌های طبیعی موجود در منطقه توانسته نقش مهمی در کاهش مصرف منابع انرژی ایفا کند و یکی از بارزترین نمونه گردشگری سبز در استان اصفهان شود.

منطقه گردشگری افوس

از مزرعه تا آشپزخانه

سعادت با اشاره به اینکه یکی از اقدامات انجام شده در راستای گردشگری سبز، حذف کاغذ از سیستم آژانس‌های مسافرتی  است، توضیح داد:  با رزرو آنلاین به کاهش مصرف کاغذ کمک شده

است، استان اصفهان دارای بیشترین اقامتگاه‌های بوم گردی است که افراد محلی با استفاده از مواد ارگانیک و تجزیه پذیر به نوعی از تولید به مصرف و با شعار «از مزرعه تا آشپزخانه» در آن کار می‌کنند و باید با برگزاری جشنواره‌های متفاوت از قبیل جشنواره غذا، به جذب گردشگر بیشتر به این بوم گردی‌ها کمک شود.

نیازمند نشست‌های تخصصی

منصور قاسمی، مدرس، نویسنده و راهنمای گردشگری نیز در این خصوص و  در گفت و گو با خبرنگار فارس در اصفهان بیان کرد: برای این کار باید نشست‌های تخصصی برگزار شود و در میراث فرهنگی، شهرداری‌ها و فرمانداری‌ها تعریف‌های لازم برایش انجام شود و به هتل‌ها و آژانس‌ها انتقال داده شود، هتل‌ها نقش پذیرنده گردشگران را دارند و دفاتر خدمات گردشگری باید در این زمینه فعال شوند همچنین در زمینه راهنمایان گردشگری و تبلیغات باید برای این موضوع کار شود.

گردشگری سبز در چوپانان

مهر انگیز زاهد انارکی، مدیر یکی از اقامتگاه‎های چوپانان در این خصوص و درخصوص اقدامات انجام شده در زمینه گردشگری سبز در اقامتگاه در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اصفهان بیان کرد: مواد غذایی، میوه و سبزیجات مصرفی در اقامتگاه از همین منطقه به صورت تازه و طبیعی است، همچنین برای تهیه گوشت و مرغ مورد نیاز هم از دام و طیور همین منطقه استفاده می‌شود.

او با بیان اینکه در راستای گردشگری سبز، به گردشگران نکات مهم در حفظ محیط زیست آموزش داده می‌شود، اظهار کرد: از جمله این آموزش‌ها جمع‌آوری زباله‌ها، مراقبت از درختچه‌ها، حفظ طبیعت جنگل‌های طاق و گز و مراقبت از گل وگیاه در طبیعت منطقه است، گردشگران، از طبیعت زیبای منطقه، جنگل‌های سرسبز طاق و گز، محیط زیست سالم و هوای پاک خوشحال و راضی هستند. 

زاهد انارکی در ادامه فعالیت‌هایش درخصوص گردشگری سبز گفت: نکته مهمی که نقش بسزایی در گردشگری سبز در این منطقه دارد این است که زباله تر باقیمانده از میوه‌جات و سبزیجات مصرفی و حتی باقیمانده بعضی از غذاها به مصرف دام و طیور می‌رسد و زباله‌های خشک هم بازیافت می‌شوند، در اقامتگاه از ظروف یکبار مصرف استفاده نمی‌شود، گل‌های موجود در اتاق‌ها طبیعی و باطراوت است، ظروف بازیافتی جداگانه جمع آوری می‌شود، ملحفه‌های تمیز در گنجه‌های مخصوص قراردارد تا در صورتی که گردشگر از آن استفاده نکرد، نیازی به شست‌وشوی مجدد نداشته باشد،  تلاش مدیریت اقامتگاه بر این است که با فراهم کردن محیطی سالم و طبیعی در دل طبیعت، به حفظ محیط زیست با شعار«گردشگری سبز» کمک کند.

پتانسیل اصفهان برای گردشگری سبز

نادر گیویان پور، استاد دانشگاه و پژوهشگر توسعه سرمایه گذاری نیز در این‌خصوص اظهار کرد: با توجه به برخورداری اصفهان از پتانسیل‌های گوناگون جغرافیای طبیعی با انواع ناهمواری‌های کوهستانی تا کویری و نیز باوجود پوشش گیاهی متنوع می‌توان اصفهان را فرصتی فوق‌العاده برای توسعه پایدار در بحث سرمایه‌گذاری و گردشگری خواند.

وی با بیان اینکه رونق‌بخشی این عرصه و صنایع وابسته با استفاده از رکن اساسی در گسترش گردشگری سبز از ضرورت‌های مرکز ایران است، گفت: گردشگری سبز به عنوان یک شعار جهانی به توسعه محلی و رشد جامعه بومی به ویژه حفظ فرهنگ و توانمندی زنان توجه دارد که در این عرصه از جذابیت‌های موجود در آداب و رسوم، ورزش، فرهنگ، غذا و هنرهای سنتی ایرانی بستری برای انتقال آیین های تمدنی با ذات طبیعت پایه به نسل جوان خواهد بود.

گیویان‌پور ادامه داد: مبحث آموزش و اطلاع‌رسانی از ارکان اصلی شعار گردشگری و سرمایه‌گذاری سبز است عناصر مهم در بهبود گردشگری و توسعه آینده این اقتصاد پاک نیازمند اقدام همه‌جانبه بخش‌های توسعه‌دهنده مدیریت دولتی و سرمایه‌گذاران با استراتژی حفظ زمین و کاهش اثرات آلاینده مورد تاکید و توجه جامعه بین‌المللی گردشگری است.

ایجاد جریان اقتصادی پایدار

این استاد دانشگاه، با اشاره به برگزاری رویدادهای آموزشی با عنوان سرمایه‌گذاری در پروژه‌های آموزشی، بیان کرد:  ارتقاء مهارت‌های افراد و به کارگیری نوآوری و فناوری‌های کارآمد ضرورت‌های لازم برای ایجاد یک جریان اقتصادی پایدار است.

او با اشاره به سلسله جلسات تخصصی با اساتید فن و اهالی حوزه‌های مرتبط گفت: از ابتدای اعلام این شعار جهانی جلساتی در اتاق بازرگانی را برگزار شده است و برپایی همایش‌های کارشناسی با هدف همبستگی و بهره‌وری بهتر از منابع و دانش بومی در عرصه اقتصاد و سرمایه‌گذاری در سطح بین المللی برنامه‌ریزی های بلند مدت شده است.

گیویان‌پور معتقد است سوق دادن سرمایه‌گذاری در حوزه جغرافیای روستایی استان اصفهان با وجود تعداد بیش از ۹۱۱ روستا با جمعیت حداقل ۲۰ خانوار به عنوان نقاط ناشناخته و دارای داستان‌ها و پتانسیل‌های ناگفته و نادیده در فضای چهار فصل می‌تواند نقاط هدف گردشگری شود و برای جذب سرمایه‌گذاران مطرح شود.

پژوهشگر توسعه سرمایه گذاری در ادامه بیان کرد: در توسعه اقتصادی گردشگری به دنبال راهکارهای کاهش هزینه و توجه ویژه به اقداماتی هستیم که سازگار با محیط زیست برای کاهش میزان کربن تولیدی ناشی از مصرف انرژی، حمل و نقل،خدمات پذیرایی و صنایع وابسته هستیم تا به استانداردهای جهانی در کاهش اثرات گرم شدن زمین و گازهای گلخانه‌ای نزدیک‌تر شویم.

وی ادامه داد: در این مسیر  تامین مالی برای سرمایه‌گذاری توسط مردم، نیاز به ایجاد امید و انگیز جهت پیشرفت گردشگری سبز است که سرعت بخشیدن به آن تنها از راه گسترش آگاهی سازی نسل جوان و بامهارت برای شناخت گردشگری مسئولانه در شهر و روستا است.

گیویان‌پور با بیان اینکه تجربه‌نگاری به عنوان روش کاربردی در توانمندسازی جامعه محلی است، تصریح کرد: آموزش و مشارکت دانش‌آموزان یا دانشجویان خلاق برای شناخت ظرفیت‌های اقتصادی گامی بزرگ در شکل‌گیری سفرهای سبز کشور است که هدف نهایی آن گسترش آسایش و آرامش در تاسیسات خدماتی تفریحی و گردشگری خواهد بود.

با این تفاصیل، اگرچه تاحدودی برخی از هتل‌ها و اقامتگاه‌های اصفهان در راستای گردشگری سبز و تحقق شعارهایش تلاش کرده‌اند تا میزان آسیب رساندن به محیط زیست را کم کنند، اما هنوز راه زیادی برای تحقق کامل این شعار مانده است، بسیاری از مردم هنوز گردشگری سبز را نمی‌شناسند و از این نظر بار بزرگی بر دوش مسؤولان، راهنمایان گردشگری و فعالان گردشگری است تا آن را به دیگران معرفی کرده و عملیاتی کنند.

پایان پیام/۶۳۱۲۴/