برای ۷۰ سالگی جمال شورجه؛ راوی حماسه‌سازان ماندگار تاریخ

خبرگزاری فارس - گروه هنر: اغلب آثارش در زمینه دفاع مقدس و به تصویر کشیدن وقایع جنگ تحمیلی مربوط می‌شود و فیلم هایی همچون «شب دهم»، «عملیات کرکوک»، «حماسه مجنون»، «وعده دیدار»، «یاس‌های پنهان» و «سی و سه روز» که روایت بانویی مبارز در جنگ سی و سه روزه لبنان است را به عنوان کارگردان در کارنامه کاری خود دارد.

جمال شورجه متولد ۱۳۳۳ در زنجان و فارغ التحصیل لیسانس کارگردانی از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر تهران است. وی در سن ۲۳ سالگی و همزمان با شروع جنگ ایران و عراق با حکم ماموریت حوزه هنری به جبهه رفت تا رخدادهای جبهه‌ها را مستند و ضبط کند و از این حیث، از پیشروان ورود به مقوله دفاع مقدس و از نسل نخست سینماگران این ژانر محسوب می‌شود.

او همچنین در سریال‌های پرطرفداری چون «مردان آنجلس» و «یوسف پیامبر» به‌عنوان مشاور کارگردان در کنار زنده یاد فرج‌الله سلحشور حضور داشت. کارگردانی پروژه الف ویژه سریال تاریخی «حضرت موسی (ع)» نیز بر عهده جمال شورجه بود اما در میانه راه و پس از یک دوره بیماری طولانی مدت به ابرهیم حاتمی کیا واگذار شد.

راوی جنگ تحمیلی از دریچه سینما 

در طی چهار دهه گذشته، سینماگران مطرحی در تلاش بودند تا جنگ تحمیلی و قصه‌ رشادت مدافعان میهن را از دریچه سینما به تصویر بکشند. این توجه ویژه از سوی سینماگران داخلی باعث شد تا ژانر دفاع مقدس رسما تبدیل به یک گونه در سینمای ایران شود که نسبت به دیگر آثار جنگی نقاط متمایزی دارد.

جمال شورجه که از فیلم سازان متعلق به همین نسل مورد اشاره، مربوط به سال‌های ابتدائی سینمای دفاع مقدس است، در سال 67 با فیلم دفاع مقدسی «روزنه» فیلم سازی را آغاز کرد و در همین گونه سینمایی کار خود را ادامه داد. اگرچه بیش از یک دهه از ساخت آخرین فیلم سینمایی گذشته است اما او جزو سینماگران باسابقه و مطرح ژانر دفاع مقدس شناخته می‌شود. «شب دهم»، «عملیات کرکوک»، «حماسه مجنون»، «عبور از خط سرخ»، «دایره سرخ» و «خلبان» از آثار شاخص شورجه در این ژانر محسوب می‌شود.

این کارگردان متعهد به نسل دفاع مقدس، با پایان جنگ تحمیلی بازنمایی دلاور مردی‌های رزمندگان جبهه‌های دفاع مقدس را در متن آثار خود قرار داد و حالا در آســـتانە ۷۰ سالگی با کوله باری از خاطرات و تجربیات مرتبط با دفاع مقدس، در کنار نام‌هایی همچون مرحوم رسول ملاقلی پور و ابراهیم حاتمی کیا بخش مهمی از تاریخ سـینمای دفاع مقدس و ثبت خاطره‌ها و رخدادهای جنگ تحمیلی را شامل می‌شود.

روایت مضامین اخلاقی و آداب دینی رزمندگان

بخشی از هنر شـورجه در بازنمایی دفاع مقدس در آینه سینما، توجه به جزئیات اخلاقی، منش و آداب رزمندگان جبهه‌های جنگ است که در آثاری که صرفا وجوه جنگی دفاع مقدس را بازنمایی می‌کنند، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. در آثار او در کنار توجه به نبـرد نظامی که در متن کار است، مضامین مهم اخلاقی و آداب دینی رزمندگان نیز از خلال کارهای او روایت می‌شود.

شورجه در خصوص ساخت آثاری با مضامین دینی همچون سریال یوسف پیامبر متعقد است که «به هر جهت ما اگر بخواهیم معارف دینی خودمان را به مخاطبین خصوصاً نسل جوان به صورت ملموس و قابل باور و نیز اثر گذاری آموزش بدهیم بهترین روش تصویر سازی در این خصوص است که البته هم به برکت ساخت مجموعه‌های تاریخی در سینما پیشرفت چشم گیری داشته‌ایم‎. معارف دینی را حتی در آثار کودک و نوجوان و نیز در گونه‌های مختلف اجتماعی خانوادگی سیاسی و پلیسی و. .. می‌توان جاری و ساری کرد به طوری که از این گونه فیلم‌ها عطر دین و معارف الهی به مشام برسد‎.‎»

شورجه همچنین در خصوص تولید آثار با مضامین مذهبی نیز می‌گوید: بحث دغدغه داشتن یک امر درونی است و باید در درون فیلم نامه نویسان ما ایجاد شود ولی برای ایجاد انگیزه لازم در این خصوص دولت باید بودجه‌ای ویژه ساخت فیلم‌های دینی خاصه در زمینه مهدویت اختصاص دهد و چون بخش خصوصی به علت توجه به منفعت مادی، نسبت به این مقوله بی توجه است. لذا نهادهایی چون صداوسیما و حوزه هنری و وزارت ارشاد باید در این خصوص سرمایه گذاری لازم را انجام دهند.

قول دادم این سریال را بسازم، بعد از دنیا بروم

این کارگردان باسابقه سینما ضمن اشاره به سریال حضرت موسی (ع)، که پس از درگذشت مرحوم سلحشور به او و به علت بیماری وی نیز ادامه ساخت آن به ابراهیم حاتمی کیا واگذار شده گفته است: من به حضرت موسی (ع) این قول را داده‌ام که ابتدا این سریال را بسازم و بعد از دنیا بروم. امیدوارم تا زنده‌ام این اتفاق رخ بدهد. من و ابراهیم حاتمی‌کیا از ابتدا صحبت‌های کلی در این زمینه داشتیم و ایشان حتی برای ورود به پروژه، اذن گرفتند. تا جایی هم که اطلاع دارم این روزها گروه تولید مشغول پیگیری ساخت دکورها، تهیه لباس‌ها و فراهم آوردن مقدمات استودیویی کار هستند.

هیچ‌گاه بدون وضو پشت دوربین نرفت!

امیرحسین شریفی تهیه کننده فیلم سینمایی «شب دهم» نیز در خصوص او می‌گوید: جمال شورجه هیچ‌گاه بدون وضو پشت دوربین نرفت و همیشه نماز اول وقت در پشت صحنه می‌خواند و بدون آن که از بقیه بخواهد شبیه او شوند، با سلوک نیک، بسیاری را شبیه خود کرد.

پایان پیام/‎