به گزارش خبرگزاری فارس از مشهد، مدت‌هاست که مسئله ساماندهی کارگران روزمزد ساختمانی و یا همان «کارگران سرگذر» میان مسؤولان دخیل در این امر مطرح است، اما با گذشته مدت‌ها از آن، هنوز هم می‌بینیم که در کلان‌شهرهای کشور مانند مشهد جمعی از این کارگران در میادین گرد هم می‌آیند تا فردی به سراغشان بیاید و آنان را به کار دعوت کند.
در این سال‌ها پیشنهاداتی برای جمع‌آوری این کارگران و ساماندهی آنان مطرح‌شده تا این‌گونه شاهد تجمع تعدادی در میادین شهر نباشیم که به گفته بسیاری از دغدغه‌مندان جامعه‌شناسی زیبنده شهرهای ما نیست.
به همین منظور به سراغ چهار تن از مسؤولان استان رفتیم و از آن‌ها راهکار خواستیم، راهکاری که هم منجر به جمع‌آوری کارگران از میادین شهر شود و هم وضعیت معیشت آن‌ها را بهبود بخشد.
راه حل اول: راه‌اندازی پاتوق رسمی و ساماندهی
محمدرضا داوری، مسؤول کانون انجمن صنفی کارگران ساختمانی خراسان رضوی یکی از این افراد است که با او به گفت‌وگو نشستیم.
وی گفت: در حوزه طرح ساماندهی کارگران روزمزد ساختمانی اقدامات مثبتی انجام‌شده، مصوباتش از شورای شهر و کمیسیون کارگری اخذ و در نهایت اجرای طرح به سازمان میادین شهرداری مشهد سپرده شده است.
داوری با بیان این نکته که از حدود یک سال پیش ساخت بنایی برای ساماندهی این کارگران در میدان «حُر» در دست اقدام قرار گرفته است، بیان کرد: حدود دو ماه است که این بنا که به‌صورت پایلوت ساخته شده، در اختیار انجمن قرار گرفته است.
مسؤول کانون انجمن صنفی کارگران ساختمانی خراسان رضوی اضافه کرد: چنانچه این ساختمان مورد استقبال کارگران قرار گیرد، ۶ ساختمان دیگر برای مابقی مناطق مشهد هم در دستور ساخت قرار می‌گیرد.
وی تصریح کرد: کارگران برای حضور در این ساختمان باید ابتدا ثبت‌نام کنند تا جایگاه خود را در مجتمع داشته باشند.
داوری تجمع کارگران سرگذرها را زیبنده شهری همچون مشهد ندانست و عنوان کرد: نکته‌ای که نباید از آن غفلت شود اینکه کارگرانی که سر گذرها حضور دارند کارگر واقعی ساختمانی نیستند، بسیاری از آنان کارگران فصلی هستند به این معنا که شغل اصلی‌شان کشاورزی است و چون در بُرهه‌ای از سال بیکار هستند به کلان‌شهرها می‌آیند و سر گذرها تجمع می‌کنند تا به‌کارگیری شوند.
راه حل دوم: مهارت آموزی
مسؤول کانون انجمن صنفی کارگران ساختمانی خراسان رضوی در ادامه سخنان خود یکی از مهم‌ترین راهکارها برای ساماندهی این کارگران را مهارت‌آموزی به آنان دانست و اظهار کرد: بحث آموزش و مهارت‌آموزی بسیار مطرح می‌شود، اما عملاً آموزشی در کار نیست.
وی با تأکید بر اینکه دوره‌ای تحت عنوان دوره آموزشی برای کارگران برگزار نمی‌شود، خاطرنشان کرد: اخیراً اداره کار و انجمن‌های صنفی کلاس‌هایی را تحت عنوان «بهداشت محیط کار» برگزار می‌کنند که مربوط به حوزه حوادث است.
داوری یکی از دلایل برگزاری این کلاس‌ها را آسیب‌ها و صدماتی دانست که حین کار به کارگران وارد می‌شود و گفت: در حال حاضر در تمام شهرستان‌های استان این کلاس‌ها برگزار می‌شود و در تلاشیم که تمام کارگران در این دوره شرکت کنند، چرا که هم برای خودشان و هم کارفرمایان مفید خواهد بود.
اتباع بیگانه باید ساماندهی شوند
وی یکی از مهم‌ترین معضلات و مشکلات کارگران ساختمانی را حضور اتباع غیرمجاز خواند و تصریح کرد: یکی از دلایل بیکاری جمع زیادی از کارگران ما حضور اتباع است.
مسؤول کانون انجمن صنفی کارگران ساختمانی خراسان رضوی به‌کارگیری نکردن اتباع بیگانه و خاصه اتباع غیرمجاز و ساماندهی اتباع مجاز را یکی از مهم‌ترین راهکارهای بهبود وضعیت معیشت کارگران ساختمانی دانست.
راه حل سوم: تصویب قوانین مربوط به رفاه کارگران ساختمانی
داوری تصویب قوانین مربوط به رفاه کارگران ساختمانی و اجرایی شدن درست این قوانین را راهکار دیگر ساماندهی کارگران خواند و اضافه کرد: در حال حاضر اقدامات خوبی انجام شده، به‌طور مثال در خصوص بیمه کارگران چنانچه دوره‌های مهارت‌آموزی گذرانده و کارت مهارت درجه سه توسط کارگران اخذ شود، می‌توانند در سامانه رفاه کارگران ساختمانی ثبت‌نام و پس از اینکه کارشناسان انجمن صنفی کارگران، صحت اطلاعات آن‌ها را تایید کردند به سازمان تأمین اجتماعی معرفی و سازمان هم کارگران را در نوبت بیمه قرار می‌دهد، البته قصورهایی هم از طرف سازمان تأمین اجتماعی در این راستا وجود دارد.
وی ضمن اشاره به این نکته که یکی از دلایل طولانی شدن بیمه کارگران حضور افرادی غیر از کارگران ساختمانی برای بیمه شدن است، اظهار کرد: در صورتی‌که اطلاعات کارگران مورد تایید قرار گیرد، آن‌ها باید ماهانه 7 درصد سهم بیمه خود که حدود 120 هزار تومان است را پرداخت کنند.
مسؤول کانون انجمن صنفی کارگران ساختمانی خراسان رضوی در خصوص میزان دستمزد کارگران و چگونگی محاسبه آنان بیان کرد: کارگران خود هرساله گرد هم جمع می‌شوند و در خصوص میزان دستمزد به تفاهم می‌رسند و آن را اعلام می‌کنند که این میزان برای سال جاری 140 تا 150 هزار تومان در روز برای استادکار و 70 تا 80 هزار تومان برای کارگران است.
بیش از ۵۰ درصد کارگران ساختمانی خراسان رضوی بیمه هستند!
داوری در بخش دیگری از سخنان خود یادآور شد: در حال حاضر حدود 145 هزار کارگر ساختمانی در خراسان رضوی وجود دارد که از این تعداد 75 هزار نفر دارای بیمه هستند.
وی بیان کرد: سهم مشهد از این تعداد کارگر 62 هزار نفر با حدود 40 هزار نفر بیمه شده است، بنابراین بیشتر کارگران ساختمانی استان دارای بیمه هستند.
طرح ساماندهی کارگران تاکنون موفقیت‌آمیز نبوده است
در ادامه به سراغ رئیس انجمن انبوه‌سازان خراسان رضوی رفتیم تا راهکارهای ساماندهی این کارگران را از زبان او بشنویم.
محمد پژوم با یادآوری این نکته که طرح ساماندهی کارگران ساختمانی دو نوبت در دستور کار قرار گرفت که متأسفانه موفقیت‌آمیز نبود، گفت: شاید بتوان گفت یکی از مهم‌ترین علل موفقیت‌آمیز نبودن این طرح عدم استفاده از تجربیات سایر کشورها است.
وی انجام کار کارشناسی دقیق را یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت یک طرح خواند و ادامه داد: برای اینکه بتوان کار کارشناسی دقیقی در این خصوص انجام داد باید تمام ادارات، نهادها، سازمان‌های مردم‌نهاد، انجمن‌ها، واحدهای تولیدی و خدماتی درگیر در این موضوع گرد هم جمع شوند تا بتوانند طرحی منطقی، کارآمد و کارشناسی شده به‌منظور ساماندهی صحیح کارگران تهیه کنند.
رئیس انجمن انبوه‌سازان خراسان رضوی در ادامه سخنان خود بر استفاده از تجربیات سایر کشورها در این راستا تأکید و تصریح کرد: یقیناً در سایر کشورها خاصه کشورهای توسعه‌یافته راهکارهای مناسبی برای ساماندهی کارگرانشان تهیه و اجرایی کرده‌اند ما نیز باید این راهکارها را موردبررسی قرار دهیم.
شکست اجرای صحیح طرح مهارت‌آموزی به کارگران ساختمانی
پژوم بر مهارت‌آموزی کارگران تأکید کرد و افزود: یکی دیگر از عواملی که یقیناً در مسئله ساماندهی نقش مؤثر ایفا می‌کند بحث مهارت‌آموزی است، طبق برنامه پنجم و ششم توسعه، دولت موظف است که سالانه به جمعی از کارگران مهارت بیاموزد، اما متأسفانه دو مشکل اساسی در این راستا مانع از اجرای صحیح این طرح شده است.
وی عدم تأمین اعتبار از جانب وزارت کار و رفاه اجتماعی و نبود اطلاع‌رسانی صحیح و مداوم به کارگران برای حضور در دوره‌های مهارت‌آموزی را دو علت شکست این برنامه برشمرد.
رئیس انجمن انبوه‌سازان خراسان رضوی بیان کرد: با توجه به اینکه در شرایط رکورد بازار مسکن به سر می‌بریم، باید اداره کار و سازمان فنی و حرفه‌ای دوره‌های مهارت‌آموزی را برگزار کنند تا در دوره‌ای که از رکود خارج شدیم شاهد ثمرات مثبت دوره‌های آموزشی باشیم.
در کشورهای پیشرفته کارگران بدون مهارت، اجازه کار ندارند
پژوم ضمن تأکید بر اینکه متأسفانه در بحث مهارت‌آموزی بسیار ضعیف هستیم، عنوان کرد: تا جایی که اطلاع دارم در کشورهای پیشرفته، کارگر بدون مهارت معنا و اجازه کار کردن ندارد.
وی تأکید کرد: در کشورهای پیشرفته تمام تخصص‌ها به‌صورت ریز تخصص آموزش داده می‌شود و این‌گونه نیست که یک کارگر بتواند به‌طور مثال هم جوشکاری اسکلت سبک را انجام دهد و هم اسکلت سنگین را؛ در این کشورها جوشکار اسکلت سبک و سنگین و حتی جوشکار کارگاه اسکلت‌سازی با برج‌سازی تفاوت دارد و برای هرکدام باید به‌صورت جداگانه مهارت دیده باشد.
رئیس انجمن انبوه‌سازان خراسان رضوی تأکید کرد: در کشورهای پیشرفته کارگران و استادکاران پس از مهارت‌آموزی کارت مهارت دریافت می‌کنند و بدون کارت مهارت امکان حضور کارگران در پروژه‌های ساختمانی وجود ندارد.
پژوم ادامه داد: حتی پیمانکاران هم در این کشورها به‌صورت تخصصی فعالیت دارند و صفر تا صد یک پروژه به یک فرد داده نمی‌شود.
وی بیان کرد: اما ما در این خصوص بسیار عقب هستیم باید اعتباری مناسب به این مقوله اختصاص داده شود و هم با استفاده از تجربیات دیگر کشورها به رشد خود کمک کنیم.
مهارت‌آموزی به‌عنوان یک الزام
رئیس انجمن انبوه‌سازان خراسان رضوی تصریح کرد: مهارت‌آموزی باید به‌عنوان یک الزام مورد تأکید قرار گیرد، چنانچه این اتفاق رخ دهد به‌طور حتم شاهد ثمرات مثبت آن خواهیم بود.
پژوم کاهش صدمات حین کار، افزایش ایمنی، بالا رفتن کیفیت کار و کاهش هدر رفت مصالح و کاهش بیکاری کارگران ساختمانی را از جمله نتایج کسب مهارت برشمرد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به مسئله بیمه کارگران ساختمانی اشاره و تأکید کرد: طبق قانون قرار بود سازمان تأمین اجتماعی حدود 15 درصد هزینه پروانه ساختمانی را از مالک و یا کارفرمای پروژه دریافت و در قبال آن، همه کارگران ساختمانی را بیمه کند، اما از بیمه خبری نیست.
رئیس انجمن انبوه‌سازان خراسان رضوی اضافه کرد: کانون سراسری انبوه‌سازان حدود سه سال است که به دنبال پیگیری این قانون است، اما باوجود همه این پیگیری‌ها شاهد تغییری از جانب سازمان تأمین اجتماعی نبوده‌ایم.
راه حل چهارم: راه‌اندازی سامانه «کارگران ساختمانی
مدیرکل سازمان فنی و حرفه‌ای خراسان رضوی نیز راه‌اندازی سامانه‌ای تحت عنوان سامانه «کارگران ساختمانی» را یکی از راهکارهای ساماندهی آن‌ها خواند و گفت: حدود 10 سال پیش بود که به استانداری وقت خراسان رضوی پیشنهاد دادیم سامانه‌ای تهیه و در آن سامانه تمام کارگران ساختمانی در رشته‌های مختلف ثبت‌نام کنند تا هر فردی در هر کجای مشهد احتیاج به کارگر داشت به این سامانه مراجعه کند.
افشین رحیمی گل خندان ادامه داد: زمانی که کارگران در این سمانه ثبت‌نام کنند و با تماس افراد جویای کارگر به محل مربوطه اعزام شوند هم با پدیده کارگران سرگذر مواجه نخواهیم بود و هم کارگران تکریم می‌شوند و هم عدالت در دسترسی به‌وجود می‌آید.
وی با بیان اینکه ثبت‌نام کارگران در این سامانه مزایای بسیاری دارد، اضافه کرد: اینکه کارگران بخواهند به‌طور مثال با حضور در سر گذر و یا تبلیغات در روزنامه‌ها و دیگر رسانه‌ها کار بیایند اقدام درستی نیست و مخاطراتی هم به دنبال دارد.
مدیرکل سازمان فنی و حرفه‌ای خراسان رضوی عنوان کرد: اما با ثبت‌نام در این سامانه می‌توانیم کارگران را موظف کنیم که به‌طور مثال سالانه 100 ساعت آموخته‌هایشان بازآموزی کنند تا مهارتشان ارتقا یابد.
رحیمی تصریح کرد: همچنین به‌واسطه این سامانه، کارگران احراز هویت می‌شوند و کارگر واقعی از غیرواقعی شناسایی و در صورت مشاهده تخلف، شرکتی که اقدام به ثبت‌نام کارگر کرده پاسخگو خواهد بود.
وی یادآور شد: بنابراین ساماندهی کارگران، بیمه، مهارت‌آموزی، احراز هویت کارگران، عدالت در دسترسی به کارگران مهارت دیده، جلوگیری از تخلف و صدمه ندیدن نمای شهری از جمله مزایای چنین سامانه‌ای است.
احداث مرکز تخصصی صنعت ساختمان در استان در دستور کار است
مدیرکل سازمان فنی و حرفه‌ای خراسان رضوی در بخش دیگری از سخنان خود با اعلام این خبر که احداث مرکزی تحت عنوان «مرکز تخصصی صنعت ساختمان» در استان در دستور کار است، خاطرنشان کرد: این مرکز در مساحتی به وسعت 2 هزار و 400 متر در بلوار «میثاق» در دست‌ساخت است و تا حدود دو ماه دیگر به بهره‌برداری خواهد رسید.
رحیمی بیان کرد: در این مرکز تمامی رشته‌های مربوط به صنعت ساختمان از گچ‌کاری و درب و پنجره گرفته تا جوشکاری و فناوری‌های نوین در دستور آموزش قرار می‌گیرد.
وی جامعه هدف این مرکز را کارگران ساختمانی و مهندسین خواند و خاطرنشان کرد: در این مرکز هم آموزش‌های عمومی و هم آموزش‌های تخصصی و نوین مورد توجه قرار می‌گیرد و به‌طور حتم مرکزی منحصربه‌فرد در کشور خواهد بود.
مدیرکل سازمان فنی و حرفه‌ای خراسان رضوی توجه به آموزش‌های نو را یکی از نقاط قوت این مرکز دانست و اظهار کرد: به‌طور مثال آموزش استفاده از «تاور»، نظافت ساختمان‌های مرتفع و کار در ساختمان‌های مرتفع مانند داربست بستن در دستور کار قرار دارد.
رحیمی ابراز کرد: قطعاً این مرکز هم در بحث ساماندهی و هم مهارت‌آموزی کارگران بی‌تأثیر نخواهد بود.
کار و رفاه اجتماعی پاسخگو نبود!
با وجود پیگیری برای مصاحبه با اداره کل کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی، اما روابط عمومی این سازمان پاسخگویی در این خصوص را در حیطه وظایف این اداره کل ندانست و از پاسخگویی امتناع کرد.
راه حل پنجم: تجمیع دستگاه‌های ذی‌ربط برای بهبود وضعیت کارگران ساختمانی
تشویق به سمت یک نظام صنفی برای برخورداری از حقوق صنفی بهتر و ساختار قانونی، مقطعی نبودن خدمات به این قشر ضعیف، استفاده احسن از ظرفیت‌های موجود قانونی که در شورای عالی کار به آن‌ها توجه شده است می‌تواند در امر ساماندهی و بهبود معیشت کارگران مؤثر باشد.
همچنین مهم‌تر از نکات مطرح‌شده تجمیع دستگاه‌های دخیل در این مسئله است. به‌واقع تا زمانی که دستگاه‌هایی همچون اداره کل کار و رفاه اجتماعی، سازمان فنی و حرفه‌ای، انجمن کارگران ساختمانی، نظام‌مهندسی ساختمان، دستگاه قضا، شهرداری و دیگر نهادها برای رفع مشکلات مربوط به کارگران ساختمانی گرد هم جمع نشوند و به یک سازوکار منطقی نرسند، هرچه بر میزان قوانین در این حوزه بیافزاییم، راه به‌جایی نخواهیم بُرد.
شاید مهم‌ترین راه‌حل مشکلات موجود همدلی مسؤولان و کمک برای رفع مشکلات کارگران ساختمانی باشد.
==================
گزارش از: فرزانه زراعتی
==================
انتهای پیام/ 70071
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
